Sáng kiến kinh nghiệm Một số giải pháp xây dựng lớp học hạnh phúc

Nội dung text: Sáng kiến kinh nghiệm Một số giải pháp xây dựng lớp học hạnh phúc

1. PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN YÊN PHONG TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ VĂN MÔN BÁO CÁO BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM TÊN BIỆN PHÁP:“MỘT SỐ GIẢI PHÁP XÂY DỰNG LỚP HỌC HẠNH PHÚC” TÁC GIẢ : Nguyễn Thị Phương Trình độ chuyên môn : Đại học Chức vụ : Giáo viên. Đơn vị công tác : Trường THCS Văn Môn Yên Phong, ngày 25 tháng 10 năm 2021 0
2. MỤC LỤC MỤC LỤC 1 DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT 2 PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ 3 PHẦN II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 4 1. Thực trạng công tác dạy học và tính cấp thiết 4 2. Biện pháp nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm 5 2.1. Người giáo viên phải hiểu được khái niệm: thế nào là lớp học hạnh phúc, các tiêu chí để xây dựng lớp học hạnh phúc 5 2.2. Muốn xây dựng lớp học hạnh phúc, người giáo viên chủ nhiệm phải là người hạnh phúc và biết cách lan tỏa hạnh phúc tới học sinh. 7 2.3. Muốn xây dựng lớp học hạnh phúc, người giáo viên chủ nhiệm phải hướng dẫn học sinh tự tìm kiếm hạnh phúc và lan tỏa hạnh phúc tới những người bạn của mình 9 2.4. Phối kết hợp với các giáo viên tham gia giảng dạy bộ môn để xây dựng các giờ học hạnh phúc, tạo động lực, môi trường để xây dựng lớp học hạnh phúc 12 2.5. Giáo viên cần biết lắng nghe, biết thấu hiểu, chia sẻ, đồng cảm, nắm bắt được tâm sinh lý lứa tuổi của học sinh 13 2.6. Tạo niềm tin, sự tôn trọng và ghi nhận học trò, xây dựng các mối quan hệ tích cực. 14 2.7. Xây dựng lớp học an toàn không có bạo lực học đường, kỷ luật tích cực, yêu thương 14 3. Mô tả thực nghiệm 17 a. Mô tả cách thức thực hiện 17 b. Kết quả đạt được 17 c. Điều chỉnh, bổ sung sau thực nghiệm 18 4. Kết luận 19 5. Kiến nghị, đề xuất 20 a. Đối với tổ/ nhóm chuyên môn 20 b. Đối với lãnh đạo nhà trường 20 c. Đối với Phòng GD&ĐT, Sở giáo dục và Đào tạo 20 PHẦN III: TÀI LIỆU THAM KHẢO 21 PHẦN IV : MINH CHỨNG VỀ HIỆU QUẢ CỦA BIỆN PHÁP 22 PHẦN V : CAM KẾT 28 1
3. DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT STT TỪ VIẾT TẮT Ý NGHĨA ĐẦY ĐỦ 1 GVCN Giáo viên chủ nhiệm 2 GVBM Giáo viên bộ môn 3 GV Giáo viên 4 HS Học sinh 5 THCS Trung học cơ sở 6 SKKN Sáng kiến kinh nghiệm 2
4. PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ Chỉ thị số 40/2008/CT- BGD ĐT về việc phát động phong trào thi đua: “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” cùng với Quyết định số 1299/QĐ - TTg ngày 3 tháng 10 năm 2018 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Đề án: “Xây dựng văn hóa ứng xử trong trường học giai đoạn 2018-2025”. Trên cơ sở những văn bản chỉ đạo ấy, các Sở Giáo dục trong cả nước đã ban hành những văn bản chỉ đạo cụ thể về việc xây dựng kế hoạch: “Xây dựng trường học hạnh phúc, lớp học hạnh phúc”. Việc xây dựng kế hoạch trường học hạnh phúc, lớp học hạnh phúc đã trở thành mục tiêu, lý tưởng của tất cả các trường học, cấp học, lớp học trong cả nước. Khi xây dựng được trường học, lớp học hạnh phúc, chúng ta sẽ có được những sản phẩm con người đáp ứng được xu thế phát triển của thời đại. Tuy nhiên một thực tế hiện nay đang diễn ra đó là: Chất lượng công tác chủ nhiệm ở nhiều lớp học, trường học chưa cao, bầu không khí lớp chủ nhiệm luôn trong trạng thái căng thẳng, áp lực. Mối quan hệ giữa giáo viên chủ nhiệm với học sinh còn có nhiều khoảng cách. Trong các lớp chủ nhiệm còn tồn tại nhiều vấn đề không kịp xử lý như: bạo lực học đường, không duy trì được nề nếp, tình trạng bỏ học, bỏ giờ, có thái độ chưa tốt với các giáo viên giảng dạy bộ môn; niềm đam mê, hứng thú học tập giảm