Trao đổi kinh nghiệm Giúp học sinh lớp 5 biết giữ gìn sức khoẻ qua phân môn sức khoẻ

Nội dung text: Trao đổi kinh nghiệm Giúp học sinh lớp 5 biết giữ gìn sức khoẻ qua phân môn sức khoẻ

1. PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐỐNG ĐA TRƯỜNG TIỂU HỌC CÁT LINH Trao đổi kinh nghiệm Giúp học sinh lớp 5 biết giữ gìn sức khoẻ qua phân môn sức khoẻ. Giáo viên: Nguyễn Thị Nhu Giáo viên trường tiểu học Cát Linh NĂM HỌC 2004 – 2005
2. Đặt vấn đề Các bạn đã biết mục tiêu của nhà trường tiểu học là: “Giáo dục toàn diện cho trẻ từ 6 – 14 tuổi”. Đó là những hiểu biết về khoa học tự nhiên, khoa học xã hội và chăm sóc sức khoẻ ban đầu. Trong thực tế giảng dạy môn “Sức khoẻ 5” tôi nhận thấy học sinh chưa có ý thức bảo vệ và gìn giữ sức khoẻ cho chính bản thân mình. Cụ thể, năm học 20044- 2005 tôi phụ trách lớp 5D với số học sinh 48 em (23 nam và 25 nữ) tôi đã điều tra về mặt thể chất của học sinh như sau: - Chiều cao trung bình: 1m35. - Cân nặng trung bình: 29kg. - Đa số các em chưa có thói quen giữ gìn vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trường lớp học Việc làm để đề phòng bệnh tật và tai nạn hầu như không có. Chính vì thế mà các em đã mắc phải một số bệnh truyền nhiễm như: + Sốt xuất huyết: 3/48 tiêu biểu là: Linh B, Khánh Linh, Diệu Linh. + Tai mũi họng: 40/48 tiêu biểu là: Linh A. + Đường tiêu hoá: 15/48 tiêu biểu là: Quỳnh, Giang. - Ý thức học tập môn sức khoẻ của học sinh chưa đúng như là: môn học vẹt. Chính vì thế nên kết quả học tập đầu năm với sức khoẻ chỉ có 19/48 điểm giỏi. Từ thức tế trên tôi nhận thức rõ: phải dạy cho học sinh biết giữ gìn sức khoẻ cho bản thân trong cuộc sông hang ngày. Giúp các em hiểu được: có sức khỏe tốt sẽ học tập và lao động tốt được. Làm thế nào để học sinh qua học tập mỗi bài có hứng thú và từ đó biến thành hành vi giữ gìn sức khoẻ cho bản thân? Đó là băn khoăn của tôi dạy bài “Xử lý khi bị ngộn độc thức ăn như thế nào?”. Tôi đã tập trung vào nghiên cứu cách dạy bài: “Xử lý khi ngộ độc thức ăn”. Nội dung A. Học tập chỉ đạo: Ngay từ đầu năm học, tôi nhận lớp và nghiên cứu chỉ đạo của phòng sở về môn học này: + Tăng cường các trò chơi, sử dụng băng hình, tiểu phẩm đóng vai trong môn học nhăm gây hứng thú, lôi cuốn học sinh. + Sử dụng tranh ảnh cho môn học sử dụng phù hợp cho từng bài học.
