Bài giảng môn Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 103: Các thành phần biệt lập

Nội dung text: Bài giảng môn Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 103: Các thành phần biệt lập

1. phßng gd - ®t huyÖn TH¦êNG TÝN trêng thcs DòNG TIÕN bµi gi¶ng ng÷ v¨n 9 Gi¸o viªn thùc hiÖn: L¬ng ThÞ LÖ Oanh
2. Kiểm tra bài cũ ThÕ nµo lµ thµnh phÇn biÖt lËp cña c©u? Cã nh÷ng thµnh phÇn biÖt lËp nµo ®· häc? Nªu kh¸i niÖm c¸c thµnh phÇn ®ã?
3. Tieát 103 c¸c thµnh phÇn biÖt lËp ( TiÕp theo)
4. Tieát 103 C¸c thµnh phÇn biÖt lËp ( TiÕp theo) I- Thµnh phÇn gäi - ®¸p. 1.- Nµy, b¸c cã biÕt mÊy h«m nay sóng nã b¾n ë 1. VÝ dô: ®©u mµ nghe r¸t thÕ kh«ng? 2.NhËn xÐt: 2.- C¸c «ng, c¸c bµ ë ®©u ta lªn ®Êy ¹? ¤ng Hai ®Æt b¸t níc xuèng châng hái. Mét ng- -Thµnh phÇn biÖt lËp. êi ®µn - §îcdïng ®Ó t¹o lËp hoÆc bµ mau miÖng tr¶ lêi: ®Ó duy tr× quan hÖ giao - Tha «ng, chóng ch¸u ë Gia L©m lªn ®Êy ¹. tiÕp. -Tõ ng÷ dïng ®Ó gäi: Nµy thµnh phÇn - Tõ ng÷ dïng ®Ó ®¸p: Tha «ng biÖt lËp -Tõ ng÷ ®îc dïng ®Ó t¹o lËp cuéc tho¹i: Nµy - Tõ ng÷ ®îc dïng ®Ó duy tr× cuéc tho¹i: Tha «ng
5. Tieát 103 C¸c thµnh phÇn biÖt lËp ( TiÕp theo) • BT1: T×m thµnh phÇn gäi - ®¸p trong ®o¹n trÝch vµ cho biÕt tõ nµo ®îc dïng ®Ó gäi, tõ nµo ®îc dïng ®Ó ®¸p. Quan hÖ gi÷a ngêi gäi vµ ngêi ®¸p lµ quan hÖ g× (trªn- díi hay ngang hµng, th©n hay s¬)? - Nµy, b¶o b¸c Êy cã trèn ®i ®©u th× trèn. Chø cø n»m ®Êy,chèc n÷a hä vµo thóc su, kh«ng cã, hä l¹i ®¸nh trãi th× khæ. Ngêi cø èm rÒ rÒ nh thÕ, nÕu l¹i ph¶i mét trËn ®ßn, nu«i mÊy th¸ng cho hoµn hån. - V©ng, ch¸u còng ®· nghÜ nh cô. Nhng ®Ó ch¸o nguéi, ch¸u cho nhµ ch¸u ¨n lÊy vµi hóp c¸i ®·.NhÞn su«ng tõ s¸ng h«m qua tíi giê cßn g×. (Ng« TÊt Tè, T¾t ®Ìn)
6. Trß Ch¬i TiÕp søc *T¹o lËp cuéc tho¹i (Néi dung tuú chän) - HS1: lêi tho¹i cã thµnh phÇn gäi - ®¸p dïng ®Ó t¹o lËp cuéc tho¹i víi HS 2 - HS2: l¬× tho¹i cã thµnh phÇn gäi - ®¸p dïng ®Ó duy tr× cuéc tho¹i víi HS 1.
