Đề thi thử vào 10 THPT môn Ngữ văn - Trường THCS Kim Sơn

Nội dung text: Đề thi thử vào 10 THPT môn Ngữ văn - Trường THCS Kim Sơn

1. PHÒNG GD ĐT GIA LÂM MA TRẬN ĐỀ THI THỬ TRƯỜNG THCS KIM SƠN VÀO LỚP 10 THPT Năm học 2020 - 2021 Môn NGỮ VĂN Thời gian làm bài 120 phút Mức độ Vận dụng Cộng Tên Nhận biết Thông hiểu Cấp độ Cấp độ cao chủ thấp đề 1. Lặng - Tác giả, - Ý nghĩa - Chép Suy nghĩ về lẽ Sa Pa tác phẩm; nhan đề thuộc thơ; một tư tưởng, đạo 2. Những - Hoàn tác phẩm; - Viết đoạn lí; ngôi sao cảnh ra - Mối văn nêu cảm xa xôi đời. quan hệ nhận về một nhân 3. Mùa - Nhân giữa hoàn vật. Có sử xuân nho vật; cảnh sáng dụng đơn vị nhỏ - Kiểu tác với tư kiên thức 4. Sang thu câu; tưởng chủ Tiếng Việt đề tác (chỉ rõ). phẩm; - Hành động, phẩm chất nhân vật; Tổng số Số điểm: Số điểm: Số Số điểm Số điểm 1đ 4đ điểm:3,5 1,5đ điểm:10 Tỉ lệ % 10% 40% 35% 15% 100%
2. PHÒNG GD ĐT GIA LÂM ĐỀ THI THỬ VÀO 10 THPT TRƯỜNG THCS KIM SƠN Năm học 2020 - 2021 Đề số 1 Môn NGỮ VĂN Thời gian làm bài 120 phút PHẦN I: (4.5 điểm) Đọc kĩ đoạn văn dưới đây rồi thực hiện các yêu cầu: “Người con trai ấy đáng yêu thật, nhưng làm cho ông nhọc quá. Với những điều làm cho người ta suy nghĩ về anh. Và những điều anh suy nghĩ trong cái vắng vẻ vòi vọi hai nghìn sáu trăm mét trên mặt biển, cuồn cuộn tuôn ra khi gặp người. Những điều suy nghĩ đúng đắn bao giờ cũng có sức vang âm, khơi gợi bao điều suy nghĩ khác trong óc người khác, có sẵn mà chưa rõ hay chưa được đúng. Ví dụ như quan niệm về cái đất Sa Pa mà ông quyết định sẽ chỉ đến để nghỉ ngơi giai đoạn cuối trong đời mà ông yêu nhưng vẫn còn tránh”. (Lặng lẽ Sa Pa- Nguyễn Thành Long) 1. Trong đoạn văn, “người con trai” và “ông” được nhắc đến là ai? Tại sao “người con trai ấy đáng yêu thật” nhưng lại “làm cho ông nhọc quá”? 2. Câu văn “Với những điều làm cho người ta suy nghĩ về anh.”, xét về mặt cấu tạo, thuộc kiểu câu nào? Vì sao? 3.Đoạn văn chủ yếu là suy nghĩ của ai? Suy nghĩ về điều gì? Em hiểu thế nào về ý nghĩa câu “Những điều suy nghĩ đúng đắn bao giờ cũng có sức vang âm, khơi gợi bao điều suy nghĩ khác trong óc người khác, có sẵn mà chưa rõ hay chưa được đúng.”? 4.Từ cách hiểu đoạn văn cùng với những kiến thức xã hội, hãy viết một đoạn văn nghị luận khoảng 2/3 trang giấy thi trình bày suy nghĩ của em về sức lan tỏa của những điều tốt đẹp trong xã hội hiện nay. Phần II (5.5 điểm): Có một bức tranh mùa thu được gợi ra từ những lời thơ rất đẹp: Bỗng nhận ra hương ổi Phả vào trong gió se Sương chùng chình qua ngõ Hình như thu đã về 1. Khổ thơ trên nằm trong bài thơ nào? Của ai? Nêu cách hiểu của em về nhan