Đề, đáp án, ma trận kiểm tra học kỳ II môn Ngữ văn 9

Nội dung text: Đề, đáp án, ma trận kiểm tra học kỳ II môn Ngữ văn 9

1. PHÒNG GD&ĐT GIA LÂM ĐỀ KIỂM TRA HỌC KỲ II TRƯỜNG THCS DƯƠNG QUANG MÔN: NGỮ VĂN 9 Thời gian làm bài 90 phút NĂM HỌC 2018 - 2019 Phần I( 6 điểm): Cho khổ thơ sau: Đất nước bốn ngàn năm Vất vả và gian lao Đất nước như vì sao Cứ đi lên phía trước (Trích “Mùa xuân nho nhỏ” – Thanh Hải ) 1. Nêu hoàn cảnh sáng tác bài thơ và cho biết hoàn cảnh ấy gắn bó như thế nào với quan niệm sống của tác giả ? 2. Mạch cảm xúc của bài thơ được triển khai như thế nào? 3. Viết một đoạn văn khoảng 12 câu theo phép lập luận quy nạp làm rõ cảm xúc của nhà thơ trước vẻ đẹp và sức sống của mùa xuân đất nước. Trong đoạn văn có sử dụng câu phủ định và thành phần tình thái(gạch chân dưới câu phủ định và thành phần tình thái đó) 4. Cũng trong bài thơ trên, tác giả viết : "Mọc giữa dòng sông xanh Một bông hoa tím biếc" a. Biện pháp nghệ thuật nào được sử dụng trong 2 dòng thơ trên ? Biện pháp nghệ thuật ấy có tác dụng gì trong việc thể hiện cảm xúc của nhà thơ trước vẻ đẹp của thiên nhiên, đất trời lúc vào xuân ? b. Biện pháp nghệ thuật này còn được sử dụng nhiều trong thi ca. Em hãy chép chính xác một câu thơ đã học có sử dụng biện pháp nghệ thuật đó trong chương trình Ngữ văn 9 và ghi rõ tên tác tác giả. Phần II (4 điểm): Cho đoạn văn: “ Cái mạnh của con người Việt Nam không chỉ chúng ta nhận biết mà cả thế giới đều thừa nhận là sự thông minh, nhạy bén với cái mới. Bản chất trời phú ấy rất có ích trong xã hội ngày mai mà sự sáng tạo là một yêu cầu hàng đầu. Nhưng bên cạnh cái mạnh đó còn tồn tại không ít cái yếu. Ấy là những lỗ hổng về kiến thức cơ bản do thiên hướng chạy theo những môn học “thời thượng”, nhất là khả năng thực hành và sáng tạo bị hạn chế do lối học chay, học vẹt nặng nề”. ( Sách giáo khoa Ngữ văn 9, tập 2) 1. Đoạn văn trên được trích trong văn bản nào? Tác giả là ai? 2. Em hiểu thế nào về lối “học chay”, “học vẹt”? Trình bày ngắn gọn hiểu biết của em bằng một đoạn văn khoảng 3 đến 5 câu. 3.Theo em, tại sao trong vấn đề chuẩn bị hành trang vào thế kỉ mới, tác giả lại cho rằng “sự chuẩn bị của bản thân con người là quan trọng nhất”? 4. Trong văn bản này, bên cạnh những cái mạnh, tác giả còn chỉ ra không ít những cái yếu của con người Việt Nam. Từ nội dung của văn bản cùng với những hiểu biết xã hội, hãy viết một đoạn văn khoảng 2/3 trang giấy thi trình bày suy nghĩ của em về trách nhiệm của thế hệ trẻ Việt Nam hiện nay đối với đất nước.
