Khóa luận Một số biện pháp chỉ đạo công tác bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy ở trường tiểu học Cát Linh

Nội dung text: Khóa luận Một số biện pháp chỉ đạo công tác bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy ở trường tiểu học Cát Linh

1. SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HÀ NỘI TRƯỜNG BỒI DƯỠNG CÁN BỘ GIÁO DỤC HÀ NỘI * Lâm Thị Minh Châu MỘT SỐ BIỆN PHÁP CHỈ ĐẠO CÔNG TÁC BỒI DƯỠNG CHUYÊN MÔN CHO ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIẢNG DẠY Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC CÁT LINH Khóa luận tốt nghiệp Lớp bồi dưỡng Hiệu trưởng trường Tiểu học Giáo viên hướng dẫn: ThS. Đinh Thị Mai Hà Nội, năm 2007 1
2. Lời cảm ơn Với tấm lòng biết ơn sâu sắc, em xin chân thành cảm ơn Trường Bồi dưỡng Cán bộ Giáo dục Hà Nội đã tổ chức khóa học bồi dưỡng, cảm ơn sự giảng dạy và giúp đỡ nhiệt tình của các thầy cô giáo trong Khoa Giáo dục Tiểu học và khoa Lí luận quản lý giáo dục, cảm ơn Ban giám hiệu Trường Tiểu học Cát Linh - Quận Đống Đa- Thành phố Hà Nội đã tạo mọi điều kiện để em được tham gia và hoàn thành khóa học bồi dưỡng khóa học bồi dưỡng Hiệu trưởng trường Tiểu học. Em xin cảm ơn cô giáo Đinh Thị Mai đã hướng dẫn và tận tình giúp đỡ để em hoàn thành đề tài tốt nghiệp này. Những bài giảng của các thầy cô giáo là hành trang giúp em vững vàng bước tiếp trong sự nghiệp quản lý giáo dục của đất nước nói chung và ngành giáo dục thành phố Hà Nội nói riêng. Em rất mong được sự góp ý xây dựng của quý thầy cô và các bạn đồng nghiệp để khóa luận tốt nghiệp đạt kết quả tốt. Xin chân thành cảm ơn! Hà Nội, ngày 20 tháng 12 năm 2007 Học viên lớp BD Hiệu trưởng Tiểu học Lâm Thị Minh Châu 2
3. MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài: 1.1. Về mặt lý luận: Trường học là một tổ chức sư phạm - xã hội được hình thành để thực hiện mục đích nhất định; là tổ chức cơ sở của hệ thống giáo dục, nơi tập hợp những người thực hiện nhiệm vụ chung là dạy và học, giáo dục đào tạo những nhân cách theo mục tiêu đề ra. Công tác bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên có tầm quan trọng chiến lược, có tính chất quyết định chất lượng giáo dục và dạy học trong nhà trường, bởi lẽ lao động sư phạm là lao động sáng tạo, đòi hỏi người giáo viên phải có kiến thức sâu và toàn diện, luôn bổ sung cái mới nhằm hoàn thiện nghệ thuật sư phạm. Tính đa dạng, phức tạp của hoạt động giảng dạy - giáo dục đòi hỏi người lãnh đạo nhà trường phải thường xuyên chú ý đến việc bồi dưỡng nâng cao trình độ lý luận và nghiệp vụ của giáo viên. Hiện nay chúng ta đang tiến hành đổi mới giáo dục phổ thông, trong đó có giáo dục tiểu học, đồng thời tham gia hội nhập kinh tế thế giới, hoà mình vào xu thế toàn cầu hoá, do đó vấn đề nâng cao trình độ lý luận và nghiệp vụ của giáo viên càng trở nên cấp bách. Một nhà trường mà các giáo viên được thường xuyên bồi dưỡng về chuyên môn, nghiệp vụ thì chất lượng giáo dục mới được nâng cao và theo kịp xu hướng giáo dục của thời đại. 1.2. Về mặt thực tiễn: Trong thực tế, nhận thức của giáo viên tiểu học về công tác bồi dưỡng chuyên môn còn hạn chế, chưa đúng, chưa đủ về vị trí, vai trò của công tác này trong nhà trường; hoặc việc tổ chức triển khai công tác này thiếu sự tuân thủ những nguyên tắc nhất định; nội dung của công tác bồi dưỡng chuyên môn nhiều khi thực hiện chưa đầy đủ, thiếu kế hoạch; biện pháp chỉ đạo triển khai công tác này chưa khoa học, không thường xuyên Đó là nguyên nhân thực 3
4. tiễn dẫn đến kết quả công tác bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên trong các trường tiểu học còn hạn chế. Thực tiễn trong thời gian qua, các trường tiểu học ở địa bàn Hà Nội nói chung và trường trường Tiểu học Cát Linh nói riêng đã có nhiều chuyển biến tích cực trong việc dạy - học. Tuy nhiên so với yêu cầu đào tạo nguồn nhân lực cho sự nghiệp công nghiệp hoá - hiện đạo hoá đất nước và yêu cầu xây dựng Thủ đô Hà Nội ngang tầm với các nước phát triển trong khu vực thì chất lượng đội ngũ giáo viên của trường chưa đáp ứng được. Là cán bộ quản lý của nhà trường, chúng tôi rất băn khoăn với công tác quản lý. Chúng tôi xác định rằng: công tác bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên sẽ là mắt xích chủ yếu và quan trọng nhất trong hệ thống công tác quản lý. Công tác này được cải tiến và đẩy mạnh sẽ có tác dụng quyết định tạo nên sự chuyển biến cao về chất lượng dạy học và giáo dục của nhà trường. Vấn đề đặt ra là làm thế nào để giữ vững và phát huy những thành tích dạy học đã đạt được trong thời gian qua, tiếp tục duy trì danh hiệu trường chuẩn Quốc gia. Với suy nghĩ đó, tôi chọn đề tài "Một số biện pháp chỉ đạo công tác bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy ở trường Tiểu học Cát Linh ". 