Bài giảng Ngữ Văn Lớp 9 - Bài 1: Văn bản Phong cách Hồ Chí Minh - Năm học 2021-2022 - Ngô Thị Hiền

Nội dung text: Bài giảng Ngữ Văn Lớp 9 - Bài 1: Văn bản Phong cách Hồ Chí Minh - Năm học 2021-2022 - Ngô Thị Hiền

1. MÔN NGỮ VĂN LỚP 9 Năm học 2021-2022 Giáo viên: Cô Ngô Thị Hiền
2. www.HNGHIA.Info Hồ Chí Minh đẹp nhất tên Người Chiến dịch biên giới Thu - Đông 1950
3. HồHồ ChíChí MinhMinh đẹpđẹp nhấtnhất têntên NgườiNgười www.HNGHIA.Info Chủ tịch Hồ Chí Minh với nông nghiệp
4. www.HNGHIA.Info Hồ Chí Minh đẹp nhất tên Người
5. HồHồ ChíChí MinhMinh đẹpđẹp nhấtnhất têntên NgườiNgười www.HNGHIA.Info Bác Hồ với cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng 1/16/2025
6. HồHồ ChíChí MinhMinh đẹpđẹp nhấtnhất têntên NgườiNgười “Sáng ra bờ suối tối vào hang, Cháo bẹ rau măng đã sẵn sàng. Bàn đá chông chênh dịch sử Đảng, Cuộc đời Cách mạng thật là sang.” (Tức cảnh Pác Pó)
7. Mùa xuân là tết trồng cây, Làm cho đất nước càng ngày càng xuân.
8. Hồ Chí Minh đẹp nhất tên Người - Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1989- 2/9/1969) - Chủ tịch Hồ Chí Minh sinh tại làng Sen, xã Kim Liên, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An. Cha là cụ Nguyễn Sinh Sắc. Mẹ là cụ Hoàng Thị Loan. - Năm 1911, Người ra đi tìm đường cứu nước từ Bến cảng Nhà Rồng. - Tháng 2/1941 Người trở về nước, lãnh đạo CM. - Ngày 2/9/1945, tại quảng trường Ba Đình, Người đọc Bản Tuyên ngôn Độc lập, khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. - Năm 1990, nhân kỷ niệm 100 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh, UNESCO đã ghi nhận và suy tôn Người là “Anh hùng Giải phóng dân tộc Việt Nam, nhà văn hóa lớn”.
9. VĂN BẢN: PHONG CÁCH HỒ CHÍ MINH -Lê Anh Trà-
10. I.Đọc – Tìm hiểu chung: 1.Tác giả: -Lê Anh Trà (1927- 1999) -Quê quán: xã Phổ Minh, huyện Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi. - Là nhà quân sự, một nhà văn và là một nhà văn hóa. 2. Tác phẩm: *Xuất xứ: “Phong cách Hồ Chí Minh” được rút trong bài “Phong cách Hồ Chí Minh, cái vĩ đại gắn với cái giản dị”,in trong cuốn sách “Hồ Chí Minh và văn hóa Việt Nam”do Viện Văn hóa xuất bản năm 1990 LÊ ANH TRÀ ( 1927 – 1999) Phong cách Hồ Chí Minh 11
11. *Đọc-chú thích: Phong cách:tạo ra được nét riêng,không lẫn với người khác *Kiểu văn bản:Nhật dụng. *Thể loại: Nghị luận. *Phương thức biểu đạt: Nghị luận kết hợp với thuyết minh ,tự sự, biểu cảm *Chủ đề: Sự hội nhập với thế giới và giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc. *Bố cục: Ba phần - Phần 1: Từ đầu – “ rất hiện đại” -> Con đường hình thành phong cách Hồ Chí Minh. - Phần 2: Tiếp ->hạ tắm ao -> Vẻ đẹp trong phong cách,lối sống của Bác. - Phần 3:Còn lại -> Khẳng định giá trị trong phong cách sống của Bác.Phong cách Hồ Chí Minh 12
12. PHONG CÁCH HỒ CHÍ MINH LÊ ANH TRÀ II. TÌM HIỂU CHI TIẾT 1.Con đường hình thành phong cách Hồ Chí Minh -Bác Hồ đã đi nhiều nơi,tiếp xúc với nền văn hóa của nhiều nước trong cuộc đời hoạt động -Bản thân Bác không ngừng học hỏi,trau dồi vốn hiểu biết +Bác biết nhiều thứ tiếng bằng cách tự học +Am hiểu văn hóa của các dân tộc + Người chủ động tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại =>Khẳng định:Văn hóa quốc tế +gốc văn hóa dân tộc đã hình thành nên phong cách Hồ chí Minh: sự kết hợp hài hòa giữa truyền thống và hiện đại,Phương Đông và Phương Tây,bình dị và thanh cao.
