Bài giảng Ngữ văn 9 - Tiết:21: Truyện Kiều của Nguyễn Du

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 9 - Tiết:21: Truyện Kiều của Nguyễn Du

1. Tiết:21 Truyện Kiều cña NguyÔn Du I Nguyễn Du 1.Cuộc đời tác giả *Tên tuổi: -Tên chữ: Tố Như -Hiệu :Thanh Hiên - Sinh:03/01/1765 Tưîng NguyÔn Du ë Tiªn §iÒn 1
2. * Gia đình: - Đại quý tộc - Cha là Nguyễn Nghiễm - Mẹ là Trần Thị Tần §Òn thê cha NguyÔn Du( NguyÔn NghiÔm) ë Nghi Xu©n- Hµ TÜnh Xø Kinh B¾c- Quª mÑ NguyÔn Du 2
3. Dòng sông Lam Núi Hồng Lĩnh 3
4. Quê hương Tiên Điền xưa và nay 4
5. *Bản thân và thời đại. - 4 tuæi må c«i cha, 12 tuæi må c«i mÑ Chøng kiÕn sù thèi n¸t cña chÕ ®é PK. -Năm- 18 tuổi thi hương và đỗ tam trường - HiÓu t©m tư nguyÖn väng cña nh©n d©n. -Năm 1789 làm quan cho nhà Lê. - §êi sèng XH ®en tèi, nh©n d©n khëi nghÜa kh¾p n¬i. - NhiÒu n¨m sèng ch×m næi n¬i ®Êt B¾c. Quê hương Thái Bình –nơi Nguyễn Du đã từng sống 5
6. -Năm 1813 đi sứ sang Trung Quốc -Năm 1820 chuẩn bị đi sứ lần 2 6
7. I.Tác giả Nguyễn Du 1.Cuộc đời tác giả (1765- 1820) *Tên tuổi: * Gia đình *Bản thân và thêi đại 2 .Sự nghiệp văn học: *Tác phẩm chữ Hán -Thanh Hiên thi tập -Nam trung tạp ngâm - Bắc hành tạp lục 7
8. *Tác phẩm chữ Nôm - TruyÖn KiÒu -Văn chiêu hồn -Văn tế hai cô gái Trường Lưu. - Bµi th¬ th¸c lêi trai phưêng nãn. Văn chiêu hồn 8
9. Sù nghiÖp v¨n häc • Thanh Hiªn thi tËp • Nam trung t¹p ng©m Ch÷ H¸n 243 • B¾c hµnh t¹p lôc bµi • TruyÖn KiÒu Ch÷ N«m (§o¹n trưêng t©n thanh) • V¨n chiªu hån TÇm vãc cña thiªn tµi v¨n häc NguyÔn Du lµ ë c¶ s¸ng t¸c ch÷ H¸n vµ ch÷ N«m, ®Æc biÖt lµ kiÖt t¸c TruyÖn KiÒu. Tõ t¸c phÈm nµy, NguyÔn Du lµ ngưêi cã c«ng ®Çu trong viÖc ph¸t triÓn nÒn th¬ ca d©n téc b»ng ch÷ N«m. 9
10. II.Truyện Kiều: 1.Tên và lai lịch của Truyện Kiều *Tên: Đoạn Trường Tân Thanh ( Tiếng kêu đau đớn đứt ruột mới ) Trang b×a- Kim V©n KiÒu T©n TruyÖn (§o¹n Trưêng T©n Thanh) 10 Trang ®©u Kim V©n KiÒu T©n TruyÖn
11. *Lai lịch -Dùa theo cèt truyÖn“Kim Vân Kiều Truyện” của Thanh Tâm Tài Nhân Kim V©n KiÒu TruyÖn Tái bản (B¶n cæ ) 11
