Sáng kiến kinh nghiệm Một số kinh nghiệm tổ chức các hoạt động trải nghiệm cho học sinh lớp 5 – lớp cuối bậc tiểu học

Nội dung text: Sáng kiến kinh nghiệm Một số kinh nghiệm tổ chức các hoạt động trải nghiệm cho học sinh lớp 5 – lớp cuối bậc tiểu học

1. SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HÀ NỘI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MỘT SỐ KINH NGHIỆM TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM CHO HỌC SINH LỚP 5 – LỚP CUỐI BẬC TIỂU HỌC Lĩnh vực: Chủ nhiệm Cấp học: Tiểu học Tên tác giả: Nguyễn Thu Hà Đơn vị công tác: Trường Tiểu học Trung Tự Chức vụ: Giáo viên cơ bản
2. NĂM HỌC 2018 – 2019
3. MỤC LỤC STT NỘI DUNG TRANG PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ 2 1 Lý do chọn đề tài 2 2 Mục đích nghiên cứu 3 3 Nhiệm vụ và phạm vi nghiên cứu 3 4 Phương pháp nghiên cứu 4 PHẦN II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 4 1 Cơ sở lý luận 5 2 Cơ sở thực tiễn 6 2.1 Thuận lợi 6 2.2 Khó khăn 6 3 Thực trạng 7 4 Các biện pháp thực hiện 7 4.1 Biện pháp 1: Tổ chức tốt hoạt động Sinh hoạt dưới cờ 7 Biện pháp 2: Tổ chức cho học sinh trải nghiệm làm người 4.2 9 nông dân Biện pháp 3: Tổ chức các hoạt động trong phong trào “ 4.3 10 Giúp mẹ làm việc nhà” 4.4 Biện pháp 4: Thiết kế đồng hồ đếm ngược 11 4.5 Biện pháp 5: Tổ chức Lễ chia tay cho học sinh lớp 5 14 5 Kết quả đạt được 18 6 Bài học kinh nghiệm 18 PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 20 1 Kết luận 20 2 Kiến nghị 20 3 Tài liệu tham khảo 21 1/20
4. PHẦN I - ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Lí do viết đề tài: Giáo dục là nền tảng văn hóa của một đất nước, là sức mạnh trí tuệ của cả tương lai dân tộc nhằm sớm đạt cơ sở ban đầu rất quan trọng cho sự phát triển toàn diện của thế hệ trẻ Việt Nam trong xu thế hội nhập với thế giới hiện nay. Trong lĩnh vực khoa học nói chung giáo dục chiếm vị trí rất quan trọng. Giáo dục không những cung cấp cho học sinh những hiểu biết về tri thức khoa học tiến bộ của loài người đồng thời vừa hình thành nhân cách cho học sinh là điều quan trọng cốt yếu, đặc biệt là lứa tuổi học sinh tiểu học. Thế kỷ XXI là thế kỷ của sự phát triển công nghệ, của tri thức thì việc giáo dục có vị trí hết sức quan trọng trong việc xây dựng con người mới XHCN nhằm đáp ứng sự phát triển chung của toàn nhân loại, đào tạo các em trong tương lai trở thành những người có đủ cả đức và tài để xây dựng và bảo vệ đất nước, bảo vệ Tổ quốc VN xã hội chủ nghĩa. Do đó hiện nay đang còn ngồi trên ghế nhà trường ở bậc học tiểu học, các em còn bỡ ngỡ rất nhiều đối với mọi hoạt động của nhà trường. Các em phải có nghĩa vụ phải học tập nghiêm túc để tiếp thu kiến thức và nhân cách làm người. Hưởng ứng lời kêu gọi của Bác Hồ: “Vì lợi ích mười năm trồng cây, vì lợi ích trăm năm trồng người” Đội ngũ GVCN là những chiến sĩ tiên phong xung kích đi đầu trong phong trào này. Chính nghề dạy học đã đào tạo con người phát triển một cách toàn diện. Để đáp ứng không ngừng yêu cầu của sự phát triển xã hội loài người, mỗi một con người không ngừng rèn luyện tư tưởng đạo đức và ra sức học tập để trở thành con người lao động có đủ tri thức và đạo đức XHCN .Đây cũng chính là mục tiêu phấn đấu của mỗi chúng ta. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói: “Có tài mà không có đức là người vô dụng, có đức mà không có tài thì làm việc gì cũng khó”. Do đó việc xây dựng đạo đức, kiến thức, lối sống cho các em ngay khi đang ngồi trên ghế nhà trường là vấn đề vô cùng quan trọng, đây cũng chính là thước đo để đánh giá một con người Chính vì vậy việc giáo dục cho học sinh ở lứa tuổi tiểu học, đặc biệt là lớp 5- lớp cuối bậc tiểu học là một nhiệm vụ cấp bách trong nhà trường để thiết thực xây dựng một môi trường giáo dục lành mạnh góp phần nâng cao chất lượng giáo dục của trường học.Xuất phát từ mục tiêu chung đó, công tác giáo viên chủ nhiệm lớp đóng một vai trò vô cùng quan trọng, có thể nói “là khâu then chốt, quyết định” việc nâng cao chất lượng học tập của các em. Giáo viên chủ nhiệm 2/20
