Bài giảng Ngữ văn 9 - Tiết 61: Làng (Kim Lân)

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 9 - Tiết 61: Làng (Kim Lân)

1. ( Kim L©n)
2. Tiết 61. Làng (Kim Lân) I-Đọc – chú thích 1. T¸c gi¶: - Kim L©n ( 1920 - 2007). - Quª: Lµng Phï Lu- Tiªn S¬n- B¾c Ninh. - Lµ nhµ v¨n am hiÓu vÒ n«ng th«n vµ gÇn gòi víi ®êi sèng ngêi n«ng d©n. - Së trêng cña «ng: TruyÖn ng¾n. - Giäng v¨n : Tù nhiªn mµ tinh tÕ.
3. Tiết 61. Làng (Kim Lân) 2. T¸c phÈm: - XuÊt xø: ViÕt thêi k× ®Çu cña cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p, ®¨ng lÇn ®Çu trªn t¹p chÝ v¨n nghÖ 1948. - ThÓ lo¹i: TruyÖn ng¾n. 3. Chú thích: SGK trang 172 – 173 4. Tóm tắt văn bản:
4. Tóm tắt : Ông Hai định ở lại làng cùng du kích và đám thanh niên trẻ tuổi chiến đấu giữ làng. Nhưng vì hoàn cảnh gia đình, ông cùng vợ con rời bỏ làng chợ Dầu đi tản cư. Ở nơi tản cư ông luôn nhớ về làng, luôn kể chuyện, khoe, tự hào về làng của mình. Bỗng một hôm nghe được tin làng chợ Dầu theo Pháp làm Việt gian, ông rất đau khổ và buồn. Khi có người tìm đến cải chính, làng chợ Dầu của ông là làng kháng chiến. Ông lại vô cùng sung sướng và lại khoe nhà của mình bị Tây đốt cháy rụi.
5. 2. Diễn biến tâm lí của ông Hai: a. T©m tr¹ng cña «ng Hai khi ë n¬i t¶n c. -Lu«n nhí vÒ lµng chî DÇu - Thêng xuyªn theo dâi tin tøc vÒ lµng, vÒ kh¸ng chiÕn. -> Ruột gan ông cứ múa cả lên, vui quá.
6. Một em nhỏ xung phong bơi ra giữa hồ Hòan Kiếm cắm Quốc kì lên Tháp Rùa . + Ở phòng Đội nữ du kích Trưng Trắc bắt thông tin. sống một tên quan hai bốt . Anh trung đội trưởng giết được bảy tên giặc.
7. 2. Diễn biến tâm lí của ông Hai: a. T©m tr¹ng cña «ng Hai khi ë n¬i t¶n c. -Lu«n nhí vÒ lµng chî DÇu - Thêng xuyªn theo dâi tin tøc vÒ lµng, vÒ kh¸ng chiÕn. -> Ruột gan ông cứ múa cả lên, vui quá. => Niềm vui tự hào của người nông dân trước thành quả của cách mạng của làng quê.
8. Này, bác có biết mấy hôm nay súng nó bắn ở đâu mà nghe rát thế không? Một người đàn bà cho con bú mé bên kia nói xen vào: Nó rút ở Bắc Ninh về quê chợ Dầu, nó khủng bố ông ạ. Ông Hai quay phắt lại lắp bắp hỏi: - Nó Nó vào làng chợ Dầu hở bác? Thế ta giết được bao nhiêu thằng? Người đàn bà ẵm con cong môi lên đỏng đảnh: Có giết được thằng nào đâu. Cả làng chúng nó Việt gian theo Tây còn giết gì nữa! -Cổ ông lão nghẹn ắng hẳn lại,da mặt tê rân rân. Ông lão lặng đi tưởng như đến không thở được. Một lúc lâu ông mới rặn è è, nuốt một cái gì vướng ở cổ, ông cất tiếng hỏi, giọng lạc hẳn đi: - Liệu có thật không hở bác? Hay là chỉ lại
9. b.Khi nghe tin làng theo giặc: - Cổ nghẹn đắng ,da mặt tê rân rân ,lặng đi tưởng như không thở được ,một lúc mới nói è è,giọng lạc hẳn đi - Vô cùng tủi thân, xấu hổ đau đớn đến tê tái trong lòng.