12. So s¸nh *H¨mlet-W. Sªcxpia( Anh-1564- 1616)- nguån gèc truyÖn d©n gian thêi trung cæ( Anh) *R«mª« vµ Giuliet- W.Sªxcpia- nguån gèc tõ truyÖn th¬ cña At¬ Baruc (Anh). *Tu viÖn thµnh P¸cm¬- Xtanhdan( Ph¸p- 1783-1842)- nguån gèc tõ tËp biªn niªn sö cña nưíc ý. * T©y Du Ký( Ng« Thõa ¢n), Tam quèc ( La Qu¸n Trung), TruyÒn kú m¹n lôc( NguyÔn D÷) ®Òu lÊy cèt truyÖn tõ d©n gian. Kim V©n KiÖu TruyÖn TruyÖn KiÒu (Thanh T©m Tµi Nh©n: 1521-1593) (NguyÔn Du: 1765- 1820) • TiÓu thuyÕt chương håi( 20 håi). • Th¬ ca b»ng ch÷ N«m • Viết bằng chữ Hán ( 3254 c©u lôc b¸t). • Mê nh¹t trong tiểu thuyÕt • Trµn ®Çy tinh thÇn nh©n ®¹o, chư¬ng håi thêi Minh Thanh mang gi¸ trÞ thÈm mü cao. • KiÖt t¸c cña v¨n häc d©n téc ViÖt Nam “ Bót ph¸p qu¸ yÕu. PhÈm tiÕt kú l¹, “ Mùc muèn móa, bót muèn bay, v¨n muèn nh¶y, ®øc h¹nh tét cïng cña ngêi xa kh«ng ch÷ muèn nãi khiÕn ngưêi cưêi, ngưêi khãc” may r¬i vµo s¸ch cña kÎ tÇm 12 thưêng ” (T«n Gia §Ö). ( §µo Nguyªn Phæ)
13. 2.Tóm tắt truyện ( 3254 c©u lôc b¸t ) - GÆp gì vµ ®Ýnh ưíc. - Gia biÕn vµ lưu l¹c. - §oµn tô 13
14. a. Gặp gỡ và đính ước Thuý KiÒu lµ mét thiÕu n÷ tµi s¾c vÑn toµn, con g¸i mét gia ®×nh trung lưu lương thiÖn, sèng trong c¶nh “ªm ®Òm trưíng rñ mµn che” bªn c¹nh cha mÑ vµ hai em lµ Thuý V©n vµ Vư¬ng Quan. Trong buæi du xu©n trong tiÕt Thanh minh, Thuý KiÒu gÆp chµng kim Träng “phong tư tµi m¹o tãt vêi” . Gi÷a hai ngưêi chím në mét mèi t×nh ®Ñp. Kim Träng“Trong ®Õn ë như trä c¹nhtiếng nhµhạc bayThuý qua KiÒu. Nh©n tr¶ chiÕc thoa r¬i, KimĐục Träng như ®·tiếng gÆp suối KiÒu mới bµy sa tánửa vời” “Dưới cầu nước chảy trong veo t©m t×nh. Hai ngêi chñ ®éng, tù do Bên cầu tơ liễu bóng chiều thướt tha” ®Ýnh íc víi nhau. 14
15. b- Gia biÕn vµ lưu l¹c. Trong khi Kim Träng vÒ quª chÞu tang chó, gia ®×nh KiÒu bÞ m¾c oan. KiÒu nhê V©n tr¶ nghÜa cho Kim Träng cßn nµng th× b¸n m×nh chuéc cha. Thuý KiÒu bÞ bän bu«n ngưêi lµ M· Gi¸m Sinh, Tó Bµ, Së Khanh lõa g¹t, ®Èy vµo LÇu xanh. Sau ®ã, nµng ®ưîc Thóc Sinh, mét kh¸ch lµng ch¬i hµo phãng, cøu vít khái cuéc ®êi kü n÷. Nhưng råi KiÒu bÞ vî c¶ cña Thóc Sinh lµ Ho¹n Th ghen tu«ng, ®µy ®o¹. Thuý KiÒu ph¶i trèn ®Õn nư¬ng nhê cöa PhËt. Sư Gi¸c Duyªn v« t×nh göi nµng cho B¹c Bµ- kÎ bu«n ngưêi như Tó Bµ, nªn KiÒu lÇn thø hai r¬i vµo LÇu xanh. ë ®©y, Thuý KiÒu gÆp