2. Mục đích nghiên cứu: Đề tài này có mục đích: - Xác định thực trạng công tác bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên ở trường Tiểu học Cát Linh . - Xây dựng và tổ chức thực nghiệm biện pháp chỉ đạo công tác bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên ở trường Tiểu học Cát Linh nhằm nâng cao chất lượng dạy và học. 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu: 3.1. Khách thể nghiên cứu: Là đội ngũ giáo viên trường Tiểu học Cát Linh. 3.2. Đối tượng nghiên cứu: 4
5. Biện pháp chỉ đạo công tác bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên ở trường Tiểu học Cát Linh. 4. Giả thuyết khoa học: Nếu việc cải tiến xây dựng biện pháp chỉ đạo công tác bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên ở trường Tiểu học Cát Linh đúng đắn và phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh của nhà trường thì hoạt động dạy học sẽ có chuyển biến và kết quả sẽ được nâng cao. 5. Nhiệm vụ nghiên cứu: 5.1 Nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn về biện pháp chỉ đạo công tác bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên ở trường Tiểu học Cát Linh. 5.2. Nghiên cứu thực trạng về công tác chỉ đạo bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên ở trường Tiểu học Cát Linh. 5.3. Đề xuất tổ chức thực nghiệm biện pháp chỉ đạo công tác bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên nhằm nâng cao chất lượng dạy học và giáo dục tại trường Tiểu học Cát Linh. 6. Phương pháp nghiên cứu: 6.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận: Đọc sách, văn bản để thu nhập tư liệu, thông tin cần thiết cho chương một của đề tài. 6.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn: - Điều tra cơ bản (bằng phiếu điều tra) kết hợp với quan sát, đàm thoại, phỏng vấn, trò chuyện để nghiên cứu thực trạng biện pháp chỉ đạo công tác bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên ở trường Tiểu học Cát Linh. - Thực nghiệm sư phạm để thử nghiệm biện pháp chỉ đạo công tác bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên nhằm nâng cao kết quả của hoạt động dạy và học trong nhà trường. Phương pháp này được sử dụng ở chương ba. - Nghiên cứu sản phẩm hoạt động của giáo viên và học sinh (giáo án, sổ sách ) để xác định kết quả công tác dạy - học của giáo viên và học sinh. 6.3. Phương pháp nghiên cứu hỗ trợ: 5
6. - Thống kê toán học để phân tích số liệu điều tra và thực nghiệm như tính phần trăm, tính trung bình. - Trò chuyện của cô giáo với học sinh. 7. Phạm vi, giới hạn nghiên cứu: Trong đề tài này, chúng tôi xin được giới hạn phạm vi nghiên cứu trong khuôn khổ một số biện pháp chỉ đạo công tác bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên ở trường Tiểu học Cát Linh nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả dạy học và giáo dục. 6
7. NỘI DUNG CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA BIỆN PHÁP CHỈ ĐẠO CÔNG TÁC BỒI DƯỠNG CHUYÊN MÔN CHO ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC CÁT LINH. 1.1. Sơ lược lịch sử vấn đề nghiên cứu: Công tác bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên và một vấn đề sớm được các nhà quản lý và lãnh đạo các trường học chú ý quan tâm. Họ đã sử dụng nhiều hình thức khác nhau để bồi dưỡng trình độ và năng lực mọi mặt cho giáo viên, đặc biệt về công tác chuyên môn và nghiệp vụ dạy học. Kết quả thi dạy giỏi của giáo viên và kết quả thi học sinh giỏi của học sinh đã khẳng định những việc đã làm là đúng. Đội ngũ giáo viên của trường Tiểu học Cát Linh có ý thức ham học hỏi, có trách nhiệm với công tác chuyên môn. Ban giám hiệu nhà trường nhận thức rõ vấn đề này nên đã có nhiều biện pháp chỉ đạo công tác này nhằm nâng cao chất lượng dạy và học của nhà trường. Song công tác bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên nhà trường còn chưa thực sự khoa học; bởi vậy lãnh đạo nhà trường khuyến khích việc tìm hiểu nghiên cứu để đưa ra những giải pháp hữu hiệu, góp phần đẩy mạnh chất lượng và hiệu quả dạy học của nhà trường. 1.2. Cơ sở lý luận của đề tài: 1.2.1. Căn cứ khoa học: * Yêu cầu đổi mới của chương trình và sách giáo khoa Tiểu học: Trong thời đại công nghệ thông tin và sinh học phát triển như vũ bão, cùng với xu thế toàn cầu hoá và công cuộc công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, Đảng ta khẳng định "Phát triển giáo dục và đào tạo là một trong những động lực thúc đẩy sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá, là điều kiện phát huy nguồn lực con người - yếu tố cơ bản để phát triển xã hội, tăng cường kinh tế nhanh, bền vững" (Văn kiện Đại hội X của Đảng Cộng sản Việt Nam): Yêu 7