sút; tinh thần đoàn kết giữa các thành viên trong lớp học lỏng lẻo Bản thân tôi ra trường đã 8 năm, thực hiện công tác chủ nhiệm 7 năm, khi đứng trước nhiều đối tượng học trò với nhận thức, tính cách, hoàn cảnh sống khác nhau, tôi thật sự trăn trở: Làm như thế nào để xây dựng một môi trường học tập trong lớp học thực sự hạnh phúc, học sinh phải cảm thấy nó giống như một mái nhà chung và bản thân mỗi học trò là thành viên trong ngôi nhà ấy. Chính vì vậy, trong những năm tham gia công tác chủ nhiệm, tôi luôn khát khao và đặt ra mục tiêu: Xây dựng lớp học hạnh phúc. Trong báo cáo chia sẻ ngày hôm nay, tôi xin phép được đưa ra biện pháp nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp học: “Một số giải pháp xây dựng lớp học hạnh phúc”. 3
5. PHẦN II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 1. Thực trạng công tác dạy học và tính cấp thiết Đầu năm học này, tôi được giao nhiệm vụ chủ nhiệm lớp 6A5, tôi nhận thấy những thuận lợi và khó khăn sau: a. Thuận lợi - Đa số học sinh nhà gần trường, thuộc địa phương. - Hầu hết học sinh có ý thức kỷ luật cao, ngoan, lẽ phép với thầy cô, biết vâng lời cha mẹ. Tích cực tham gia hoạt động phong trào do Đội, trường, lớp tổ chức. - Cơ sở vật chất khá đầy đủ, khang trang. Tạo không khí phấn khích trong học sinh và giáo viên. Phòng học sạch, thoáng mát. - Được sự quan tâm, giúp đỡ của Ban giám hiệu, đội ngũ giáo viên bộ môn có chuyên môn vững, nhiệt tình trong giảng dạy. - Được sự nhiệt tình phối hợp chặt chẽ giữa các bậc phụ huynh với cô giáo chủ nhiệm. b. Khó khăn Do các em lớp 6 mới chuyển từ môi trường tiểu học lên môi trường mới là trung học cơ sở nên: - Vẫn còn một số học sinh chưa có ý thức trong học tập. - Các học sinh trong lớp chưa đoàn kết: Chia bè chia phái, phân biệt giàu nghèo, học giỏi - học dốt, . Do đó có những học sinh sợ đến lớp vì bị phân biệt, không có bạn chơi cùng, - Một số học sinh có hoàn cảnh gia đình không thuận lợi, không ổn định, cha mẹ lo kiếm sống không có thời gian chăm sóc con cái, phó mặc cho giáo viên chủ nhiệm. - Có phụ huynh học sinh xin cho con mình lưu ban vì sợ ảnh hưởng đến cả lớp, ảnh hưởng đến giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ môn. 4
6. - Một số học sinh do lười học, không chăm chỉ, không chuyên cần hoặc chưa nhận thức được nhiệm vụ học tập. - Đặc biệt, những khó khăn chung hiện nay là đạo đức của các em đang xuống cấp trầm trọng. Là một giáo viên chủ nhiệm lớp, với những trăn trở trước tình hình trên, để góp chung tiếng nói trong công tác giáo dục hiện nay nên tôi chọn đề tài này. Nhằm mong tạo được bước chuyển mới trong việc giáo dục đạo đức, ý thức, lối sống thân thiện, giàu tình yêu thương, vui vẻ, để các em thực sự: “Mỗi ngày đến trường là một ngày vui.” Các biện pháp để thực hiện xây dựng lớp học hạnh phúc nhằm tạo ra cho các em một không gian thân thiện: thân thiện giữa học sinh với học sinh, giữa giáo viên với học sinh, giữa phụ huynh với giáo viên, thân thiện trong môi trường học tập Môi trường học tập thân thiện sẽ kích thích ở các em niềm say mê học tập, các em thích đến trường, thích hòa mình vào các hoạt động tập thể. Từ đó các em hình thành nhân cách con người mới trên nền tảng tri thức và sự thân thiện. Mục tiêu nhằm giáo dục đạo đức cho học sinh, giáo dục hành vi, kĩ năng sống cho các em. Các em biết cách cư xử với bạn bè, với thầy cô, với người thân, với xã hội. 2. Biện pháp nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm Để xây dựng lớp học hạnh phúc, người giáo viên cần thực hiện những yêu cầu sau: 2.1. Người giáo viên phải hiểu được khái niệm: thế nào là lớp học hạnh phúc, các tiêu chí để xây dựng lớp học hạnh phúc. 2.1.1. Khái niệm: Lớp học hạnh phúc. Giáo sư Hà Vĩnh Thọ (Nguyên Giám đốc Trung tâm Tổng hạnh phúc Quốc gia Bhutan) đã nói: “Có thể hiểu, trường học hạnh phúc là nơi không có bạo lực học đường, không có hành vi vi phạm đạo đức nhà giáo, không có những hành xử xúc phạm danh dự, nhân phẩm, tính mạng nhà giáo và học sinh. Trường học hạnh phúc là nơi để thầy cô và các em học sinh có cơ hội gần gũi, giao tiếp với nhau thông qua sự sẻ chia, thấu cảm và yêu thương; 5
