Bài giảng Vật lí 9 - Bài 31: Hiện tượng cảm ứng điện từ

Nội dung text: Bài giảng Vật lí 9 - Bài 31: Hiện tượng cảm ứng điện từ

1. Bài 31: Hiện tượng cảm ứng điện từ. N S
2. Câu 2: Xác định tên các từ cực của nam châm điện và chiều của lực điện từ tác dụng lên đoạn dây dẫn thẳng có dòng điện chạy từ trong ra ngoài như hình vẽ.
3. KIỂM TRA BÀI CŨ: Câu1: Phát biểu qui tắc nắm tay phải và qui tắc bàn tay trái. TRẢ LỜI : Qui tắc nắm tay phải: Nắm bàn tay phải, rồi đặt sao cho bốn ngón tay hướng theo chiều dòng điện chạy qua các vòng dây thì ngón cái choãi ra chỉ chiều của đường sức từ trong lòng ống dây. Qui tắc bàn tay trái: Đặt bàn tay trái sao cho các đường sức từ hướng vào lòng bàn tay, chiều từ cổ tay đến ngón tay giữa hướng theo chiều dòng điện thì ngón tay cái choãi ra 900 chỉ chiều của lực điện từ
4. Trước giờ ta đã biết muốn có dòng điện ta phải dùng nguồn điện như pin, ắc-quy. Vừa qua ta cũng đã biết dòng điện sinh ra từ trường . Vậy không dùng nguồn điện mà dùng từ trường ta có thể tạo ra dòng điện được không ?
5. Ñinamoâ xe ñaïp coù caáu taïo nhö theá naøo? Boä phaän naøo cuûa ñinamoâ laøm ñeøn xe ñaïp phaùt saùng?
6. I. CẤU TẠO VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA ĐINAMÔ XE ĐẠP: 1. Cấu tạo: 1 nam châm và cuộn dây 2. Hoạt động : Khi quay núm của đinamô thì nam châm quay theo và đèn sáng . Liệu có phải nhờ nam châm mà ta tạo ra được dòng điện không?
7. II. Dùng nam châm để tạo ra dòng điện: 1. Dùng nam châm vĩnh cửu: a) Thí nghiệm 1:
8. N S 0 mA 0:6 mA = 1 ┴ Khoa vËt lÝ Trêng §hsp Tn VËt lÝ kÜ thuËt
9. II. Dùng nam châm để tạo ra dòng điện: 1. Dùng nam châm vĩnh cửu: a) Thí nghiệm 1: Dòng điện xuất hiện trong cuộn dây dẫn kín ở trường hợp nào dưới đây? A. Di chuyển nam châm lại gần cuộn dây. B. Đặt nam châm đứng yên trước cuộn dây. C. Đặt nam châm nằm yên trong cuộn dây D. Di chuyển nam châm ra xa cuộn dây Trường hợp A và D
10. N S 0 mA 0:6 mA = 1 ┴ Khoa vËt lÝ Trêng §hsp Tn VËt lÝ kÜ thuËt
11. II. Dùng nam châm để tạo ra dòng điện: 1. Dùng nam châm vĩnh cửu: a) Thí nghiệm 1: Khi di chuyển nam châm lại gần và ra xa ống dây ta thấy đèn LED sáng chứng tỏ lúc này ống dây có dòng điện chạy qua.
12. II. Dùng nam châm để tạo ra dòng điện: 1. Dùng nam châm vĩnh cửu: a) Thí nghiệm 1: Trong thí nghiệm trên, nếu để nam châm đứng yên và cho cuộn dây chuyển động lại gần hay ra xa cuộn dây thì trong cuộn dây có xuất hiện dòng điện không?
13. II. Dùng nam châm để tạo ra dòng điện: 1. Dùng nam châm vĩnh cửu: a) Thí nghiệm 1: Khi nam châm đứng yên mà ống dây chuyển động thì trong cuộn dây cũng xuất hiện dòng điện.
14. II. Dùng nam châm để tạo ra dòng điện: 1. Dùng nam châm vĩnh cửu: b) Nhận xét:  Ta thấy khi có sự dịch chuyển tương đối giữa ống dây và nam châm thì trong ống dây xuất hiện dòng điện chạy qua.
15. II. Dùng nam châm để tạo ra dòng điện: 2. Dùng nam châm điện: a) Thí nghiệm 2:
16. II. Dùng nam châm để tạo ra dòng điện: 2. Dùng nam châm điện: a) Thí nghiệm 2: Trong trường hợp nào dưới đây xuất hiện dòng điện ở cuộn dây có mắc đèn LED? A. Trong khi đóng mạch điện của nam châm điện. B. Khi dòng điện đã ổn định. C. Trong khi ngắt mạch điện của nam châm điện. D.Sau khi ngắt mạch điện. Trường hợp A và C
17. II. Dùng nam châm để tạo ra dòng điện: 2. Dùng nam châm điện: a) Thí nghiệm 2:  Khi đóng mạch điện hay ngắt mạch điện của nam châmđiện ta thấy đèn LED sáng chứng tỏ trong ống dây xuất hiện dòng điện.