8. cầu đổi mới giáo dục đòi hỏi đội ngũ giáo viên phải được bồi dưỡng thường xuyên về mọi mặt để đáp ứng thực tiễn. Theo đường lối đúng đắn của Đảng Cộng sản Việt Nam, Bộ giáo dục và đào tạo đã triển khai đổi mới chương trình giáo dục các bậc học, các cấp học, trong đó có cấp tiểu học để tiến kịp xu thế phát triển của các nước trong khu vực và trên thế giới. Năm học 2006 - 2007 ở cấp tiểu học, chúng ta đã thực hiện thay đổi chương trình và sách giáo khoa lớp 5 cả về mục tiêu, nội dung, phương pháp dạy học cũng như cách đánh giá. Xét ở cấp tiểu học, chúng ta thấy: Nội dung sách giáo khoa mới của bậc tiểu học đã được tinh giản, tập trung vào các kiến thức, kĩ năng cơ bản, mang tính thiết thực tích hợp được nhiều mặt giáo dục, nhiều môn học. Phương pháp dạy học hướng vào người học, lấy người học làm trung tâm; nghĩa là dạy học phải xuất phát từ người học, vì người học, nhằm giúp họ có đủ kiến thức đáp ứng được các đòi hỏi của xã hội trên cơ sở phát huy tối đa tính tích cực và sáng tạo của người học. Vì vậy, đổi mới phương pháp dạy học là lựa chọn và kết hợp các phương pháp dạy học cổ truyền với phương pháp dạy học hiện đại, phù hợp với từng đối tượng, nhằm phát huy tối đa tính tích cực, chủ động và sáng tạo của học sinh. Hình thức tổ chức và phương tiện dạy học cũng cần đổi mới cho phù hợp với phương pháp và nội dung dạy học (dạy theo lớp, theo nhóm và cho từng cá nhân học sinh ). Đổi mới cách đánh giá kết quả học tập ở các môn học như Toán, Tiếng Việt theo định lượng thang điểm 10, các môn học còn lai được đánh giá bằng phiếu nhận xét của giáo viên theo các mức: Hoàn thành tốt (A+), hoàn thành (A) và chưa hoàn thành (B). Trước yêu cầu đổi mới của chương trình và sách giáo khoa, đội ngũ giáo viên cần có trình độ chuyên môn và nghiệp vụ sư phạm vững vàng. Vì vậy, cải tiến việc chỉ đạo sinh hoạt tổ chuyên môn trong nhà trường là công tác thiết 8
9. thực, cấp bách. Điều này góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giáo dục của nhà trường. * Nhiệm vụ năm học 2006 - 2007 của Bộ giáo dục và Đào tạo: Ngày 12/8/2006, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã xác định nhiệm vụ năm học của các trường tiểu học, trong đó đặc biệt quan tâm việc tăng cường chỉ đạo, kiểm tra, đánh giá chất lượng đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý. Mục 3 của nhiệm vụ chỉ rõ: "Hoàn thiện cơ chế quản lý theo hướng tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong hoạt động dạy, nâng cao tinh thần trách nhiệm và đạo đức nghề nghệp của nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục các cấp; phân công, phân cấp hợp lý về trách nhiệm, quyền hạn quản lý nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục" (trích nhiệm vụ năm học 2006 - 2007 của Bộ giáo dục và đào tạo giao cho các trường tiểu học). 1.2.2. Một số vấn đề lý luận cơ bản của đề tài: *Khái niệm về đội ngũ giáo viên trong nhà trường tiểu học: Đội ngũ trong nhà trường tiểu học bao gồm cán bộ, giáo viên, nhân viên, và học sinh: trong đó đội ngũ giáo viên là lực lượng trực tiếp thực hiện công tác chăm sóc giáo dục học sinh, vì vậy chất lượng của đội ngũ giáo viên ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng công việc của nhà trường. * Mục tiêu của công tác bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên trong nhà trường: Xây dựng một đội ngũ giáo viên về số lượng và vững về chất lượng để có khả năng thực hiện nội dung giáo dục toàn diện được quy định rõ trong kế hoạch giảng dạy của nhà trường. * Cơ cầu và đặc điểm của đội ngũ giáo viên trong trường tiểu học: Chủ yếu gồm cán bộ quản lý, giáo viên. Ngoài ra còn có:nhân viên phục vụ giảng dạy và giáo dục như: văn thư, thư viện, phụ tá phòng thí nghiệm, giáo vụ , lực lượng này tuy không tham gia trực tiếp vào công tác giảng dạy và giáo dục nhưng những đóng góp của họ là không thể thiếu được để làm nên chất lượng dạy học và giáo dục của nhà trường. 9