7. cũng là mái nhà chung, ở đó mỗi ngày đến trường là một niềm hạnh phúc. Đôi khi hạnh phúc cũng chỉ là những việc làm hữu ích thầm lặng, những niềm vui nho nhỏ, những nụ cười, những ánh mắt thân thương”. Vậy thì: Nói về khái niệm lớp học hạnh phúc sẽ có nhiều ý kiến khác nhau về vấn đề này, nhưng theo quan niệm của bản thân tôi: Lớp học hạnh phúc là lớp học mà ở nơi đó người tham gia giảng dạy, người học, phụ huynh đều được sống hạnh phúc, trong đó hạnh phúc của người học được coi là mục tiêu cao nhất. Hay có thể hiểu: Lớp học hạnh phúc là lớp học mà ở đó giáo viên hạnh phúc và học sinh được phát triển toàn diện, trở thành chính mình, trong một môi trường học tập an toàn, thân thiện và nhiều tình thương. 2.1.2. Các tiêu chí để xây dựng lớp học hạnh phúc. 6
8. 2.2. Muốn xây dựng lớp học hạnh phúc, người giáo viên chủ nhiệm phải là người hạnh phúc và biết cách lan tỏa hạnh phúc tới học sinh. Có thể nói, người giáo viên chủ nhiệm có sức lan tỏa đặc biệt tới tất cả các học sinh trong lớp, giáo viên chủ nhiệm được coi là người mẹ thứ 2 trong lòng học trò. Vì vậy, giáo viên chủ nhiệm phải thật sự hạnh phúc và biết cách lan tỏa hạnh phúc tới mọi người. Vậy, lan tỏa hạnh phúc bằng cách nào? 2.2.1. Xác định mục tiêu giáo dục là giáo dục, phát triển học sinh một cách toàn diện trong khả năng của các em. Người giáo viên không nên quá kỳ vọng vào học trò, điều quan trọng nhất là phải xác định chính xác khả năng của từng học sinh để từ đó đặt ra mục tiêu phù hợp. Muốn phát huy được năng lực của học sinh cần đặt học sinh vào môi trường học tập có sự khích lệ. Về phần này, tôi thường lựa chọn cách sau đây: 2.2.2. Giáo viên và học sinh cùng tìm kiếm hạnh phúc từ những điều nhỏ bé. - Cả người giáo viên và học sinh cần xác định tư tưởng: Luôn luôn hướng tới những điều tốt đẹp, những việc làm tốt như: Hướng dẫn bạn ngồi bên cạnh bài khó, nhắc nhở bạn giữ gìn nề nếp, chia sẻ với bạn những cách học tập, cuốn sách hay; đặt mình vào vị trí của bạn (hoặc giáo viên đặt mình vào vị trí của học trò); biết cách nói lời xin lỗi. 7
9. 2.2.3. Cùng học sinh tìm kiếm hạnh phúc thông qua những hình thức như: Viết thư tay, thư khen. Lời khen là món quà tặng miễn phí và giá trị nhất. Một lời khen có giá trị được tạo nên bởi các nhân tố, đó là: sự chân thành, đúng thời điểm, đúng động cơ và cách dùng từ để khen. Là giáo viên chủ nhiệm, hãy biết cách tìm kiếm hạnh phúc với học trò và tạo nên hạnh phúc cho học trò qua những lời khen, qua những bức thư khen. Hãy đặt ra tiêu chí để có thể nhận được những bức thư khen của giáo viên. Cách khen cũng rất quan trọng: Khi học sinh được khen, giáo viên cần tạo nên bầu không khí trang trọng, được sự đồng tình, ủng hộ của tất cả các thành viên trong lớp. Ngoài ra, giáo viên có thể sử dụng cách viết thư tay để tạo mối liên hệ giữa giáo viên và học sinh, giữa các học sinh với nhau. Trong giờ sinh hoạt, giáo viên có thể thay đổi hình thức sinh hoạt bằng cách: Hướng dẫn học sinh viết thư tay với các chủ đề khác nhau: Viết thư gửi tới thầy, cô giáo của em để bày tỏ tình cảm hay mong muốn, nguyện vọng của em; Viết thư cho người bạn mà em yêu quý nhất, viết thư để động viên, khích lệ người bạn bên cạnh mình học tập tốt hơn. 2.2.4. Xây dựng lớp học bình đẳng, dân chủ và giảm áp lực cho học sinh a. Xây dựng lớp học bình đẳng, dân chủ. Trong lớp học, giáo viên không được phép phân biệt hoàn