Sáng kiến kinh nghiệm Một số kinh nghiệm trong giảng dạy chương trình phần mềm đồ họa Paint môn tin học lớp 3

Nội dung text: Sáng kiến kinh nghiệm Một số kinh nghiệm trong giảng dạy chương trình phần mềm đồ họa Paint môn tin học lớp 3

1. MỤC LỤC I. ĐẶT VẤN ĐỀ 2 1. Lý do chọn đề tài 2 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài 3 3. Đối tượng nghiên cứu 3 4. Phương pháp nghiên cứu 3 II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 5 1. Cơ sở lý luận của vấn đề 5 2. Thực trạng của vấn đề 6 3. Nội dung và hình thức của giải pháp 8 4. Hiệu quả của SKKN 17 III. PHẦN KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ 18 1. Kết luận 18 2. Kiến nghị 19 1 / 22
2. I. ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Lý do chọn đề tài Giáo dục có vai trò rất quan trọng trong tiến tình phát triển của xã hội loài người. Nhất là trong thời kỳ đất nước phát triển như hiện nay, Công nghiệp 4.0 là xu hướng hiện thời nước ta trên con đường đổi mới, chính sách mở cửa quan hệ với các nước trên thế giới tăng, sự bùng nổ công nghệ thông tin trên thế giới, do đó môn tin học ngày càng được quan tâm và đầu tư hơn. Chúng ta cũng xác định thấy rõ vị trí, tầm quan trọng của môn học này; là một công cụ tạo điều kiện hoà nhập với cộng đồng quốc tế và khu vực; tiếp cận thông tin quốc tế và khoa học kĩ thuật mới như hiện nay; tiếp cận những nền văn hoá tiên tiến khác trên thế giới. Môn tin học trong tường Tiểu học hiện nay giữ vai trò quan trọng đây cũng là môn học và là công cụ phục vụ đắt lực cho sự nghiệp giáo dục, các em học sinh được học môn tin học ở bậc Tiểu học sẽ giúp ích cho các em rất nhiều ở các cấp học trên. Tin học trong thời đại hiện nay ở nước ta được xem như là một môn rất bổ ích thu hút giới trẻ tìm hiểu. Tại trường Tiểu học Đặng Trần Côn, môn Tin học là môn học mới đối với các em, nhưng sau một thời gian học tiếp xúc, các em say mê hứng thú, yêu thích môn học, do vậy tôi luôn tạo cho các em sự tò mò hứng thú, nhất là trong giờ lý thuyết và cả giờ thực hành, các em biết vận dụng vào các môn học khác, đặc biệt là phương tiện hữu ích trong việc tìm tòi kiến thức mới, vận dụng thử sức với các cuộc thi trên máy tinh như Violympic Toán Tiếng Anh, Violympic Toán Tiếng Việt, hay IOE môn học này xuất phát từ nhu cầu thực tế Công nghiệp hoá – Hiện đại hoá đất nước để hội nhập thế giới, các em dần làm quen và đi vào hứng thú với môn học này. Là một giáo viên tin học, tôi đã luôn chứng kiến cảnh học sinh chưa biết về máy tính, chưa hiểu về cách sử dụng máy tính, bên cạnh các em chăm ngoan học tốt, vẫn có khá nhiều em gặp khó khăn trong việc học môn tin học. Đặc biệt là học sinh lớp 3, nhiều em chưa có hứng thú trong học tập, thao tác còn chậm, chưa biết thao tác trên phần mềm Paint vì vậy tôi mạnh dạn chia sẽ một số ý kiến, suy nghĩ của mình qua sáng kiến; “Một số kinh nghiệm trong giảng dạy chương trình phần mềm đồ họa Paint môn tin học lớp 3”. 2 / 22
3. 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài Bậc tiểu học, môn học này bước đầu giúp học sinh làm quen với một số kiến thức ban đầu về CNTT như: Một số bộ phận của máy tính, một số thuật ngữ thường dùng, rèn luyện một số kỹ năng sử dụng máy tính, cách truy cập Internet Hình thành cho học sinh một số phẩm chất và năng lực cần thiết cho người lao động hiện đại như: + Góp phần hình thành và phát triển tư duy thuật giải. + Bước đầu hình thành năng lực tổ chức và xử lý thông tin. + Có ý thức và thói quen sử dụng máy tính trong hoạt động học tập, lao động xã hội hiện đại. + Có thái độ đúng khi sử dụng máy tính và các sản phẩm tin học. + Bước đầu hiểu khả năng ứng dụng