10. * Vai trò và vị trí của đội ngũ giáo viên trong trường tiểu học: Giáo viên là lực lượng quan trọng nhất của trong nhà trường, là cầu nối học sinh với các lực lượng xã hội. Giáo viên là lực lượng chủ chốt giữ vị trí quan trọng và quyết định chất lượng của các hoạt động giáo dục ở nhà trường. Chất lượng dạy học và giáo dục của nhà trường phụ thuộc vào trình độ và khả năng của đội ngũ giáo viên là chủ yếu. Do vậy công tác bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên cần được quan tâm thích đáng, thực hiện thường xuyên, có kế hoạch. * Đặc điểm của đội ngũ giáo viên trong trường tiểu học: Giáo viên trong các trường tiểu học đại đa số là nữ, là thành phần giữ nhiều chức năng và nhiệm vụ trong nhà trường cũng như gia đình và xã hội. Họ sống rất giàu tình cảm, dễ cảm thông với nhau, hay trao đổi trò chuyện với nhau; công tác giảng dạy rất phù hợp với đặc điểm tâm lý và nhân cách của họ. Người giáo viên không chỉ là người thầy mà còn là người mẹ thứ hai của trẻ. 1.3. Cơ sở thực tiễn của đề tài: Thực tiễn giáo dục của các trường tiểu học trong thành phố Hà Nội đã khẳng định nhận thức đúng đắn về công tác quản lý và bồi dưỡng chuyên môn - nghiệp vụ cho giáo viên. Công tác bồi dưỡng đội ngũ giáo viên về chuyên môn, nghiệp vụ là một phần kế hoạch tổng thể của nhà trường. Giáo viên là một bộ phận trong cơ cấu tổ chức của nhà trường. Do vậy công tác quản lý và bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho độ ngũ giáo viên là rất cần thiết. Hiệu quả của công tác bồi dưỡng và phát triển đội ngũ giáo viên có tác động quyết định kết quả dạy học và giáo dục của nhà trường tiểu học. Thực tế hoạt động của công tác quản lý và bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên ở trường Tiểu học Cát Linh cho thấy: Đội ngũ giáo viên trường Tiểu học Cát Linh rất tích cực, nhiệt tình, có ý thức trách nhiệm tham gia vào các hoạt động học tập bồi dưỡng chuyên môn. Mọi giáo viên luôn ủng hộ các hoạt động của các tổ chuyên môn trong nhà trường. Kết quả hoạt 10
11. động của các tổ chuyên môn trong nhà trường đã được Ban giám hiệu đánh giá cao. Tuy nhiên so với yêu cầu của thực tiễn xã hội thì đội ngũ giáo viên trường Tiểu học Cát Linh vẫn phải cố gắng nhiều. Điều này đòi hỏi đội ngũ giáo viên cần được bồi dưỡng về quản lý chuyên môn nghiệp vụ một cách thường xuyên; vấn đề bồi dưỡng phải được xây dựng thành kế hoạch khoa học và chịu sự chỉ đạo của ban giám hiệu nhà trường. Kết luận chương: Kết quả nghiên cứu lý luận và thực tiễn của công tác quản lý và bồi dưỡng đội ngũ giáo viên trong trường Tiểu học là cơ sở khoa học cần thiết để định hướng, chỉ đạo cho quá trình nghiên cứu đề tài. 11
12. CHƯƠNG 2 NGHIÊN CỨU THỰC TRẠNG BIỆN PHÁP CHỈ ĐẠO CÔNG TÁC BỒI DƯỠNG CHUYÊN MÔN CHO ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC VÀ ĐỀ XUẤT BIỆN PHÁP CHỈ ĐẠO BỒI DƯỠNG CHUYÊN MÔN CHO ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC CÁT LINH 2.1. Đặc điểm và tình hình của trường Tiểu học Cát Linh : Trường Tiểu học Cát Linh thành lập thuộc Phòng giáo dục Quận Đống Đa, Thành phố Hà Nội. Trường đóng trên địa bàn phường Cát Linh. Ngay từ khi thành lập, trường đã thực hiện học buổi/ngày. Trường có lớp với số học sinh là em. Đội ngũ giáo viên, cán bộ và nhân viên gồm người. Trong đó, Ban giám hiệu: ; giáo viên: ; tuổi đời bình quân trên tuổi. Giáo viên dạy các môn chuyên biệt, nhân viên y tế, bảo vệ, tạp vụ, nhân viên tổ nuôi dưỡng làm theo hợp đồng thời vụ. Đời sống của giáo viên tương đối ổn định, lương hưởng theo ngạch bậc, bằng cấp và phụ cấp nghề 35%. 2.2. Nghiên cứu thực trạng công tác bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên: 2.2.1. Mục đích và yêu cầu của nghiên cứu thực trạng: Việc nghiên cứu thực trạng của đề tài này nhằm mục đích: - Xác định rõ thực trạng công tác bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên của nhà trường trong những năm trước. - Phân tích kết quả nghiên cứu thực trạng để tìm hiểu nguyên nhân của thực trạng, làm cơ sở cần để thực hiện chương ba của đề tài nghiên cứu. Để nghiên cứu thực trạng đạt kết quả tốt, tôi đã tuân thủ nghiêm túc các yêu cầu: Tính kế hoạch, nguyên tắc, linh hoạt, mềm dẻo, dân chủ, tập trung và sự chuẩn bị chu đáo 2.2.2. Nội dung khảo sát và cách tiến hành: Nội dung khảo sát: 12
