Bài giảng Ngữ văn 9 - Tiết 38+ 39: Văn bản Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga (Trích truyện Lục Vân Tiên - Nguyễn Đình chiểu) - Vũ Thị Hà

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 9 - Tiết 38+ 39: Văn bản Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga (Trích truyện Lục Vân Tiên - Nguyễn Đình chiểu) - Vũ Thị Hà

1. nhiÖt liÖt chµo mõng c¸c thÇy gi¸o, c« gi¸o ®Õn dù giê Trường THCS Ngô Mây Người thực hiện : Vũ Thị Hà
2. KiÓm tra bµi cò ? §äc thuéc lßng mét ®o¹n trong bµi “KiÒu ë lÇu Ngng BÝch”? ?Em đọc được nội tâm gì của Thúy Kiều qua đoạn văn vừa đọc?
3. TIẾT 38+ 39 Văn bản Lôc V©n Tiªn cøu KiÒu NguyÖt Nga (Trích truyện Lục Vân Tiên) Nguyễn Đình chiểu
4. TiÕt 38: Lôc V©n Tiªn Cøu KiÒu NguyÖt Nga (TrÝch “TruyÖn Lôc V©n Tiªn” cña NguyÔn §×nh ChiÓu) I. ĐỌC- T×m hiÓu chung: 1. T¸c gi¶: - Nguyễn Đình Chiểu (1822- 1888) còn gọi là Đồ Chiểu - Quê mẹ: Tỉnh Gia Định - Quê cha: Thừa Thiên Huế - Là nhà thơ Nam Bộ, sống và sáng tác vào thế kỉ XIX - Để lại cho đời nhiều tác phẩm văn chương có giáGiíi trị thiÖu s¬ lîc nh÷ng nÐt chÝnh vÒ nhµ th¬ NguyÔn §×nh ChiÓu?
5. QuangCổng cảnhvào Mộlăng Nguyễncụ ĐìnhĐồ Chiểu Chiểu
6. TiÕt 38: Lôc V©n Tiªn Cøu KiÒu NguyÖt Nga (TrÝch “TruyÖn Lôc V©n Tiªn” cña NguyÔn §×nh ChiÓu) I. ĐỌc - T×m hiÓu chung: 2. Tác phẩm: 1. Tác giả: - Ngyễn Đình Chiểu (1822- a.Thể loại: truyện thơ Nôm, viết 1888) còn gọi là Đồ Chiểu theo thể thơ lục bát - Quê mẹ: tỉnh Gia Định - Quê cha: Thừa Thiên Huế b. Kết cấu: 4 phầnEm hãy nêu - Là nhà thơ Nam Bộ, sống và Phần 1: Lục Vân Tiên đánh cướp sáng tác vào thế kỷ XIX cứu Kiều Nguyệt thểNga loại và kết - Để lại cho đời nhiều tác phẩm Phần 2: Lục Vân Tiêncấu gặp bài nạn thơ và văn chương có giá trị được cứu Phần 3: Kiều Nguyệt Nga gặp nạn vẫn giữ lòng chung thủy Phần 4: Lục Vân Tiên và Kiều Nguyệt Nga gặp lại nhau
7. TiÕt 38: Lôc V©n Tiªn Cøu KiÒu NguyÖt Nga (TrÝch “TruyÖn Lôc V©n Tiªn” cña NguyÔn §×nh ChiÓu) I. ĐỌc - T×m hiÓu chung: 2. Tác phẩm : 1. T¸c gi¶: a. Thể loại: truyện thơ Nôm, viết theo thể thơ lục bát b. Kết cấu: 4 phần -Ngyễn Đình Chiểu (1822- - Phần 1: Lục Vân Tiên đánh cướp cứu Kiều 1888) còn gọi là Đồ Chiểu Nguyệt Nga - Quê mẹ: tỉnh Gia Định - Phần 2: Lục Vân Tiên gặp nạn và được cứu - Phần 3: Kiều Nguyệt Nga gặp nạn vẫn giữ - Quê cha: Thừa Thiên Huế lòng chung thủy - Là nhà thơ Nam Bộ, sống và - - Phần 4: Lục Vân Tiên và Kiều Nguyệt Nga gặp sáng tác vào thế kỷ XIX lại nhau - Để lại cho đời nhiều tác phẩm văn chương có giá trị * Vị trÝ ®o¹n trÝch: - N»m ë phÇn ®Çu t¸c phÈm. §o¹n trÝch n»m ë phÇn nµo cña t¸c phÈm?