3. Từ đó, học sinh được luyện tập, thực hành có thói quen vận dụng những kiến thức vào đời sống sinh hoạt hàng ngày. B. Nghiên cứu Sách giáo khoa: Năm học 1998 – 1999, sách giáo khoa “sức khoẻ 5” thay sách mới, so với sách cũ thì nội dung đã thay đổi 29/33 bài. Nội dung sách giáo khoa đề cập đến rất vắn tắt, nhưng sách giáo khoa là chuẩn để học sinh nhận thức và giáo viên giảng dạy. Tôi đã đọc kỹ sách giáo khoa và tìm hiểu ý đồ của sách để phát huy tôi sđa hiệu lực của sách giáo khoa. Cụ thể: Bài 9: Xử lý khi bị ngộ độc thức ăn; Tôi thực hiện đúng theo dàn ý sách giáo khoa: 1) Nguyên nhân gây ngộ độc thức ăn 2) Các biểu hiện gây ngộ độc thức ăn 3) Xử lý khi bị ngộ độc thức ăn 4) Cách đề phòng khi bị ngộ độc thức ăn Tuy nhiên sách giáo khoa không đề cập đến một số vấn đề như: - Gây ngộ độc thức ăn do phải ăn thức ăn lạ. - Xử lý tại chỗ ngay khi bị ngộ độc thức ăn đó là giảm sự độc hại của thức ăn bằng cách cho nôn hết ngay những thức ăn còn trong dạ dày Rau sạch C. Cây dựng trò chơi - Tiểu phẩm: Với suy nghĩ xây dựng trò chơi, tiểu phẩm sao cho học sinh vui và nhớ được cách phòng bệnh là chính nên bản thân tôi suy nghĩ làm tiểu phẩm phải ngắn gọn, rõ nội dung. Với bài này tôi đã xây dựng tiểu phẩm: “Chọn cái gì” để rèn cho học sinh tính chủ động sáng tạo (Không áp đặt cách diễn mà giáo viên chỉ viết ý cần diễn đạt cho học sinh đóng vai)” D. Phương pháp dạy – trao đổi đồng nghiệp Tôi áp dụng các phương pháp dạy theo từng vấn đề nghiên cứu trong bài. Cùng sự trao đổi với đồng nghiệp. Giới thiệu bài: Vận dụng phương pháp điều tra để dẫn đến nội dung bài học. Nguyên nhân gây ngộ độc thức ăn: Học sinh tự nghiên cứu sách và hiểu biết của mình. Làm phiếu- giáo viên bổ sung kiến thức- đồ dùng học tập.
4. Các xử lý khi bị ngộ độc thức ăn - Phiếu nhóm sách giáo khoa - hiểu biết: Học sinh nghiên cứu - Giáo viên bổ sung kiến thức bằng đàm thoại, gợi mở, sử dụng đồ dùng dạy học: Củ săn chảy nhựa. Đề phòng ngộ độc thức ăn - Phiếu - học sinh sưu tầm tranh ảnh - tự giới thiệu trang thể hiện đề phòng. - Đóng vai phóng viên trong tiểu phẩm: “Chọn cái gì” - Giáo viên đàm thoại, gợi mở, dùng bảng phụ. Liên hệ thực tế: Đàm thoại Toàn bài sử dụng phần mầu: Đầu bài, 4 mục dàn ý từ cần điền mục 4 (bảng phụ) E. Bài soạn - hiện thực Bài soạn môn sức khoẻ Bài 9: Xử lý khi bị ngộ độc thức ăn I. Mục đích, yêu cầu: - Học sinh biết được: + Nguyên nhân gây ngộ độc thức ăn. + Các biểu hiện khi bị ngộ độc thức ăn + Cách xử lý khi bị ngộ độc thức ăn - Học sinh có thái độ dứt khoát không ăn thức ăn nghi ngờ có thể gây ngộ độc. II. Chuẩn bị đồ dùng dạy học - Một vài củ khoai tây mọc mầm, hai mớ rau (úa, tươi), bánh xu sê có phẩm màu, bỏng có phẩm màu. - Hình vẽ hộp thực phẩm các loại. - Cho học sinh đóng tiểu phẩm “Chọn cái gì”. - Tranh bảo quản thức ăn. - Phiếu học tập, SHS (29), bảng phụ. III. Các bước lên lớp 1. Ổn định: giới thiệu người dự. 2. Kiểm tra bài cũ: Tuần trước các con đã được học bài gì? Sơ cứu khi bị bỏng các con nghe cô hỏi lại bài này một chút. (1) Con hãy nêu các mức độ bỏng? Bỏng nhẹ - bỏng vừa- bỏng nặng.