13. Nghệ thuật: Cách gợi mở, dẫn dắt vấn đề của tác giả rất tự nhiên và hiệu quả để lí giải sự thống nhất giữa dân tộc và nhân loại. Phong cách Hồ Chí Minh 14
14. Phong cách Hồ Chí Minh 15
15. Cụ ông Nguyễn Sinh Sắc, thân sinh của Bác Hồ. 16
16. Cụ bà Hoàng Thị Loan, thân mẫu của Bác Hồ. 17
17. Phong cách Hồ Chí Minh 18
18. Phong cách Hồ Chí Minh 19
19. www.HNGHIA.Info Hồ Chí Minh đẹp nhất tên Người 20 1/16/2025
20. Phong cách Hồ Chí Minh 21
21. 2. Vẻ đẹp trong lối sống giản dị mà thanh cao của Bác: Lần đầu tiên trong lịch sử Việt Nam và có lẽ cả thế giới, có một vị Chủ tịch nước lấy chiếc nhà sàn nhỏ bằng gỗ bên cạnh chiếc ao làm “cung điện” của mình. Qủa như một câu chuyện thần thoại, như câu chuyện về một vị tiên, một con người siêu phàm nào đó trong cổ tích. Chiếc nhà sàn đó cũng chỉ vẻn vẹn có vài phòng tiếp khách, họp Bộ Chính trị, làm việc và ngủ, với những đồ đạc rất mộc mạc đơn sơ. 22
22. Nơi ở và nơi làm việc : mộc mạc, đơn sơ - Nhà sàn nhỏ ,bằng gỗ :chỉ có vài phòng để tiếp khách,họp bộ chính trị,làm việc và ngủ - Đồ đạc trong nhà sàn cũng rất mộc mạc và đơn sơ
23. Nhà sàn đơn sơ
24. Và chủ nhân chiếc nhà sàn này cũng trang phục hết sức giản dị, với bộ quần áo bà ba nâu, chiếc áo trấn thủ, đôi dép lốp thô sơ như của các chiến sĩ Trường Sơn đã được một tác giả phương Tây ca ngợi như một vật thần kì. Trang phục giản dị : bộ quần áo bà ba nâu,chiếc áo trấn thủ,đôi dép lốp
25. trang phục giản dị 27
26. Hằng ngày, việc ăn uống của Người cũng rất đạm bạc, với những món ăn dân tộc không chút cầu kì, như cá kho, rau luộc, dưa ghém, cà muối, cháo hoa. Bữa ăn đạm bạc : món ăn dân tộc cà ghém,dưa muối,cá kho,cháo hoa
27. Và Người sống ở đó, một mình, với một tư trang ít ỏi, một chiếc va li con với vài bộ quần áo, vài vật kỉ niệm của cuộc đời dài. Tôi dám chắc không một vị vua hiền nào ngày trước lại sống đến mức giản dị và tiết chế như vậy. Bất giác ta nghĩ đến các vị hiền triết ngày xưa như Nguyễn Trãi ở Côn Sơn hay Nguyễn Bỉnh Khiêm sống ở quê nhà với những thú quê thuần đức: Thu ăn măng trúc, đông ăn giá Xuân tắm hồ sen, hạ tắm ao Tư trang ít ỏi : chiếc va li con con với vài bộ quần áo,vài vật kỉ niệm
28. Chưa có vị nguyên thủ quốc gia nào có cách sống giống như Bác. =>Lối sống của một vị Chủ tịch nước nhưng rất giản dị, thanh cao, không xa hoa lãng phí. Đây là lối sống có văn hóa, trở thành một quan điểm thẩm mĩ: Cái đẹp là sự giản dị, tự nhiên. - Lối sống của Bác gợi ta nhớ đến cách sống của các vị hiền triết trong lịch sử như Nguyễn Trãi,Nguyễn Bỉnh Khiêm.Đó là sự kết nối quá khứ với hiện tại.Biện pháp so sánh giúp ng đọc thấy được phong cách sống giản dị mà thanh cao của Người là sự tiếp nối vẻ đẹp của người Á Đông.Phong cách Hồ Chí Minh 33
