Bài giảng Ngữ văn 10 - Tiết 11 + 12: Truyện An Dương Vương và Mị Châu - Trọng Thủy

30 trang thienle22 4130

Download

Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Bài giảng Ngữ văn 10 - Tiết 11 + 12: Truyện An Dương Vương và Mị Châu - Trọng Thủy", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

bai_giang_ngu_van_10_tiet_11_12_truyen_an_duong_vuong_va_mi.ppt

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 10 - Tiết 11 + 12: Truyện An Dương Vương và Mị Châu - Trọng Thủy

Tiết 11-12: Truyện An Dương Vương và Mị Châu - Trọng Thủy
I. TÌM HIỂU CHUNG: 1. Thể loại truyền thuyết: – Nội dung: Phản ánh lịch sử dựng nước, giữ nước của dân tộc qua những hình tượng nghệ thuật nhuốm màu sắcĐặcthần trưngkì. cơ bản của truyền thuyết là – Môi trường sinh thành, lưugì? truyền và biến đổi: lễ hội dân gian, di tích lịch sử- văn hoá.
2. Truyện An Dương Vương và Mị Châu- Trọng Thuỷ: Tác phẩm – Bối cảnh văn hoá: Khu di tích Cổ Loa (Đông gắn với Anh- Hà Nội); lễ hội Cổ Loa. di tích nào ở – Văn bản được trích từ “Truyện Rùanước Vàng ” trong “Lĩnh Nam chích quái”. ta?
Ban thờ và tượng Mị Châu hoá đá.
Ban thờ An Dương Vương và Thần Kim Quy
Giếng Ngọc trước đền An Dương Vương
Hát quan họ trong khu vực Giếng Ngọc
Di chỉ khảo cổ
II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN: 1. Tóm tắt: Em hãy thống kê những tình tiết chính của truyện?
1. Vua ADV xây thành ở đất 6. Đà được lẫy, tiến đánh Âu Việt Thường, hễ đắp tới Lạc. ADV thua trận, cùng đâu lại lở tới đấy. Mị Châu chạy ra biển. 2. Vua lập đàn cầu đảo, Rùa 7. Rùa Vàng kết tội MC là Vàng tới giúp vua xây Loa giặc, ADV chém MC rồi đi Thành. xuống biển. 3. Triệu Đà cử binh xâm lược, 8. Máu MC chảy xuống biển, vua lấy nỏ thần ra bắn làm trai sò ăn được đều biến quân Đà thua chạy. thành ngọc châu, xác 4. ADV nhận lời giảng hoà, nàng biến thành ngọc gả con gái là Mị Châu cho thạch. Trọng Thuỷ, con trai Triệu 9. Thương tiếc MC, TT đã Đà và cho TT ở rể trong lao đầu xuống giếng Loa Thành. mà chết. 5. Trọng Thuỷ lừa Mị Châu, 10. Ngọc trai được rửa bằng đánh cắp lẫy thần về nước nước giếng thì trong sáng hơn.
2. Nhân vật An Dương Vương: a. Công lao của An Dương Vương trong Những chi tiết việc dựng nước nàovà giữ nói lênnước : - Dời đô về đồng bằng. công lao - Xây thành. của ADV đối - Chế nỏ thần. với đất nước? - Đánh thắng quân xâm lược. =>Những ADV mang việc phẩm chất của vị vua anh làm đó cho hùng: có tầm nhìn xa trông rộng, ý thức thấy phẩm đềchất cao cảnhgì ở giác, bản lĩnh vững vàng, tráchnhân nhiệm vật? với đất nước.
2. Nhân vật An Dương Vương: a. Công lao của An Dương Vương trong việc dựng nước và giữ nước: * Chi tiết Rùa Vàng giúp vua xây thành, chế nỏ thần (chi tiết kỳ ảo). - Ý nghĩa: + KhẳngSángđịnh tạocông chicuộc dựng nước và giữ nướctiếtcủa này,ADV là “thuận lòng trời, hợpnhâný dân’ dân. đã + Ca ngợithểsự hiệnsáng sựsuốt của nhà vua. Tự hàođánhvề chiến giácông xây thành, chế nỏ. như thế nào về nhà vua?
2. Nhân vật An Dương Vương: b. Trách nhiệm của ADV trong bi kịch nước mất, nhà tan: * Những sai lầm của ADV: ADV đã mắc - Nhận lờinhữngcầu hôn saicủa kẻ thù. - Cho Trọnglầm gìThuỷ dẫnở rể trong Loa Thành, đếnlơ là việcviệc giữ bí mật nỏ thần=>mấtmở nước?đường cho TT làm nội gián. - Quân giặc tiến đánh vẫn điềm nhiên đánh cờ, cười giễu.