CNTT trong học tập. + Có ý thức tìm hiểu CNTT trong các hoạt động xã hội. * Đặc biệt khi học phần mềm Paint Học sinh ứng dụng trong môn Mỹ thuật, học được từ môn mỹ thuật để vẽ những hình ảnh sao cho sinh động, hài hoà thẩm mĩ. + Trong chương trình tin học ở bậc tiểu học được phân bố xen kẽ giữa các bài vừa học, vừa chơi. Điều đó sẽ rèn luyện cho học sinh óc tư duy sáng tạo trong quá trình chơi những trò chơi mang tính bổ ích, giúp cho học sinh thư giãn sau những giờ học căng thẳng ở lớp, 3. Đối tượng nghiên cứu Đề tài xoay quanh việc làm thế nào để giảng dạy chương trình phần mềm đồ họa Paint môn tin học lớp 3 một cách có hiệu quả nhất. 4. Phương pháp nghiên cứu a. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận - Đọc các tài liệu, sách báo, truy cập internet nói về các phương pháp nghiên cứu, phương pháp dạy tin học tiểu học”. - Nghiên cứu các báo cáo tổng kết phong trào, chuyên môn, và các SKKN có liên quan của các anh chị qua từng năm học trước. 3 / 22
4. - Tham khảo các bài viết của các tác giả đăng trên tạp chí giáo dục, truy cập internet tham khảo các SKKN của các anh chị ở các trường bạn. b. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn - Phương pháp điều tra; Tìm hiểu thực trạng giảng dạy, học tập của giáo viên và học sinh trong việc lĩnh hội kiến thức mới nhằm phát hiện các vấn đề khó khăn cần giải quyết, xác định nguyên nhân, chuẩn bị cho các bước nghiên cứu tiếp theo. - Phương pháp tổng kết kinh nghiệm giáo dục; Phương pháp này giúp tôi tổng kết những kinh nghiệm của bản thân và đánh giá rút ra những cái mới có giá trị, hỗ trợ thiết thực cho công tác giảng dạy trong môn này. - Phương pháp nghiên cứu các sản phẩm hoạt động; Thường xuyên theo dõi các hoạt động trong quá trình thực hiện để kịp thời nắm bắt, giải quyết các tình huống đặt ra sao cho có kết quả tốt nhất. - Phương pháp lấy ý kiến chuyên gia; Phương pháp này giúp tôi có thêm nhiều phương pháp từ các ý kiến xây dựng, từ đó đúc kết cho mình một cách tích cực đạt kết quả cao nhất trong tổ chức và thực hiện. - Phương pháp khảo nghiệm, thử nghiệm. Tổ chức triển khai thực hiện các giải pháp cải tiến để xem xét, đối chiếu với kết quả ban đầu có tiến bộ không? có phù hợp với ý đồ nghiên cứu của tác giả không? c. Phương pháp thống kê toán học Sử dụng phương pháp này để phân tích số liệu thống kê, kiểm tra và dự đoán ( dự đoán, điều tra, chọn mẫu). Ngoài ra trong quá trình nghiên cứu đề tài này tôi còn sử dụng phối hợp nhiều phương pháp khác như: Tạo ra các trò chơi, các thủ thuật dạy thực hành chính xác . 4 / 22
5. II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 1. Cơ sở lý luận của vấn đề Trong nhà trường, Tin học là một bộ môn có đặc thù riêng, gây trí tò mò ham mê tìm hiểu với học sinh xong cũng không tránh khỏi gây ra những khó khăn cho người học. Do đó giáo viên cũng giống như một người nghệ sĩ, cần nhận biết một cách tinh tế, nhạy cảm để có thể tạo cho đối tượng học những hứng thú và niềm yêu thích đặc biệt với bộ môn mình phụ trách. + Nghị quyết Trung ương 2, khoá VII, đã quy định phương pháp dạy học thay đổi theo hướng "khắc phục lối truyền thụ một chiều, rèn luyện thành nếp tư duy sáng tạo của người học, từng bước áp dụng những phương pháp tiên tiến và phương tiện hiện đại vào quá trình dạy học". Định hướng này đã được pháp chế hoá trong luật giáo dục điều 24, 25:" Phương pháp giáo dục phổ thông phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh, phù hợp với đặc điểm từng lớp học, môn học. Bồi dưỡng phương pháp tự học, rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn, tác động tình cảm đem lại niềm vui, hứng thú cho học