10. “Về đến nhà ông Hai nằm vật ra giường, mấy đứa trẻ hôm nay thấy bố có vẻ khác, len lét đưa nhau ra đầu nhà chơi sậm chơi sụi với nhau. Nhìn lũ con, tủi thân, nước mắt ông lão cứ giàn ra. Chúng nó cũng là trẻ con làng Việt gian đấy ư? Chúng nó cũng bị người ta rẻ rúng hắt hủi đấy ư? Khốn nạn, bằng ấy tuổi đầu Ông lão nắm chặt hai tay lại mà rít lên: - Chúng bay ăn miếng cơm hay miếng gì vào mồm mà đi làm cái giống Việt gian bán nước để nhục nhã thế này”. “Chao ôi! Cực nhục chưa, cả làng Việt gian! Rồi đây biết làm ăn, buôn bán ra sao? Ai người ta chứa. Ai người ta buôn bán mấy. Suốt cả cái nước Việt Nam này người ta ghê tởm, người ta thù hằn cái giống việt gian bán nước Lại còn bao nhiêu người làng, tan tác mỗi người một phương nữa, không biết họ đã rõ cái cơ sự này chưa?” “Ông Hai vẫn trằn trọc không sao ngủ được. Ông hết trở mình bên này lại trở mình bên kia, thở dài. Chợt ông lão lặng hẳn đi, chân tay nhủn ra, tưởng chừng như không cất lên được Có tiếng nói léo xéo ở gian trên. Tiếng mụ chủ Mụ nói cái gì vậy? Mụ nói cái gì mà lào xào thế? Trống ngực ông lão đập thình thịch. Ông lão nín thở, lắng tai nghe ra bên ngoài” “Ông Hai không bước chân ra đến ngoài. Suốt ngày ông chỉ quanh quẩn trong nhà để nghe ngóng tình hình”. “Một đám đông túm lại ông cũng để ý, dăm bảy tiếng cười nói xa ông cũng chột dạ. Lúc nào ông cũng nơm nớp tưởng người ta đang bàn đến “Cái chuyện ấy”. Cứ thoáng nghe những tiếng Tây, Việt gian, cam nhông là ông lủi ra một góc nhà, nín thít. Thôi lại chuyện ấy rồi!” H: Phân tích diễn biến tâm trạng ông Hai qua các chi tiết trên?
11. b.Khi nghe tin làng theo giặc: - Về nhà: + Nhìn lũ con, tủi thân nước mắt ông giàn ra + Ngờ ngợ không tin, kiểm điểm từng người trong óc. + Lo lắng đến việc làm ăn, buôn bán, chỗ ở ,chân tay ông nhủn ra, trống ngực đập thình thịch khi nghe tiếng mụ chủ nhà.
12. + Xấu hổ nhục nhã ,thương con, thương mình. + Đành cay đắng chấp nhận sự thật nhục nhã ,giày vò tâm trí ông . -> Nỗi ám ảnh nặng nề biến thành sự sợ hãi thường xuyên đau xót, tủi hổ trong ông
13. Khi mụ chủ nhà có ý đuổi gia đình ông đi: Nghe nói, bảo có lệnh đuổi hết những người làng chợ Dầu ra khỏi vùng này không cho ở nữa. Ông Hai ngồi lặng trên một góc giường. Bao nhiêu ý nghĩ đen tối, ghê rợn, nối tiếp bời bời trong đầu óc ông lão. Biết đem nhau đi đâu bây giờ? Biết đâu người ta chứa bố con ông mà đi bây giờ? Thật là tuyệt đường sinh sống! Mà không một gì cái đất Thắng này. Ở Đài, ở Nhã Nam. Ở Bố Hạ, Cao Thượng đâu đâu có người chợ Dầu người ta cũng đuổi như đuổi hủi Hay là quay về làng? Vừa chớm nghĩ như vậy, lập tức ông lão phản đối ngay. Về làm gì cái làng ấy nữa. Chúng nó theo Tây cả rồi. Về làng tức là bỏ kháng chiến, bỏ cụ Hồ Nước mắt ông giàn ra. Về làng tức là chịu quay lại làm nô lệ cho thằng Tây Ông Hai nghĩ rợn cả người. Cả cuộc đời đen tối, lầm than cũ nỏi lên trong ý nghĩ ông. Ông không thể về cái làng ấy được nữa. Về bây giờ ông chịu mất hết à? Không thể được ! Làng thì yêu thật, nhưng làng theo Tây mất rồi thì phải thù.