5. ở Tiểu học đặc biệt là lớp 5 – lớp cuối bậc Tiểu học có một vị trí vô cùng quan trọng trong việc hình thành cho học sinh những cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kĩ năng sống cơ bản để học sinh tiếp tục học Trung học cơ sở. Ngoài việc tổ chức, hướng dẫn các hoạt động học tập của học sinh xuyên suốt 5 buổi/ tuần, giáo viên chủ nhiệm lớp còn phải thường xuyên theo dõi và tổ chức các hoạt động trong giờ chơi, trong các buổi sinh hoạt, giao lưu tập thể, và các hoạt động ngoại khoá, trải nghiệm cho học sinh. Vì vậy công việc của một giáo viên chủ nhiệm lớp 5 ở Tiểu học là rất quan trọng, vinh dự nhưng cũng dày công trong công tác. Để hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình, người giáo viên chủ nhiệm lớp ở tiểu học phải trải qua biết bao nhiêu khó khăn, bao nhiêu vất vả. Vì vậy, tôi khẳng định rằng công tác của giáo viên chủ nhiệm lớp 5- lớp cuối cấp ở Tiểu học là cực kì quan trọng, là nhân tố số một quyết định chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh. Sau hơn hai mươi năm được làm công tác chủ nhiệm lớp, tôi luôn cố gắng hoàn thành các nhiệm vụ được giao với tinh thần trách nhiệm cao. Trong các năm qua, lớp tôi chủ nhiệm luôn đạt chỉ tiêu đề ra. Đó là lí do tôi chọn để viết sáng kiến kinh nghiệm năm học này: “MỘT SỐ KINH NGHIỆM TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM CHO HỌC SINH LỚP 5 – LỚP CUỐI BẬC TIỂU HỌC.”. Với mong muốn được chia sẻ và nhận được những đóng góp chân tình từ các thầy giáo, cô giáo và các cấp lãnh đạo. 2. Mục đích của đề tài: Tôi viết sáng kiến kinh nghiệm này với mong muốn : 1. Ghi lại những biện pháp mình đã làm để suy ngẫm, để chọn lọc và đúc kết thành kinh nghiệm của bản thân. 2. Được chia sẻ với đồng nghiệp những việc đã làm và đã thành công trong công tác chủ nhiệm lớp. 3.Nhận được những lời góp ý, nhận xét từ cán bộ quản lí nhà trường, từ Ban Giám khảo của Phòng Giáo dục và từ các bạn đồng nghiệp, để tôi phát huy những mặt mạnh, điều chỉnh, khắc phục những thiếu sót cho hoàn thiện hơn. 4. Rèn luyện tinh thần năng động; giữ lửa lòng say mê, sáng tạo; cố gắng học tập, tự cải tạo mình để theo kịp sự tiến bộ của thời đại. 3. Nhiệm vụ và phạm vi nghiên cứu: 3.1 Nhiệm vụ: - Tập hợp một số vấn đề lí luận làm cơ sở khoa học cho việc viết tài liệu kinh nghiệm công tác chủ nhiệm lớp ở trường tiểu học. 3.1 Đối tượng nghiên cứu: 3/20
6. - Học sinh lớp 5 của trường Tiểu học tôi dạy trong năm học 2018-2019. - Tài liệu, sách, báo, sách hướng dẫn, mạng Internet. 4. Phương pháp nghiên cứu: Để thực hiện đề tài này tôi đã tự sử dụng các phương pháp sau: - Đọc các tài liệu sách, báo, tạp chí có liên quan đến nội dung đề tài. - Theo dõi thực trạng về đạo đức, lối sống, cách ứng xử, các kĩ năng, năng lực của học sinh. - Uốn nắn những hành vi đạo đức lệch lạc, những cách ứng xử chưa phù hợp cho học sinh, hình thành cho họ sinh những kĩ năng cơ bản khi tham gia các hoạt động nhất là trong tập thể và cộng đồng. - Tổ chức rút kinh nghiệm. 4/20