29. * NGHỆ THUẬT: Lần đầu tiên trong lịch sử Việt Nam và có lẽ cả thế giới, có một vị chủ tịch nước lấy chiếc nhà sàn nhỏ bằng gỗ bên cạnh chiếc ao làm “cung điện” của mình. Quả như một câu chuyện thần thoại, như câu chuyện về một vị tiên, một con người siêu phàm nào đó trong cổ tích. Chiếc nhà sàn đó cũng chỉ vẻn vẹn có vài phòng tiếpkhách, họp Bộ Chính trị, làm việc và ngủ, với những đồ đạc rất mộc mạc đơn sơ. Và chủ nhân chiếc nhà sàn này cũng trang phụchết sức giản dị, với bộ quần áo bà ba nâu, chiếc áo trấn thủ, đôi dép lốp thô sơ như của các chiến sĩ Trường Sơn đã được một tác giả phương Tây ca ngợi như một vật thần kì. Hằng ngày, việcăn uống của Người cũng rất đạm bạc, với những món ăn dân tộc không chút cầu kì, như cá kho, rau luộc, dưa ghém, cà muối, cháo hoa. -Liệt kê: nhưng không để nhấn mạnh vào tính chất phong phú của sự vật mà ngược lại, càng giúp ta thấy mức độ ít ỏi đơn sơ; ít đến mức có thể liệt kê, tính đếm một cách dễ dàng. Qua đó ta càng thấy xúc động biết bao trước cách sống giản dị thanh cao của Bác.
30. Lần đầu tiên trong lịch sử Việt Nam và có lẽ cả thế giới, có một vị chủ tịch nước lấy chiếc nhà sàn nhỏ bằng gỗ bên cạnh chiếc ao làm “cung điện” của mình. Quả như một câu chuyện thần thoại, như câu chuyện về một vị tiên, một con người siêu phàm nào đó trong cổ tích. Chiếc nhà sàn đó cũng chỉ vẻn vẹn có vài phòng tiếp khách, họp Bộ Chính trị, làm việc và ngủ, với những đồ đạc rất mộc mạc đơn sơ. Và chủ nhân chiếc nhà sàn này cũng trang phụchết sức giản dị, với bộ quần áo bà ba nâu, chiếc áo trấn thủ, đôi dép lốp thô sơ như của các chiến sĩ Trường Sơn đã được một tác giả phương Tây ca ngợi như một vật thần kì. Hằng ngày, việc ăn uống của Người cũng rất đạm bạc, với những món ăn dân tộc không chút cầu kì, như cá kho, rau luộc, dưa ghém, cà muối, cháo hoa.Và Người sống ở đó, một mình, với một tư trang ít ỏi, một chiếc va li con với vài bộ quần áo, vài vật kỉ niệm của cuộc đời dài. Tôi dám chắc không một vị vua hiền nào ngày trước lại sống đến mức giản dị và tiết chế như vậy. So sánh, kết hợp lời kể với bình luận một cách tự nhiên: + giúp người đọc hình dung được sự độc đáo, nét đẹp kì lạ của phong cách Hồ Chí Minh + thể hiện thái độ ngợi ca, trân trọng tự hào của tác giả + khiến đoạn văn nghị luận trở nên mượt mà, đầy xúc cảm
31. Vẻ đẹp trong lối sống của Hồ Chí Minh: - Nơi ở, nơi làm việc: Chiếc nhà sàn nhỏ độc đáo ở Hà Nội với những đồ đạc mộc mạc, đơn sơ ;vừa là nơi tiếp khách, vừa là nơi làm việc, đồng thời cũng là nơi ngủ. - Trang phục, tư trang ít ỏi: chiếc va li con với vài bộ quần áo, vài vật kỉ niệm gắn với cuộc đời: Bộ quần áo bà ba, chiếc áo trấn thủ, đôi dép lốp, đồng hồ báo thức, radio (nghe tin tức) ->Trang phục giản dị, quen thuộc. - Việc ăn uống- món ăn dân tộc : Cá kho, rau luộc, dưa, cà muối, cháo hoa ->đạm bạc, biểu hiện của đời sống thanh cao Chưa có vị nguyên thủ quốc gia nào có cách sống giống như Bác. =>Lối sống của một vị Chủ tịch nước nhưng rất giản dị, thanh cao, không xa hoa lãng phí. Đây là lối sống có văn hóa, trở thành một quan điểm thẩm mĩ: Cái đẹp là sự giản dị, tự nhiên. 36
32. PHONG CÁCH HỒ CHÍ MINH LÊ ANH TRÀ 3.Ý nghĩa phong cách Hồ Chí Minh -Khẳng định phong cách sống giản dị đạm bạc của Bác Hồ không phải là cách tự thần thánh hoá,tự làm cho khác đời, hơn đời. +Mà là cách di dưỡng tinh thần(bồi bổ cho sảng khoái về tinh thần,giữ cho tinh thần vui khỏe) đem lại hạnh phúc cho con ng.(coi trọng giá trị tinh thần,ko lệ thuộc vào vật chất,ko coi cuộc sống là hưởng thụ) -> Bài học:Lựa chọn cách sống như thế nào để luôn luôn cảm thấy vui vẻ,hạnh phúc.