13. - Khảo sát nhận thức của Ban giám hiệu, giáo viên về công tác bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên của nhà trường (vai trò, nguyên tắc, khái niệm). - Khảo sát biện pháp chỉ đạo bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên như: xây dựng kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo thực hiện, kiểm tra, giám sát, điều chỉnh, đánh giá kết quả và tổng kết rút ra bài học kinh nghiệm. Cách thức tiến hành khảo sát: - Gặp gỡ, trao đổi trực tiếp với Ban giám hiệu nhà trường: với các tổ trưởng chuyên môn, giáo viên trong trường. - Nghiên cứu kỹ sổ sách ghi chép sinh hoạt và hoạt động chuyên môn của nhà trường và các tổ chuyên môn. - Nghiên cứu kĩ báo cáo tổng kết của Ban giám hiệu và các tổ chuyên môn; Nghiên cứu các văn bản, tài liệu chỉ đạo và hướng dẫn hoạt động chuyên môn trong nhà trường tiểu học mà cấp trên đã ban hành. - Làm thực nghiệm điều tra cơ bản bằng phiếu xin ý kiến. Phân tích kết quả thực nghiệm điều tra và dùng phương pháp thống kê xác xuất trong toán học để đếm số lượng và tính phần trăm, lập bảng biểu. - Thăm lớp, dự tiết dạy học của giáo viên, dự giờ sinh hoạt chuyên đề và sinh hoạt chuyên môn của các tổ chuyên môn. * Cách tiến hành điều tra thực trạng: - Xây dựng phiếu điều tra cho giáo viên (20 phiếu hỏi). - Xin ý kiến đánh giá từ chính giáo viên của nhà trường. - Tổng hợp và lập bảng biểu thống kê kết quả. 13
14. Bảng thống kê kết quả điều tra thực trang công tác bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên (Năm 2005 - 2006). Tốt Khá Trung bình Yếu Nội dung điều tra SL % SL % SL % SL % Nhận thức 4 20% 6 30% 10 50% 0 0 Xây dựng kế hoạch 6 30% 10 50% 4 20% 0 0 Tổ chức 9 45% 9 45% 2 10% 0 0 Chỉ đạo thực hiện 3 15% 7 35% 10 50% 0 0 Kiểm tra 5 25% 10 50% 5 25% 0 0 2.2.3. Phân tích kết quả nghiên cứu thực trạng: Kết quả nghiên cứu thực trạng về biện pháp chỉ đạo công tác bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên cho thấy: - Một số giáo viên: nhận thức về vị trí, vai trò và nhiệm vụ của công tác bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên chưa đầy đủ, chưa thực sự phấn khích tham gia hoạt động chuyên môn, chưa thấy rõ vai trò của bồi dưỡng chuyên môn đối với công tác của mình. - Ban giám hiệu: chưa được bồi dưỡng kiến thức và kỹ năng nghiệp vụ quản lý cao cấp. Họ có nhận thức đúg về vấn đề bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên, song chưa thực hiện đủ chức năng và nhiệm vụ của mình; việc hướng dẫn và tổ chức hoạt động để bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên còn mang tính đối phó và tự phát, thiếu kế hoạch. - Nghiên cứu việc xây dựng kế hoạch cho chương trình bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên: Nhà trường thiếu kế hoạch bồi dưỡng dài hơi cho giáo viên. Kế hoạch công tác năm học của nhà trường thể hiện khá đầy đủ nội dung các hoạt động giáo dục, song vấn đề bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên chưa được đề cập một cách đúng mức. Hạn chế là chưa phân công cụ thể người thực hiện, chưa chỉ rõ tiến bộ thời gian, chưa xây dựng kế hoạch chi tiết cho học kỳ, quý, tháng, tuần; kế hoạch của các tổ chuyên môn còn chung chung. Nguyên 14
15. nhân của thực trạng là: Do một số giáo viên chưa thấy hết tầm quan trọng của nó trong hoạt động giáo dục nhà trường; chưa thực sự thích thú và hăng hái tham gia hoạt động thi đua về chuyên môn nghiệp vụ; biện pháp tổ chức chưa phù hợp với mọi người nên chưa kích thích được tích tích cực của mỗi cá nhân; việc xây dựng kế hoạch thường dựa vào kinh nghiệm càun viêt; trình độ, năng lực của giáo viên trong tổ khối chuyên môn còn hạn chế; hình thức động viên khen thưởng và nhắc nhở phê bình thiếu phong phú, chưa thiết thực. - Kết quả khảo sát việc tổ chức công tác bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên của nhà trường: Việc xã hội tổ chức được tiến hành dân chủ, đúng quy chế. Nhận xét: Ưu điểm: Có đủ cơ cấu về số lượng, phân công nhiệm vụ cụ thể trình độ học vấn theo bằng cấp khá cao. Hạn chế: Kinh nghiệm, nghiệp vụ về tổ chức hình thức, hoạt động để bồi dưỡng cho đội ngũ giáo viên chưa nhiều, một số giáo viên chưa nhiệt tình trong hoạt động. Nguyên nhân của thực trạng này là mọi người chưa ý thức hết tầm quan trọng của công tác bồi dưỡng chuyên môn trong hoạt động chung của trường. Ban giám hiệu không được bồi dưỡng thường xuyên về chuyên môn nghiệp vụ. Có thể công tác bồi dưỡng chuyên môn được chỉ đạo thường xuyên, song thiếu kế hoạch dài hơi. Giáo viên tích cực tham gia hoạt động nhưng Ban giám hiệu chưa phân công rõ niệm vụ cho mỗi cá nhân trong từng công việc cụ thể. Công việc đôi khi còn chồng chéo, kỷ luật lao động chưa nghiêm. Ban giám hiệu sắp xếp và phân công công việc chưa khoa học. Tinh thần cộng đồng trách nhiệm giữa các tổ chuyên môn trong trường chưa cao. Công tác chỉ đạo tổ chức hoạt động chuyên môn thiếu biện pháp chỉ đạo cụ thể. - Kết quả khảo sát công tác bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên của trường: 15