5. - Bỏng vừa là bỏng như thế nào? Diện tích bỏng hẹp, có nốt phỏng trên da. Các con nhận xét phần trả lời của bạn? sau đó giáo viên cho điểm. (2) Khi bị bỏng con cần làm gì? Nhưng ngay chỗ bỏng vào nước lạnh. Khi bị bỏng vừa và bỏng nặng, ra rộp, phỏng, cần đắp vết bỏng bằng vải sạch rồi đến ngay bệnh viện để điều trị. Gọi học sinh nhận xét như trên rồi cho điểm. 3. Bài mới: Giới thiệu bài: Các con ạ, sức khỏe vô cùng quan trọng. Khi mỗi chúng ta bị ốm hay mắc bệnh nào đó, ta sẽ cảm thấy mệt mỏi, lo lắng. Vậy trong số các con hoặc những người con biết có ai sau khi ăn một vài thức ăn như : sắn, cơm canh, hoa quả v. v xong thì bị chóng mặt, buồn nôn (nôn mửa), đau bụng, đi ngoài chưa? – Cho học sinh trả lời- Đó là những trường hợp bị “Ngộ độc thức ăn”. Khi gặp những trường hợp này, ta cần làm gì? Bài hôm nay sẽ giúp các con. Ghi bảng: Xử lý khi bị ngộ độc thức ăn (phấn màu) Các con giở sách (29). Nêu cho cô vấn đề thứ nhất: I. Nguyên nhân gây ngộ độc thức ăn: Để hiểu rõ các con làm bài 1 (P). Một bạn nêu yêu cầu của bài 1 (P). Các con hãy bàn với nhau rồi ghi vào P những ý mà con cho là đúng. Học sinh làm bài. Giáo viên quan sát giúp nhóm yếu về tốc độ - Gọi đại diện các nhóm trả lời, giáo viên ghi bảng lớp;- Giáo viên giảng thêm. + Thực phẩm bị ôi, dù nấu chín khi ăn vẫn ngộ độc. + Thức ăn bị thiu dù đun sội lại khi ăn vẫn ngộ độc. + Thực phẩm, thức ăn bị nhiễm hoá chất(dưa lê, rau bị nhiểm thuốc trừ sâu), dù nấu chín khi ăn vẫn ngộ độc. Các con đã tự tìm hiểu được “nguyên nhân gây ngộ độc thức ăn”. Các biểu hiện khi ngộ độc thức ăn ra sao, chúng ta nghiên cứu sang vấn đề thứ 2. Một bạn nêu cho cô vấn đề thứ 2 – SHS – 29. II. Các biểu hiện khi ngộ độc thức ăn: - Một người khi bị ngộ độc thức ăn các con thấy có biểu hiện như thế nào? Học sinh đàm thoại với giáo viên – ghi bảng. 1. Đau bụng dữ dội, nôn mửa, ỉa chảy. 2. Cở thể bị đau nhức, mệt mỏi, có khi bị sốt. 3. Mẩn ngứa khắp người.
6. - Các con ạ, khi con hay người nào đó sau khi ăn mà có các biểu hiện như thế này ta cần làm gì? Nêu cho cô vấn đề 3 (SHS-30). III.Cách xử lý khi bị ngộ độc thức ăn - Các con hãy bàn luận và làm cho cô bài tập 2 (P), Giáo viên quan sáy nhắc nhở chung. Học sinh trả lời theo P, đại diện nhóm sẽ trả lời. - Giảng thêm: Các con ạ - theo cô được biết khi bị ngộ độc thức ăn các chất độc sẽ nhanh chóng thấm vào các cơ quan nội tàng làm suy giảm sức khỏe. Lúc này các bác sĩ có khuyên chúng ta “tống thức ăn đó ra ngoài cơ thể càng nhanh càng tốt”. Nếu biểu hiện nôn thì phải làm cho nôn hết ra. Nếu không nôn thì phải uống cho nhiều nước lọc, sau đó móc họng hoặc nhai đỗ xanh hoặc cạo mùn thớt cho uống để gây nôn ngay. Tiếp theo sữ cho uống nước đường, nặng thì cho đi bệnh viện điều trị. - Bây giờ chúng ta cùng xử lý một trường hợp cụ thể. Các con đã thấy hoặc nghe kể có người nào đó ăn sắn bị say chưa. Học sinh trả lời tự do, giáo viên giảng thêm: Củ sắn, có hai lớp vỏ: vỏ ngoài nó mỏng gọi là vỏ cáy, vỏ thứ hai có rất nhiều nhựa, chính nhựa này gây độc. Vậy khi bị say sắn ta cần làm gì? Học sinh trả lời. - Các con ạ, nhân dân ta thường nói: “Phòng bệnh hơn chữa bệnh”. Để thực hiện lời khuyên này các con tìm hiểu nội dung thứ tư. Nêu cho cô nội dung thứ tư: SHS-30 IV. Cách đề phòng ngộ độc thức ăn - Các con sẽ thực hiện yêu cầu bài 3 (P). Gọi một học sinh lên bảng làm bảng phụ. Sau đó khẳng định đúng sai. - Sử dụng đồ dùng để giảng: + Nấu nướng và bảo quản thức ăn hợp vệ sinh: Dùng tranh “Bảo quản thức ăn, thực phẩm”. + Không ăn thức ăn có phẩm màu loè loẹt có nghi ngờ gây độc. (Bánh xu sê, bỏng các màu). - Các con đã biết cách xử lý khi (ngộ) bị say sắn. Vậy ta cần làm gì khi luộc sắn để ăn khỏi bị say? - Chon sắn tười chưa chảy nhựa, gọt vỏ, ngâm nước luộc chín rồi ăn. 4. Củng cố: Hôm nay cô và các con đã cùng nhau tìm hiểu bài 9 . Các con ghi nhớ những gì? Đọc SHS-31.