2. PHÒNG GD&ĐT GIA LÂM ĐÁP ÁN VÀ BIỂU ĐIỂM CHÁM TRƯỜNG THCS DƯƠNG QUANG BÀI KIỂM TRA HỌC KỲ II NĂM HỌC 2018 - 2019 MÔN: NGỮ VĂN 9 PHẦN I( 6 điểm) CÂU ĐÁN ÁN ĐIỂM 1 - HCST: 11/1980, khi tác giả đang nằm trên giường bệnh (hoặc tác 0,5 (1 điểm) giả đang ở trong những ngày cuối đời) - HCST gắn bó chặt chẽ với quan niệm sống của tác giả: Trên 0,5 giường bệnh, t/g vẫn nghĩ đến dân tộc, đất nước thể hiện quan niệm sống phải được cống hiến cho đất nước, góp sức nhỏ của mình vào cái chung của cả dân tộc 2 - Mạch cảm xúc của bài thơ: 0,5 (0,5 điểm) Từ xúc cảm trước mùa xuân của thiên nhiên, đất nước đến mùa xuân của mỗi con người trong mùa xuân lớn của đất nước, tác giả thể hiện khát vọng được dâng hiến “mùa xuân nho nhỏ” của mình vào “mùa xuân lớn” của cuộc đời chung. 3 Về nội dung: 2,0 ( 3 điểm) - Khai thác các tín hiệu nghệ thuật đặc sắc: điệp từ, so sánh, nhân 0,5 hóa, cách sử dụng số từ, phó từ, động từ, - Khổ thơ mở đầu với hình ảnh “Đất nước bốn nghìn năm”, với số 0,25 từ cụ thể “bốn nghìn” đã nhấn mạnh quãng thời gian phát triển lâu dài của đất nước - Nghệ thuật nhân hóa với hình ảnh đất nước “vất vả và gian lao” gợi sự khó khăn, thử thách nhưng vẫn mãi trường tồn của đất nước 0,5 - Hình ảnh so sánh “Đất nước như vì sao” + Sao là thiên nhiên, nguồn sáng lấp lánh, vẻ đẹp vĩnh hằng của vũ 0,25 trụ + Hình ảnh rạng ngời của lá cờ Tổ quốc => Niềm tự hào của tác giả về đất nước, về tương lai tươi sáng - Phó từ “cứ” kết hợp động từ “đi lên”: quyết tâm cao độ, hiên ngang, tiến lên mọi thử thách của nhân dân, đất nước Cảm xúc của nhà thơ trước mùa xuân của đất nước 0,5 Về hình thức: 1,0 - Đúng đoạn văn quy nạp 0,5 - Có gạch chân được một lời dẫn trực tiếp 0,25 - Có gạch chân được một câu ghép 0,25 * Lưu ý: Nếu đoạn văn quá dài( quá ngắn) hoặc viết nhiều đoạn: trừ 0,5 điểm. 4 a. Biện pháp nghệ thuật: đảo ngữ( đưa động từ “mọc lên đầu câu) 0,5 ( 1,5điểm) - Tác dụng: 0,5 + Diễn tả cảm giác ngỡ ngàng trước vẻ đẹp bất ngờ, tràn đầy sức sống của những bông hoa lục bình(0,25đ). + Qua đó thể hiện niềm say sưa, ngây ngất của nhà thơ trước vẻ đẹp
3. của thiên nhiên, đất trời lúc vào xuân(0,25đ). b. Chép chính xác một câu thơ 0,25 - Viết đúng tên tác giả. 0,25 PHẦN II( 4 điểm) 1 - Văn bản: Chuẩn bị hành trang vào thế kỉ mới 0,25 (0,5 điểm) - Tác giả: Vũ Khoan 0,25 2 - Viết thành đoạn văn 3-5 câu, có liên kết 0,25 (1 điểm) - Nêu hiểu biết: + Học chay: là cách học đơn lập, chỉ học lí thuyết suông mà không 0,25 gắn với thực hành, thực tế để rèn luyện kĩ năng, kiện toàn và phát triển năng lực người học. Học vẹt: Cách học bắt chước sao cho giống, lặp lại trôi chảy nhưng 0,25 không hiểu gì. - Hậu quả của lối học chay, học vẹt: Thiếu kiến thức, thiếu kĩ năng và năng lực làm việc thực tế, không có năng lực sáng tạo và năng 0,25 động trong công việc học tập và làm việc, 3 - Sự chuẩn bị bản thân con người là quan trọng nhất vì: (0,5 điểm) + Từ cổ chí kim, bao giờ con người cũng là động lực phát triển của 0,25 lịch sử. + Trong thế kỉ tới, khi nền kinh tế tri thức phát triển mạnh mẽ thì 0,25 vai trò con người lại càng nổi trội 3 Về hình thức: 0,25 (2 điểm) - Khoảng 2/3 trang giấy - Cách trình bày đoạn văn: tự chọn phương pháp lập luận, có kết hợp tốt các phương thức biểu đạt, diễn đạt trôi chảy. * Lưu ý: Nếu đoạn văn quá dài( quá ngắn) hoặc viết nhiều đoạn: trừ 0,25 điểm. Về nội dung: HS có nhiều cách diễn đạt, song phải trình bày được những suy nghĩ về trách nhiệm của thế hệ trẻ Việt Nam hiện nay - Giải thích khái quát về thế hệ trẻ: lực lượng tiên phong, nòng 0,25 cốt, - Nêu nhiệm vụ của đất nước ta hiện nay: Vừa xây dựng vừa bảo vệ 0,25 Tổ quốc - Từ đó, ta thấy thế hệ trẻ Việt Nam hiện nay có trách nhiệm to lớn: 0,75 HS đưa ra những việc cần phải làm của thế hệ trẻ Việt Nam hiện nay: ra sức học tập, tu dưỡng đạo đức, rèn luyện sức khỏe, 0,25 - Ý nghĩa - Liên hệ bản thân và rút ra bài học 0,25