cảnh, lực học của các em, hướng dẫn học sinh có được môi trường học tập ấm áp, thân thiện. trong lớp học không có học sinh nào hơn học sinh nào, không lấy thang đo về mặt học tập để so sánh giữa các học sinh với nhau. Hãy biết cách trao quyền, tạo niềm tin cho học trò, để các em tự biết cách chịu trách nhiệm về việc làm của bản thân. b. Giảm áp lực cho học sinh. Hiện nay, yêu cầu của xã hội về học sinh khá cao, bản thân các em đang chịu rất nhiều các áp lực: Áp lực thi cử, áp lực phải nổi trội hơn người khác, phải luôn có điểm số cao. Vì vậy, các em nảy sinh ra tâm lý: Quá tự tin hay quá tự ti về bản thân. Vì vậy, để khẳng định bản thân, học sinh sẽ có 2 chiều hướng: Thứ 8
10. nhất: Học tập tốt hơn; thứ 2: Khẳng định mình bằng cách cạnh tranh, bắt nạt, bạo lực học đường. Là một giáo viên chủ nhiệm, chúng ta cần nắm bắt được điều này bằng cách chia sẻ với các em những tâm tư, nguyện vọng, giảm áp lực bằng cách đưa ra những yêu cầu phù hợp với từng đối tượng học sinh. 2.3. Muốn xây dựng lớp học hạnh phúc, người giáo viên chủ nhiệm phải hướng dẫn học sinh tự tìm kiếm hạnh phúc và lan tỏa hạnh phúc tới những người bạn của mình. 2.3.1. Hướng dẫn học sinh biết cách tự tìm kiếm hạnh phúc. 9
11. Suy nghĩ tích cực: Là cách biến những tình huống khó khăn thành thuận lợi, là cách biến suy nghĩ thành hành động. Đứng trước những khó khăn, hãy nói với học sinh không được nản trí, không được lùi bước mà cần biến những khó khăn đó thành thuận lợi hoặc biến những vấp ngã thành sự trưởng thành. Từ suy nghĩ tích cực sẽ giúp học sinh đối diện với những trải nghiệm thực tế và làm chủ được tình huống để có được những cảm xúc tích cực và biến nó thành hành động tích cực. Có những hành động tích cực, học sinh sẽ tự cảm thấy hạnh phúc. Có thể rèn luyện được kỹ năng tư duy tích cực như: Tìm sự hài hước trong những tính huống xấu; tự nói với bản thân những lời tích cực thay vì tiêu cực (hôm nay dạy bài quá dở thay bằng lần sau mình sẽ dạy tốt hơn); tập trung hiện tại, hãy học hỏi sai lầm; thấu hiểu quan điểm từ cái nhìn của người khác, không phiến diện. Tư duy tích cực, suy nghĩ tích cực, cảm xúc tích cực – có được điều đó là có được hạnh phúc. 10
12. 2.3.2. Hướng dẫn học sinh biết cách lan tỏa hạnh phúc. - Hãy khích lệ học sinh: Mỗi ngày tới trường, hãy làm một việc tốt. Nó đơn thuần có thể là: giữ gìn vệ sinh lớp học, trường học. Giúp đỡ bạn khi gặp bài khó hay sẵn sàng chia sẻ với người bạn của mình về những khó khăn của bản thân trong cuộc sống, trong học tập. Lắng nghe suy nghĩ của người bạn bên cạnh cũng là một việc tốt. Hăng hái phát biểu xây dựng bài cũng là một việc tốt, là một cách tạo ra niềm hạnh phúc. - Đặt ra mục tiêu học tập cho bản thân, cho nhóm học tập, tích cực, chủ động tham gia các hoạt động học cũng chính là cách lan tỏa hạnh phúc. - Biết xin lỗi và biết tha thứ. Hãy nói lời xin lỗi nếu thấy mình chưa đúng và hãy biết rộng lòng tha thứ trước lỗi lầm của những người bạn. Cùng bỏ qua lỗi lầm để xây dựng những mối quan hệ bền chặt trong lớp học. - Hướng dẫn học sinh: Nếu có xảy ra mâu thuẫn thì hãy cùng ngồi lại, hãy cùng đưa ra giải pháp, hãy giải quyết bằng tình yêu thương, sự tha thứ 11
13. 2.3.3. Hướng dẫn học sinh biết bảo vệ sức khỏe của bản thân. Muốn có được hạnh phúc, đầu tiên các em học sinh phải có được sức khỏe tốt bởi vì: Có sức khỏe tốt, các em mới có thể tích cực, chủ động tham gia hoạt động học tập, có sức khỏe tốt, các em mới có thể giúp đỡ người bạn của mình. Vậy làm như thế nào để hướng dẫn, giúp đỡ các em có được sức khỏe tốt? Thứ nhất: Hướng dẫn học sinh học tập và sinh hoạt theo thời khóa biểu khoa học. Thứ hai: Phối kết hợp với phụ huynh trong việc đảm bảo sức khỏe cho học sinh. Thứ ba: Thường xuyên nhắc nhở các em các biện pháp bảo