sinh". + Nghị quyết 40/2000/QH10 và chỉ thị 14/2001/CT-TTg ngày 9/12/2000 về việc đổi mới chương trình giáo dục phổ thông: Nội dung chương trình là tích cực áp dụng một cách sáng tạo các phương pháp tiên tiến, hiện đại, ứng dụng CNTT vào dạy và học. + Chỉ thị 29/CT của Trung Ương Đảng về việc đưa CNTT vào nhà trường. Theo Công văn 4323/BGDĐT-GDTH ngày 25/8/2015 của Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc Hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ GDTH đưa ra nhiệm vụ cụ thể về môn Tin học như sau: “Tiếp tục thực hiện tổ chức dạy học môn Tin học theo Chương trình giáo dục phổ thông ban hành kèm theo Quyết định số 16/2006/QĐ-BGDĐT ngày 05/5/2006 của Bộ Giáo dục và Đào tạo ở những nơi có đủ điều kiện. Đẩy mạnh cách hoạt động giáo dục có nội dung Tin học – Công nghệ thông tin dưới hình thức các câu lạc bộ để học sinh được tiếp cận, hình thành các kĩ năng học tập, sử dụng sáng tạo”. Ngoài ra, Bộ Giáo dục và Đào tạo đưa ra Công văn số 4983/BGDĐT- CNTT ngày 28/9/2015 về việc Hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ CNTT với nhiều nhiệm vụ trọng tâm như: Công tác bồi dưỡng ứng dụng CNTT cho giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục; Tập huấn, bồi dưỡng trực tuyến cho giáo viên, tổ chức họp trực tuyến; Triển khai chương trình công nghệ giáo dục và e-Learning; 5 / 22
6. Hướng đến mô hình trực tuyến, phần mềm nguồn mở, học liệu mở cho giáo dục; Xây dựng mô hình giáo dục điện tử, trường học điện tử; Tăng cường đầu tư hạ tầng cơ sở CNTT Xuất phát từ quan điểm " lấy người học làm trung tâm ", phương pháp dạy và học đã có những thay đổi căn bản. Người dạy không phải là người duy nhất nắm giữ kiến thức và truyền đạt kiến thức mà chỉ là người hướng dẫn, người hỗ trợ, người cố vấn, người kiểm tra Người học không còn là người thụ động tiếp thu kiến thức mà là trung tâm của quá trình dạy học, chủ động sáng tạo trong quá trình học tập nhằm đạt được mục tiêu dạy học của mình. Dạy tin học thì việc đổi mới phương pháp dạy học là rất rõ ràng và quan trọng đặc biệt trong những tiết thực hành. Từ những luận điểm trên việc các em học sinh trực tiếp tham gia vào quá trình học tập, trực tiếp thực hành và sử dụng máy tính một cách tự nhiên và linh hoạt sẽ tạo được niềm vui, kích thích trí tò mò của các em. 2. Thực trạng của vấn đề Qua công tác giảng dạy môn Tin học một số lớp chúng tôi được sự góp ý của các đồng nghiệp rút ra được một số nhận định sau: * Bài dạy: Làm quen với phần mềm học vẽ Lớp: 3A0 - Nội dung bài: bước đầu làm quen với phần mềm Paint Trong tiết này tôi thống kê được số liệu như sau: Tiết Lớp Sĩ số Hoàn thành tốt Hoàn thành Chưa hoàn thành 1 3A0 55 25 % 42 % 33 % Trước khi thực hiện chuyên đề Mức độ thao tác Số Hs Tỷ lệ Thao tác nhanh, đúng 14/55 25% Thao tác đúng 23/55 42% Thao tác chậm, chưa biết thao tác 18/55 33% 6 / 22
7. a. Ưu điểm + Giáo viên - Dạy chuẩn kiến thức kỹ năng. - Chuẩn bị phương tiện dạy học, đầy đủ. - Dạy có kèm minh hoạ thực tiễn trên máy tính. + Học sinh - Tập trung theo dõi bài, lắng nghe khi giáo viên giảng. - Các em rất thích di chuyển hình ảnh để ghép hình. b. Khuyết điểm + Giáo viên - Phân bố thời gian chưa hợp lý giữa lý thuyết và thực hành. - Đa số tập trung hướng dẫn các em học sinh giỏi, khá. + Học sinh - Còn bỡ ngỡ khi tiếp xúc bài mới. - Một số em còn chưa tập trung. c. Nguyên nhân + Giáo viên - Do chú trọng phần giảng dạy lí thuyết hơn nên thời gian thực hành chưa nhiều gây nhàm chán cho học sinh. - Trong quá trình thực hành chưa bao quát hết các em học sinh. - Chưa khai thác tư duy, sáng tạo của học sinh. - Chưa làm cho học sinh say mê hứng thú với môn học. + Học sinh - Các em chưa được tiếp xúc với phần mềm Paint, về nhà các em không có thực hành trên máy tính. - Các em còn nhỏ nên hay mất tập trung không chú ý vào bài học. - Chưa thấy được tầm quan trọng của môn học này nên còn lơ là trong việc học. 7 / 22