7. Tieát 103 C¸c thµnh phÇn biÖt lËp ( TiÕp theo) I- Thµnh phÇn gäi - ®¸p a. Lóc ®i, ®øa con g¸i ®Çu lßng cña anh- vµ II- Thµnh phÇn phô chó còng lµ ®øa con duy nhÊt cña anh, cha ®Çy mét tuæi. 1. VÝ dô: b. L·o kh«ng hiÓu t«i, t«i nghÜ vËy, vµ t«i cµng 2.NhËn xÐt: buån l¾m. - Bæ sung, gi¶i thÝch thªm c. C« bÐ nhµ bªn (cã ai ngê) mét sè chi tiÕt cho néi Còng vµo du kÝch dung chÝnh cña c©u. H«m gÆp t«i vÉn cêi khóc khÝch M¾t ®en trßn (th¬ng th¬ng qu¸ ®i th«i). NhËn xÐt: - Bæ sung, gi¶i thÝch thªm mét sè chi tiÕt cho néi dung chÝnh cña c©u. - Nªu th¸i ®é, t©m tr¹ng, kÌm theo lêi nãi cña ngêi nãi, cña nh©n vËt. - Nªu xuÊt xø cña lêi nãi, v¨n b¶n,
8. Tieát 103 C¸c thµnh phÇn biÖt lËp ( TiÕp theo) I- Thµnh phÇn gäi - ®¸p. • X¸c ®Þnh thµnh phÇn phô chó -Thµnh phÇn biÖt lËp ®îc trong nh÷ng vÝ dô sau: dïng ®Ó t¹o lËp hoÆc ®Ó duy tr× quan hÖ giao tiÕp. 1.Chóng t«i, mäi ngêi - kÓ c¶ anh, ®Òu II- Thµnh phÇn phô chó tëng con bÐ sÏ ®øng yªn ®ã th«i. - Bæ sung, gi¶i thÝch thªm ( NguyÔn Quang S¸ng, ChiÕc lîc ngµ) mét sè chi tiÕt cho néi dung chÝnh cña c©u. 2. Vên nhµ «ng cã rÊt nhiÒu lo¹i c©y ¨n qu¶: na, æi, xoµi,
9. Tieát 103 C¸c thµnh phÇn biÖt lËp ( TiÕp theo) I- Thµnh phÇn gäi - ®¸p. a.Lóc ®i, ®øa con g¸i ®Çu lßng cña anh- vµ còng lµ ®øa -Thµnh phÇn biÖt lËp ®îc con duy nhÊt cña anh, cha ®Çy mét tuæi. dïng ®Ó t¹o lËp hoÆc ®Ó (NguyÔn Quang S¸ng, ChiÕc lîc ngµ) duy tr× quan hÖ giao tiÕp. b. L·o kh«ng hiÓu t«i, t«i nghÜ vËy, vµ t«i cµng buån II- Thµnh phÇn phô chó l¾m. - Bæ sung, gi¶i thÝch thªm (Nam Cao, L·o H¹c) mét sè chi tiÕt cho néi c. C« bÐ nhµ bªn (cã ai ngê) dung chÝnh cña c©u. Còng vµo du kÝch - TPPC thêng ®îc ®Æt H«m gÆp t«i vÉn cêi khóc khÝch gi÷a hai dÊu g¹ch ngang, M¾t ®en trßn (th¬ng th¬ng qu¸ ®i th«i). hai dÊu phÈy, hai dÊu ( Giang Nam, Quª h¬ng) ngoÆc ®¬n hoÆc gi÷a mét d.Chóng t«i, mäi ngêi - kÓ c¶ anh, ®Òu tëng con bÐ sÏ dÊu g¹ch ngang víi mét ®øng yªn ®ã th«i. dÊu phÈy, sau dÊu hai ( NguyÔn Quang S¸ng, ChiÕc lîc ngµ) chÊm ®. Vên nhµ «ng cã rÊt nhiÒu lo¹i c©y ¨n qu¶: na, æi, III- LuyÖn tËp xoµi,
10. Tieát 103 C¸c thµnh phÇn biÖt lËp ( TiÕp theo) 1.Bµi tËp 2 (SGK) T×m thµnh phÇn gäi - ®¸p trong c©u ca dao vµ cho biÕt lêi gäi - ®¸p ®ã híng ®Õn ai . BÇu ¬i th¬ng lÊy bÝ cïng, Tuy r»ng kh¸c gièng nhng chung mét giµn. BÇu, bÝ : thµnh phÇn gäi- ®¸p cã tÝnh chÊt chung chung, kh«ng híng ®Õn riªng mét ai mµ híng ®Õn tÊt c¶ con ngêi cïng tån t¹i trong mét céng ®ång x· héi. (baàu, bí, giaøn-> aån duï: chæ nhöõng ngöôøi trong cuøng moät nöôùc, tuy lµ nh÷ng con ngêi kh¸c dßng hä nhöng cuøng daân toäc, cuøng truyeàn thoáng lòch söû )