33. III. Tổng kết: 1. Nghệ thuật: -Kết hợp giữa kể và bình luận. Đan xen những lời kể là những lời bình luận rất tự nhiên: "Có thể nói ít vị lãnh tụ nào lại am hiểu về các dân tộc và nhân dân thế giới, văn hóa thế giới sâu sắc như Chủ tịch Hồ Chí Minh" -Chọn lọc những chi tiết tiêu biểu. - Ngôn ngữ: giản dị, quen thuộc, dễ hiểủ trong sáng -Đan xen thơ của các vị hiền triết, cách sử dụng từ Hán Việt gợi cho người đọc thấy sự gần gũi giữa Chủ tịch Hồ Chí Minh với các vị hiền triết của dân tộc. - Vận dụng một cách tài tình lối so sánh và các biện pháp nghệ thuật đối lập: Vĩ nhân mà hết sức giản dị, gần gũi, am hiểu mọi nền văn hóa nhân loại, hiện đại mà hết sức dân tộc, hết sức Việt Nam
34. III. Tổng kết: 2. Nội dung: -Vẻ đẹp phong cách Hồ Chí Minh là sự kết hợp hài hòa giữa truyền thống và hiện đại, giữa văn hóa dân tộc với tinh hoa văn hóa nhân loại, giữa thanh cao và giản dị(lối sống). -Vẻ đẹp phong cách Hồ Chí Minh là tinh thần học hỏi hội nhập với thế giới nhưng vẫn giữ gìn bản sắc dân tộc. (Hòa nhập nhưng không hòa tan)
35. TRẮC NGHIỆM Câu 1: Vấn đề chủ yếu nêu trong văn bản Phong cách Hồ Chí Minh là gì? A. Tinh thần chiến đấu dũng cảm của Chủ tịch Hồ Chí Minh. BB. Phong cách làm việc và nếp sống của Hồ Chí minh. C. Tình cảm của người dân Việt Nam đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh. D. Trí tuệ tuyệt vời của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Câu 2: Ý nào đúng nhất điểm cốt lõi trong phong cách Hồ Chí Minh? A. Biết kết hợp hài hoà bản sắc văn hoá dân tộc và tinh hoa văn A hoá nhân loại. B. Đời sống vật chất giản dị kết hợp với đời sống tinh thần phong phú. C. Có sự kế thừa vẻ đẹp trong cách sống của các vị hiền triết xưa D. Am hiểu nhiều về các dân tộc và nhân dân trên thế giới.Phong cách Hồ Chí Minh 40
36. 3. Để làm nổi bật lối sống giản dị của Hồ Chí minh, tác giả đã sử dụng phương thức lập luận nào? A A. Chứng minh B. Giải thích C. Bình luận C. Phân tích 4. Trong bài viết , tác giả cho rằng: “ Nếp sống giản dị và thanh đạm của Bác Hồ” là “ một quan niệm thẩm mĩ về cuộc sống”, theo em, cụm từ “ quan niệm thẩm mĩ” là gì? AA. Quan niệm về cái đẹp C. Quan niệm về đạo đức . B. Quan niệm về cuộc sống D. Quan niệm về nghề nghiệp 5. Trong bài viết, để làm nổi bật vẻ đẹp của phong cách Hồ Chí Minh, tác giả không sử dụng biện pháp nghệ thuật nào? A. Kết hợp giữa kể, bình luận, chứng minh BB. Sử dụng phép đối lập C. Sử dụng phép nói quá D. So sánh và sử dụng nhiều từ Hán Việt Phong cách Hồ Chí Minh 41