8. Do môn Tin học được đưa vào chương trình giáo dục tiểu học là môn tự chọn và chưa có sách giáo khoa hay phân phối chương trình cụ thể vì thế chưa có sự thống nhất về phương pháp cũng như quy trình giảng dạy, phù hợp cho đối tượng HS tiểu học, nhất là khối lớp 3 vừa được thay sách mới trong năm học 2018 - 2019 nên trong quá trình giảng luôn tồn tại những ưu điểm, khuyết điểm khác nhau. Do đó tôi luôn tự học hỏi, dự giờ rút kinh nghiệm để góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy, nâng cao chất lượng học sinh, giúp các em sử dụng phần mềm một các thành thạo hơn. 3. Nội dung và hình thức của giải pháp a. Mục tiêu của giải pháp - Giải pháp, biện pháp được nêu trong đề tài nhằm giúp học sinh học và thực hành trên phần mềm Paint một cách hiệu quả, hoàn thiện và thành thạo các thao tác khi tương tác với phần mềm, linh hoạt trong khi sử dụng các công cụ vẽ của phần mềm. - Giúp học sinh tăng cường khả năng tư duy trong cách thực hiện các thao tác để thể hiện khả năng vận dụng kiến thức, hình thành cho học sinh kĩ năng thực hành các đề tài mở nhằm thúc đẩy sự sáng tạo của học sinh, từ đó học sinh tò mò, khám phá thế giới xung quanh, say mê, hứng thú, yêu thích môn học. b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp Trong đề tài này, tôi sẽ chia sẻ những kinh nghiệm và giải pháp giúp học sinh học say mê hứng thú, yêu thích môn học, biết vận dụng kiến thức của mình vào cuộc sống, hoàn thiện và thành thạo các thao tác khi tương tác với phần mềm Paint, linh hoạt trong khi sử dụng các công cụ vẽ của phần mềm. Giải pháp 1: Giáo viên có kế hoạch bài dạy, xây dựng ý tưởng, thiết kế bài dạy phù hợp, sử dụng các phần mềm, các thiết bị dạy học hợp lí. - Giáo viên biết kết hợp giữa giờ lý thuyết và thực hành sao cho phù hợp, không nên xem nhẹ giờ dạy lý thuyết thì mới thực hành tốt được cũng như khi học sinh thực hành tốt thì sẽ hiểu sâu hơn về lý thuyết. - Khi dạy thực hành, giáo viên giao bài tập cho học sinh một cách cụ thể, rõ ràng và kết hợp cả những kiến thức của bài học trước, hướng dẫn theo từng nhóm cho các em phân tích yêu cầu của bài và để đạt được bài như yêu cầu thì các em phải làm những công việc gì? trước khi học sinh làm để học sinh quan sát, thực hành chính xác và nhanh hơn. 8 / 22
9. Ví dụ: Bài 2 trang 43 sách Hướng dẫn học tin học lớp 3: Vẽ hình ô tô và đèn ông sao theo mẫu (phần mềm Paint), giáo viên giao bài tập thực hành cho từng nhóm, sau đó hướng dẫn (theo nhóm) phân tích, tiếp theo giáo viên hướng dẫn trực tiếp trên máy cho học sinh dựa trên phần mềm Netop School hoặc sử dụng máy chiếu để học sinh dễ quan sát thao tác của giáo viên. Trong khi thực hành, nếu em học sinh nào chưa thực hành được, giáo viên lại hướng dẫn cho em đó hoặc cầm tay em đó và hướng dẫn các thao tác. Sử dụng phần mềm Netop School để giảng dạy cho học sinh Bài 3 trang 43 sách Hướng dẫn học tin học lớp 3: Thực hành vẽ ngôi nhà theo mẫu (phần mềm Paint) - Đầu tiên chia lớp thành 4-5 nhóm. - Yêu cầu các nhóm phân tích xem để hoàn tất ngôi nhà theo mẫu. + Các em cần vẽ những gì? + Sử dụng những công cụ nào để vẽ? + Có cần sao chép hình nào không? + Thực hiện phối màu như thế nào cho hợp lý - Sau khi các nhóm xác định xong gọi một vài nhóm trình bày. - Nhận xét và bắt đầu cho các em bắt tay vào vẽ. 9 / 22