18. II. Dùng nam châm để tạo ra dòng điện: 2. Dùng nam châm điện: b) Nhận xét: Ta thấy dòng điện chạy qua ống dây xuất hiện trong thời gian đóng hoặc ngắt mạch của nam châm điện.
19. III. Hiện tượng cảm ứng điện từ:  Dòng điện xuất hiện trong các trường hợp trên gọi là dòng điện cảm ứng. Hiện tượng xuất hiện dòng điện cảm ứng gọi là hiện tượng cảm ứng điện từ.
20. III. Hiện tượng cảm ứng điện từ: Nếu ta làm thí nghiệm ở hình 31.2 nhưng lần này cho nam châm quay quanh một trục thẳng đứng thì có hiện tượng gì xảy ra trong cuộn dây?
21. III. Hiện tượng cảm ứng điện từ:  C4: Trong cuộn dây có dòng điện cảm ứng xuất hiện. C5: Trả lời câu hỏi ở đầu bài.  C5: Đúng là nhờ nam châm ta mới có thể tạo ra dòng điện.
22. Baøi taäp 1: Caùch laøm naøo döôùi ñaây coù theå taïo ra doøng ñieän caûm öùng: A. Noái hai cöïc cuûa pin vaøo hai ñaàu cuoän daây daãn. B. Noái hai cöïc cuûa nam chaâm vôùi hai ñaàu cuoän daây daãn. C. Ñöa moät cöïc cuûa aùc quy töø ngoaøi vaøo trong moät cuoän daây daãn kín. D.D. Ñöa moät cöïc cuûa nam chaâm töø ngoaøi vaøo trong moät cuoän daây daãn kín.
23. COÙ THEÅ EM CHÖA BIEÁT. NHAØ BAÙC HOÏC BIEÁN TÖØ THAØNH ÑIEÄN Michael Faraday (1791 - 1867), nhà vật lí và hoá học Anh. Xuất thân nhà nghèo, tự học thành tài. Bậc thầy về thực nghiệm. Ngày 29-8-1831, khi đưa thanh nam châm vào cuộn xê-lê-nô-it, Pha-ra-đây khẳng định trong cuộn dây đã xuất hiện dòng điện. Phát hiện ra hiện tượng cảm ứng điện từ ñöôïc xem nhö moät phaùt minh vó ñaïi veà vaät lyù ôû theá kyû XIX, môû ñöôøng cho vieäc cheá taïo maùy phaùt ñieän xoay chieàu vaø nhieàu maùy quan troïng khaùc. Nhờ tài năng tuyệt vời và lòng kiên nhẫn của Pha-ra-đây, chúng ta mới hiểu được mối liên hệ giữa điện và từ. Nhờ có Pha-ra-đây, khi màn đêm buông xuống không còn ánh mặt trời, địa cầu vẫn lung linh sáng.
24. TRÒ CHƠI Ô CHỮ 1 P I N 2 B I EÁ N T H I EÂ N 3 Ñ I N A M OÂ 4 T ÖØ T R Ö ÔØ N G 5 B AØ N T A Y T R AÙ I 6 C AÛ M ÖÙ N G Ñ I EÄ N T ÖØ 7 N A M C H AÂÂ M 8 D AÂ Y D AÃ N
25. Hướng dẫn học ở nhà: - Nắm vững các kiến thức cơ bản của bài -Làm các bài tập 31.1=>31.4 trong SBT -Đọc mục: có thể em chưa biết -Xem trước bài 32: “Điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng”
26. TiÕt 33. Baøi 31: HiÖn tîng c¶m øng ®iÖn tõ I. CÊu t¹o vµ ho¹t ®éng cña ®inam« ë xe ®¹p Núm quay 1. Caáu taïo: -Đinamô xe đạp gồm hai bộ phận chính: Nam chaâm vaø cuộn Lõi sắt non Trục quay dây 2.Nguyeân taéc hoaït ñoäng. Khi quay nóm cña ®inam« th× nam ch©m quay theo vµ ®Ìn Nam châm s¸ng. Bóng đèn . Cuộn dây -Döï ñoaùn xem boä phaän naøo cuûa Đinamoâ laø nguyeân nhaân -Đinamô xe đạp gồm có những bộ phận chính nào ? chính gaây ra doøng ñieän?