7. PHẦN II - GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 1. Cơ sở lí luận:. Giáo dục Tiểu học là bậc học nền tảng của hệ thống giáo dục quốc dân, có nhiệm vụ xây dựng và phát triển tình cảm đạo đức, trí tuệ, thẩm mĩ và thể chất của trẻ, nhằm hình thành cơ sở ban đầu cho sự phát triển toàn diện nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Giáo dục tiểu học phải đảm bảo cho học sinh nắm vững các kĩ năng nói, đọc, viết, tính toán, có những hiểu biết cần thiết về thiên nhiên, xã hội và con người; có lòng nhân ái, hiếu thảo với ông bà, cha mẹ, yêu quí anh chị em; kính trọng thầy giáo, cô giáo, lễ phép với người lớn tuổi; giúp đỡ bạn bè, các em nhỏ; yêu lao động, có kỉ luật; có nếp sống văn hóa; có thói quen rèn luyện thân thể và giữ vệ sinh; yêu quê hương đất nước, yêu hòa bình. Ở lúa tuổi học sinh lớp 5 ( 11 tuổi ),c cơ thể của trẻ đang ở thời kí phát triển. Trẻ ở lứa tuổi này không kiên trì, nhanh nhớ, nhanh quên, dễ xúc động, hiếu động, ham hiểu biết, thích thể hiện bản thân. Đặc biệt lứa tuổi này trẻ rất hay bắt chước người lớn. Bởi vậy tất cả những diễn biến xung quanh các em sẽ ảnh hưởng rất lớn theo hướng tích cực hoặc tiêu cực. Bậc Tiểu học là bậc góp phần quan trọng trong việc đặt nền móng cho việc hình thành và phát triển nhân cách học sinh. Ở bậc học này, các em bắt đầu phải tư duy để tiếp thu những tri thức khoa học ban đầu, những nhận thức về thế giới xung quanh nhằm phát triển năng lực nhận thức, hoạt động tư duy và bồi dưỡng tình cảm tốt đẹp của con người. Đây là giai đoạn rất quan trọng giúp các em có những kĩ năng sống tốt ngay từ ban đầu, từ đó giúp các em mạnh dạn, tự tin hơn trong cuộc sống. Giai đoạn đầu các em phát triển tốt thì đó là nền móng vững chắc cho sự phát triển sau này. Và để có những ảnh hưởng tích cực tới học sinh thì trước hết ở lớp, ở trường phải có những hoạt động tích cực, bổ ích cho các em tham gia. Mỗi giáo viên phải là tấm gương sáng cho học sinh noi theo. Để trở thành giáo viên chủ nhiệm tốt đòi hỏi giáo viên phải có phẩm chất đạo đức tốt, tâm huyết với nghề, yêu thương tận tụy với học sinh. Giáo viên chủ nhiệm phải hoàn thành tốt các nhiệm vụ tìm hiểu và nắm vững học sinh trong lớp về mọi mặt, cộng tác chặt chẽ với gia đình học sinh và phối hợp với giáo viên bộ môn, tổ chức Đội TNTP đê giáo dục, để tổ chức các hoạt động cho học sinh trong lớp mình chủ nhiệm Đặc biệt người giáo viên phải có phẩm chất tâm 5/20
8. lý của người làm cha, làm mẹ, là người bạn lớn của học sinh, nắm bắt tâm, sinh lý lứa tuổi của các em, góp phần hình thành và phát triển nhân cách của các em một cách có hiệu quả . Như chúng ta đã biết, hầu hết các giáo viên Tiểu học đều làm công tác chủ nhiệm lớp, từ trước đến nay chưa sách vở tài liệu nào định nghĩa rõ thế nào là công tác chủ nhiệm và qua quá trình làm công tác này chúng ta tạm quy định với nhau: Công tác chủ nhiệm lớp là hệ thống những kế hoạch, biện pháp mà người giáo viên đã đưa ra nhằm tổ chức hướng dẫn học sinh thực hiện tốt những nhiệm vụ của mình do nhà trường, Đoàn, Đội, Hội đưa ra. Trong những năm gần đây, ngành giáo dục đang tập trung đổi mới phương pháp giáo dục nên công tác chủ nhiệm lớp càng được quan tâm hơn và có những đòi hỏi cao hơn. 2. Cơ sở thực tiễn: a.Thuận lợi: - Phần lớn học sinh trong lớp tương đối đồng đều về chất lượng cuộc sống, học tập. - Phụ huynh quan tâm con em mình. - Sức khoẻ học sinh tốt, các con có nhu cầu cao về các hoạt động vui chơi, khám phá thế giới xung quanh. b. Khó khăn: - Ở lứa tuổi này, các em đã có nhiều thay đổi về nhận thức, về tâm sinh lí, tình cảm và cả các mối quan hệ xã hội nhưng các em vẫn chưa có đủ khả năng tự bảo vệ mình. Vì vậy, các em rất cần được giáo dục và rèn luyện nhiều kĩ năng sống để tự tin trong học tập và cuộc sống. - Học sinh ở lứa tuổi này còn mải chơi, hiếu động, thường xuyên nghịch ngợm, phá phách, chọc ghẹo các bạn, đặc biệt là học sinh nam. - Nhiều học sinh còn chưa tự giác trong việc phục vụ bản thân, nếp học tập, phục vụ các công việc trong gia đình và các công việc chung trong lớp. Đã hơn hai mươi năm làm giáo