10. * Giáo án minh họa CHỦ ĐỀ 2: EM TẬP VẼ BÀI 2: VẼ HÌNH THEO MẪU CÓ SẴN. CHỌN ĐỘ DÀY, MÀU NÉT VẼ I- Mục tiêu dạy học : 1. Kiến thức: - Vẽ được hình từ hình mẫu có sẵn; - Biết cách chọn độ dày, màu nét vẽ. 2. Kỹ năng: - Giúp học sinh biết tô màu chọn màu 3.Thái độ: - Yêu thích môn học. II- Tài liệu và phương tiện : - GV: Bảng, phấn, sách giáo khoa, Máy tính, máy chiếu. - HS: SGK, vở, bút III- Nội dung và tiến trình tiết dạy: PHƯƠNG PHÁP, HÌNH THỨC TỔ CHỨC, CÁC HOẠT CÁC HOẠT ĐỘNG TG ĐỘNG DẠY DẠY HỌC TƯƠNG ỨNG HỌC Hoạt động của GV Hoạt động của HS I. Kiểm tra bài - Em hãy chọn nét vẽ thứ 2, - Thực hiện, HS khác 3- cũ chọn màu đỏ để vẽ một hình nhận xét. 5’ chữ nhật? - Lắng nghe. Nhận xét + tuyên dương. - Thực hiện, HS khác - Em hãy chọn nét vẽ thứ 3, nhận xét. chọn màu xanh để vẽ một - Lắng nghe. hình e-líp? Nhận xét + tuyên dương. II. Bài mới : - GV thực hiện mẫu. Trao đổi với bạn vẽ Vẽ hình từ mẫu - Yêu cầu HS thực hành theo bốn hình dưới đây. có sẵn chọn độ nhóm máy lần lượt các hình 25’ dày màu, nét vẽ trên. Quan sát HS thực hành. HĐ 1. Hoạt động - Nhận xét và tuyên dương. thực hành 10 / 22
11. - Quan sát GV thực hiện mẫu. - Thực hành dưới sự hướng dẫn của GV. - Lắng nghe. HĐ 2 Hoạt động 2. Vẽ các hình theo mẫu sau ứng dụng rồi trao đổi với bạn cách vẽ chiếc đèn ông sao với nét vẽ dày hơn. - GV thực hiện mẫu. - Quan sát và rút kinh - Yêu cầu HS thực hành theo nghiệm. nhóm máy lần lượt các hình trên. - Lắng nghe. - Quan sát HS thực hành. - Cho HS xem hình vẽ một -Em vẽ một vài vật số máy dụng bất kì trong gia - Nhận xét và tuyên dương. đình như: ti vi, bàn 3. Em vẽ hình theo mẫu rồi ghế, tủ lạnh, máy lưu bài vẽ có tên ngoi nha giặt, So sánh với vào thư mục trên máy tính. bạn xem ai vẽ đẹp - Yêu cầu HS thực hành theo hơn nhóm. Quan sát HS thực hành. - GV thực hiện mẫu thao tác lưu bài vẽ vào máy tính. Sau đó yêu cầu HS lưu bài vào máy tính. - Quan sát GV thực hiện mẫu. - Thực hành hướng dẫn của GV. - HS trả lời - Yêu cầu HS thực hành theo nhóm máy. Quan sát HS - HS lắng nghe thực hành. - Cho HS xem sản phẩm của - HS ghi nhớ. 11 / 22
12. 3- một số nhóm. 5’ - Nhận xét và tuyên dương - HS trả lời III. Củng cố và dặn dò: - Nhắc lại cách chọn độ dày 1/ Củng cố : nét vẽ; màu nét vẽ. - HS lắng nghe - Nhận xét tiết học và chuẩn bị bài: Vẽ đường thẳng 2/ Dặn dò: đường cong - Tổng kết tiết học * Qua tiết dạy tôi được sự góp ý của các đồng nghiệp rút ra được một số nhận định sau: - Nội dung bài: Hướng dẫn các em cách để vẽ một ngồi nhà đơn giản. Trong tiết này tôi thống kê được số liệu như sau: Tiết Lớp Sĩ số Hoàn thành tốt Hoàn thành Chưa hoàn thành 1 3A0 55 60 % 30 % 10% * Ưu điểm + Giáo viên - Dạy chuẩn kiến thức kỹ năng. - Chuẩn bị phương tiện dạy học, đầy đủ. - Phương pháp dạy phù hợp, phân bố thời gian hợp lí. - Khả năng quan sát lớp tốt, giao bài tập hợp lí cho đối tượng học sinh. + Học sinh - Tập trung theo dõi bài, lắng nghe khi giáo viên giảng. - Say mê hứng thú, yêu thích môn học. - Kỹ năng thực hành nhanh nhẹn. - Thao tác chuột và bàn phím tốt. * Khuyết điểm + Giáo viên - Phần cũng cố nên tạo trò chơi để học sinh ôn lại kiến thức đã học. + Học sinh 12 / 22
13. - Một số em thao tác còn chậm. Giải pháp 2: Giáo viên khai thác tất cả các công cụ trong phần mềm đồ họa Paint để hướng dẫn cho học sinh. Trong phần mềm đồ họa Paint có rất nhiều công cụ hỗ trợ cho việc vẽ, thiết kế các hình ảnh phong phú và đa dạng. Vậy làm thế nào để hướng dẫn cho học sinh dễ hiểu, dễ sử dụng là một khâu vô cùng quang trọng, yêu cầu giáo viên phải nắm chắc các bước tiến hành, hướng dẫn một cách chi tiết đặc biệt là học sinh yếu, vì các em mới đầu tiếp xúc với phần mềm. Ví Dụ: Bài Vẽ đường thẳng, đường cong - Để vẽ được hình