Tõ H¶i. mét anh hïng “ ®éi trêi ®¹p ®Êt”. Tï H¶i lÊy KiÒu, gióp nµng b¸o ©n b¸o o¸n. Do m¾c lõa quan tæng ®èc träng thÇn Hå T«n HiÕn, Tõ H¶i bÞ giÕt, Thuý KiÒu ph¶i hÇu ®µn, hÇu rưîu Hå T«n HiÕn råi bÞ Ðp g¶ cho viªn thæ quan. §au ®ín, tñi nhôc, KiÒu trÉm m×nh ë s«ng TiÒn Đưêng. Nhưng nµng ®ưîc sư Gi¸c Duyªn cøu “Trước lầu Ngưng Bích khoá xuân vµ lÇn thø hai KiÒu nư¬ng nhê cöa PhËt. “ Bốn dây như khóc như than Vẻ non xa tấm trăng gần ở chung” Khiến người trên tiệc cũng tan nát lòng” 15
16. c. Đoàn tụ Sau nöa n¨m vÒ Liªu Dư¬ng chÞu tang chó. Kim Träng trë l¹i t×m KiÒu. Hay tin gia ®×nh KiÒu bÞ bÞ tai biÕn vµ nµng ph¶i b¸n m×nh chuéc cha, chµng ®au ®ín v« cïng. Tuy kÕt duyªn víi Thuý V©n nhưng Kim Träng ch¼ng thÓ nµo ngu«i ®ưîc mèi t×nh say ®¾m. Chµng quyÕt cÊt c«ng lÆn léi ®i t×m Thuý KiÒu. Nhê gÆp đưîc sư Gi¸c Duyªn mµ Kim, KiÒu t×m ®ưîc nhau, gia ®×nh ®oµn tô. ChiÒu ý mäi ngưêi, Thuý KiÒu nèi l¹i duyªn víi Kim Träng nhưng c¶ hai cïng nguyÖn ưíc “duyªn ®«i lứa còng lµ duyªn b¹n bÇy “. Cảnh đoàn viên 16
17. *Các nhân vật trong Truyện Kiều a.Chính diện: Thuý Kiều,Thuý Vân, Từ Hải, Kim Trọng,Giác Duyên,Vương Quan . “Râu hùm hàm én mày ngài Vai năm tấc rộng thân mười thước cao” 17
18. b.Phản diện: Mã Giám Sinh,Tú Bà,Sở Khanh,Hồ Tôn Hiến Së Khanh Hå T«n HiÕn 18 Tú Bà M· Gi¸m Sinh
19. C.Trung gian: Hoạn Thư, Thúc Sinh,Thúc ông 19
20. 3.Giá trị néi dung vµ nghÖ thuËt a.Gi¸ trÞ néi dung *Gi¸ trÞ nh©n ®¹o -Đề cao tình yêu tự do -Khát vọng công lý -Ca ngợi tài năng, nhân phẩm cao đẹp của con người “ Cửa ngoài vội rủ rèm the Xăm xăm băng lối vườn khuya một mình”20
21. C¶nh ®oµn viªn- mét trong nh÷ng c¶nh thể hiÖn gi¸ trÞ nh©n ®¹o cña t¸c phÈm 21
22. *Gi¸ trÞ hiÖn thc -Lên án các thế lực chà đạp lên con người: + Đồng tiền + Quan lại + Nhà chứa b. Gi¸ trÞ nghÖ thuật *Thể loại Thơ lục bát *Kết cấu Ba phần hợp lí mạch lạc *Xây dựng nhân vật điển hình 22
23. Mét hai nghiªng nưíc nghiªng thµnh Nh¸c tr«ng nhên nhît mµu da S¾c ®µnh ®ßi mét, tµi ®µnh ho¹ hai ¨n g× to lín ®Éy ®µ lµm sao! 23
24. 4. Søc sèng cña TruyÖn KiÒu. - Dự báo cuộc đời: Bói Kiều - Ca nhạc dân gian:ca trù ,lẩy Kiều,vịnh Kiều, tËp kiÒu 24