viên chủ nhiệm lớp, phần nào đã có chút ít kinh nghiệm nhưng tôi vẫn thấy công việc của một giáo viên chủ nhiệm lớp ở lớp 5- lớp cuối cấp Tiểu học là rất trọng trách và không kém phần phức tạp. Mỗi giáo viên muốn làm tốt công tác chủ nhiệm thì phải vừa là một giáo viên giỏi về chuyên môn, vừa phải là một nhà tâm lí giỏi để hiểu học sinh, để sáng tạo trong các hoạt động, để tổ chức cho học sinh tham gia tích cực và đạt hiệu quả cao. Nếu giáo viên không tâm huyết với nghề, không có tinh thần trách nhiệm cao thì khó mà hoàn thành nhiệm vụ. Chất lượng học tập của học sinh, nhân cách, đạo đức, lối sống của học sinh rồi sẽ ra sao? Chính vì hiểu rõ điều đó nên trong những năm học qua, song song với việc giảng dạy tốt các môn học theo quy 6/20
9. định, tôi luôn cố gắng tìm tòi, sáng tạo tổ chức ra nhiều hoạt động để học sinh càng được trải nghiệm nhiều càng tốt nhằm góp phần giúp học sinh phát triển toàn diện. 3.Thực trạng: - Tôi nhận thấy trong thực tế hiện nay, mỗi gia đình chỉ có 1 đến 2 con, nhìn chung đời sống của các gia đình đều khá nên việc đầu tư, quan tâm cho con rất được chú trọng. - Các con học sinh được bố mẹ bao bọc, quan tâm, chiều chuộng từ bữa ăn, giấc ngủ, cái quần cái áo . nên gần như quên đi rèn cho con sự tự lập, kĩ năng cơ bản phục vụ nhu cầu cá nhân mình. - Các con học sinh ít được trải nghiệm những hoạt động lao động đơn giản, ít sự quan tâm đến mọi người xung quanh, đề cao nhu cầu và tính cá nhân. - Các con chưa biết chủ động sắp xếp các công việc của mình một cách khoa học, chưa biết quý trọng thời gian. - Kĩ năng làm việc nhóm chưa tốt, chưa biết phát huy năng lực của cá nhân mình. Đó là điều tôi thấy rất thiếu trong mỗi mỗi học sinh của thời đại ngày nay . Sau đây tôi xin đi cụ thể vào tình hình lớp chủ nhiệm của mình: 4. Biện pháp thực hiện: Công việc của giáo viên chủ nhiệm lớp rất nhiều để tổ chức các hoạt động trải nghiệm cho học sinh , không thể thống kê hết được. Trong sáng kiến kinh nghiệm này, tôi chỉ đi sâu vào một số nội dung chính sau đây: a. Tổ chức tốt hoạt động Sinh hoạt dưới cờ của lớp. b. Tổ chức cho học sinh trải nghiệm làm người nông dân . c. Tổ chức các hoạt động trong phong trào “ Giúp mẹ làm việc nhà”. d. Thiết kế “ Đồng hồ đếm ngược”. e. Tổ chức Lễ chia tay cho học sinh lớp 5. Sau đây là các biện pháp tôi đã tiến hành: 4.1. Biện pháp 1: Tổ chức tốt hoạt động Sinh hoạt dưới cờ Dù đây là một hoạt động thường xuyên trong năm học của Nhà trường nhưng mỗi lớp có một cách thực hiện riêng theo đặc thù của lớp. Lớp 5 của tôi được phân công tổ chức Sinh hoạt dưới cờ ngay tuần 1 của năm học ( sau ngày khai giảng 4 ngày) với chủ đề “ Phát động hưởng ứng tháng An toàn giao thông”. Để làm tốt tôi đã tiến hành như sau: - Cùng học sinh trong lớp chọn ra những học sinh có năng khiếu về hát, diễn kịch, 7/20
10. - Xây dựng kịch bản cho buổi sinh hoạt. - Phân công nhiệm vụ cho những học sinh trong đội năng khiếu phụ trách từng tiết mục với yêu cầu học sinh có năng khiếu làm nòng cốt còn những học sinh còn lại sẽ chia vào các nhóm sao cho 100% học sinh của lớp được tham gia. - Trao đổi với Ban Đại diện cha mẹ học sinh lớp để dự trù kinh phí tổ chức ( thuê trang phục, đạo cụ, bồi dưỡng học sinh, phần thưởng ) - Lên lịch tập luyện. Với cách thực hiện như vậy, những năng lực riêng của từng học sinh đã được phát huy, tất cả học sinh trong lớp đều được tham gia trải nghiệm rất tích cực và hào hứng. Không những thế quá trình học sinh tham gia tập luyện nhóm với nhau góp phần giúp hcoj sinh tự tin hơn, nêu cao tình đoàn kết bạn bè, các em hiểu nhau hơn, yêu quý nhau hơn và thấy yêu tập thể lớp mình hơn khi những tháng ngày ngồi học và vui chơi với nhau không còn nhiều. Phụ huynh học sinh cũng được trải nghiệm cùng các con sẽ thấy được con em mình thể hiện được gì trong tập thể. Có thể có những điều mà bố mẹ chưa từng thấy con thể hiện nhưng qua hoạt động Sinh hoạt dưới cờ sẽ thấy bất ngờ về con mình. 8/20