37. 6. Nếu viết : “ Trong cuộc đời đầy truân chuyên, vất vả trên hành trình đi tìm đường cứu nước của mình” thì câu văn mắc lỗi gì ? A. Thiếu chủ ngữ B. Thiéu vi ngữ. CC. Thiếu cả chủ ngữ lẫn vị ngữ. D. Thiếu trạng ngữ. - Đề luyện tập: Đề 1: Phát biểu những suy nghĩ của em về điều vĩ đại nhất ở con người và lối sống của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Đề 2: Nhà thơ Tố Hữu viết: Bác Hồ đó, chiếc áo nâu giản dị Màu quê hương bền bỉ đậm đà Ta bên Người, Người toả sáng trong ta Ta bỗng lớn ở bên Người một chút. ( Sáng tháng năm) Dựa vào văn bản Phong cách HCM đã học để phân tích và làm sáng tỏ ý thơ trên. Đề 3. Bác Hồ có lối sống rất giản dị. Bằng các tác phẩm văn thơ của Người và văn thơ viết về Người hãy làm sáng tỏ nhận xét trên. Đề 4: Cho câu chủ đề sau: Bác Hồ có lối sống rất giản dị. Hãy viết tiếp 10 câu văn phát triển ý của câu chủ đề trên Phong cách Hồ Chí Minh 42
38. ĐỌC THÊM SángSáng thángtháng nămnăm Bàn tay con nắm tay cha • Bác Hồ đó, là lòng ta yên tĩnh Ôi người cha đôi mắt mẹ hiền sao! Bàn tay Bác ấm vào da vào lòng. Giọng của Người, không phải sấm trên cao Bác ngồi đó, lớn mênh mông Thấm từng tiếng, ấm vào lòng mong ước Trời xanh biển rộng ruộng đồng nước Con nghe Bác, tưởng nghe lời non nước non Tiếng ngày xưa và cả tiếng mai sau Bác Hồ, cha của chúng con Bác Hồ đó, chiếc áo nâu giản dị Màu quê hương bền bỉ đậm đà Hồn của muôn hồn Ta bên Người, Người tỏa sáng trong ta Cho con được ôm hôn má Bác Ta bỗng lớn ở bên Người một chút Bác Hồ đó, ung dung châm lửa hút Cho con hôn mái đầu tóc bạc Trán mênh mông, thanh thản một vùng trời. Hôn chòm râu mát rượi hoà bình! Phong cách Hồ Chí MinhKhông gì vui bằng mắt Bác Hồ cười43
39. • Quên tuổi già, tươi mãi tuổi đôi mươi! Người rực rỡ một mặt trời cách mạng Mà đế quốc là loài dơi hốt hoảng Đêm tàn bay chập choạng dưới chân Người. Hồ Chí Minh Người ở khắp nơi nơi TốTố HữuHữu 44
40. ĐỀ ĐỌC- HIỂU SỐ 1: Cho câu văn sau: “Nếp sống giản dị và thanh đạm của Bác Hồ, cũng như các vị danh nho xưa, hoàn toàn không phải là một cách tự thần thánh hóa, tự làm cho khác đời, hơn đời, mà đây là lối sống thanh cao, một cách di dưỡng tinh thần, một quan niệm thẩm mĩ về cuộc sống, có khả năng đem lại hạnh phúc thanh cao cho tâm hồn và thể xác.” ( SGK Ngữ văn 9, tập một) Câu 1. Câu văn trên trích trong văn bản nào? Tác giả là ai ? “di dưỡng tinh thần” được dùng ở đây có nghĩa là gì?) Câu 2. Văn bản chứa câu văn trên đề cập đến chủ đề gì? Câu 3. Lối sống rất bình dị, rất Việt Nam, rất phương Đông của Bác Hồ được biểu hiện như thế nào? Câu 4. Có bạn cho rằng, học tập theo lối sống cao đẹp của Bác, mỗi chúng ta cần nên ép mình vào cuộc sống khắc khổ. Em có đồng ý với suy nghĩ đó không? Vì sao? Câu 5. Viết một văn bản ngắn ( khoảng một trang giấy thi ) trình bày suy nghĩ của em về một trong các bài học mà em rút ra được từ câu văn trên?