14. -Khi mụ chủ nhà có ý muốn đuổi gia đình ông đi: -Phải làm việc cho Tây. Về làng -Phản bội kháng chiến,bỏ Cụ Hồ Băn khoăn, day dứt - Không ai người ta chứa. Hay ở lại -Không ai buôn nơi tản bán với. cư -Ai ai cũng đuổi như đuổi hủi.
15. -Khi mụ chủ nhà có ý muốn đuổi gia đình ông đi: -Phải làm việc Quyết Lập cho Tây. định ở trường Về làng -Phản bội kháng lại: kiên chiến,bỏ Cụ Hồ “Làng định, B n ă thì yêu yêu ghét kho n, ă thật rạch ròi, day d t ứ - Không ai nhưng đặt tình người ta chứa. làng yêu Hay ở lại -Không ai buôn theo nước nơi tản bán với. Tây thì lên trên cư -Ai ai cũng đuổi phải tình yêu như đuổi hủi. thù.” làng
16. - Mấy ngày sau đó. + Đ¾n ®o: Hay lµ quay vÒ lµng? + Ph¶n ®èi: VÒ lµm g× c¸i lµng Êy n÷a. Chóng nã theo T©y c¶ råi, vÒ lµng tøc lµ bá kh¸ng chiÕn, bá cô Hå. + QuyÕt ®Þnh: Lµng th× yªu thËt nhng lµng theo T©y mÊt råi th× ph¶i thï. -> Tình yêu nước rộng hơn, bao trùm lên tình cảm với làng quê nhưng không vì thể mà bỏ tình cảm với làng nên càng đau xót, tủi hổ.
17. * Thảo luận nhóm( 5 phút) : Cuộc trò chuyện của ông Hai với đứa con cho ta thấy được tâm tư tình cảm gì của ông? * Ông hỏi khẽ: - Thế nhà con ở đâu? - Khẳng định ông vẫn yêu - Nhà ta ở làng chợ Dầu. làng chợ Dầu tha thiết. - Thế con có thích về làng Chợ  Dầu không? * Ông nói thủ thỉ: - Ủng hộ cụ Hồ con nhỉ - Tin tưởng tuyệt đối vào Cụ Hồ. - Cụ Hồ trên đầu, trên cổ soi xét cho bố con ông. - Thủy chung một lòng với cách mạng. -Cái lòng bố con ông là như thế, chết thì chết .không dám đơn sai. - Tình yêu nước gắn bó, thống nhất với tình yêu làng
18. * Nghe tin làng được cải chính - Cái mặt buồn thỉu mọi ngày bỗng tươi vui, rạng rỡ Dáng hẳn lên. Mồm bỏm bẻm nhai trầu, cặp mắt hung hung vẻ đỏ, hấp háy Ngô - Nói bô bô Tây nó đốt nhà tôi rồi bác ạ. Đốt n nhẵn! .Ông chủ tịch làng tôi vừa mới lên trên này ngữ cải chính Toàn là sai sự mục đích cả. - Lật đật đi thẳng sang bên nhà bác Thứ; lật đật bỏ lên nhà trên; lật đật bỏ đi nơi khác; múa tay lên mà Cử khoe; vén quần lên tận bẹn mà nói chuyện về cái làng chỉ của ông . H:Chỉ ra tâm trạng của ông Hai qua các chi tiết trên? Em có suy nghĩ gì về việc ông Hai “khoe” nhà mình bị Tây nó đốt?
19. V× sao nhan ®Ò cña truyÖn lµ “ Lµng” mµ kh«ng ph¶i lµ “Lµng chî DÇu” hay “Lµng DÇu” ? - Nhan ®Ò Lµng cã søc kh¸i qu¸t, chø kh«ng chØ mét lµng quª cô thÓ. - T×nh yªu lµng yªu níc cña ngêi n«ng d©n ViÖt Nam trong kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p mµ nh©n vËt «ng Hai lµ mét ®iÓn h×nh.
20. Híng dÉn vÒ nhµ: -Tãm t¾t truyÖn ng¾n Lµng. -ViÕt thµnh ®o¹n v¨n hoµn chØnh c¶m nhËn vÒ ngêi n«ng d©n ViÖt Nam trong kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p.(Cã dïng phÐp tu tõ so s¸nh vµ ®iÖp ng÷ )