11. 4.2. Biện pháp 2: Tổ chức cho học sinh trải nghiệm làm người nông dân Trường tôi có một khu đất dành riêng làm vườn dành cho học sinh khối 4 và 5. Mỗi lớp được nhận quản lí một phần trong khu vườn trong 3 tháng. Tôi đã tổ chức cho học sinh lớp mình trải nghiệm làm công việc này như sau: - Cho học sinh xuống thăm khu đất được giao để lên kế hoạch làm gì? Trông cây gì? Trồng và chăm sóc cây như thế nào? - Học sinh xuống làm đất với sự hỗ trợ của các phụ huynh trong lớp. Trước khi xuống làm có phân công nhiệm vụ từng nhóm (cuốc đất, nhổ cỏ, làm luống, ). - Gieo hạt, trồng cây. - Phân công học sinh xuống tưới cây, nhổ cỏ, bắt sâu, hàng ngày, hàng tuần theo nhóm. - Thu hoạch và hưởng thụ thành quả lao động của mình. Với cách làm như vậy, học sinh chưa từng được lao động bao giờ đã rất thích thú với công việc mới này. Các con hào hứng tham gia, được làm những công việc của một người nông dân nên thấm thía, cảm thông hơn nỗi vất vả của các bác nông dân, của người lao động. Hoạt động trải nghiệm làm người nông dân này không những thế còn giúp các con được hoạt động, được lao động - điều mà rất ít con được bố mẹ cho làm tại gia đình của mình dù là những việc vô cùng nhẹ nhàng và đơn giản. Không những thế hoạt động này giúp học sinh biết cách phân công công việc khi hoạt động trong nhóm, chủ động trong nhiệm vụ của mình và biết giúp đỡ bạn khi bạn gặp khó khăn. 9/20
12. 4.3. Biện pháp 3: Tổ chức các hoạt động trong phong trào “Giúp mẹ làm việc nhà” Với thành công của việc trải nghiệm làm người nông dân, tôi tiếp tục tổ chức cho học sinh lớp mình trải nghiệm qua phong trào” Giúp mẹ làm việc nhà” 2 đợt ( mỗi kì 1 đợt trong 1 tháng ) như sau: 10/20
13. - Phát động học sinh về nhà giúp bố mẹ làm những công việc nhà phù hợp với sức lao động của mình. - Yêu cầu học sinh ghi lại các công việc đã làm giúp bố mẹ, có chữ kí xác nhận của bố mẹ vào từng công việc. - Kêu gọi phụ huynh để lập quỹ thưởng học sinh. - Công khai tính số lượng công việc mình đã làm bằng cách đổi chéo 2 bạn kiểm tra nhau. - Giáo viên chủ nhiệm kiểm tra lại lượt cuối cùng, cân đối với số tiền phụ huynh ủng hộ để tính tiền thưởng phù hợp. Với cách tổ chức hoạt động này, học sinh lớp tôi vô cùng hào hứng về nhà làm việc giúp bố mẹ. Tiền thưởng tuy không nhiều nhưng đó là sự ghi nhận công sức lao động các con bỏ ra, rất đáng được trân trọng. Phụ huynh có phản hồi tính hiệu quả của phong trào này rất tốt. Các con tự giác làm việc nhà giúp mẹ, tạo thành nếp dù phong trào kết thúc các con vẫn có thói quen lao động giúp mẹ việc nhà. Tuy nhiên tôi cũng không quên nhắc nhở các con sử dụng tiền thưởng đó như thế nào cho ý nghĩa ( để ủng hộ từ thiện, mua những đồ vật theo nhu cầu cá nhân phù hợp nhưng có thông qua ý kiến của bố mẹ, nhét lợn tiết kiệm, ) . Hoạt động trải nghiệm này vừa giúp học sinh yêu lao động, biết quý trọng người lao động, thương yêu cha mẹ hơn vừa giúp các con biết cách sử dụng đồng tiền cho hợp lí. 4.4. Biện pháp 4: Thiết kế “Đồng hồ đếm ngược” Lớp 5 là lớp cuối cấp, các con sắp phải chia tay các bạn, chia tay thầy cô và mái trường đã gắn bó với mình 5 năm học. Đó là thời gian vô cùng đáng quý 11/20