như trên cần sử dụng các công cụ nào? Giáo viên nên hướng dẫn và giới thiệu các bước thực hiện lần lược các công cụ trong hộp công cụ và hộp màu cho học sinh nắm chắc, sau đó yêu cầu học sinh thảo luận nhóm. ( Chia 2 em ngồi 1 máy có thể làm 1 nhóm). Để Vẽ hình chữ nhật, hình vuông như trên ta cần sử dụng các công cụ nào, các màu nào phù hợp? nêu cách thực hiện. Giải pháp 3. Giáo viên nên khai thác đề tài mở cho học sinh Trong quá trình giảng dạy giáo viên không nên áp đặt cho học sinh phải vẽ theo mẫu trong sách giáo khoa hoặc cho học sinh vẽ theo mẫu đã cho, mà nên khai thác các đề tài mở cho học sinh vận dụng kiến thức đã học trong chương trình đồ họa Paint. Nên khai thác tối đa sự tư duy sáng tạo của học sinh. Để làm được như vậy giáo viên phải nắm được khả năng vận dụng của học sinh, nắm được cách đặt vấn đề cho học sinh đễ nhớ dễ hiểu và dễ thực hiện. Ví dụ: Em hãy sử dụng tất cả các công cụ trong phần mềm đồ họa Paint hãy vẽ bức tranh tả cảnh cánh đồng quê hương em đang vào mùa thu hoạch lúa. 13 / 22
14. Như yêu cầu trên thì sẽ khai thác tối ưu việc vận dụng khả năng tư duy một cách sáng tạo để giải quyết vấn đề học sinh không bị ràng buộc và đó cũng là căn cứ để giáo viên có thể ra đề kiểm tra theo Thông tư 22/2016/TT-BGĐT vấn đề này ở mức vận dụng cao (mức 4). Tuy nhiên giáo viên cũng nên biết vận dụng chủ đề thực tế tại địa phương của học sinh để yêu cầu một cách hợp lí và phù hợp. Chẳng hạn: Ở địa phương có cánh đồng lúa thì yêu cầu học sinh vẽ bức tranh về cách đồng lúa, ở địa phương có vườn cà phê thì vẽ bức tranh về cà phê. Tóm lại: Khai thác đề tài mở trong chương trình đồ họa Paint cho học sinh, phải gắn liền với sự hiểu biết của học sinh, tránh gây khó khăn cho học sinh. Giờ học thực hành PM Paint của học sinh lớp 3A0 Trường Tiểu học Đặng Trần Côn Giải pháp 4: Sử dụng một số phần mềm hỗ trợ soạn giảng và giảng dạy, tổ chức các trò chơi nhằm cũng cố cho học sinh. Qua quá trình công tác, tôi thường sử dụng các phần mềm sau để hỗ trợ việc giảng dạy của mình. Đây là các phần mềm hay, đơn giản, dễ sử dụng. Giáo viên không chuyên công nghệ thông tin vẫn có thể sử dụng thành thạo các phần mềm này. (Có file cài đặt của các phần mềm đính kèm). 14 / 22
15. - Phần mềm CamStudio: Phần mềm Camstudio để làm các đoạn phim hướng dẫn. Đây là chương trình miễn phí cho phép ghi lại toàn bộ hoạt động đang diễn ra trên màn hình của mình và xuất ra thành một đoạn phim. Bên cạnh đó, phần mềm có thể ghi âm chèn vào đoạn phim được ghi. Tải phần mềm tại trang web - Phần mềm Audacity: Phần mềm Audacity thay thế cho việc ghi âm bằng điện thoại, máy ghi âm như một số trường vẫn sử dụng. Phần mềm giúp ghi âm, thu âm, cắt nhạc, chỉnh sửa âm thanh miễn phí. Khi sử dụng với máy tính xách tay (laptop) không cần hỗ trợ thêm công cụ dùng để ghi âm mà chỉ cần ghi âm trực tiếp bằng loa có sẵn trong máy tính. Tải phần mềm tại trang web - Phần mềm LectureMAKER Phần mềm LectureMAKER là phần mềm thiết kế bài giảng e-Learning dễ sử dụng với giao diện thân thiện và mang nhiều nét tương đồng của chương trình làm slide MS PowerPoint. LectureMAKER sở hữu nhiều tính năng soạn giáo án điện tử mạnh mẽ như cho phép chèn nhiều định dạng file từ PowerPoint, Flash, PDF, nhúng trang web, video, ảnh , hỗ trợ xuất nội dung ra nhiều định dạng như exe, web, SCORM và đặc biệt có khả năng tương tác cao. 15 / 22