vệ sức khỏe như: Khi giao mùa các em cần làm gì? Cần tránh xa những tác động ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe của bản thân. 2.4. Phối kết hợp với các giáo viên tham gia giảng dạy bộ môn để xây dựng các giờ học hạnh phúc, tạo động lực, môi trường để xây dựng lớp học hạnh phúc. Điều quan trọng khi các em tới trường là có được sự hứng thú, đam mê với việc học tập. Khi đã hứng thú, đam mê, nhất định học trò sẽ quên đi những việc làm, hành động thiếu tích cực. Vì vậy, nhiệm vụ của người Giáo viên chủ nhiệm là cần phối kết hợp chặt chẽ với các giáo viên giảng dạy bộ môn và cùng với tổ chuyên môn nhà trường xây dựng những tiết học, giờ học thực sự kích thích được sự hứng thú, đam mê của học trò. Luôn quan tâm tới từng đối tượng học sinh trong các giờ học để nhờ giáo viên giảng dạy các bộ môn cùng hỗ trợ, động viên, khích lệ và giúp đỡ các em. Mỗi giáo viên tham gia giảng dạy bộ môn cũng cần phải thay đổi để tạo dựng những giờ học hạnh phúc. Vậy, giáo viên có thể thay đổi bằng cách nào? Thứ nhất: Mạnh dạn áp dụng những phương pháp mới dạy học tích cực để phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh trong mỗi giờ học. - Thứ hai: Dũng cảm phá vỡ lối mòn, thay đổi bản thân, không áp đặt mặc định “thầy cô luôn đúng”, cùng học sinh phân tích mổ xẻ vấn đề của bài học. 12
14. - Thứ ba: Tích cực tự học, tự rèn luyện, bổ sung kỹ năng nghiệp vụ để nâng cao năng lực ứng xử sư phạm, có cách ứng xử văn minh với học trò. 2.5. Giáo viên cần biết lắng nghe, biết thấu hiểu, chia sẻ, đồng cảm, nắm bắt được tâm sinh lý lứa tuổi của học sinh. 2.5.1. Biết lắng nghe, biết thấu hiểu. Lắng nghe học sinh nói để tìm hiểu nguyên nhân sâu sa của vấn đề. Để việc lắng nghe thực sự có hiệu quả, tôi đã chia sẻ với học trò: Nếu các em có thể chia sẻ trực tiếp với cô, hãy chia sẻ. Nếu không, hãy về nhắn tin cho cô giáo những điều mà em trăn trở nhất, những mong muốn của các em. - Lắng nghe phản hồi từ các giáo viên tham gia giảng dạy các bộ môn ở lớp học. - Lắng nghe từ những học sinh khác trong lớp học. - Lắng nghe chính bản thân học sinh. 2.5.2. Cần biết cách chia sẻ, đồng cảm với học sinh. Để chia sẻ và đồng cảm với học trò, người giáo viên chủ nhiệm cần đặt bản thân vào chính bản thân, suy nghĩ của học trò. Hãy cố gắng hiều tại sao học sinh lại trải qua những cảm xúc, hành động như vậy. Vậy đồng cảm với học trò bằng cách nào và đồng cảm như thế nào? - Xóa bỏ hàng rào ngăn cách với học trò bằng tấm lòng ấm áp, sự gợi mở khích lệ. - Hãy trở thành một tấm gương tốt trong lòng học trò. - Hãy truyền đạt sự đồng cảm với học trò bằng cách nói với học trò về những suy nghĩ của mình về việc làm của học trò với cái nhìn cùng lứa tuổi. - Kể những câu chuyện của bản thân đã từng trải qua, đã từng làm (giống như học trò) để từ đó đưa ra cách nhìn khi cùng lứa tuổi và cách nhìn của một người từng trải. 13
15. 2.5.3. Cần nắm bắt được tâm sinh lý lứa tuổi của học sinh. - Tìm và đọc những cuốn sách viết về sự thay đổi tâm sinh lý lứa tuổi của học trò qua từng giai đoạn như cuốn: Thấu hiểu tâm lý học đường, cẩm nang phòng chống bạo lực học đường, tư vấn tâm lý học đường – hãy là chính mình; khi người ta lớn. - Tìm hiểu về điều kiện sống, hoàn cảnh của từng học sinh để nắm bắt được các yếu tố tác động đến sự biến đổi tâm sinh lý của các em. - Tìm hiểu về các mối quan hệ của các em để từ đó có sự điều chỉnh sao cho phù hợp. 2.6. Tạo niềm tin, sự tôn trọng và ghi nhận học trò, xây dựng các mối quan hệ tích cực. 2.6.1. Tạo niềm tin cho học trò. - Tạo niềm tin bằng cách đối xử công bằng với tất cả các học trò. - Tạo niềm tin bằng cách biết giữ lời hứa, giữ bí mật cho học trò. 2.6.2. Tôn trọng, yêu thương, gần gũi với học trò, có mối quan hệ tích cực với phụ huynh. - Điều đầu tiên là phải biết tôn trọng học trò và hướng dẫn học sinh biết cách tôn trọng thầy cô, tôn trọng bạn bè và tôn trọng bản thân. - Đối với phụ huynh, giáo viên cũng cần tôn trọng, lắng nghe, chia sẻ với phụ huynh. Tạo mối quan hệ gắn bó thân thiết với phụ huynh để cùng xây dựng một môi trường học tập và giáo dục thân thiện, biết lắng nghe và thấu hiểu. 2.7. Xây dựng lớp học an toàn không có bạo lực học đường, kỷ luật tích cực, yêu thương. 