25. *Ngôn ngữ: Giản dị mà sang trọng,dân gian mà bác học “ Sen tàn cúc lại nở hoa Sầu dài ngày ngắn đông đà sang xuân” “ Cỏ non xanh rợn chân trời Cành lê trắng điểm một vài bông hoa” “Long lanh đáy nước in trời Thành xây khói biếc non phơi bóng vàng” “ Lêi v¨n t¶ ra h×nh nh m¸u ch¶y ë ®Çu ngän bót, nưíc m¾t thÊm trªn tê giÊy, khiÕn ai ®äc ®Õn còng ph¶i thÊm thÝa, ngËm ngïi ®au ®ín ®Õn ®øt ruét. Tè Như sö dông t©m ®· khæ, tù sù ®· khÐo, t¶ c¶nh ®· hÖt, ®Ëm t×nh ®· thiÕt. NÕu kh«ng ph¶i cã con m¾t tr«ng thÊu c¶ s¸u câi, tÊm lßng nghÜ suèt c¶ ngh×n ®êi th× tµi nµo cã c¸i bót lùc Êy” (Méng Liªn §ưêng) 25
26. 5.Hạn chế: Chịu ảnh hưởng của tư tưởng đạo Phật (§Þnh mÖnh,tµi mÖnh tương ®è ) 27
27. Néi dung chÝnh I. NguyÔn Du 1.Cuéc ®êi t¸c gi¶ 2 .Sù nghiÖp v¨n häc II. Truyện Kiều: 1.Tên và lai lịch của Truyện Kiều 2.Tóm tắt truyện 3. Gi¸ trÞ néi dung, nghÖ thuËt. 4.Søc sèng cña TruyÖn KiÒu. 5. H¹n chÕ 28
28. Ghi nhí • NguyÔn Du lµ thiªn tµi v¨n häc, danh nh©n v¨n ho¸, nhµ nh©n ®¹o chñ nghÜa, cã ®ãng gãp to lín ®èi víi sù ph¸t triÓn cña v¨n häc ViÖt nam. • TruyÖn KiÒu lµ kiÖt t¸c v¨n häc, kÕt tinh gi¸ trÞ hiÖn thùc, gi¸ trÞ nh©n ®¹o vµ thµnh tùu nghÖ thuËt tiªu biÓu cña v¨n häc d©n téc. 29
29. Em h·y nhËn diÖn c¸c bøc tranh thÓ hiÖn mét sè ®o¹n trong TruyÖn KiÒu? ( gîi ý: theo tr×nh tù t¸c phÈm) 30
30. ChÞ em Thóy KiÒu 31
31. TiÕt thanh minh 32
32. Gia ®×nh gÆp tai biÕn Xuan Sanh 33
33. KiÒu ë lÇu Ngng BÝch 34
34. KiÒu ®¸nh ®µn cho Ho¹n Thư, Thóc Sinh 35
35. KiÒu trèn khái nhµ Ho¹n Thư 36
36. KiÒu gÆp Tõ H¶i 37
37. Tõ H¶i chÕt ®øng 38
38. KiÒu tù tö ë s«ng TiÒn Đưêng 39
39. V·i Gi¸c Duyªn cøu KiÒu 40
40. Thóy KiÒu quy y cöa PhËt 41
41. Kim- KiÒu t¸i hîp 42
42. §oµn viªn 43
43. Trß ch¬i « ch÷ T O N H U T I E N D U O N G M A G I A M S I N H S O K H A N H X A M X A M D A M T I E N T U B A D O A N T U 5.Mét ®éng tõ miªu t¶ nh÷ng bíc ch©n cña KiÒu 2.3.Tªn4.6.8. Tªn7.Nh©n Tªn Tªn1. bu«n§dßng ngphÇn©y vËtmô êilµ s«ngng siªuchñ kü tªnkÕtêiNghi n -lõa gi¶chøach÷cñan¬i®·÷ ®¶odanh cñaTruyÖn KiÒu chÕtLÇu Xu©n ®µn t¸c trÝ ®Çy®·Xanh bµ,gi¶thøc.KiÒu. trÉm th TruyÖncon¬ng m g¸i. c¶m.×nh KiÒu tù vÉn. khi chñ ®éng sang nhµ Kim Träng ë trä. 44