ADV là người mơ hồ về bản chất ngoan cố của kẻ thù, mất cảnh giác cao độ, chủ quan, khinh địch. => Kết cục bi thảm: tự tay giết con gái và cơ đồ đắm biển sâu.
* Chi tiết ADV chém đầu con gái: - Gạt tình riêng, đứng trên công lí và quyền lợi dân tộc để xử án. - Sự tỉnh ngộ muộn mằn của ADV. - Gợi lên thảm cảnh khốc liệt của chiến tranh.
* Chi tiết vua cầm sừng tê bảy tấc đi xuống biển: - Chi tiết kì ảo. - Ý nghĩa: + sự ngưỡng mộ đối với vị anh hùng dân tộc. + niềm thương tiếc, muốn bất tử hoá nhân vật.
3. Nhân vật Mị Châu: a. Hành động lén đưa cho Trọng Thuỷ xem nỏ thần và rắc lông ngỗng chỉ đường cho TT: Việc lµm cña Mị Châu có hai cách đánh giá sau, ý kiến của em như thế A. Mị Châu thuận theo ý chồng là nào?lẽ tự nhiên, hợp đạo lí. B. Mị Châu thuận theo tình cảm vợ chồng mà bỏ quên nghĩa vụ đối với đất nước.
3. Nhân vật Mị Châu: => Hành động chỉ thuận theo tình cảm vợ chồng, quên nghĩa vụ đối với đất nước. => MÞ Ch©u trong s¸ng, ng©y th¬, yªu TT thùc lßng vµ bÞ lîi dông mµ kh«ng nhËn ra sù gi¶ dèi cña TT.
3. Nhân vật Mị Châu: b. Cái chết của Mị Châu: Thể hiện thái độ phê phán nghiêm khắc của nhân dân đối với: + sự mất cảnh giác. + đặt tình cảm cá nhân lên trên nghĩa vụ đối với cộng đồng.
3. Nhân vật Mị Châu: c. Sự hoá thân của Mị Châu: - thể hiện thái độ bao dung, nhân hậu của nhân dân. - minh chứng cho tấm lòng trong trắng của MC.
4. Nhân vật Trọng Thuỷ: - Là kẻ xâm lược – sang Âu lạc với mục đích xâm lược. - Yêu Mị Châu. - Hai tham vọng không thể cùng thực hiện.
4. Nhân vật Trọng Thuỷ: => Cái chết của TT: + thể hiện sự bế tắc giữa hai tham vọng: có được nước Âu Lạc và có tình yêu của MC. + sự trả giá tất yếu cho sự giả dối và phản bội. + Trọng Thủy luôn là nạn nhân của chiến tranh.
5. Hình ảnh “ngọc trai- giếng nước”: - Hình ảnh “ngọc trai”: minh chứngNêu ý nghĩa cho tấm của hình lòng trong sáng của Mị Châu. ảnh ngọc trai và hình - Hình ảnh “giếng nước”: chứngảnh nhận giếng cho mong muốn hoá giải tội lỗi của Trọngnước? Thuỷ.
5. Hình ảnh “ngọc trai- giếng nước”: - Ngọc rửa nước giếng càng sáng, càng đẹp: Trọng Thuỷ đã có được sự hoá giải Như vậy, của Mị Châu ở thếhình giới ảnh bên kia. “ngọc trai- giếng nước có phải là hình ảnh ca ngợi mối tình Mị Châu- Trọng Thuỷ không?
5. Hình ảnh “ngọc trai- giếng nước”: => Hình ảnh “ngọc trai- giếng nước” là một sáng tạo nghệ thuật hoàn mĩ, thể hiện lòng nhân ái, cách ứng xử thấu tình đạt lí của nhân dân ta. Đây cũng là kết thúc duy nhất hợp lí cho số phận của đôi trai gái.
III. TỔNG KẾT: 1. Cốt lõi lịch sử và yếu tố kỳ ảo: a. Cốt lõi lịch sử: - An Dương Vương xây thành Cổ Loa, giữ nước Âu Lạc. - Nước Âu Lạc bị quân Triệu Đà xâm lược, mở ra thời kỳ Bắc thuộc ở nước ta (179 TCN). b. Yếu tố kỳ ảo: - Rùa vàng, nỏ thần, câu chuyện tình Mị Châu - Trọng Thủy.
III. TỔNG KẾT: • Đặc sắc nghệ thuật: - Ngắn gọn, súc tích. - Yếu tố lịch sử và yếu tố kỳ ảo được kết hợp nhuần nhuyễn, hài hòa. Chuyện thể hiện tấm lòng yêu nước của nhân dân ta: - Ca ngợi An Dương Vương. - Cách lý giải mất nước là do kẻ thù dùng những thủ đoạn lừa dối hèn hạ
Một đôi kẻ Việt, người Tần. Nửa phần ai oán, nửa phần xót thương. Vuốt rùa chàng đổi móng. Lông ngỗng thiếp đưa đường. Tình phu phụ, nghĩa quân vương. Nghìn năm khói hương.