2.7.1. Xây dựng lớp học an toàn. - Tạo tâm lý an toàn, tin tưởng cho học sinh và phụ huynh: - Phối kết hợp cùng với các tổ chức đoàn thể trong nhà trường để tổ chức các buổi tuyên truyền phòng chống tai nạn, thương tích, nói không với bạo lực học đường, tuyên truyền về tác hại của ăn quà vặt hay tuyên truyền về an toàn giao 14
16. thông để các em có ý thức giữ gìn an toàn cho chính bản thân và các bạn xung quanh. - Lớp học an toàn là lớp học có những biện pháp kỷ luật tích cực, là lớp học có những mối quan hệ thân thiện. Vì vậy, cần tạo dựng mối quan hệ tốt giữa các thành viên trong lớp học. 2.7.2. Xây dựng kỷ luật tích cực. Người giáo viên cần nắm được các nguyên tắc cơ bản trong việc xây dựng kỷ luật tích cực như: - Nguyên tắc 1: Cần hiểu và nắm rõ nguyên nhân những hành vi của học trò. - Nguyên tắc 2: Biết kiềm chế, kiểm soát hành vi của bản thân khi đứng trước lỗi của học trò. - Nguyên tắc 3: Thay vì chú ý tới những hành vi chưa tốt của học trò. Hãy tảng lờ coi như không chú ý. - Nguyên tắc 4: Hãy cho học sinh thấy được tâm trạng cảm xúc của bản thân khi đứng trước hành vi của học trò. - Nguyên tắc 5: Nói không với những phần thưởng. - Nguyên tắc 6: Không được phép trừng phạt thân thể và tâm hồn học sinh. Xây dựng lớp học kỷ luật tích cực thông qua: - Xây dựng nội quy lớp học với những nuyên tắc rõ ràng ngay từ đầu năm học. - Xây dựng tập thể lớp đoàn kết, biết yêu thương, sẻ chia. - Thay đổi cách ứng xử với học sinh: động viên, khích lệ, thể hiện niềm tin vào sự tiến bộ của học trò, ứng xử một cách công bằng nhất. 2.7.3. Xây dựng lớp học yêu thương. a. Tạo sự đoàn kết giữa các thành viên trong lớp. - Tạo sự đoàn kết bằng việc động viên các thành viên trong lớp học tham gia các hoạt động tập thể. Khi được cùng tham gia các hoạt động tập thể, các em có cơ hội để hiểu nhau hơn, cùng hỗ trọ, giúp đỡ nhau tốt hơn. - Tạo sự đoàn kết bằng cách giáo dục ý thức tự trách nhiệm với chính bản thân và nhiệm vụ của mình. 15
17. - Phát huy được mối quan hệ đoàn kết giữa các thành viên thông qua bộ máy ban cán sự lớp. Hãy sử dụng bộ máy ban cán sự lớp để bày tỏ những nguyện vọng, mong muốn của bản thân với lớp học. - Phân nhóm trong học tập, tạo lập những đôi bạn cùng tiến để cùng hỗ trợ, giúp đỡ nhau trong học tập. b. Tạo sự yêu thương. - Giáo viên chủ nhiệm cần quan tâm, bày tỏ tình yêu thương với học trò. Sát sao với việc học của các em, quan tâm và sẻ chia những vui buồn trong cuộc sống của các em. Hãy nói lời cảm ơn, hãy sử dụng ánh mắt trìu mến đầy yêu thương cho học trò khi các em biết nghe lời, hãy động viên khích lệ đúng lúc. - Tổ chức những hoạt động ngoại khóa nhằm tạo sự gắn kết, yêu thương giữa các thành viên trong lớp học. Muốn làm được điều đó, giáo viên cần tổ chức các cuộc thi để tạo sự gắn kết, yêu thương giữa cô với trò, giữa các thành viên trong lớp. Ví dụ: Thi làm báo tường, thi làm thiếp gửi tặng mẹ, gửi tặng thầy cô Hoặc tổ chức các giờ sinh hoạt lớp lý thú cho học trò. Một số sản phẩm và hoạt động tạo sự gắn kết yêu thương 16
