Bài giảng Ngữ văn 9 - Bài 15, Tiết 72 - Văn bản: Chiếc lược ngà (Trích) - Nguyễn Quang Sáng

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 9 - Bài 15, Tiết 72 - Văn bản: Chiếc lược ngà (Trích) - Nguyễn Quang Sáng

1. Hãy nhận xét về ngôi kể trong truyện ngắn “Chiếc lược ngà” của Nguyễn Quang Sáng? Việc chọn ngôi kể đó có tác dụng gì? Tên truyện “Chiếc lược ngà” có liên quan như thế nào đến nội dung câu chuyện này? Tác giả đã kể chuyện từ nhân vật “tôi” – một người chứng kiến câu chuyện. Điều đó đã làm tăng tính chân thật, tính khách quan và hấp dẫn cho câu chuyện. Khi cần, có thể bày tỏ trực tiếp cảm xúc, thái độ đối với sự kiện và nhân vật.
2. Tiết 72: Văn bản I. ĐỌC – TÌM HIỂU CHUNG Diễn biến tâm trạng của bé ii. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN Thu trong những ngày 1. Nhân vật bé Thu ông Sáu về thăm nhà: Từ ngạc nhiên → hoảng sợ → không muốn gọi →thờ ơ, xa lánh bất cần sự giúp đỡ → Con có nhận xét gì Phản ứng quyết liệt. về thái độ và tình cảm của bé Thu trong hai ngày đầu khi ông Sáu về thăm nhà? A. Đúng. B. Sai.
3. Tiết 72: Văn bản I. ĐỌC – TÌM HIỂU CHUNG ii. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN - Bé Thu cảm thấy ân hận, có lỗi. 1. Nhân vật bé Thu b. Thái độ và tình cảm của bé Thu trong buổi chia tay Trong giê phót chia Khi ®îc bµ gi¶i thÝch tay, bÐ Thu ®· cã cho ®iÒu th¾c m¾c ph¶n øng nh thÕ nµo -Nótrong bỗng lßng, kêu bÐ thét Thu ®· -Nó vừa ôm chặt lấy cổ -Nó hôn ba nó cùng khi nghe «ng S¸u nãi: lêncã : th¸i“Ba a a ®é nh thÕ nµo? ba nó vừa nói trong khắp. Nó hôn tóc, ba !”.“Th«i ba ®i nghe tiếng khóc : “Không hôn cổ, hôn vai và con!”? cho ba đi nữa ! Ba ở hôn cả vết thẹo dài nhà với con !”. trên má.
4. Tiết 72: Văn bản I. ĐỌC – TÌM HIỂU CHUNG ii. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN  Hồn nhiên, chân thật trong tình cảm. 1. Nhân vật bé Thu  Mãnh liệt trong tình yêu b. Thái độ và tình cảm của thương. bé Thu trong buổi chia tay  Nhà văn rất am hiểu tâm lí trẻ thơ, rất yêu mến, trân trọng những H·yQua nhËn cö chØ, xÐt hµnh vÒ nghÖ ®éng cña bÐ Thu, ta tình cảm hồn nhiên trong sáng, thuËt miªu t¶ t©m lÝ bồng bột của các em. Cách miêu nh©ncã thÓ vËt c¶m cña nhËn t¸c nhgi¶? thÕ nµo vÒ tÝnh c¸ch tả rất tự nhiên, nghệ thuật khắc cña bÐ ? họa tính cách tâm lí nhân vật rất thành công.
5. Tiết 72: Văn bản Bé Thu đã không nhận ba vì vết sẹo trên mặt ông Sáu, nhưng cũng từ vết sẹo ấy, Thu đã nhận ra người cha yêu quí của mình. Theo các con, có thể hiểu như thế được không? Vì sao? Có thể hiểu như thế được vì: -Thu sợ vết sẹo do chưa biết ông Sáu là ba mình. - Khi biết ba mình là ông Sáu, Thu đã hôn lên vết sẹo trên má ba nó. - Đó là phản ứng của tình cảm ruột thịt.