8. TiÕt 38: Lôc V©n Tiªn Cøu KiÒu NguyÖt Nga (TrÝch “TruyÖn Lôc V©n Tiªn” cña NguyÔn §×nh ChiÓu) I. ĐỌc - T×m hiÓu chung: 1. T¸c gi¶: - Phần 2: Lục Vân Tiên gặp nạn và được cứu - Ngyễn Đình Chiểu (1822- - Phần 3: Kiều Nguyệt Nga gặp nạn vẫn 1888) còn gọi là Đồ Chiểu giữ lòng chung thủy - Quê mẹ: tỉnh Gia Định - Phần 4: Lục Vân Tiên và Kiều Nguyệt - Quê cha: Thừa Thiên Huế Nga gặp lại nhau - Là nhà thơ Nam Bộ, sống và - sáng tác vào thế kỷ XIX *.VÞ trÝ ®o¹n trÝch: - Để lại cho đời nhiều tác phẩm văn chương có giá trị - N»m ë phÇn ®Çu t¸c phÈm. *. Bè cục ®o¹n trÝch: 2 ®o¹n: 2. Tác phẩm: - §o¹n 1 (14 c©u ®Çu) : Lôc V©n Tiªn a. Thể loại: truyện thơ Nôm, ®¸nh tan bän§ co¹níp, tiªutrÝch diÖt cã thÓ tªn cÇm viết theo thể thơ lục bát ®Çu Phong Lai.chia lµm mÊy b. Kết cấu: 4 phần - §o¹n 2 (cßn l¹i) :phÇn? Cuéc trß chuyÖn - Phần 1: Lục Vân Tiên đánh cướp cứu Kiều Nguyệt Nga gi÷a Lôc V©n Tiªn vµ KiÒu NguyÖt Nga.
9. Tiết 38: LỤC VÂN TIÊN CỨU KIỀU NGUYỆT NGA (Trích “Truyện Lục Vân Tiên” của Nguyễn Đình Chiểu) I. Đọc chú thích: II. Đọc - Tìm hiểu văn bản: 1. Nhân vật Lục Vân Tiên: “Vân Tiên tả đột hữu xông, Khác nào Triệu Tử phá vòng Đương Dang”.
10. Tiết 38: LỤC VÂN TIÊN CỨU KIỀU NGUYỆT NGA (Trích “Truyện Lục Vân Tiên” của Nguyễn Đình Chiểu) a. Lục Vân Tiên đánh cướp: Vân Tiên ghé lại bên đàng, Hãy tìm những chi Bẻ cây làm gậy nhằm làng xông vô. tiết, hành động, lời nói của Lục Kêu rằng: “Bớ đảng hung đồ, Vân Tiên khi đánh Chớ quen làm thói hồ đồ hại dân.” cướp? Phong Lai mặt đỏ phừng phừng: “Thằng nào dám tới lẫy lừng vào đây. Trước gây việc dữ tại mầy, Truyền quân bốn phía phủ vây bịt bùng.” Vân Tiên tả đột hữu xông, Khác nào Triệu Tử phá vòng Đương Dang. Lâu la bốn phía vỡ tan, Đều quang gươm giáo tìm đàng chạy ngay. Phong Lai trở chẳng kịp tay, Bị Tiên một gậy thác rày thân vong ”
11. Tiết 38: LỤC VÂN TIÊN CỨU KIỀU NGUYỆT NGA (Trích “Truyện Lục Vân Tiên” của Nguyễn Đình Chiểu) I. Đọc chú thích: II. Đọc - tìm hiểu văn bản: 1. Nhân vật Lục Vân Tiên: a. Lục Vân Tiên đánh cướp: * Hành động: -Một mình bẻ cây làm gậy - Xông vào đánh cướp. - Tả đột hữu xông * Lời nói: - Bớ đảng hung đồ
12. Tiết 38: LỤC VÂN TIÊN CỨU KIỀU NGUYỆT NGA (Trích “Truyện Lục Vân Tiên” của Nguyễn Đình Chiểu) a. Lục Vân Tiên đánh cướp: Vân Tiên ghé lại bên đàng, Hãy tìm những Bẻ cây làm gậy nhằm làng xông vô. chi tiết miêu tả Kêu rằng: “Bớ đảng hung đồ, bọn cướp? Chớ quen làm thói hồ đồ hại dân.” Phong Lai mặt đỏ phừng phừng: “Thằng nào dám tới lẫy lừng vào đây. Trước gây việc dữ tại mầy, Truyền quân bốn phía phủ vây bịt bùng.” Vân Tiên tả đột hữu xông, Khác nào Triệu Tử phá vòng Đương Dang. Lâu la bốn phía vỡ tan, Đều quang gươm giáo tìm đàng chạy ngay. Phong Lai trở chẳng kịp tay, Bị Tiên một gậy thác rày thân vong ”