đề bài thơ ấy. 2. Có bạn cho rằng nếu thay từ “phả” bằng từ “tỏa” thì câu thơ hay hơn vì từ “tỏa” diễn tả được cả một không gian rộng lớn đượm nồng mùi hương ổi chín. Ý kiến của em thế nào? 3. Chỉ ra, gọi tên và nêu tác dụng của một thành phần biệt lập có trong khổ thơ. 4. Bằng một đoạn văn tổng- phân- hợp khoảng 12 câu, trong đoạn có sử dụng một câu bị động và phép thế (chỉ rõ các đơn vị kiến thức đó), hãy phân tích khổ thơ em trên để làm sáng tỏ câu chủ đề sau: Như vậy, bằng cảm nhận tinh tế, nét bút tài hoa, chỉ với bốn câu thơ, tác giả đã đem đến cho ta một bức tranh tuyệt đẹp của khoảnh khắc giao mùa từ hạ sang thu. Hết
3. PHÒNG GD ĐT GIA LÂM HƯỚNG DẪN CHẤM ĐỀ THI THỬ TRƯỜNG THCS KIM SƠN VÀO LỚP 10 THPT Đề số 1 Năm học 2020 - 2021 Môn NGỮ VĂN Thời gian làm bài 120 phút Phần I (4.5 điểm) Câu Yêu cầu Điểm - người con trai: anh thanh niên làm công tác khí tượng; 0,25 - ông: người họa sĩ già 0,25 - người con trai đáng yêu thật: bởi anh có những phẩm chất 0,25 1 đẹp - tinh thần trách nhiệm cao; lòng nhiệt tình, hiếu khách; sự (1.0 điểm) khiêm tốn; làm cho ông nhọc quá: là họa sĩ, ông muốn phác họa chân 0,25 dung anh nhưng thật khó để vẽ được những phẩm chất đáng quý đó. 2 - Câu văn đó thuộc kiểu câu rút gọn 0,25 ( 0.5 điểm) - Vì có thể khôi phục thành phần còn thiếu: CN 0,25 - Đoạn văn chủ yếu là suy nghĩ của ông họa sĩ; suy nghĩ về nét 0.5 đáng yêu, về những suy nghĩ của anh thanh niên 3 - Hiểu về câu văn: sự định hướng, sự lan tỏa tích cực của 0.5 (1.0 điểm) những suy nghĩ đúng đắn đối với cộng đồng; tình cảm yêu mến, sự ngưỡng mộ của ông họa sĩ đối với anh thanh niên; * Đoạn văn: - Về hình thức: là một đoạn văn nghị luận (tự chọn kiểu lập 0.5 luận), có sự kết hợp các phương thức biểu đạt, diễn đạt mạch lạc, độ dài theo quy định - Về nội dung: Nêu được các ý cơ bản về sức lan tỏa của những điều tốt đẹp + Khái niệm: những điều tốt đẹp là những điều, những suy 0.25 nghĩ, việc làm không chỉ vì mình mà còn vì những người xung quanh, vì cái chung, vì cộng đồng 4 + Biểu hiện của những điều tốt đẹp: rất phong phú, gần gũi. 0.5 (2.0 điểm) Chẳng hạn như: nhường chỗ trên xe buýt, giúp đỡ người gặp khó khăn; làm việc tốt cho cộng đồng; sẵn sàng hi sinh bản thân cứu người; hiến tạng khi có thể, + Ý nghĩa- sức lan tỏa tích cực: làm cho cuộc sống tốt đẹp hơn; 0.5 làm thay đổi nhận thức, suy nghĩ, hành động của một số người, của nhiều người (VD: từ sau khi bé Hải An hiến giác mạc đến nay có nhiều người đã hiến tạng cứu người và rất nhiều người đăng kí hiến tạng, ) + Liên hệ bản thân: đã có những thay đổi thế nào trong nhận 0.25 thức khi chứng kiến hoặc biết về những điều tốt đẹp Phần II (5.5 điểm) 1 - Khổ thơ nằm trong bài “Sang thu” của Hữu Thỉnh 0.5 (1.0 điểm) - Nhan đề: "Sang thu" chứ không phải "Thu sang", định hướng 0.5