14. trong cuộc đời của mỗi học sinh. Các con càng cảm thấy tiếc nuối hơn khi nnhững ngày chia tay gần kề. Tôi đã giúp các con thêm yêu quý những tháng ngày bên nhau hơn khi thiết kế “ Chiếc đồng hồ đếm ngược” treo trong lớp trong 100 ngày cuối năm lớp 5 như sau: - Bày tỏ ý tưởng để học sinh hiểu ý nghĩa của đồng hồ đếm ngược. - Cô trò cùng làm đồng hồ: mỗi học sinh được viết những dòng cảm xúc về bất cứ điều gì vào một mảnh giấy đủ màu sắc. Những mảnh đó không cần ghi tên được dán xung qung đồng hồ. - Mỗi ngày một học sinh có nhiệm vụ thay số cho đồng hồ (đếm ngược dần ). - Cảm xúc của học sinh có thể viết bất kì lúc nào để dán lên phông quanh đồng hồ theo hình trái tim thu nhỏ dần vào sát đông hồ. Học sinh vô cùng hào hứng để làm chiếc đồng hồ này. Những dòng cảm xúc các con viết không theo một yêu cầu nào ( có khi cảm xúc về 1 bạn, về một thày cô giáo, về một gốc cây, thậm chí có em viết ấn tượng về bác bán xôi ngoài cổng, về chiếc giẻ lau bảng, .) . mỗi một lần thay số, thấy con số nhỏ dần lại, các con lại thấy những tháng ngày bên nhau không còn nhiều để yêu quý nhau hơn,đoàn kết với nhau hơn. Đầu năm lớp tôi còn có hiện tượng chia bè phái nhưng đến bây giờ tôi thấy không còn nữa. Trái lại, các con vui chơi đoàn kết, chia sẻ, yêu thương nhau. Đó là điều tôi thấy rất thành công khi chiếc đồng hồ đếm ngược hiện hữu trong lớp. 12/20
15. 4.5. Biện pháp 5: Tổ chức Lễ chia tay cho học sinh lớp 5 Đây là một hoạt động rất ý nghĩa với các con học sinh lớp 5. Để chuẩn bị cho Lễ chia tay đầy ý nghĩa này, tôi cũng như các giáo viên lớp 5 đã làm một số công việc sau: - Ngay từ đầu năm học đã thông báo tới phụ huynh học sinh kế hoạch Lễ chia tay để phụ huynh biết. - Trong mọi hoạt động của cả năm học, giáo viên lưu lại những hình ảnh đẹp để lấy tư liệu làm clip chia tay của lớp. ( Trong clip bao gồm cả những hoạt động của các năm trước của lớp ). - Cùng Ban giám hiệu, ban đại diện cha mẹ học sinh xây dựng kịch bản cho Lễ chia tay. - Tổ chức tập luyện văn nghệ cho buổi lễ theo cả khối. - Thiết kế màn truyền lửa của các anh chị cho hóc sinh lớp dưới trước khi ra trường ( Trao bút truyền thống, phi những chiếc máy bay ghi lời chúc, lời dặn dò của các anh chị lớp 5 cho các em ở lại ). - Làm quyển kỉ yếu riêng của lớp để học sinh làm kỉ niệm thời học Tiểu học của mình. Hoạt động này chúng tôi đã làm từ nhiều năm nay, mất khá nhiều thời gian, công sức của giáo viên, học sinh nhưng các con rất thích. Lễ chia tay góp phần giáo dục học sinh thêm yêu quý trường lớp, thầy cô và bạn bè, trân trọng những tháng ngày bên nhau. Khi học sinh được tham gia tập luyện, được cùng nhau ngồi gấp những chiếc máy bay ghi lời nhắn nhủ các em, khi mặc chiếc áo 14/20
16. cử nhân lên sân khấu vẫy tay chào thầy cô, chào các em là khi các em thấy vô cùng xúc động, là những khoảnh khắc không bao giờ quên của mỗi học sinh lớp 5 ở trường tôi. 15/20
17. 5. Kết quả đạt được: Sáng kiến kinh nghiệm của tôi không có gì là to tát, những biện pháp tôi đã làm cũng rất đỗi bình thường nhưng tôi thấy kết quả đạt được lại rất khả quan. Rõ ràng qua cách làm này, học sinh có thêm được rất nhiều những trải nghiệm tuyệt vời, góp phần giáo dục và rèn luyện kĩ năng, tình cảm của các em Điều đó làm tôi rất vui mừng và vơi đi những vất vả, mệt nhọc. Tình cảm thầy - trò, bạn bè ngày càng gắn bó và thân thiện . Nhờ những nỗ lực của bản thân mà lớp tôi chủ nhiệm đã luôn đạt được những kết quả đáng kể. Các em thực hiện tốt nội quy nhà trường đề ra. Nề nếp kỉ luật trong và ngoài lớp luôn đạt tốt. Các em hăng hái sôi nổi tham gia các phong trào của Đội, của trường. Những công việc mà tôi làm đều bắt nguồn từ tinh thần trách nhiệm của một giáo viên chủ nhiệm lớp, từ tình yêu đối với học trò của mình, từ tình yêu với nghề dạy học. Thành công tôi đạt được một phần do sự nỗ lực của bản thân nhưng bên cạnh đó, tôi luôn nhận được sự động viên khích lệ và ủng hộ của cán bộ quản lí nhà trường, sự chia sẻ đóng góp từ các đồng nghiệp trong trường. 