7. Để xưm chúng ta có nắm vững bài không cô xin mời cả lớp cùng chơi trò chơi “Chọn cái gì” do bạn Lê Thanh Tú thể hiện. 5. Tổng kết: Các con ạ, ngộ độc thức ăn cũng là một trong các bệnh đường tiêu hoá, đặc biệt gây bệnh tiêu chảy, các con đã được biết từ lớp 2, bệnh tiêu chảy rất (khó chữa) nguy hiểm. Cô mong rằng qua bài hôm nay các con cần vận dụng những hiểu biết của mình để đề phòng ngộ độc thức ăn cho bản thân và gia đình. Cụ thể ngay ở trường các con cần làm gì để tránh ngộ độc? (Học sinh phát biểu). Rau sạch là vấn đề nổi cộm hiện nay các con có nên dùng rau sạch không? Vì sao? 6. Dặn dò: - Các con học bài theo câu hỏi SHS-31 - Tích cực vận động gia đình và ngưòi xung quanh ăn uống hợp vệ sinh tránh bị ngộ độc thức ăn. - Bài sau các con sẽ chuẩn bị thực hành theo nhóm: Tổ 1: Chuẩn bị theo mục 1: Xử lý khi bị hóc. Tổ 2: Chuẩn bị theo mục 2: Vật lạ rơi vào mắt. Tổ 3+4: Chuẩn bị theo mục 3: Sưu tầm tranh ảnh khuyên đề phòng ngộ độc thức ăn. Tiểu phẩm: “Chọn cái gì?” Xin chào các bạn học sinh lớp 5D. Tôi xin tự giới thiệu: Tôi là Lê Thanh Tú là phóng viên báo “Khoa học và đời sống”. Tôi có một số loại thực phẩm chúng ta thử nghĩ xem nên “Chọn cái gì”. - Trước hết với rau bạn nên chọn mớ rau nào? Nào xin mời bạn -Tại sao bạn lại chọn mớ này? (Bạn trả lời xong) – Các bạn có nhất trí không? - Với những củ khoai tây thì sao? bạn sẽ chọn gì? Xin mời bạn Bạn có thể tiết lộ cho mọi người cùng nghe vì sao bạn lại không lấy những củ khoai kia? (Bạn trả lời xong) – ý kiến cả lớp thế nào? - Thành phố chúng ta có lẽ ai cũng quen với các loại thực phẩm là đồ hộp. Tôi có các hộp bên trong đều chứa các loại thức ăn có lẽ là rất ngon. Vậy bạn sẽ chọn hộp nào? Xin mời bạn Tại sao bạn không lấy hộp kia? (Bạn trả lời xong). Như vậy tôi tin rằng các bạn sẽ không bị ngộ độc đâu. Tôi xin chân thành cảm ơn tất cả các bạn! F. Kết quả
8. Với bài 9: Xử lý khi bị ngộ độc thức ăn đã thực hiện như trên đã thu được kết quả khả quan sau bài học: Điểm bài kiểm tra: 100% đạt yêu cầu. Trong đó có: 45/48 đạt điểm giỏi. - 100% học sinh đăng kí không ăn quà vặt ngoài trường, giúp đỡ cha mẹ đi chợ, không ăn các thức ăn nghi ngờ. - 100% học sinh có ý thức giữ gìn vệ sinh trường lớp. - 100% học sinh có tiến bộ về vệ sinh cá nhân. Kết luận Tóm lại: Theo tôi dạy sức khoẻ là dạy học sinh vận dụng vào thực tế hòng bệnh là chính mình, cứu người là chính. Vì vậy để học sinh có thói quen bảo vệ và giữ gìn sức khoẻ tốt. Giáo viên cần có sự đầu tư cho từng tiết dạy cho phù hớp. Trên đây là một số ý kiến của tôi khi dạy bài “Xử lý khi bị ngộ độc thức ăn” . Tôi đã đựơc sự góp ý của ban giám hiệu, tổ chuyên môn và dự giò đồng nghiệp. Tôi đã rút được kinh nghiệm để dạy bài này vào năm học sau. Tôi rất mong được sự góp ý của Hội đồng xét duyệt để bài dạy này tốt đối với học sinh lớp 5 có hiệu quả hơn nữa. Hà Nội, tháng 4 năm 2005 Người viết Nguyễn Thị Nhu