4. cho người đọc- là khoảnh khắc giao mùa từ hạ sang thu; từ đó thấy được cảm nhận tinh tế, tình yêu thiên nhiên, mùa thu, đất nước của nhà thơ. - Không đồng ý 0.25 - Vì: phả và tỏa cùng là động từ mạnh. Nhưng: 0.75 + tỏa: lan truyền ra xung quanh (gió se làm hương ổi tan ra) 2 + phả: bốc mạnh và tỏa ra thành luồng (gió se làm hương ổi (1.0 điểm) như cô đặc lại) phả thể hiện được cảm xúc bất ngờ, ngỡ ngàng của nhà thơ khi “bỗng nhận ra hương ổi” - Thành phần tình thái: hình như 0.5 3 - Tác dụng: diễn tả tâm trạng hoài nghi, chưa tin chắc của nhà 0.5 (1.0 điểm) thơ trước khoảnh khắc giao mùa cuối hạ đầu thu. Học sinh viết được đoạn văn đảm bảo yêu cầu: - Hình thức: (1,0 đ) +Đúng kiểu đoạn văn T- P- H (có câu chủ đề ở đầu đoạn và 0.5 câu chủ đề đã cho đứng cuối đoạn), đủ độ dài +Đúng yêu cầu TV: Có câu bị động (chỉ rõ) 0.25 Có sử dụng phép thế (chỉ rõ) 0,25 - Nội dung: (1,5 đ) 4 + Sử dụng các dẫn chứng trong 4 câu thơ đã chép để phân 0.75 (2.5 điểm) tích, nhận xét, đánh giá; trong đó chú ý cách sử dụng từ ngữ tài hoa, độc đáo: bỗng, phả, hình như, ; nghệ thuật nhân hóa; + Thấy được bằng sự cảm nhận tinh tế qua nhiều giác quan và 0.75 tâm hồn nhạy cảm với vẻ đẹp của thiên nhiên nhà thơ đã gợi ra vẻ đẹp mong manh nhưng hết sức gần gũi của thời khắc chớm sang thu ở vùng đồng bằng Bắc Bộ khiến lòng người ngân rung bao xúc cảm Chú ý: GV căn cứ bài làm thực tế của HS để chấm điểm cho phù hợp; khuyến khích bài làm bày tỏ suy nghĩ hoặc có cách diễn đạt riêng, hợp lí.
5. PHÒNG GD ĐT GIA LÂM ĐỀ THI THỬ VÀO 10 THPT TRƯỜNG THCS KIM SƠN Năm học 2020 - 2021 Đề số 2 Môn NGỮ VĂN Thời gian làm bài 120 phút Phần I: (4 điểm) Đọc kĩ đoạn văn sau và trả lời câu hỏi: “ Tôi thích nhiều bài. Những bài hành khúc bộ đội hay hát trên những ngả đường mặt trận. Tôi thích dân ca quan họ mềm mại, dịu dàng. Thích Ca – chiu – sa của Hồng quân Liên Xô. Thích bó gối mơ màng: “Về đây khi mái tóc còn xanh xanh ”. Đó là dân ca Ý trữ tình giàu có, phải lấy giọng thật trầm. Thích nhiều. Những tôi không muốn hát lúc này. Tôi đâm cáu với chị Thao, mặc dù, tôi hiểu, những tình cảm gì đang quay cuồng trong chị. Chị cứ đưa mắt nhìn Nho, lấy tay sửa cái cổ áo, cái ve áo và tóc nó. Chị không khóc đó thôi, chị không ưa cả nước mắt. Nước mắt đứa nào chảy trong khi cần cái cứng cỏi của nhau này là bị xem như bằng chứng của một sự nhục mạ. Không ai nói với ai, nhưng nhìn nhau, chúng