13. Tiết 38: LỤC VÂN TIÊN CỨU KIỀU NGUYỆT NGA (Trích “Truyện Lục Vân Tiên” của Nguyễn Đình Chiểu) I. Đọc chú thích: II. Đọc - tìm hiểu văn bản: 1. Nhân vật Lục Vân Tiên: a. Lục Vân Tiên đánh cướp: * Hành động: - Một mình bẻ cây làm gậy - Xông vào đánh cướp. - Tả đột hữu xông * Lời nói: - Bớ đảng hung đồ Hình ảnh bọn cướp:  Hung dữ, rất đông
14. Tiết 38: LỤC VÂN TIÊN CỨU KIỀU NGUYỆT NGA (Trích “Truyện Lục Vân Tiên” của Nguyễn Đình Chiểu) a. Lục Vân Tiên đánh cướp: Kết quả trận Vân Tiên ghé lại bên đàng, đánh như Bẻ cây làm gậy nhằm làng xông vô. thế nào? Kêu rằng: “Bớ đảng hung đồ, Chớ quen làm thói hồ đồ hại dân.” Phong Lai mặt đỏ phừng phừng: “Thằng nào dám tới lẫy lừng vào đây. Trước gây việc dữ tại mầy, Truyền quân bốn phía phủ vây bịt bùng.” Vân Tiên tả đột hữu xông, Khác nào Triệu Tử phá vòng Đương Dang. Lâu la bốn phía vỡ tan, Đều quăng gươm giáo tìm đàng chạy ngay. Phong Lai trở chẳng kịp tay, Bị Tiên một gậy thác rày thân vong ”
15. Tiết 38: LỤC VÂN TIÊN CỨU KIỀU NGUYỆT NGA (Trích “Truyện Lục Vân Tiên” của Nguyễn Đình Chiểu) I. Đọc chú thích: II. Đọc - tìm hiểu văn bản: ? Em có nhận ?? EmQua hãy đó sota sánhthấy 1. Nhân vật Lục Vân Tiên: Tácxét gỉagì về sử cách dụng kể tươngLục quan Vân Tiênlực lượng có biệncủa pháp tác giảnghệ ở a. Lục Vân Tiên đánh cướp: giữanhững Vân phẩm Tiên vàchất, bọn thuậtđoạn gì khi này? miêu * Hành động: cướptả hànhtính và cáchđộngcho biết gì của ? tác -Một mình bẻ cây làm gậy giả cònVân sử Tiên? dụng nghệ thuật gì ở đây? - Xông vào đánh cướp. - Tả đột hữu xông * Lời nói: - Bớ đảng hung đồ * Hình ảnh bọn cướp: Hung dữ, rất đông * Kết quả: bọn cướp bị đánh tan => Kể nhanh, ngắn gọn bằng biện pháp so sánh, tương phản. => Rất dũng cảm, không sợ hiểm nguy, vì nghĩa quên thân.
16. Tiết 39: LỤC VÂN TIÊN CỨU KIỀU NGUYỆT NGA (Trích “Truyện Lục Vân Tiên” của Nguyễn Đình Chiểu) I. Đọc chú thích: II. Đọc - tìm hiểu văn bản: 1. Nhân vật Lục Vân Tiên: ?Em Từ hãy những tìm lờinhững nói a. Lục Vân Tiên đánh cướp: nàycâu củathơ miêuchàng, tả em lời b. Cách cư xử với Kiều Nguyệt Nga: nóihiểu của gì Lụcvề con Vân ngườiTiên vớiLục Kiều Vân NguyệtTiên? Nga? “ Khoan khoan ngồi đó chớ ra, Nàng là phận gái, ta là phận trai ”. Vân Tiên nghe nói liền cười: “Làm ơn há dễ trông người trả ơn Nhớ câu kiến nghĩa bất vi, Làm người thế ấy cũng phi anh hùng”.