16. Nhiều giáo viên khi cài đặt xong phần mềm, chưa bẻ khóa phần mềm thì khi xuất ra nhiều định dạng sẽ bị lỗi. Vì vậy, để sử dụng được hết các tính năng của phần mềm nên bẻ khóa phần mềm sau khi cài đặt. Cách bẻ khóa phần mềm như sau: 1. Sau khi cài đặt xong phần mềm, nên đóng tất cả phần mềm lại. 2. Copy file LM Patcher.exe vào thư mục LectureMAKER2 theo đường dẫn sau: C/ Program Files/ DaulsSoft/ LectureMAKER2 3. Chạy file LM Patcher.exe, đợi khoảng 30 giây nhấn Done. - Phần mềm quản lý học sinh NetOpSchool 6.0 NetOpSchool là một phần mềm hỗ trợ giảng dạy trong trường học có chức năng nối nhiều máy tính với nhau trong một lớp học để tạo nên sự tương tác qua lại giữa máy tính của học sinh, giáo viên. Đây là một công cụ giảng dạy hiệu quả, giúp việc truyền đạt trở nên sinh động, trực quan và dễ hiểu hơn. Tải phần mềm tại Phần củng cố là một phần quan trọng trong giờ dạy, nhằm kiểm tra kết quả của các em học sinh sau tiết học. Do vậy khuyến khích tổ chức các trò chơi sinh động hấp dẫn để kiểm tra sự hiểu biết, nắm bài của các em, như trò chơi “ô chữ”, trò chơi “chiếc nón kỳ diệu” c. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp Bên cạnh việc đưa ra các giải pháp thực hiện đề tài phải có một biện pháp thực hiện cụ thể, thực hiện thực tế trên lớp học, từ đó thâm nhập tìm hiểu tinh thần học tập của học sinh. Như vậy qua các biện pháp như đã nêu trên thì biện pháp nào cũng quan trọng tuy nhiên giáo viên phải nắm bắt trình độ học sinh để có những biện pháp phù hợp với đối tượng học sinh song biện pháp “khai thác đề tài mở cho học sinh” làm biện pháp hữu hiệu nhất. Biện pháp này giúp học sinh tự khám phá, tư 16 / 22
17. duy một cách sáng tạo, các em có thể thiết kế riêng cho mình một đề tài được thể hiện trên bản vẽ một cách tự do theo phong cách riêng của mình mà không phải ràng buộc theo mẫu, từ đó khai thác tối đa sự sáng tạo của học sinh dẫn đến các em yêu thích môn học, say mê hứng thú với phần mềm Paint để các em có thể trở thành những nhà kiến trúc giỏi sau này. 4. Hiệu quả của SKKN Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu, phạm vi và hiệu quả ứng dụng. Tổng số học sinh lớp 3A0 là 55 em. + Khả năng ghi nhớ lý thuyết Trước khi sử dụng giải pháp Sau khi sử dụng giải pháp Đánh giá học sinh Các bước thực hiện Các bước thực hiện Số lượng Đạt tỉ lệ Số lượng Đạt tỉ lệ Hoàn thành tốt 14 25% 20 65.4% Hoàn thành 23 42% 28 50.9% Chưa hoàn thành 18 33% 7 12.7% + Kĩ năng thực hành (Kĩ năng sử dụng chuột, hoàn thành bài tập theo yêu cầu của giáo viên) Trước khi sử dụng giải pháp Sau khi sử dụng giải pháp Đánh giá HS Thao tác trên phần mềm Thao tác trên phần mềm Số lượng Đạt tỉ lệ Số lượng Đạt tỉ lệ Hoàn thành tốt 16 29% 20 65.4% Hoàn thành 20 36.4% 28 50.9% Chưa hoàn thành 19 34.6% 7 12.7% Từ bảng kết quả trên cho thấy các biện pháp áp dụng vào việc dạy học Tin học ở lớp 3A0 trường Tiểu học Đặng Trần Côn đã trình bày ở trên giúp các em 17 / 22
18. không những nắm vững được kiến thức cơ bản về tin học mà còn giúp các em học tập phấn khởi hơn, tiếp thu bài nhanh hơn, mạnh dạn hơn, sáng tạo trong học tập, say mê hứng thú, yêu thích môn học hơn. Thông qua việc thay đổi cách dạy qua từng tiết học giúp các em thay đổi không khí, để tiết học diễn ra nhẹ nhàng, đạt được hiệu quả tốt hơn. Học sinh biết tự xử lí những vấn đề nhỏ trong quá trình sử dụng phần mềm. Việc nắm được kiến thức lí thuyết và thực hành trên phần mềm Paint của các em học sinh có cải thiện rõ rệt. Các em đã biết sử dụng thành thạo phần mềm. Sử dụng được tất cả các công cụ có trong phần mềm. Nhiều em đã biết linh hoạt khi sử dụng các công cụ của phần mềm để tạo ra những bài vẽ đẹp, sáng tạo qua các cuộc thi nhỏ được tổ chức trong tiết học, các em tự xây dựng cho mình một đề tài riêng phù hợp với bản thân mình hơn. Một số tác phẩm được các em HS vẽ bằng phần mềm Paint 18 / 22