16. Do nhận thức chưa rõ ràng về vai trò, nhiệm vụ của công tác bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên trong nhà trường nên chưa phát huy được tính tích cực, chủ động, sáng tạo của giáo viên đối với công tác chuyên môn. Việc kiểm tra, đánh giá hoạt động dạy học có tính "dĩ hoà vi quý", thủ tiêu đấu tranh; mọi người né tránh việc nhận xét, phê bình những việc làm chưa đúng; việc biểu dương, khen thưởng về chuyên môn chưa tạo được sự phấn khích cho người làm tốt công việc (phần thưởng vật chất ít giá trị, giấy khen, bằng khen không có nhiều ý nghĩa thực tế). Do vậy, hiệu quả của việc kiểm tra, đánh giá, khen thưởng về chuyên môn chưa cao. 16
17. Kết luận chương: Sau khi phân tích thực trạng, thấy được ưu điểm, khuyết điểm của công tác bồi dưỡng chuyên môn đội ngũ giáo viên trường Tiểu học Cát Linh, tôi đã có nhiều biện pháp mới nhằm phát huy các ưu điểm và khắc phục những nhược điểm của công tác này. 17
18. CHƯƠNG 3 THỰC NGHIỆM BIỆN PHÁP CHỈ ĐẠO CÔNG TÁC BỒI DƯỠNG CHUYÊN MÔN CHO ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC CÁT LINH VÀ KẾT QUẢ THỰC NGHIỆM 3.1. Mục đích và yêu cầu của thực nghiệm. 3.1.1 Mục đích: Công tác bồi dưỡng và nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên là công việc không bao giờ kết thúc. Mục đích của công tác này là nhằm đẩy mạnh sự phát triển về chuyên môn, nghiệp vụ cho tất cả giáo viên, cán bộ và nhân viên trong nhà trường, giúp giáo viên có đủ năng lực tham gia vào công cuộc đổi mới giáo dục, nâng cao sự hiểu biết về ch và các vấn đề giáo dục nói chung, giúp đội ngũ giáo viên theo kịp và đáp ứng tốt các yêu cầu đòi hỏi của xã hội, theo kịp sự phát triển của khoa học kỹ thuật và khoa học giáo dục. Công tác này làm cơ sở cho việc cải tiến nền giáo dục quốc dân theo hướng vừa hiện đại vừa sát thực tế Việt Nam. Đây chính là mục tiêu chính của công tác bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên. 3.1.2. Một số yêu cầu cơ bản cần thiết: Để công tác bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên đạt kết quả tốt thì: - Hiệu trưởng phải nhận thức đúng về tầm quan trọng của công tác bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên. - Ban giám hiệu nhà trường cần xác định đúng nhu cầu, mục tiêu, nội dung cần bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên. - Tổ chức và chỉ đạo triển khai thực hiện kế hoạch bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên đạt hiệu quả. Kế hoạch bồi dưỡng chuyên môn phải là một phần trong kế hoạch chung, để thể hiện rõ trong các hoạt động giáo dục của nhà trường, của các tổ, khối chuyên môn. Mỗi hoạt động bồi dưỡng đều có mục đích riêng, nội dung và 18
19. phương pháp, phương tiện thực hiện riêng và cuối cùng phải được Hiệu trưởng đánh giá. 3.2. Nội dung thực nghiệm bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên: Nội dung bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên, cán bộ trong các trường tiểu học là: - Bồi dưỡng, nâng cao tư tưởng, nhận thức chính trị cho đội ngũ giáo viên; giáo dục lý tưởng sống gắn liền với bồi dưỡng phẩm chất nghề nghiệp cho cán bộ và giáo viên. Tạo mọi điều kiện thuận lợi cho cán bộ, giáo viên được tiếp xúc với các phương tiện thông tin báo chí; mặt khác nhà trường cần thường xuyên tổ chức cho cán bộ, giáo viên được nghe báo cáo thời sự, kịp thời phổ biến những chủ trương, chính sách của Đảng và nhà nước và chính sách của địa phương. - Bồi dưỡng cho cán bộ và giáo viên về văn hoá và ngoại ngũ. Mọi cán bộ và giáo viên vần nắm vững trình độ hiểu biết văn hoá, xã hội, khoa học kỹ thuật mới có thể làm tốt công tác giảng dạy và giáo dục có hiệu quả. Cán bộ và giáo viên cần tăng cường sử dụng ngoại ngữ và học thêm ngoại ngữ để có thể đọc tài liệu nước ngoài, làm phong phú thêm vốn kiến thức của mình về chuyên môn, nghiệp vụ và các nền văn hoá thế giới. Hiệu trưởng cần tạo điều kiện cho cán bộ và giáo viên cả về thời gian và kinh phí để khuyến khích họ tích cực trau dồi học tập, nâng cao trình độ ngoai ngữ Nhà trường cần đầu tư xây dựng một thư viện trường học có đủ các loại sách, tư liệu tham khảo, các loại tạp chí, báo chí để giáo viên và cán bộ được xem nhằm cập nhật thông tin và mở rộng hiểu biết. Ngoài ra hiệu trưởng cần thường xuyên tổ chức các hoạt động giao lưu văn hoá với địa phương, tổ chức đi tham quan di tích lịch sử, nhà bảo tàng, công trình công nông nghiệp, tổ chức các buổi thông tin khoa học về các vấn đề tự nhiên, xã hội - Bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho giáo viên là công việc hàng đầu; là công việc không thể thiếu được trong suốt quá trình giảng dạy của họ. Giáo viên phải có chuyên môn vững vàng và sâu rộng. Muốn vậy, giáo viên phải bồi 19