tôi đọc thấy trong mắt nhau điều đó” Câu 1: Đoạn trích trên thuộc tác phẩm nào? Của ai? Đoạn trích kể lại sự việc gì? Câu 2: Xét về mặt cấu tạo các câu: “- Thích Ca-chiu-sa của Hồng quân Liên Xô”. “Thích ngồi bó gối mơ mộng: “Về đây khi mái tóc còn xanh xanh ”, “Thích nhiều” thuộc kiểu câu gì? Vì sao? Nêu hiệu quả diễn đạt của các câu ấy trong đoạn văn trên. Câu 3: Phương Định rất thích hát mặc dù hiểu: “những tình cảm gì đang quay cuồng” trong chị Thao nhưng cô không hát khi chị yêu cầu, thậm chí còn “đâm cáu với chị”. Hãy đặt mình vào vị trí nhân vật Phương Định trong tác phẩm để lí giải những hành động của chị Thao và hành động của chính Phương Định. Câu 4: Đọc đoạn văn có thể thấy Phương Định rất hiểu chị Thao. Có lẽ vì thế mà tình cảm giữa họ không chỉ là tình đồng đội giữa những người cùng chung nhiệm vụ mà còn là một tình bạn đẹp. Hãy viết mộ đoạn văn khoảng 15 câu bàn về đề tài “tình bạn đẹp”. Phần II: (6 điểm) Bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ” của Thanh Hải có câu: “Ta làm con chim hót” Câu 1: Ghi lại chính xác bảy câu thơ tiếp theo để hoàn chỉnh đoạn thơ. Câu 2: Bài thơ ra đời trong hoàn cảnh nào? Từ hoàn cảnh ra đời đó, em hiểu gì về nhà thơ? Câu 3: Trong đoạn thơ em vừa viết có những hình ảnh được lặp lại ở khổ thơ đầu. Đó là những hình ảnh thơ nào? Ý nghĩa của các hình ảnh đó trong từng đoạn thơ có gì khác nhau? Câu 4: Để phân tích đoạn thơ em vừa viết, có bạn viết câu chủ đề như sau: “Từ xúc cảm trước mùa xuân thiên nhiên, đất nước, Thanh Hải đã bày tỏ khát vọng mãnh liệt muốn được dâng hiến cho cuộc đời chung”. Coi đó là câu mở đoạn, hãy viết hoàn chỉnh đoạn văn theo cách lập luận tổng – phân hợp khoảng 12 câu trong đoạn văn có sử dụng câu bị động, phép lặp (gạch chân chỉ rõ).
6. PHÒNG GD ĐT GIA LÂM HƯỚNG DẪN CHẤM ĐỀ THI THỬ TRƯỜNG THCS KIM SƠN VÀO LỚP 10 THPT Đề số 2 Năm học 2020 - 2021 Môn NGỮ VĂN Thời gian làm bài 120 phút Phần - câu Nội dung, yêu cầu học sinh trả lời được Biểu điểm I Phần I – 4 điểm Câu 1 - Tên tác phẩm: “Những ngôi sao xa xôi”; 0,25đ (1 điểm) - Tác giả: Lê Minh Khuê 0,25đ - Sự việc: Nho bị thương sau khi chị Thao và Phương Định 0,5đ chăm sóc cho Nho; Câu 2 - Các câu văn đó thuộc kiểu câu rút gọn; 0,25 đ (1điểm) - Vì có thể khôi phục được thành phần bị rút gọn (Chủ ngữ) 0,25đ (- Rút gọn CN - có thể khôi phục) - Hiệu quả diễn đạt: Làm cho các câu văn ngắn gọn, nhấn 0,5 đ mạnh vào nội dung thông tin cần truyền đạt; thể hiện rõ thái độ dứt khoát của Phương Định Câu 2 HS đặt vị trí của mình vào nhân vật Phương Định để lí giải: (1điểm) - Những tình cảm của chị Thao: lo lắng cho Nho, áy náy vì muốn nhưng không chăm sóc được cho Nho (chị sợ máu); 0,5đ chị cũng đang bối rối nên muốn Phương Định hát để tự trấn an mình để lấy lại trạng thái cân bằng. - Hành động của Phương Định (cáu với chị Thao): không 0,5đ muốn hát vì lo lắng cho Nho (muốn có giây phút yên bình sau những gì vừa xảy ra); Câu 3 HS trình bày được những suy nghĩ của bản thân về tình (1điểm) bạn: * Nội dung: gồm các ý: - Nhận thức về một tình bạn đẹp: 1đ - Cơ sở và biểu hiện của một tình bạn đẹp: - Ý nghĩa của tình bạn đẹp: - Liên hệ bản thân: * Hình thức: - Phương thức biểu đạt phù hợp, lập luận chặt chẽ, đảm bảo 0,5đ đủ số câu quy định, ý mạch lạc, rõ ràng; II Phần II – 6 điểm Câu 1 - HS ghi lại chính xác đoạn thơ; 1đ (1điểm) - GV trừ 0,25đ khi học sinh mắc các lỗi: chính tả, sai từ, thiếu câu Câu 2 - HS trả lời được: (2điểm) + Bài thơ viết 11/1980 khi tác giả đang nằm trên giường 0,5đ bệnh, không bao lâu thì nhà thơ qua đời (12/1980). + Hiểu về nhà thơ: Là người giàu nghị lực và có tinh thần
7. lạc quan; tình yêu thiên nhiên, cuộc sống; khát vọng sống 0,5đ đẹp, sống có ich để cống hiến cho quê hương, đất nước, cho cuộc đời chung; Câu 3 HS trả lời được: (1điểm) - Hình ảnh được lặp lại ở khổ thơ đầu: con chim, cành hoa; 0,5đ - Ý nghĩa của việc lặp lại hai hình ảnh trên: + Con chim chiền chiện, bông hoa tím (khổ đầu) là hình 0,25đ ảnh đẹp (đặc trưng) của mùa xuân; + Con chim hót, cành hoa (khổ thơ vừa viết – khổ 4,5) thể 0,25đ hiện mong muốn hóa thân thành những vật nhỏ bé, hữu ích của nhà thơ để tô điểm cho mùa xuân quê hương, đất nước, cuộc đời; Câu 4 HS viết đoạn văn: (3 điểm) 1 điểm Hình thức: - Trình bày đúng quy cách: Đoạn tổng - phân - hợp 0,25đ - Đúng phương thức biểu đạt (nghị luận), độ dài 12 câu 0,25đ - Có một câu bị động (gạch chân, chú thích) 0,25đ - Gạch chân (chú thích) đúng phép lặp 0,25đ * Lưu ý: Mỗi yêu cầu trên không đạt và đoạn văn thiếu hoặc vượt 2 câu trở lên GV trừ o,25đ/ lỗi. 2 điểm * Nội dung: Đoạn văn tập trung làm rõ khát vọng dâng hiến mãnh liệt của nhà thơ: HS biết khai thác các tín hiệu nghệ thuật trong đoạn thơ và làm rõ được hai ý cơ bản sau: - Ước nguyện hóa thân thành những vật nhỏ bé nhưng hữu 1đ ích cho đời: - Khát vọng cống hiến mãnh liệt không phân biệt thời gian, 1đ tuổi tác: Mỗi ý cần phân tích cụ thể, rõ ràng, khai thác các tín hiệu nghệ thuật để làm sáng tỏ nội dung đoạn thơ; * Lưu ý: - HS không khai thác các tín hiệu nghệ thuật GV trừ 0,5đ/ý; Chú ý: GV căn cứ bài làm thực tế của HS để chấm điểm cho phù hợp; khuyến khích bài làm bày tỏ suy nghĩ hoặc có cách diễn đạt riêng, hợp lí.