Bài giảng Ngữ Văn Lớp 9 - Tiết 105+106: Sang thu - Năm học 2012-2013 - Trường THCS Yên Trung

Nội dung text: Bài giảng Ngữ Văn Lớp 9 - Tiết 105+106: Sang thu - Năm học 2012-2013 - Trường THCS Yên Trung

1. Với Đỗ Phủ: Khóm cúc chen ngang dòng lệ cũ Con thuyền buộc chặt mối tình già
2. Tầng mây lơ lửng trời xanh ngắt Với Nguyễn Khuyến: Ngõ trúc quanh co khách vắng teo .
3. Với Xuân Diệu: Đây mùa thu tới mùa thu tới Với áo mơ phai dệt lá vàng
4. Con nai vàng ngơ ngác Với Lưu Trọng Lư: Đạp trên lá vàng khô
5. I. Đọc – Tìm hiểu chung: 1. Tác giả: - Hữu Thỉnh (1942), tên đầy đủ là Nguyễn Hữu Thỉnh, quê ở Vĩnh Phúc. - Hữu Thỉnh viết nhiều và viết rất hay về những con người, cuộc sống ở nông thôn. - Thơ của ông mang cảm xúc bâng khuâng, vấn vương trước đất trời trong trẻo, biến chuyển nhẹ nhàng.
6. 2. Tác phẩm. Văn bản: Sang thu a. Hoàn cảnh sáng tác. (Hữu Thỉnh) - Bài thơ viết cuối năm 1977 khi đất Bỗng nhận ra hương ổi nước đã thống nhất. Phả vào trong gió se - In trong tập thơ “Từ chiến hào đến Sương chùng chình qua ngõ Hình như thu đã về thành phố.” b. Đọc, chú thích Sông được lúc dềnh dàng c. Thể thơ: Chim bắt đầu vội vã Có đám mây mùa hạ - Năm chữ ( ngũ ngôn) Vắt nửa mình sang thu d. Mạch cảm xúc, bố cục: Vẫn còn bao nhiêu nắng Đã vơi dần cơn mưa Sấm cũng bớt bất ngờ Trên hàng cây đứng tuổi.
7. Văn bản: Sang thu - Mạch cảm xúc: (Hữu Thỉnh) Bỗng nhận ra hương ổi Bài thơ là những Phả vào trong gió se Cảm nhận dấu hiệu rung động tinh tế Sương chùng chình qua ngõ báo thu. của nhà thơ về Hình như thu đã về khoảnh khắc giao mùa bắt đầu từ Sông được lúc dềnh dàng Cảm nhận sự hương ổi qua vận Chim bắt đầu vội vã đổi thay của cảnh vật động của gió, Có đám mây mùa hạ lúc sang thu. sương, dòng sông, Vắt nửa mình sang thu cánh chim, đám mây, nắng, mưa, Vẫn còn bao nhiêu nắng sấm, hàng cây. Từ Đã vơi dần cơn mưa Những suy ngẫm, cảm nhận ấy, nhà Sấm cũng bớt bất ngờ trải nghiệm của thơ có những suy Trên hàng cây đứng tuổi. nhà thơ. ngẫm triết lý về cuộc đời.
8. Bỗng nhận ra hương ổi 1. Những tín hiệu báo thu sang: Phả vào trong gió se - Hương ổi: Hình ảnh dân dã, bình dị của vùng nông Sương chùng chình qua ngõ* Cảm xúc của tác giả: Hình như thu đã về thôn đồng bằng Bắc Bộ PhảBỗng động ngạctừ mạnh, nhiên, diễn tảbất hương ngờ. thơm như- Hình sánh lại,như đột ngột, sự bấtmơ ngờ, hồ, thể chưa hiện sự chủchắc động chắncủa hương ổi nhờ làn gió lan tỏa khắp Nhà khu thơvườn cảm khiến nhận cả vườn bước đầy chuyểnắp hương thơm ổi chín. -biếnGió se nhẹ: gió nhàng, heo may mong nhẹ, khô manh và mang của theo hơithiên lạnh. nhiên trong lúc giao mùa với -một Sương cảm chùng xúc chình: ngỡ ngàng, nhân hóabâng Sương giăngkhuâng. mắc khắpMột khôngbức tranh gian làng thu xóm, mới như mộtchớm thiếu hiện nữ elên ấp, thậtchuyển êm động ả, thanh chầm chậm nơibình. đường thôn ngõ xóm. Nhà thơ cảm nhận tín hiệu báo thu sang bằng nhiều giác quan: Khứu giác, thị giác, xúc giác.