20. dưỡng những kiến thức cập nhật, nâng cao kiến thức và kỹ năng để có đủ năng lực dạy tốt môn học mà mình được phân công. Đối với những giáo viên chưa đạt trình độ chuẩn thì phải được bồi dưỡng để đạt chuẩn theo quy định. Trên cơ sở đó giáo viên rèn cho mình khả năng thể hiện kỹ năng sư phạm nhuần nhuyễn. - Bồi dưỡng về năng lực công tác. Năng lực này là kỹ năng tổ chức hoạt động giảng dạy - giáo dục, kỹ năng nhận thức và giải quyết tình huống trong dạy học - giáo dục. Năng lực công tác của giáo viên chỉ có thể có được trên cơ sở quá trình rèn luyện, học tập và rút kinh nghiệm không ngừng của bản thân và đồng nghiệp. Mặt khác, hiệu trưởng cần tạo điều kiện bằng cách tin tưởng giao việc cho giáo viên để họ mạnh dạn thực hiện, sáng tạo thể hiện, trong quá trình đó hiệu trưởng theo dõi, động viên, giúp đỡ, nhận xét, rút kinh nghiệm và đóng góp ý kiến cho họ. - Bồi dưỡng nghiên cứu khoa học, viết sáng kiến kinh nghiệm trong dạy học và giáo dục trong độ ngũ giáo viên. Viết sáng kiến kinh nghiệm và tham gia nghiên cứu khoa học sẽ có tác dụng thúc đẩy việc thực hiện nhiệm vụ dạy học được tốt hơn, trình độ hiểu biết về chuyên môn cũng được nâng lên một cách cơ bản. Hiệu trưởng cần có hình thức đặc biệt (kết hợp cả tinh thần lẫn vật chất) để khuyến khích, động viên cán bộ và giáo viên tham gia viết sáng kiến kinh nghiệm và nghiên cứu khoa học. Có thể hiệu trưởng mời chuyên gia về hướng dạy cho giáo viên kiến thức và kỹ năng viết sáng kiến kinh nghiệm về dạy học và giáo dục. Cần gợi ý những đề tài mà giáo viên có thể làm được nhằm giải quyết những vấn đề mà trong thực tế nhà trường còn đang hạn chế. - Bồi dưỡng sức khoẻ cho đội ngũ giáo viên. Hiệu trưởng cần thực hiện nghiêm túc và chu đáo các chế độ, chính sách về lao động, nghỉ hè, nghỉ phép, chế độ khám sức khoẻ, khám bệnh, hưu trí, các chế độ đối với nữ công chức Ban giám hiệu kết hợp chặt chẽ với công đoàn để chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho giáo viên. 3.3. Cách tiến hành thực nghiệm: 20
21. - Xây dựng kế hoạch bồi dưỡng cho đội ngũ cán bộ và giáo viên: Chúng ta có thể làm phiếu xin ý kiến của giáo viên về nhu cầu cá nhân, xác định mức độ quan tâm của họ đối với một số chủ điểm nào. Sau đó thu nhập, phân tích, trên cơ sở đó lên kế hoạch tổng thể cho cả năm, xác định nội dung hoạt động ưu tiên, xác định kết quả sẽ đạt được sau khi thực hiện các hoạt động bồi dưỡng, xác định danh sách các thành viên cho mỗi nội dung hoạt động được bồi dưỡng. - Biện pháp tổ chức và chỉ đạo việc thực hiện bồi dưỡng cho cán bộ và giáo viên. Chúng ta có thể tiến hành theo các hình thức như: + Bồi dưỡng tại chỗ: Kinh nghiệm thực thế cho thấy việc bồi dưỡng tại chỗ sẽ thành công hơn là gửi cán bộ đi học ngoài đơn vị, vì hình thức này khích lệ cho mọi người đều được tham gia. Cần triệt để khai thác nguồn lực có sẵn. Công tác bồi dưỡng tại chỗ cần được tiến hành thường xuyên, liên tục và có hiệu quả. + Phát động thi giáo viên dạy giỏi cấp cơ sở vào đầu tháng 10 hàng năm. + Tổ chức thì học sinh giỏi cấp cơ sở ở tất cả các khối lớp nhằm khích lệ lòng tự trọng nghề nghiệp trong mỗi giáo viên. + Cử cán bộ, giáo viên tham gia các hoạt động bồi dưỡng bên ngoài do Phòng giáo dục tổ chức, hoặc trường bồi dưỡng cán bộ giáo dục Hà Nội mở. + Giao nhiệm vụ tự bồi dưỡng cho, giáo viên. Có thể tiến hành các biện pháp và hình thức cụ thể như: - Xây dựng nhà trường thành một số tổ chức học tập. - Xây dựng đội ngũ cốt cán về chuyên môn. - Xây dựng cơ sở vật chất, tạo điều kiện làm việc và học tập tốt cho cán bộ và giáo viên: tủ sách, xếp thời khoá biểu hợp lý, caỉ tiến lịch họp * Một số hình thức tiến hành cụ thể: - Tham gia các khoá học, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn. - Tham gia hội thảo, xemina - Đi thực tế - Tham dự các hội nghị. 21