41. Câu 1. - Văn bản: Phong cách Hồ Chí Minh- Lê Anh Trà - Di dưỡng tinh thần: bồi bổ cho sảng khoái về tinh thần, giữ cho tinh thần vui khỏe. -Câu 2. Chủ đề của văn bản: Hội nhập và giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc Câu 3. Sự kết hợp hài hòa giữa truyền thống văn hóa dân tộc với tinh hoa văn hóa thế giới nơi con người của Bác. Lối sống của Bác, của một vị "vua", nhưng lại rất bình dị và rất đỗi đời thường, như phong cách sống của những bậc hiền triết ngày xưa: vua Nghiêu, vua Thuấn,
42. 4. Em vừa đồng tình, vừa không đồng tình với suy nghĩ đó - Đồng tình vì chúng ta nên học tập theo lối sống giản dị, thanh cao của Bác. Đây là 1 lối sống đẹp - Không đồng tình với việc "mỗi chúng ta cần nên ép mình vào cuộc sống khắc khổ". Bởi cách sống của Bác là giản dị nhưng khác xa hoàn toàn với lối sống khổ sở, khắc khổ Phong cách Hồ Chí Minh 47
43. Câu 5. * Đoạn văn tham khảo: (1) Qua văn bản “Phong cách Hồ Chí Minh” của tác giả Lê Anh Trà, em thấy mình cần học tập ở Bác đức tính giản dị. (2) Giản dị là sống một cách đơn giản, tự nhiên, không cầu kì phô trương trong lối sống. (3) Lối sống giản dị bộc lộ ở nhiều phương diện: trang phục, ăn uống, thói quen, giao tiếp, nói năng, phong cách làm việc (4) Trang phục phù hợp với hoàn cảnh, điều kiện, gọn gàng và tiện dụng, tránh cầu kì, loè loẹt. (5) Cách ứng xử lịch sự, đúng mực; cách suy nghĩ và sử dụng ngôn ngữ giản dị, dễ hiểu, không hoa mĩ, cầu kì rắc rối (6) Cách sinh hoạt: hòa đồng với mọi người, tự nhiên và gần gũi trong cách cư xử; không tự coi mình là người đặc biệt, khác người mà cần thấy mình bình thường như những người khác. (7) Cốt lõi của lối sống giản dị là sự ý thức sâu sắc về mục đích và cách sống sao cho hoà đồng và thoải mái, tự nhiên để tạo thành một phong cách sống. Sống giản dị cũng là biểu hiện của sự sâu sắc trong nhận thức về cuộc sống.
44. (8) Giản dị khiến người ta dễ hòa nhập với mọi người, làm cho con người trở nên thân thiện với nhau và giúp ta có thêm bạn bè góp phần làm sáng lên nhân cách của mỗi con người.(9) Giản dị tạo nên sự thanh thản, bình yên trong tâm hồn và sự nhàn nhã, thư thái trong nhịp sống khiến con người hoà đồng với tự nhiên, gắn bó sâu sắc với các cá nhân khác.(10) Sống giản dị là một trong những cách để mỗi người sống thật, sống có hứng thú, có ý nghĩa.(11) Sống giản dị giúp chúng ta hoàn thiện bản thân và tạo cho xã hội sự hoà đồng, bình đẳng, nhân ái.(12) Lối sống giản dị hoàn toàn khác với lối sống cẩu thả, lạc hậu, gò bó, khuôn mẫu; giản dị cũng không đồng nghĩa với tiết kiệm, hà tiện giản dị phù hợp với điều kiện, với hoàn cảnh vẫn thể hiện được sự tao nhã, thanh lịch, văn hóa.(13) Cần phê phán lối sống xa hoa, đua đòi hay giản dị một cách giả tạo.(14) Để sống giản dị, con người phải trải qua sự rèn luyện, cần một năng lực sống, quyết tâm cao, cũng cần hoà mình vào cuộc sống đế sống và cảm nhận, cần loại bỏ lòng tham và bù đắp tình yêu cuộc sống. (15) Đó là cách để tránh mọi cám dỗ, giảm áp lực tinh thần và nâng cao bản lĩnh văn hoá.(16) Bởi thế chúng ta hãy chọn cho mình một cách sống tốt nhất bằng cách cùng tạo dựng cho bản thân một “lối sống giản dị” riêng.