6. Tiết 72: Văn bản I. ĐỌC – TÌM HIỂU CHUNG -Từ tám năm nay, ông Sáu chưa ii “ Anhmột lần đứng được sững gặp lại mặt đó, đứa nhìn con . ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN  Buồn bã, thất vọng theogái đầucon, lòng nỗi đau mà đớnông khiến vô cùng mặt 2. Nhân vật ông Sáu anhthương sầm lạinhớ. trông thật đáng thương Đau đớn,và hai hụt tay hẫng, buông ngậm xuống - Vui mừng khôn xiết và tin rằng nhưngùi bị nhưng gãy ” sẵn lòng tha thứ chocon con.sẽ đón nhận mình. VìHìnhKhi Theosao phải ảnh người các đối ông con, mặtthân Sáu vìvới mà saobị ôngtháiconông Sáu độtừ Sáu chốiphản khao lại được ứng khátđánh A. DoNỗi người buồn thươngcha nóng do giận tình đượcmiêuquyếtcon? gặptả liệtTừ ra nhấtvà nhữngsao? sự chính xaChi biểu yêukhông thương kiềm của chế người được. cha làlánh,tiếthiện bé “ haiThu? thờđó, tay choơ Được của buông thấy bé về nỗi chưa được con đền đáp. Thu,xuốnggặplòng ông con, ông như Sáu ông Sáu bị có gãy”Sáu đượcthái B. Đấy là cách dạy trẻ hư. độ,cảmphảnbộc tâm lộthấy ánhtrạng như nhưmột nhưthế thếnội nào? thế nào?tâm (Đặcnhưnào? thếbiệt nào? trong C. Do tình thương yêu của bữa cơm) người cha dành cho con trở nên bất lực.
7. Tiết 72: Văn bản I. ĐỌC – TÌM HIỂU CHUNG - Được con nhận ba, ông Sáu ii. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN vô cùng sung sướng, cảm 2. Nhân vật ông Sáu động, hạnh phúc nghẹn ngào. Không muốn rời xa con. - Khi trở lại mặt trận, ông Sáu TìnhĐột cảm nhiên của được ông con Sáu luôn nhớ thương con, xen đốinhận với ba, con ông gái Sáusau chuyến về phép trở lại lẫn sự day dứt, ân hận vì đã cảm thấy như thế trót đánh con. Ông quyết tâm chiến khunào? diễn ra như thế nào? làm chiếc lược ngà tặng con giữ đúng lời hứa với con.
8. Tiết 72: Văn bản I. ĐỌC – TÌM HIỂU CHUNG “ ThËn ii. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN träng 2. Nhân vật ông Sáu tØ mØ vµ cè c«ng Đó là biểu hiện của tình cảm trong sáng, sâunh nặng ở người cha bắt nguồnngêi từ Việc ông Sáu dồn tình thương yêuthî và b¹c.hi ” hết tâm lực để làm vọng dành cho con mình. chiếc lược ngà để tặng con chứng tỏ điều gì?
9. Tiết 72: Văn bản I. ĐỌC – TÌM HIỂU CHUNG -Lúc sắp qua đời, người cha ii. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN vẫn luôn nhớ đến con. Ông 2. Nhân vật ông Sáu muốn nhắn gửi đồng đội thay mình thực hiện mong ước của con. Ông Sáu một người cha chịu Hình ảnh cuối cùng Từcủa tất ông cả Sáu,những khi biểu bị -nhiềuĐó là thiệtmột ngườithòi nhưng cha yêu vô cùng viênhiện đạn của của ông máy Sáu, bay ta thươngđộ lượng con và đến hết tậnlòng cùng. thương Mĩthấy bắn bé vào Thu ngực: đã có “anhmột yêu con. Một người cha để bé đưangười tay cha vào như túi mócthế Thu suốt đời yêu quí và tự hào. cây lược,nào? đưa cho tôi và nhìn tôi một hồi lâu”? Chi tiết này có ý nghĩa gì?
10. Thu ®· trë thµnh mét c« giao liªn gan d¹ anh dòng
11. Tiết 72: Văn bản I. ĐỌC – TÌM HIỂU CHUNG 1. Nội dung: ii. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN - Truyện ca ngợi tình cha con thiêng liêng, sâu nặng, bền chặt iiI. TỔNG KẾT dù trong hoàn cảnh éo le. - Trong chiến tranh, những giá * Ghi nhớ: SGK trị tình cảm của con người càng trở nên thắm thiết, bền chặt. ĐọcĐể thể “Chiếc hiện lược các ngà”,nhân convật vàcảm thái nhận độ 2. Nghệ thuật: củađược mình, vẻ đẹp nhà nào văn củađã tình có chacách con kể bé - Cách kể chuyện tự nhiên, giản Thu.chuyện Từ đó,như giá thế trị dị, kết hợp nhiều phương thức nào?tình cảmCách nào tạo của tình biểu đạt. Nhập vai nhân vật conhuống người ra sao?được khẳng định trong “tôi” để kể. chiến tranh? - Xây dựng tình huống truyện bất ngờ, hợp lí và hấp dẫn.