22. - Trao đổi, giao lự về chuyên môn qua mạng. - Tổ chức cho các cá nhân tự bồi dưỡng * Ban giám hiệu đánh giá, rút kinh nghiệm chương trình bồi dưởng. Kế hoạch bồi dưỡng cho giáo viên cần được đánh giá và cập nhật thường xuyên, cho dù thành công hay thất bạ. Khi đánh giá cần đưa ra một síô tiêu chí như: - Yêu cầu thành viên phát biểu ý kiến đánh giá của mình sau khi tham gia hội thảo. - Yêu cầu giáo viên viết báo cáo về một hội thảo, tập huấn, đi thực tế. - Yêu cầu giáo viên thu hoạch hoặc kế hoạch hành động, hoặc . Viết sáng kiến kinh nghiệm từ những điều đã được tiếp thu qua khoá tập huấn, hội thảo - Ban giám hiệu dự giờ dạy với phương châm đánh giá thúc d dẩy phát triển nhằm tìm ra các giải pháp để nâng cao chuyên môn và nghiệp vụ giảng dạy và giáo dục của giáo viên. 3.4. Kết quả thực nghiệm. * Kêt quả học tập ( văn hoá ) của học sinh là: Bảng xếp loai văn hoá - năm học 2005 - 2006 Giỏi Khá Trung bình Yếu SL % SL % SL % SL % / * Học sinh dự thi học sinh giỏi cấp Quận: đạt giải/ em dự thi. Bảng xếp loai văn hoá - năm học 2006 - 2007 Giỏi Khá Trung bình Yếu SL % SL % SL % SL % *Kết quả tổ chức hội thi giáo viên dạy giỏi cấp cơ sở 22
23. Năm học 2005 - 2006. - Số giáo viên có kết quả tiết thi dạy đạt loại Giỏi: / đồng chí, chiếm tỷ lệ % - Số giáo viên có kết quả tiết dạy đạt loại khá: / đồng chí, chiếm tỷ lệ % Trong đó số giáo viên được dự thi cấp quận; đồng chí. ( đồng chí đạt giải A2, đồng chí đạt giải A1). Năm học 2006 - 2007 - Số giáo viên có kết quả tiết thi dạy đạt loại Giỏi: / đồng chí, chiếm tỉ lệ % - Sồ giáo viên có kết quả tiết thi dạy đạt loại Khá: 4/28 đồng chí, chiếm tỉ lệ 14,3% Trong đó số giáo viên được dự thi cấp Quận: đồng chí ( đồng chí đạt giải A). Kết luận chương ba: - Biện pháp chỉ đạo công tác bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên ở trường Tiểu học Cát Linh được tiến hành thực nghiệm khoa học trong năm học 2006 - 2007 một cách nghiêm túc đã cho chúng ta kết quả khả quan. - Kết quả thực nghiệm đã khẳng định tính đúng đắn, khoa học và thực thi đã mang lại những chuyển biến rõ rệt trong công tác bồi dưỡng đội ngũ và kết quả học tập của nhà trường. 23
24. KẾT LUẬN CHUNG VÀ KHUYẾN NGHỊ 1. Kết luận chung: - Kết quả nghiên cứu cơ sở lý luận và thực itễn của đề tài là đúng đắn. Qua đó nhận thức của mọi người về công tác bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên được nâng cao. - Kết quả điều tra cơ bản ở trường Tiểu học Cát Linh là khách quan, đã xác định rõ thực trang công tác bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên nói chung và biện pháp chỉ đạo về công tác bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên của nhà trường nói riêng. - Kết quả thực nghiêm sư phạm đã khẳng định tính đúng đắn và khoa học của những biện pháp chỉ đạo mà chúng tôi đã xây dựng trong đề tài. 2. Khuyến nghị: - Để làm tốt công tác bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên, người hiệu trưởng phải là người có trình độ và năng lực về mọi mặt. - Hiệu trưởng và Bí thư chi bộ Đảng vần quan tâm và tạo điều kiện cho công tác bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên trong nhà trường. - Cấp trên cần tổ chức các khoá tập huấn và mở các lớp bồi dưỡng kiến thức, hiểu biết và kỹ năng về công tác bồi dưỡng đội ngũ cán bộ lãnh đạo của các nhà trường. Hà Nội, ngày tháng năm Người viết khoá luận 24
25. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Bộ Giáo dục và Đào tạo. Nhiệm vụ năm học, Nhà xuất bản Giáo dục. 2. Luật Giáo dục 2006 3. Điều lệ trường Tiểu học 4. Điều lệ Công đoàn 5. Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội, Giáo trình bồi dưỡng Hiệu trưởng trường Tiểu học, Nhà xuất bản Hà Nội - 2006 6. Thái Duy Tuyên, Giáo dục học hiện đại, Nhà xuất bản Đại học Quốc gia Hà Nội. 25
26. MỤC LỤC MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài 2. Mục đích nghiên cứu 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 4. Giả thuyết khoa học 5. Nhiệm vụ nghiên cứu 6. Phương pháp nghiên cứu 7. Phạm vi, giới hạn nghiên cứu NỘI DUNG Chương 1. Cơ sở lý luận và thực tiễn của biện pháp chỉ đạo công tác bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên ở trường Trường Tiểu học Cát Linh . 1.1. Sơ lược lịch sử của vấn đề nghiên cứu 1.2. Cơ sở lý luận của đề tài nghiên cứu 1.3. Cơ sở thực tiễn của đề tài nghiên cứu Chương 2: Nghiên cứu thực trạng biện pháp chỉ đạo công tác bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên ở Trường tiểu học và đề xuất biện pháp chỉ đạo bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên ở trường tiểu học Tràng An. 2.1. Đặc điểm và tìnhhình của Trường Tiểu học Tràng An 2.2. Nghiên cứu thực trạng Chương 3: Thực nghiệm biện pháp chỉ đạo công tác bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên trường tiểu học Tràn An và kết quả thực nghiệm. 3.1. Mục đích và yêu cầu thực nghiệm 3.2. Nội dung thực nghiệm 3.3. Cách tiến hành thực nghiệm 3.4. Kết quả thực nghiệm KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 1. Kết luận 26
27. 2. Khuyến nghị 27