45. ĐỀ SỐ 2 Đọc kĩ phần trích sau đây và thực hiện các yêu cầu bên dưới: Lần đầu tiên trong lịch sử Việt Nam và có lẽ cả thế giới, có một vị Chủ tịch nước lấy chiếc nhà sàn nhỏ bằng gỗ bên cạnh chiếc ao làm “cung điện” của mình. Quả như một câu chuyên thần thoại, như câu chuyện về một vị tiên, một con người siêu phàm nào đó trong cổ tích. Chiếc nhà sàn đó cũng chỉ vẻn vẹn có vài phòng tiếp khách, họp Bộ Chính trị, làm việc và ngủ, với những đồ đạc rất mộc mạc đơn sơ. Và chủ nhân chiếc nhà sàn này cũng trang phục hết sức giản dị, với bộ quần áo bà ba nâu, chiếc áo trấn thủ, đôi dép lốp thô sơ như của các chiến sĩ Trường Sơn đã được một tác giả phương Tây ca ngợi như một vật thần kì. Hằng ngày, việc ăn uống của Người cũng rất đạm bạc, với những món ăn dân tộc không chút cầu kì, như cá kho, rau luộc, dưa ghém, cà muối, cháo hoa. Câu 1. Đoạn văn trên được viết theo phương thức biểu đạt chính nào? Câu 2. Tìm dẫn chứng cụ thể để chứng tỏ lối sống rất bình dị, rất Việt Nam, rất Phương Đông của Hồ Chí Minh? Câu 3. Xác định và nêu tác dụng của các biện pháp tu từ được sử dụng trong hai câu cuối của đoạn văn trên? Câu 4. Từ nội dung đoạn văn gợi ra hãy nêu suy nghĩ của em về lối sống giản dị bằng 10 câu ?
46. Câu 1. Đoạn văn trên được viết theo phương thức biểu đạt chính: Nghị luận Câu 2. Đoạn văn đưa ra những dẫn chứng cụ thể cho lối sống giản dị mà thanh cao của Chủ tịch Hồ Chí Minh: cách chọn nơi làm việc; sự giản dị trong trang phục; sự giản dị, đạm bạc trong ăn uống Câu 3: Biện pháp: so sánh (4) chủ nhân chiếc nhà sàn này cũng trang phục hết sức giản dị, với bộ quần áo bà ba nâu, chiếc áo trấn thủ, đôi dép lốp thô sơ như của các chiến sĩ Trường Sơn đã được một tác giả phương Tây ca ngợi như một vật thần kì và liệt kê (5) cá kho, rau luộc, dưa ghém, cà muối, cháo hoa. - Tác dụng: + Diễn đạt giàu hình ảnh, dễ hiểu + Khẳng định vẻ đẹp giản dị trong lối sống của Bác.
47. Câu 4. HS viết đoạn văn đảm bảo nd sau: Giản dị là một đức tính tốt đẹp của nhân dân ta (1). Giản dị là đơn giản không xa hoa, lãng phí, không quá cầu kỳ, phức tạp, cũng như không bao giờ khoa trương (2). Lối sống giản dị không phải chỉ thể hiện qua lời nói, cách ăn mặc, việc làm mà còn thể hiện qua suy nghĩ và hành động của mọi người trong cuộc sống cũng như trong các hoàn cảnh(3). Chúng ta phải sống giản dị vì ta sẽ được mọi người yêu quý, kính trọng (4). Bác Hồ là tiêu biểu của con người giản dị. Bác ăn bữa cơm chỉ có vài ba món(5).Sau khi ăn Bác luôn dọn sạch và khi ăn không để rơi hạt cơm nào (6).Hiện nay đã có nhiều người biết sống giản dị, đơn giản(7).Trong đó cũng có nhiều người vẫn chưa biết sống giản dị mà lại sống quá lãng phí, xa hoa (8). Mọi người ơi (9).Chúng nên noi theo gương Bác phải sống thật giản dị và đơn giản (10).
