Hướng dẫn tự học môn Văn 9 – Tuần 21 Tiết 103: Các thành phần biệt lập (tiếp theo)

Nội dung text: Hướng dẫn tự học môn Văn 9 – Tuần 21 Tiết 103: Các thành phần biệt lập (tiếp theo)

1. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC MÔN VĂN 9 – TUẦN 21 TIẾT 103: CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP (tiếp theo) A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: 1/Kiến thức: - Đặc điểm của thành phần gọi đáp và thành phần phụ chú. - Công dụng của thành phần gọi đáp và thành phần phụ chú. 2/Phẩm chất: -Chăm học, ý thức việc sử dụng thành phần biệt lập trong khi nói và viết. 3/ Năng lực: - Năng lực chung: năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác, năng lực tự chủ và tự học. - Năng lực chuyên biệt: + Năng lực sử dụng ngôn ngữ: đọc hiểu nhận biết thành phần gọi đáp, thành phần phụ chú trong câu. + Viết Đặt câu có sử dụng hai thành phần đó. Tạo lập đoạn văn sử dụng TPBL. B. KIẾN THỨC CƠ BẢN: I. Thành phần gọi- đáp: 1. Ví dụ: SGK 2. Nhận xét: - Này: dùng để gọi. - Thưa ông: dùng để đáp. - Những từ này không tham gia vào việc diễn đạt nghĩa sự việc của câu-> chúng là các thành phần biệt lập. - Công dụng: + Từ: Này dùng để tạo lập cuộc hội thoại. + Từ: Thưa ông dùng để duy trì cuộc hội thoại. 3. Ghi nhớ: SGK II. Thành phần phụ chú: 1. Ví dụ: SGK 2. Nhận xét: - Khi bỏ các từ in đậm nghĩa của câu không thay đổi vì các từ đó không nằm trong cấu trúc cú pháp. - Từ in đậm trong câu a chú thích: Đứa con gái đầu lòng của anh - Cụm chủ vị in đậm trong câu b chú thích cho suy nghĩ của nhân vật Tôi. 3. Ghi nhớ: SGK
2. C. HƯỚNG DẪN LUYỆN TẬP: Trả lời câu 1 (trang 32 SGK Ngữ văn 9, tập 2): - Các thành phần gọi đáp: này (để gọi), vâng (để đáp) -> Thể hiện quan hệ trên – dưới và quan hệ thân mật. Trả lời câu 2 (trang 32 SGK Ngữ văn 9, tập 2): - Thành phần gọi đáp: Bầu ơi. - Đây là lời gọi hướng tới mọi người nói chung. Trả lời câu 3 (trang 33 SGK Ngữ văn 9, tập 2): Các thành phần phụ chú: a. kể cả anh b. các thầy, cô giáo, các bậc cha mẹ, đặc biệt là những người mẹ c. những người chủ thực sự của đất nước trong thế kỉ mới d.- có ai ngờ - thương thương quá đi thôi Trả lời câu 4 (trang 33 SGK Ngữ văn 9, tập 2): Các từ ngữ liên quan: a. “kể cả anh” liên quan đến bộ phận chủ ngữ của câu: Chúng tôi, mọi người. b. “các thầy, cô giáo, các bậc cha mẹ, đặc biệt là những người mẹ” liên quan đến bộ phận chủ ngữ của câu: Những người chủ tương lai c. “những người chủ thực sự của đất nước trong thế kỉ tới” liên quan tới bổ ngữ lớp trẻ. d. “có ai ngờ” liên quan tới hai câu Cô bé nhà bên/ Cũng vào du kích. “thương thương quá đi thôi” liên quan đến câu Mắt đen tròn. Trả lời câu 5 (trang 33 SGK Ngữ văn 9, tập 2): Chuẩn bị hành trang vào thế kỉ mới là một văn bản độc đáo, đặc sắc. Tác giả đứng trên tầm cao của thời đại mới, với ý chí tự cường để trao đổi với thế hệ trẻ những cái mạnh, những cái yếu của dân ta, động viên thanh thiếu niên Việt Nam vươn lên gánh vác sứ mệnh lịch sử. Và mang trong mình trọng trách to lớn ấy không ai khác chính là chúng ta – những người trẻ đầy nhiệt huyết và cũng chính là những chủ nhân tương lai của đất nước. Hơn ai hết, thanh niên phải nhanh chóng nắm vững tri thức và kịp thời vận dụng các tri thức ấy vào sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Chỉ có vậy thì đất nước mới nhanh chóng thoát khỏi tình trạng đói nghèo, lạc hậu, hội nhập với kinh tế khu vực và thế giới một cách bình đẳng, phát triển đất nước bền vững.