6. Bài học kinh nghiệm: Để tổ chức tốt các hoạt động trải nghiệm cho học sinh lớp 5- lớp cuối cấp trong trường Tiểu học tôi rút ra bài học sau: - Ổn định tổ chức, thường xuyên giáo dục và rền luyện học sinh, chú ý uốn nắn từ những biểu hiện dù là nhỏ nhất của các em. - Nắm vững mục tiêu của cấp học, lớp học và chương trình dạy học, giáo dục của nhà trường - Tiếp nhận học sinh lớp chủ nhiệm, nghiên cứu và phân tích mọi đặc điểm của đối tượng trong lớp và các yếu tố tác động đến các em, bao gồm đặc điểm tâm sinh lí, nhân cách, năng lực của các em, hoàn cảnh gia đình và sự quan tâm gia đình đối với con cái. - Để làm tốt, người GVCN phải tự hoàn thiện nhân cách của người thầy giáo, nhiệt tình, tâm huyết, luôn tìm tòi sáng tạo và có trách nhiệm với nghề, với học sinh. Một trong những nhiệm vụ quan trọng của GVCN lớp là không ngừng học tập chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm, nhằm đổi mới công tác tổ chức giáo dục, dạy học, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện ở nhà trường phổ thông. - GVCN phải là người tổ chức liên kết toàn xã hội để xây dựng môi trường sư phạm lành mạnh, thống nhất tác động, thực hiện các mục tiêu, nội dung giáo dục. 18/20
18. - Đối với học sinh, người giáo viên chủ nhiệm nên gần gũi, thái độ ân cần và đối xử công bằng với các em. Nêu cao phẩm chất đạo đức trong công tác giáo dục để học sinh noi theo, biết lễ phép, có ý thức kỉ luật - Liên hệ mật thiết trao đổi với ban đại diện cha mẹ phụ huynh. - Luôn biết khích lệ biểu dương các em kịp thời. Hãy khen ngợi những ưu điểm sở trường của các em để các em thấy giá trị của mình được nâng cao, có niềm tin và hứng thú học tập hơn. - Luôn thể hiện cho học sinh thấy tình cảm yêu thương của một người thầy đối với học sinh. Hãy nhớ rằng lòng nhân ái, bao dung, đức vị tha của người thầy 19/20
19. PHẦN III - KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 1. Kết luận: Kết quả đạt được của sáng kiến kinh nghiệm đã khẳng định tính đúng đắn, tính thiết thực và tính hiệu quả của việc giáo dục học sinh thông qua các hoạt động trải nghiệm. Người giáo viên chủ nhiệm lớp5 – lớp cuối ở Tiểu học có một vị trí đặc biệt quan trọng. Lao động của một giáo viên chủ nhiệm lớp ở Tiểu học là lao động sáng tạo không ngừng, sự sáng tạo đó đòi hỏi phải toàn diện: sáng tạo trong soạn giảng, trong tổ chức các hoạt động học tập, vui chơi, trong sinh hoạt tập thể và đặc biệt là trong các biện pháp giáo dục đạo đức và rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh. Vì vậy chỉ có những giáo viên thực sự tâm huyết với nghề, thực sự thương yêu học sinh của mình thì mới có thể hoàn thành tốt nhiệm vụ. Qua những kinh nghiệm đã rút ra, tôi thấy học sinh ngoan hơn, biết cách ứng xử vào các tình huống hàng ngày một cách hợp lí, góp phần nâng cao chất lượng và hiệu quả của dạy học và giáo dục toàn diện cho học sinh, đồng thời phát huy tính tích cực, chủ động và sáng tạo ở học sinh tiểu học. 2. Đề xuất và kiến nghị: Phân phối chương trình cho tiết thực hành, ngoại khóa cho học sinh nhiều hơn. Thông qua việc đi thực tế, trực tiếp tham gia vào các hoạt động tập thể thì các kiến thức và kĩ năng sống của các em sẽ được hình thành và phát triển một cách tự nhiên, từ đó giúp cho công tác chủ nhiệm của người giáo viên đạt hiệu quả cao. Trên đây là một số kinh nghiệm về việc “tổ chức các hoạt động trải nghiệm cho học sinh” mà tôi đã áp dụng hiệu quả. Tôi rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của các cấp lãnh đạo và đồng nghiệp để đề tài của tôi được hoàn thiện tốt hơn. Tôi xin chân thành cám ơn! XÁC NHẬN CỦA Hà Nội, ngày 13 tháng 3 năm 2019 THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ NGƯỜI THỰC HIỆN Nguyễn Thu Hà 20/20
20. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Tài liệu tăng cường năng lực làm công tác giáo viên chủ nhiệm lớp ở trường tiểu học – Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam. 2. Tài liệu giáo dục kĩ năng sống trong các môn học ở Tiểu học – Nhà xuất bản giáo dục. 3. Báo Dạy và Học ngày nay – Trung ương Hội khuyến học Việt Nam. 4. Báo Giáo dục và Thời đại 5. Mạng Internet 21/20
21. PHIẾU KHẢO SÁT SỐ 1 I.NỘI DUNG KHẢO SÁT: Lớp: 5D Ngày khảo sát: 15 tháng 9 năm 2018 *Bài khảo sát: Con hãy đọc các công việc có trong bảng dưới đây, lựa chọn mức độ phù hợp với bản thân rồi đánh dấu X vào ô tương ứng: Công Làm Thỉnh Không Rất Hơi Bình Không việc thường thoảng làm thích thích thường thích xuyên làm làm làm làm Tham gia biểu diễn văn nghệ Tham gia chăm sóc cây Làm việc giúp mẹ Làm việc theo thời gian biểu Tham gia làm chương trình của lớp KẾT QUẢ KHẢO SÁT: - Số học sinh làm bài khảo sát: 50 học sinh. -Nội dụng khảo sát được tổng hợp như sau: Công Làm Thỉnh Không Rất Hơi Bình Không việc thường thoảng làm thích thích thường thích xuyên làm làm làm làm Tham 22/20
22. gia biểu 10 HS 20 HS 20 HS 10 HS 11HS 20 HS 9 HS diễn văn nghệ Tham gia 5 HS 14HS 31HS 5HS 10HS 15 HS 20HS chăm sóc cây Làm việc 13 HS 12 HS 25 HS 7 HS 12 HS 18 HS 13 HS giúp mẹ Làm việc theo 5 HS 19 HS 26 HS 5 HS 14 HS 12 HS 19 HS thời gian biểu Tham gia làm chương 13HS 15 HS 22 HS 9 HS 16 HS 17 HS 8 HS trình của lớp NHẬN XÉT CHUNG: - Qua các phiếu khảo sát , tôi thấy nhiều học sinh chưa thường xuyên, chưa thích, chưa tích cực tham gia các hoạt động biểu diễn văn nghệ của lớp ( trường ), chăm sóc cây xanh, làm việc của gia đình, làm việc theo thời khoá biểu cũng như tham gia làm các chương trình của lớp. - Các con học sinh ít được trải nghiệm những hoạt động lao động đơn giản, ít sự quan tâm đến mọi người xung quanh, đề cao nhu cầu và tính cá nhân. - Các con chưa biết chủ động sắp xếp các công việc của mình một cách khoa học, chưa biết quý trọng thời gian. - Kĩ năng làm việc nhóm chưa tốt, chưa biết phát huy năng lực của cá nhân mình. PHIẾU KHẢO SÁT SỐ 2 I.NỘI DUNG KHẢO SÁT: Lớp: 5D Ngày khảo sát: 10 tháng 3 năm 2019 *Bài khảo sát: Con hãy đọc các công việc có trong bảng dưới đây, lựa chọn mức độ phù hợp với bản thân rồi đánh dấu X vào ô tương ứng: Công Làm Thỉnh Không Rất Hơi Bình Không việc thường thoảng làm thích thích thường thích xuyên làm làm làm làm Tham 23/20
23. gia biểu diễn văn nghệ Tham gia chăm sóc cây Làm việc giúp mẹ Làm việc theo thời gian biểu Tham gia làm chương trình của lớp KẾT QUẢ KHẢO SÁT: - Số học sinh làm bài khảo sát: 50 học sinh. -Nội dụng khảo sát được tổng hợp như sau: Công Làm Thỉnh Không Rất Hơi Bình Không việc thường thoảng làm thích thích thường thích xuyên làm làm làm làm Tham gia biểu 30 HS 15 HS 5 HS 30 HS 15 HS 5 HS 0 HS diễn văn nghệ Tham gia 27 HS 13HS 10HS 20 HS 20 HS 7 HS 3 HS chăm sóc cây Làm việc 33 HS 12 HS 5 HS 29 HS 9 HS 7 HS 5 HS giúp mẹ 24/20
24. Làm việc theo 29 HS 12 HS 9 HS 25 HS 9 HS 10 HS 6 HS thời gian biểu Tham gia làm chương 32HS 11 HS 7 HS 30 HS 13 HS 7 HS 0 HS trình của lớp NHẬN XÉT CHUNG: - Qua các phiếu khảo sát , tôi thấy nhiều học sinh đã thường xuyên, thích, tích cực tham gia các hoạt động biểu diễn văn nghệ của lớp ( trường ), chăm sóc cây xanh, làm việc của gia đình, làm việc theo thời khoá biểu cũng như tham gia làm các chương trình của lớp. - Các con học sinh đã được trải nghiệm những hoạt động lao động đơn giản, biết quan tâm đến mọi người xung quanh, bớt đề cao nhu cầu và tính cá nhân. - Các con đã biết chủ động sắp xếp các công việc của mình một cách khoa học, biết quý trọng thời gian. - Kĩ năng làm việc nhóm tốt hơn nhiều,đã biết phát huy năng lực của cá nhân mình. 25/20