9. 2. Bức tranh thiên nhiên - Sông dềnh dàng >< chim vội vã. lúc giao mùa: + Sông dềnh dàng nhân hóa Sông được lúc dềnh dàng gợi lên vẻ duyên dáng, thướt tha, mềm mại, khoan thai, hiền hòa trôi Chim bắt đầu vội vã một cách thanh thản của dòng sông. Có đám mây mùa hạ + Chim vội vã Bay về phương Vắt nửa mình sang thu Nam tránh rét - Đám mây mùa hạ vắt nửa mình sang thu nhân hóa đây là một liên tưởng thú vị, mùa hạ nối với mùa thu bởi một đám mây duyên dáng, nhẹ nhàng trên không trung. Bằng ngôn ngữ miêu tả đặc sắc, đoạn thơ đã tái hiện thật đẹp những rung cảm tinh tế của nhà thơ trước mùa thu. Bức tranh mùa thu lúc giao mùa hiện lên thật đẹp, thật nên thơ.
10. 2. Những suy tư, chiêm nghiệm của nhà thơ: Vẫn còn bao nhiêu nắng Sấm cũng bớt bất ngờ Đã vơi dần cơn mưa Trên hàng cây đứng tuổi. Nắng mưa sấm hàng cây Vẫn còn đã vơi cũng bớt đứng tuổi - Nhà thơ đã sử dụng những tính từ chỉ mức độ ( vẫn còn, vơi dần, bớt), phép đảo ngữ, nghệ thuật đối để diễn tả sự chuyển biến tinh tế của cảnh vật lúc sang thu: Hạ nhạt dần và thu đậm nét hơn. Sự quan sát tinh tế, tâm hồn nhạy cảm của nhà thơ.
11. * Hai câu thơ cuối: Sấm cũng bớt bất ngờ Trên hàng cây đứng tuổi. Có 2 tầng nghĩa: + Tả thực:Sang thu sấm thưa và nhỏ dần, không đủ sức lay động hàng cây đã bao mùa thay lá. Sấm: những vang động bất thường của Khi đã từng trải, con ngoại cảnh người sẽ vững vàng hơn + Ẩn dụ: trước những thử thách Hàng cây đứng tuổi: cuộc đời Con người đã từng trải.
12. Nội dung Nghệ thuật - Thể thơ 5 chữ. Nhịp thơ - Những biến chuyển nhẹ chậm, âm điệu nhẹ nhàng nhàng mà rõ rệt của đất trời từ cuối hạ sang thu - Nghệ thuật nhân hoá ẩn được tác giả cảm nhận dụ sáng tạo. bằng hồn thơ tinh tế và - Hình ảnh chọn lọc, giàu nhạy cảm. sức gợi cảm, mang nét đặc - Bài thơ còn thể hiện tình trưng của sự giao mùa giữa yêu tha thiết vẻ đẹp quê hạ và thu. hương và những suy nghĩ sâu sắc về con người, cuộc đời của tác giả.
13. ? Vẽ bản đồ tư duy, khái quát lại nội dung bài học
14. - Học thuộc bài thơ. - Sưu tầm một số bài viết về mùa thu. - Soạn bài: “Nói với con”.
15. - Sách giáo khoa Ngữ văn 9 tập 2 – NXB GD Việt nam - Sách hướng dẫn giáo viên môn Ngữ văn 9 tập 2 -NXB GD Việt nam - Tham khảo một số bài giảng điện tử trên thư viện giáo án điện tử: - Một số hình ảnh được download tại trang: ;