11. Tieát 103 C¸c thµnh phÇn biÖt lËp ( TiÕp theo) Bµi tËp sè 3, 4 (SGK) T×m thµnh phÇn phô chó trong ®o¹n trÝch vµ cho biÕt chóng bæ sung cho ®iÒu g× vµ liªn quan ®Õn nh÷ng tõ ng÷ nµo tríc ®ã? b) Gi¸o dôc tøc lµ gi¶i phãng. Nã më ra c¸nh cöa dÉn ®Õn hoµ b×nh, c«ng b»ng vµ c«ng lÝ. Nh÷ng ngêi n¾m gi÷ ch×a kho¸ cña c¸nh cöa nµy - c¸c thÇy, c« gi¸o, c¸c bËc cha mÑ, ®Æc biÖt lµ nh÷ng ngêi mÑ - g¸nh mét tr¸ch nhiÖm v« cïng quan träng, bëi v× c¸i thÕ giíi mµ chóng ta ®Ó l¹i cho c¸c thÕ hÖ mai sau sÏ tuú thuéc vµo nh÷ng trÎ em mµ chóng ta ®Ó l¹i cho thÕ giíi Êy. (Vò Khoan, ChuÈn bÞ hµnh trang vµo thÕ kØ míi)
12. Tieát 103 C¸c thµnh phÇn biÖt lËp ( TiÕp theo) 3. Bµi tËp sè 5 (SGK) Tuoåi treû phaûi höôùng tôùi töông lai, tuoåi treû Vieät Nam cuõng theá! Töông lai – ñoù laø nhöõng gì chöa coù hoâm nay. Thanh nieân muoán ñaït ñöôïc moät töông lai töôi saùng thì phaûi nç löïc ngay töø baây giôø, baèng vieäc chuaån bò cho mình moät haønh trang tinh thaàn vöõng chaéc- ñoù laø tri thöùc, kó naêng , thoùi quen , ñeå thanh nieân coù theå töï tin tröôùc maïng thoâng tin toaøn caàu, tröôùc söï ñoøi hoûi cuûa hoäi nhaäp kinh teá theá giôùi vôùi tính kæ luaät vaø cöôøng ñoä lao ñoäng cao. Muoán vaây, thanh nieân phaûi tieân phong trong hoïc taäp vaø hoïc taäp coù hieäu quaû, kòp thôøi vaän duïng tri thöùc aáy vaøo söï nghieäp coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa ñaát nöôùc. Vaø cuõng chæ coù nhö vaäy, thanh nieân môùi xöùng ñaùng laø muøa xuaân vónh cöûu cuûa nhaân loaïi!
13. CÂU HỎI GHÉP ĐÔI Mỗi thành phần biệt lập trong các câu văn sau đều có tác dụng đối với việc diễn đạt nội dung ý nghĩa của câu. Hãy nối mỗi dòng của cột trái với một dòng của cột phải sao cho phù hợp. a. Bác ơi, cho cháu hỏi 1.Khẳng định thái độ chợ Đông Ba ở đâu ? tin cậy b. Vâng, cháu cũng đã 2. Duy trì quan hệ nghĩ như cụ ! giao tiếp c. Chắc chắn tôi sẽ trở lại 3. Tạo lập quan hệ giao tiếp
14. Tieát 103 C¸c thµnh phÇn biÖt lËp ( TiÕp theo) 1 c ¶ m t h ¸ n 2 p h ô c h ó 3 t × n h t h ¸ i 4 g ä i ® ¸ p t h µ n h p h Ç n b i Ö t l Ë p TrªnChao¥i nh chiÕc÷ng «i! chÆng xeMong vËn ® nhí!t¶iêng ¤idµi mong 50, 60 nhí km, NgÉm ra th× t«i chØ nãi cho síng miÖng t«i chóngMétTa ta cÇm c¸nhchØ l¸i gÆp chim ®i c©y®©y thu dõa: l¹c dõacuèi xiªmngµn. thÊp lÌ tÌ, dõa nÕp l¬ löng gi÷a trêi, dõa löa l¸ ( ChÕ Lan Viªn )(T« Hoµi) ®á, (Tè H÷u)
15. Tieát 103 C¸c thµnh phÇn biÖt lËp ( TiÕp theo) I- Thµnh phÇn gäi - ®¸p. -Thµnh phÇn biÖt lËp ®îc dïng ®Ó t¹o lËp hoÆc ®Ó duy tr× quan hÖ giao tiÕp. II- Thµnh phÇn phô chó C¸c thµnh phÇn biÖt lËp - Bæ sung, gi¶i thÝch thªm mét sè chi tiÕt cho néi dung chÝnh cña c©u. Thµnh phÇn Thµnh phÇn Thµnh phÇn Thµnh phÇn - TPPC thêng ®îc ®Æt t×nh th¸i c¶m th¸n gäi - ®¸p phô chó gi÷a hai dÊu g¹ch ngang, hai dÊu phÈy, hai dÊu ngoÆc ®¬n hoÆc gi÷a mét dÊu g¹ch ngang víi mét dÊu phÈy, sau dÊu hai chÊm
16. vÒ nhµ -¤n l¹i c¸c thµnh phÇn biÖt lËp -Lµm bµi tËp 5 -ChuÈn bÞ bµi: Chã sãi vµ cõu trong th¬ ngô ng«n cña LaPhongTen
17. Xin ch©n thµnh c¶m ¬n