19. Công tác bồi dưỡng các em đi thi “Tin học trẻ không chuyên” cấp Quận và Thành phố, HS trường Tiểu học Đặng Trần Côn cũng đạt được những kết quả đáng khích lệ : Năm học Thi cấp quận Thi cấp thành phố 2017 – 2018 01 giải nhất, 01 giải ba 01 giải khuyến khích 01 HS được tham gia thi cấp 2018 – 2019 Thành Phố I 19 / 22
20. II. PHẦN KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ 1. Kết luận Để có được tiết dạy tốt, đặc biệt với phần mềm Paint đòi hỏi người giáo viên phải có kĩ năng tổ chức hoạt động tốt, phương pháp phù hợp với học sinh Tiểu học, trong môn Tin học đòi hỏi người giáo viên phải không ngừng nghiên cứu, tìm tòi, học hỏi và rèn luyện chuyên môn, đặc biệc là nghiệp vụ sư phạm. Qua nghiên cứu lí luận và thực tiễn công tác giảng dạy và học tập môn Tin học của học sinh trường Tiểu học Đặng Trần Côn đã cho thấy: Việc đưa môn Tin học vào giảng dạy trong trường Tiểu học là rất cần thiết. Để học sinh học tốt môn Tin học thì điều đầu tiên là phải có cơ sở vật chất đầy đủ, học sinh được học và thực hành trực tiếp trên máy vi tính giúp học sinh học tốt và có kĩ năng sử dụng máy tính thành thạo hơn. Khi áp dụng các giải pháp trên, những học sinh được học môn Tin học của trường đã biết sử dụng phần mềm Paint. Hầu hết các em đã sử dụng thành thạo các công cụ trong phần mềm để vẽ được các hình vẽ theo yêu cầu trong sách giáo khoa, và yêu cầu của giáo viên, các em đã biết tự xử lí khi gặp các vấn đề về thao tác trên phần mềm mà không cần nhờ sự trợ giúp của giáo viên. Nhiều em có thể linh hoạt sử dụng các công cụ vẽ hợp lí, kết hợp với năng khiếu thẩm mỹ của mình để vẽ được những bức tranh đẹp, sáng tạo đầy màu sắc. Bên cạnh đó giáo viên phải chuẩn bị tốt cho mình các thiết bị dạy học hiện đại phục vụ cho việc học, áp dụng công nghệ thông tin và giảng dạy trong quá trình dạy học đặc biệt là các phần mềm giảng dạy, giúp giáo viên chủ động trong quá trình giảng dạy. Phương pháp này có thể áp dụng được cho tất cả các tiết học ở tất cả các bộ môn các khối lớp ở cấp Tiểu học. 2. Kiến nghị Phòng Giáo dục hỗ trợ kinh phí cho các trường hoặc chỉ đạo các trường tăng cường mua sắm trang thiết bị dạy học, đặc biệc là máy tính phải đủ số lượng trong đó có cả dự phòng để thay thế, đảm bảo chất lượng, hiện đại hoá, sửa chữa, bổ sung kịp thời những thiết bị bị hỏng. Tổ chuyên môn chuyên biệt tin học tiểu học hoạt động nhiều hơn nữa, tăng cường công tác thao giảng, dự giờ của các thành viên trong tổ để đúc kết kinh nghiệm trong quá trình giảng dạy. 20 / 22
21. Nhà trường thường xuyên chỉ đạo bộ phận Công nghệ thông tin trong nhà trường thường xuyên kiểm tra, sửa chữa phòng máy vi tính kịp thời để phục vụ công tác dạy học. Giáo viên quan tâm hơn đến tâm lý học lứa tuổi, giới tính từ đó có những điều chỉnh phù hợp để nâng cao chất lượng dạy và học, tích cực nghiên cứu, biết khai thác và ứng dụng công nghệ thông tin có hiệu quả hơn trong quá trình giảng dạy. Bồi dưỡng thêm kiến thức tin học và ngoại ngữ. Trên đây là một số biện pháp tôi đã áp dụng vào dạy tin học lớp 3 trường Tiểu học Đặng Trần Côn, tuy bản thân đã rất tích cực nghiên cứu tìm tòi song vẫn còn có những hạn chế nhất định. Tôi rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của hội đồng trường và hội đồng khoa học các cấp để sáng kiến của tôi đạt Tôi xin cam đoan sáng kiến kinh nghiệm trên là do tôi viết, không sao chép lại của người khác. Tôi xin chân thành cảm ơn! Hà Nội, tháng 4 năm 2019 Người viết Cao Phương Hà 21 / 22
22. TÀI LIỆU THAM KHẢO S TÊN TÀI LIỆU TÁC GIẢ TT 1 Sách Hướng dẫn học tin học lớp 3. Nhà xuất bản giáo dục 1 2 Sách bài tập tin học lớp 3. Nhà xuất bản giáo dục 2 5 Các website có liên quan 3 22 / 22