17. Tiết 39: LỤC VÂN TIÊN CỨU KIỀU NGUYỆT NGA (Trích “Truyện Lục Vân Tiên” của Nguyễn Đình Chiểu) I. Đọc chú thích: II. Đọc - tìm hiểu văn bản: 1. Nhân vật Lục Vân Tiên: a. Lục Vân Tiên đánh cướp: b. Cách cư xử với Kiều Nguyệt Nga: - Chàng hỏi han ân cần, an ủi, giữ đúng phép tắc gia giáo, từ chối sự trả ơn. -> Là người chính trực, hào hiệp, trọng nghĩa khinh tài, từ tâm nhân hậu
18. Tiết 39: LỤC VÂN TIÊN CỨU KIỀU NGUYỆT NGA (Trích “Truyện Lục Vân Tiên” của Nguyễn Đình Chiểu) I. Đọc chú thích: II. Đọc - tìm hiểu văn bản: Quan niệm của người anh 1. Nhân vật Lục Vân Tiên: hùng được thể hiện trong câu nào/ ý nghĩa của quan a. Lục Vân Tiên đánh cướp: niệm? b. Cách cư xử với Kiều Nguyệt Nga: - Chàng hỏi han ân cần, an ủi, giữ đúng phép tắc gia giáo, từ chối sự trả ơn. -> Là người chính trực, hào hiệp, trọng nghĩa khinh tài, từ tâm nhân hậu - Quan niệm lẽ sống của người anh hùng: “Nhớ câu kiến nghĩa bất vi, Làm người thế ấy cũng phi anh hùng”.
19. Tiết 39: LỤC VÂN TIÊN CỨU KIỀU NGUYỆT NGA (Trích “Truyện Lục Vân Tiên” của Nguyễn Đình Chiểu) I. Đọc chú thích: II. Đọc - tìm hiểu văn bản: 1. Nhân vật Lục Vân Tiên: a. Lục Vân Tiên đánh cướp: b. Cách cư xử với Kiều Nguyệt Nga: THẢO LUẬN NHÓM Theo em nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu có dụng ý gì khi sáng tạo nhân vật Lục Vân Tiên
20. Tiết 39: LỤC VÂN TIÊN CỨU KIỀU NGUYỆT NGA (Trích “Truyện Lục Vân Tiên” của Nguyễn Đình Chiểu) I. Đọc chú thích: II. Đọc - tìm hiểu văn bản: 1. Nhân vật Lục Vân Tiên: a. Lục Vân Tiên đánh cướp: b. Cách cư xử với Kiều Nguyệt Nga: - Chàng hỏi han ân cần, an ủi, giữ đúng phép tắc gia giáo, từ chối sự trả ơn. -> Là người chính trực, hào hiệp, trọng nghĩa khinh tài, từ tâm nhân hậu - Quan niệm lẽ sống của người anh hùng: “Nhớ câu kiến nghĩa bất vi, Làm người thế ấy cũng phi anh hùng”. ->Lục Vân Tiên là hình ảnh đẹp, lý tưởng,tác giả gửi gắm niềm tin và khát vọng về trang anh hùng vì dân dẹp loạn.
21. Tiết 39: LỤC VÂN TIÊN CỨU KIỀU NGUYỆT NGA (Trích “Truyện Lục Vân Tiên” của Nguyễn Đình Chiểu) I. Đọc chú thích: II. Đọc - tìm hiểu văn bản: 1. Nhân vật Lục Vân Tiên: 2. Nhân vật Kiều Nguyệt Nga: Thưa rằng: “ Tôi Kiều Nguyệt Nga, Con này tì tất tên là Kim Liên. ? Em có nhận xét gì Quê nhà ở quận Tây Xuyên, về cách xưng hô Cha làm tri phủ ở miền Hà Khê. của Kiều Nguyệt Sai quân đem bức thơ về, Nga? Rước tôi qua đó định bề nghi gia. Làm con đâu dám cãi cha, Ví dầu ngàn dặm đàng xa cũng đành Trước xe quân tử tạm ngồi, Xin cho tiện thiếp lạy rồi sẽ thưa → Cách xưng hô: dịu dàng, khiêm nhường, mực thước.