48. ĐỀ SỐ 3: Trong bài « phong cách Hồ Chí Minh », sau khi nhắc lại việc chủ tịch Hồ Chí Minh đã tiếp xúc với nhiều nước, nhiều vùng trên thế giới , tác giả Lê Anh Trà viết : “ Nhưng điều kì lạ là tất cả những ảnh hưởng quốc tế đó đã nhào nặn với cái gốc văn hóa dân tộc không gì lay chuyển được ở Người, để trở thành một nhân cách rất Việt Nam, một lối sống rất bình dị, rất Việt Nam, rất phương Đông, nhưng cũng đồng thời rất mới, rất hiện đại” (Trích Ngữ Văn 9, tập một, NXB Giáo dục Việt Nam, 2015) Câu 1. Ở phần trích trên, tác gỉa đã cho ta thấy vẻ đẹp của phong cách HCM được kết hợp hài hòa bởi những yếu tố nào ? Em hiểu được điều gì về tình cảm của tác giả dành cho Người ? Câu 2. Xác định hai danh từ được sử dụng như tính từ trong phần trích dẫn, cho biết hiệu quả nghệ thuật của cách dùng từ ấy ? Câu 3. Em hãy suy nghĩ (khoảng 2/3 trang giấy thi) về trách nhiệm của thế hệ trẻ đối với việc giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc trong thời kì hội nhập và phát triển.
49. Câu 1. Vẻ đẹp phong cách Hồ Chí Minh được kết hợp hài hòa giữa những ảnh hưởng văn hóa Quốc tế và gốc văn hóa dân tộc. – Qua đó tác giả Lê Anh Trà thể hiện tình cảm kính trọng, ca ngợi Bác Hồ, tự hào về Người như một đại diện của một con người ưu tú Việt Nam. Câu 2. Hai danh từ được sử dụng như tính từ: Việt Nam, Phương Tây. Cách dùng từ ấy có hiệu quả nghệ thuật cao Tác giả nhấn mạnh bản sắc văn hóa dân tộc Việt Nam, bản sắc Phương Đông trong con người Bác.
50. Câu 3. Trách nhiệm thế hệ trẻ đối với việc giữ gìn văn hóa dân tộc trong thời kỳ hội nhập: * Mở đoạn: Giới thiệu vấn đề nghị luận: Giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc trong thời kì hội nhập là một vấn đề có ý nghĩa quan trọng, cần được quan tâm. * Thân đoạn: - Giải thích: + Thời kì hội nhập:các nền kinh tế TG mở cửa,hội nhập dẫn đến sự giao lưu ảnh hưởng văn hóa giữa các nước. + Bản sắc văn hóa dân tộc: là giá trị gốc,căn bản,cốt lõi,hạt nhân tiêu biểu,bản chất nhất đc hình thành và phát triển trong suốt quá trình phát triển của đất nước,là nền tảng mang tính trường tồn,bền vững,mang tính dân tộc sâu sắc.Nó được biểu hiện ở nhiều phương diện:cách sống,quan niệm,suy nghĩ VD: Người Việt Nam có tính cần cù,chịu thương,chịu khó
51. -Thời kì hội nhập: +Thuận lợi:làm phong phú đời sống tinh thần +Khó khăn:Một bộ phận giới trẻ hiện nay có những biểu hiện của việc quay lung với bản sắc văn hóa dân tộc,thể hiện ở cả hình thức bề ngoài,cả trong quan niệm,cách nghĩ,lối sống (lối sống hưởng lạc,chạy theo mốt ko phù hợp,coi truyền thống dân tộc là lạc hậu )Những biểu hiện đó cần đc lên án ,đấu tranh và loại bỏ. 4.Trách nhiệm của thế hệ trẻ: -Giữ gìn,phát huy những bản sắc văn hóa tốt đẹp của dân tộc -Nêu cao tinh thần tự tôn dân tộc,niềm tự hào về những truyền thống văn hóa tốt đẹp:truyền thống yêu nước,uống nước nhớ nguồn,phong tục tập quán -Tiếp thu những ảnh hưởng tích cực từ văn hóa nước ngoài đồng thời gạn lọc những ảnh hưởng tiêu cực từ văn hóa ngoại lai. 5. Đánh giá: Đây là vấn đề quan trọng đòi hỏi ý thức và nhận thức của thế hệ trẻ cùng đồng lòng,chung tay góp sức. Phong cách Hồ Chí Minh 56