12. Tiết 72: Văn bản IV. LUYỆN TẬP Bài tập 1: Hãy điền những từ thích hợp sau vào chỗ trống trong đoạn văn để có được một lời nhận xét hoàn chỉnh về truyện ngắn “Chiếc lược ngà” của Nguyễn Quang Sáng? tình cha con 1966 cảm động cuộc chiến đấu tình cảm “ Truyện ngắn “Chiếc lược ngà” được viết năm 1966 , khi cuộc chiến tranh chống Mĩ cứu nước đang diễn ra ác liệt. Nhưng Nguyễn Quang Sáng không viết về cuộc chiến đấu sinh tử với kẻ thù mà ông viết về một trong những tình cảm thiêng liêng nhất trên đời nay: tình cha con .Tình cảm ấy được thể hiện trong hoàn cảnh éo le của chiến tranh nên càng cảm động và thấm thía.”
13. Tiết 72: Văn bản IV. LUYỆN TẬP Bài tập 2: ( câu hỏi 1) Truyện ngắn “Chiếc lược ngà” của Nguyễn Quang Sáng nhằm ca ngợi điều gì ? A. Ca ngợi tình mẫu tử thiêng liêng. B. Ca ngợi tình cảm của con người trong chiến tranh. C. Ca ngợi tình cha con thiêng liêng, sâu nặng, bền chặt dù trong hoàn cảnh éo le do chiến tranh đem lại.
14. Tiết 72: Văn bản IV. LUYỆN TẬP Bài tập 2: (câu hỏi 2) Nhận định nào sau đây không phù hợp với giá trị nghệ thuật của truyện “Chiếc lược ngà”? A. Xây dựng được một cốt truyện chặt chẽ, có nhiều yếu tố bất ngờ nhưng hợp lí. B. Đặt nhân vật vào tình huống đặc biệt để bộc lộ tính cách và tâm lí. C. Xây dựng được nhân vật người kể chuyện thích hợp. D. Nghệ thuật tả cảnh và độc thoại nội tâm đặc sắc.
15. Trò chơi ô chữ B É T H U 1 N G Ư Ờ I K Ể C H U Y Ệ N 2 Ô N G S Á U 3 V Ế T T H Ẹ O 4 B Á C B A 5 C H I Ế N K H U 6 C H I Ế N T R A N H 7 D Ũ N G C Ả M 8 C Ô G I A O L I Ê N 9 C H I Ế C L Ư Ợ C N G À 10 7. Ô chữ gồm 10 chữ cái: Đây là một trong những 10.8.1.2.3.5.6.4. Ô ÔÔ chữ chữchữ gồm gồmgồm 12 7513687 chữchữchữ chữ cái:cái:cái: cái: ĐâyĐâyĐây Bác làlàlà Ba mộtkỉmộtnơi vật(người trongmànhânnguyên mà ông ông bạnnhữngvật Sáunhân trongSáuchiến đã phẩm dẫn trởđấu 9.nguyên Ô chữ nhângồm 10dẫn chữ đến cái: cảnh Khi cha lớn con lên ôngbé Thu Sáu đã không làm gì? nhờchấtđoạncủalạiđến người sau ôngbécủa trích khiThu ngườiSáu)đồng có“Chiếc không trongchuyến đội chiến lượctraonhận đoạn sĩ.về tặng ngà” raSauthăm trích ông lại này nhà.đóng choSáu khi con. là vaitrở ba tròthành mình. là người người liênnhận lạc ra bé nhau. Thu cũng là người như thế.
16. 1.Học thuộc lòng ghi nhớ, tìm hiểu ý nghĩa văn bản. 2. Viết một đoạn văn phát biểu cảm nghĩ của mình về nhân vật bé Thu hoặc ông Sáu. 3.Tìm đọc những tài liệu tham khảo viết về đề tài chiến tranh. 4. Soạn bài “Cố hương”.