18. 3. Mô tả thực nghiệm a. Mô tả cách thức thực hiện - Cách thức: Áp dụng trong quá trình chủ nhiệm tại lớp 6A5 trường THCS Văn Môn năm học 2021 – 2022. - Quá trình áp dụng: + Bước 1: Nghiên cứu đối tượng học sinh lớp chủ nhiệm. + Bước 2: Xây dựng những giải pháp phù hợp. + Bước 3: Vận dụng vào trong quá trình chủ nhiệm. + Bước 4: Kiểm tra, đánh giá hiệu quả của giải pháp. b. Kết quả đạt được Qua kinh nghiệm nhiều năm chủ nhiệm và tiến hành áp dụng đề tài này, cùng với sự quản lí chỉ đạo của nhà trường, tôi nhận thấy việc áp dụng “ giải pháp xây dựng lớp học hạnh phúc” ở lớp tôi chủ nhiệm – lớp 6A5 trường THCS Văn Môn từ đầu năm học 2021- 2022 đến thời điểm hiện tại đã đạt được một số kết quả cụ thể như sau: - Tỉ lệ chuyên cần của lớp tôi đạt 99,8 %. - Mối quan hệ giữa giáo viên và học sinh được gần gũi, quan tâm nhau nhiều hơn. Học sinh luôn luôn kính trọng, biết lắng nghe và thực hiện nghiêm túc những điều thầy cô dạy bảo. - Mối quan hệ giữa học sinh và học sinh trong lớp ngày càng gắn bó, thân thiết với nhau. Các em biết yêu thương nhau, tôn trọng và giúp đỡ lẫn nhau trong học tập và sinh hoạt. - Lớp luôn tham gia đầy đủ và nhiệt tình các hoạt động của trường tổ chức: kế hoạch nhỏ, thi đua hái hoa điểm tốt, làm tập san chào mừng ngày Nhà giáo Việt Nam, - Các em tự nguyện quyên góp đồ dùng học tập cho các bạn có hoàn cảnh khó khăn trong lớp. 17
19. - Qua trao đổi với các GVBM cho thấy kết quả học tập có nhiều tiến bộ, có nhiều học sinh chủ động, tích cực hơn. - Trong đợt thi đua hái hoa điểm tốt do Đoàn đội phát động, lớp tôi đã có 20 học sinh có phần thưởng. - Nhiều tuần liền xếp loại thi đua tuần đứng thứ 1 toàn trường. - Đa số phụ huynh đến lớp đều hài lòng. Họ cảm thấy yên tâm hơn. c. Điều chỉnh, bổ sung sau thực nghiệm Qua quá trình thực hiện xây dựng lớp học hạnh phúc nhằm nâng cao chất lượng giáo dục ở lớp tôi chủ nhiệm trong thời gian qua, tôi thấy cần: - Cải thiện tốt hơn mối quan hệ cô trò, thực hiện qui tắc ứng xử thân thiện. - Cần chịu khó học hỏi, tìm tòi, đổi mới, phối hợp hài hòa các phương pháp, vận dụng đổi mới các hình thức dạy học phù hợp. - Lập kế hoạch bồi dưỡng học sinh giỏi và phụ đạo học sinh chưa hoàn thành của lớp. - Gv cần bao dung và công tâm trong giảng dạy và giáo dục học sinh. - Làm tấm gương tốt cho học sinh noi theo. - Nghiên cứu tâm lí lứa tuổi, tạo môi trường thật sự thân thiện, từ việc trang trí lớp cho đến việc giảng dạy và các hoạt động ngoài giờ để phát huy tính tự giác của các em. -Nhẹ nhàng uốn nắn, sửa sai cho các em kịp thời, thường xuyên. Kịp thời tuyên dương khi thấy các em tiến bộ dù là rất nhỏ, để các em tự tin hơn vượt qua những mặc cảm tự ti. - Gv đồng thời là người cô, người mẹ, người bạn cho học sinh khi cần được dạy dỗ, khi muốn được che chở, khi cần được chia sẻ. - Tạo điều kiện cho các em hòa nhập với bạn bè trong lớp, ở trường. - Tận dụng tối đa những điều kiện sẵn có để phát triển giáo dục. 18
20. - Hạn chế lấy giờ chuyên môn để làm công tác chủ nhiệm học sinh bị tâm lý nặng nề trong giờ học, thiếu tập trung trong các giờ học sau đó. - Không nên nói về bản thân Giáo viên trước tập thể lớp vì học sinh dễ có ấn tượng là Thầy / Cô đang tự khoe khoang. 4. Kết luận Như chúng ta đã biết sự vật hiện tượng không đứng yên một chỗ mà nó luôn luôn chuyển động. Bản thân tôi cũng vậy, tôi nhận thấy mình không nên hài lòng với những gì đã có mà cần phải phấn đấu nhiều hơn nữa. Qua thời gian thực hiện đề tài “ Một số giải pháp xây dựng lớp học hạnh phúc” tôi rút được nhiều bài học cho bản thân: - Bản thân phải luôn có tâm huyết với nghề, phải yêu thương học sinh mới đạt được kết quả tốt đẹp trong công việc. - Giáo viên thực sự là người bạn của học sinh: có tấm lòng bao dung, thông cảm học sinh, thương yêu, gần gũi, động viên khen thưởng học sinh. - Giáo viên uốn nắn, sửa chữa ngôn ngữ giao tiếp của học sinh, tạo điều kiện cho học sinh giúp đỡ lẫn nhau. - Tạo điều kiện để học sinh tự tin khi thể hiện mình. - Cùng với hình thức thảo luận nhóm, giáo viên sử dụng phương pháp dạy