22. Tiết 39: LỤC VÂN TIÊN CỨU KIỀU NGUYỆT NGA (Trích “Truyện Lục Vân Tiên” của Nguyễn Đình Chiểu) I. Đọc chú thích: II. Đọc - tìm hiểu văn bản: 1. Nhân vật Lục Vân Tiên: 2. Nhân vật Kiều Nguyệt Nga: - “Quân tử- tiện thiếp” → Cách xưng hô: dịu dàng, khiêm nhường, mực thước. Quê nhà ở quận TâyXuyên, ? Qua những lời giãi bày của Cha làm tri phủ ở miền Hà Khê. Kiều Nguyệt Nga với Lục Vân Làm con đâu dám cãi cha, Tiên, cho ta thấy Kiều Nguyệt Ví dầu ngàn dặm đàng xa cũng đành Nga là một cô gái có những Lâm nguy chẳng gặp giải nguy, phẩm chất, tính cách gì? Tiết trăm năm cũng bỏ đi một hồi. Trước xe quân tử tạm ngồi, Xin cho tiện thiếp lạy rồi sẽ thưa. Hà Khê qua đó cũng gần, Xin theo cùng thiếp đền ân cho chàng.
23. Tiết 39: LỤC VÂN TIÊN CỨU KIỀU NGUYỆT NGA (Trích “Truyện Lục Vân Tiên” của Nguyễn Đình Chiểu) I. Đọc chú thích: II. Đọc - tìm hiểu văn bản: 1. Nhân vật Lục Vân Tiên: 2. Nhân vật Kiều Nguyệt Nga: - “Quân tử- tiện thiếp” → Cách xưng hô: dịu dàng, khiêm nhường, mực thước. → Một cô gái khuê các, hiền hậu, nết na, có học thức, có hiếu, có giáo dục, ân tình, trọng ân nghĩa. →Kiều Nguyệt Nga là một cô gái đáng quý, đáng trọng III. Tổng kết :
24. Tiết 39: LỤC VÂN TIÊN CỨU KIỀU NGUYỆT NGA (Trích “Truyện Lục Vân Tiên” của Nguyễn Đình Chiểu) Bài tập trắc nghiệm: Chọn phương án trả lời đúng: 1. Những yếu tố nghệ thuật nào làm nên sự thành công của văn bản? A. Khắc hoạ nhân vật chủ yếu qua phương diện hành động, cử chỉ, lời nói. B. Ngôn ngữ đối thoại mộc mạc, bình dị, mang màu sắc của địa phương Nam Bộ. C. Ngôn ngữ thơ đa dạng, phù hợp với diễn biến tình tiết. D. Tất cả các ý trên. 2. Dòng nào sau đây nói đúng, đủ nhất về nội dung của đoạn trích? A. Khắc hoạ phẩm chất đẹp đẽ của nhân vật Lục Vân Tiên: tài ba, dũng cảm, trọng nghĩa khinh tài. B. Khắc hoạ phẩm chất đẹp đẽ của nhân vật Kiều Nguyệt Nga: Hiền hậu, nết na, ân tình. C. Thể hiện khát vọng hành đạo giúp đời của tác giả. D. Cả 3 ý kiến trên.
25. Tiết 39: LỤC VÂN TIÊN CỨU KIỀU NGUYỆT NGA (Trích “Truyện Lục Vân Tiên” của Nguyễn Đình Chiểu) I. Đọc chú thích: II. Đọc - tìm hiểu văn bản: 1. Nhân vật Lục Vân Tiên: 2. Nhân vật Kiều Nguyệt Nga: - “Quân tử- tiện thiếp” → Cách xưng hô: dịu dàng, khiêm nhường, mực thước. → Một cô gái khuê các, hiền hậu, nết na, có học thức, có hiếu, có giáo dục, ân tình, trọng ân nghĩa. →Kiều Nguyệt Nga là một cô gái đáng quý, đáng trọng III. Tổng kết : (Ghi nhớ SGK)
26. Tiết 39: LỤC VÂN TIÊN CỨU KIỀU NGUYỆT NGA (Trích “Truyện Lục Vân Tiên” của Nguyễn Đình Chiểu) Hướng dẫn về nhà - Học thuộc văn bản, ghi nhớ. Đọc thêm VB: “Kiều Nguyệt Nga đi cống giặc Ô Qua” - Nắm nghệ thuật, nội dung. - Viết đoạn văn có độ dài từ 10 đến 15 câu nêu cảm nhận sâu sắc nhất của em về nhân vật Lục Vân Tiên qua đoạn trích “Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga”. - Chuẩn bị bài “Miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự”.