học thích hợp như tổ chức cả lớp cùng nhận xét, đánh giá, để học sinh tự phát hiện kiến thức và cùng thao tác trên vật thật, tổ chức trò chơi học tập sinh động, khen thưởng mang tác dụng động viên tích cực. - Phối hợp với Tổng phụ trách đội, tổ chức những cuộc thi: “ Lớp học hạnh phúc” với nhiều tiêu chí như phòng học là nhà, bạn bè là anh em. Tổ chức cho học sinh thi các trò chơi dân gian vào những tiết hoạt động ngoài giờ. - Việc thực hiện “ xây dựng lớp học hạnh phúc” không chỉ là hưởng ứng cuộc vận động của ngành mà còn là tâm huyết của bản thân tôi. Tất cả ai trong chúng ta cũng mong muốn mình được ở trong một môi trường tốt đẹp. Bản thân tôi sẽ 19
21. không ngừng học hỏi, sáng tạo để làm cho lớp học của mình ngày càng đẹp hơn, an toàn hơn và thân thiện hơn. - Phong trào “ Xây dựng lớp học hạnh phúc ” là một việc làm lâu dài đòi hỏi sự kiên trì, tinh thần khắc phục khó khăn và sự vận dụng linh hoạt biện pháp để huy động tốt các lực lượng xã hội. - Tôi cũng hy vọng các biện pháp và đề tài này của tôi được nhân rộng hơn tới các lớp, khối trong trường và có thể lan tỏa đến toàn ngành giáo dục để các em học sinh thực sự hạnh phúc, thực sự: “Mỗi ngày đến trường là một ngày vui”. Trên đây là một số biện pháp đổi mới công tác chủ nhiệm mà tôi đã trình bày. Tôi rất mong nhận được những đóng góp quý báu của Ban giám khảo cùng các bạn đồng nghiệp, để tôi bổ sung, điều chỉnh cho các phương pháp chủ nhiệm thêm phong phú và đạt hiệu quả cao hơn. Tôi xin trân trọng cảm ơn! 5. Kiến nghị, đề xuất. a. Đối với tổ/nhóm chuyên môn. - Các giáo viên tham gia giảng dạy bộ môn cần có sự phối kết hợp chặt chẽ với Giáo viên chủ nhiệm trong vấn đề xây dựng lớp học hạnh phúc. - Trong các buổi họp chuyên môn, có thể xây dựng thêm những chủ đề liên quan đến việc nâng cao hiệu quả của công tác chủ nhiệm. b. Đối với lãnh đạo nhà trường. - Tăng cường tô chức các hoạt động ngoại khóa để học sinh có cơ hội tham gia học hỏi và gắn kết với nhau hơn. - Tăng cường mối quan hệ, vai trò của Tổng phụ trách với Giáo viên chủ nhiệm để nâng cao hiệu quả của công tác chủ nhiệm lớp học. c. Đối với Phòng GD&ĐT, Sở giáo dục và Đào tạo. Với Phòng Giáo dục và Sở giáo dục cần phổ biến các đề tài, giáo án hay giải pháp hữu ích để giáo viên được tham khảo. 20
22. PHẦN III: TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Website: 2. Website: phuc-thay-tro-cung-thay-doi Xbahc32MR.html 21
23. 3. Điều lệ trường trung học - Bộ GD&ĐT 4. Cuốn nghệ thuật xử lý tình huống sư phạm Nhà xuất bản Lao động - xã hội. 5. Tham khảo từ các thầy cô, anh chị em đồng nghiệp đi trước đã có nhiều kinh nghiệm hơn. PHẦN IV : MINH CHỨNG VỀ HIỆU QUẢ CỦA BIỆN PHÁP - Bảng số liệu so sánh tỉ lệ các yếu tố khi chưa áp dụng và sau khi áp dụng giải pháp của lớp 6A5 trường THCS Văn Môn Trước khi tác động Sau khi tác Các yếu tố đề tài (Tỉ lệ %) động 22
24. (Tỉ lệ %) Số học sinh thích đến lớp, 75% 98% trường học tập Số học sinh vi phạm nội quy 11,7 % 2,9% của lớp, của trường Tỉ lệ học sinh tích cực tham gia vào các hoạt động của lớp 73,5 % 91,7 % học. - Các con biết nhận lỗi và tha thứ cho nhau khi có những hiểu lầm 23
25. - Các con biết giúp đỡ nhau trong học tập. - Giờ ra chơi các con xích lại gần nhau, cùng nhau chia sẻ những điều mình biết cho các bạn. 24
26. - Các con đã tự tin khẳng định mình trong các bài thuyết trình. - Các con làm thiệp, viết thư gửi bà, mẹ và cô nhân ngày 20/10 25
27. -Lớp học đong đầy tình yêu thương cô trò 26
28. PHẦN V : CAM KẾT Tôi cam kết đây là biện pháp do tôi nghiên cứu không sao chép hay vi phạm bản quyền; các biện pháp thực hiện và minh chứng về sự tiến bộ của HS là trung thực. Tôi xin chân thành cảm ơn! Văn Môn, ngày tháng năm 2021. GIÁO VIÊN (Ký và ghi rõ họ tên) Nguyễn Thị Phương 28