Giáo án Ngữ văn 8 - Tiết 25: Văn bản Đánh nhau với cối xay gió (Trích Đôn-Ki-hô-tê - Xéc-van- téc)

Nội dung text: Giáo án Ngữ văn 8 - Tiết 25: Văn bản Đánh nhau với cối xay gió (Trích Đôn-Ki-hô-tê - Xéc-van- téc)

1. Tiết 25 :Văn bản ĐÁNH NHAU VỚI CỐI XAY GIÓ ( Trích Đôn-ki-hô-tê Xéc-van- téc) Mục tiêu cần đạt: * HS c/nhận đúng về các h/tợng và cách XD n/vật trong đoạn trích * TTKT&KN: - nắm đc đặc điểm thể loại truyện; NT x/dựng cặp n/vật tơng phản bất hủ: hiệp sĩ Đôn-ki-ho-tê và giám mã Xan-trô-pan-xa; Đánh giá thoả đáng những u, khuyết điểm của từng n/vật, từ đó bớc đầu hiểu đc CĐ TP vĩ đại của Xec.và rút ra những bài học bổ ích - Rèn kĩ năng đọc, TTVBTS,PT,so sánh đ/giá n/vật * Tích hợp:TTVBTS ,luyện kết hợp MT,BC,TS Chuẩn bị: tìm đọc TP Tiến trình: Bài cũ: Truyện Cô bé bán diêm kết thúc nh thế nào? Hãy nêu ý nghĩa của phần kết thúc ấy? Bài mới: Tạm biệt An đéc xen của Đn Đan Mạch xa xôi với những câu chuyện cổ tích giữa cuộc đời, những câu chuyện giàu giá trị hiện thực và thấm đẫm tinh thần nhân văn nhân đạo cao cả, hôm nay co trò mình đến với đất nớc Tây Ban Nha- ( chiếu)- 1 đn thuộc phía Tây châu Âu.Đn nổi tiếng với điệu nhảy Flamenco say đắm lòng ngơì, đn của những võ sĩ đấu bò tót dũng cảm và hình ảnh của những cối xay gió từng tồn tại từ mấy trăm năm qua và giờ đây vẫn hiện diện nh 1 hình ảnh đẹp đẽ thân thơng về xứ sở này Nói đến cối xay gió ngời ta không thể không nhắc tới 1 nhân vật văn họcdã đi vào tâm hồn và sự yêu mến đặc biệt cuả bao thế hệ bạn đọc. Đó chính là Đôn Ki- hô- tê ( Đông ki xôt)- Nhân vật trong tác phẩm cùng tên cuả nhà văn nổi tiếng TBN: Xéc- van-tet Hôm nay cô trò ta có dịp đợc làm quen với nhân vật này qua trích đoạn Đánh nhau với cói xay gió trích trong TP I .Giới thiệu tác giả , tác phẩm 1.Tác giả ? Dựa vào chú thích SGK hãy nêu những nét chính về TG? - Xec-van-tet ( 1547- 1616) là nhà văn lỗi lạc TBN, thời Phục Hng . G: ( chiếu ảnh và giới thiệu thêm): Ông sinh ra trong gia đình quý tộc nhỏ và sa sút ở thị trấn Henarex , gần thủ đô Manđrit. Cha là thaỳ thuốc nghèo, nhà đông con, ông chịu nhiều thiệt thòi thời nhỏ, gia đình phải di chuyển nhiều nơi lận đận để kiếm sống - Sáng tác nhiều thể loại: thơ tiểu thuyết truyện ngắn - Tác phẩm chính: G: Từng là binh sĩ từng bị bắt giam từng sống cuộc đời cực nhọc Cuộc sống với nhiều biến cố thăng trầm đã cho 1 vốn sống phong phú để làm nên cuốn tiểu thuyết Đôn Ki- hô- tê – 1 TP bất hủ của mọi thời đại 2. Tác phẩm: Bộ tiểu thuyết Đôn Ki- hô- tê có tên gọi nữa là Đôn Ki hô tê- nhà quý tộc tài ba xứ Man tra gồm 2 phần: - Phần 1: 52 chơng xuất bản năm 1605 - Phần 2: 74 chơng xuất bản năm 1615 G nói thêm:
2. Tiểu thuyết Đôn K ngay từ khi ra đời đã đợc đón chào nồng nhiệt. Tập sách bán chạy nh bánh thánh. Vừa in ra là ngời ta đã thấy nó ở khắp nơi: trên bàn viết của các nhà văn, trong tay ngời gác cửa, trong các cung điện, các nhà thờ, các trờng đại học, bên lò sởi quán trọ Điều gì đã làm nên sức cuốn hút lớn của cuốn truyện đến vậy? ? Đọc phần tóm tắt trong SGK? G: Câu chuyện xoay quanh nhân vật chàng hiệp sĩ ĐônK. Và có 1 giai thoại lý thú về câu chuyện này nh sau: một hôm vua TBN đứng trên bao lơn cung điện nhìn xuống đ- ờng phố, ngài thấy 1 thanh niên vừa đi vừa chăm chú đọc một cuốn sách thỉnh thoảng dừng bớc phá lên cời.Vua bảo cậu chàng kia nếu không điên thì nhất định đang đọc truyện nhà kị sĩ Đôn K. Quả nhiên đúng nh thế Nghệ thuật hài hớc trong lối kể và tả là nét đặc sắc làm nên sự cuốn hút lớn cuả TP Thời lợng ngắn không cho phép cô giới thiệu sâu hơn về Tp này. Các em hãy về tìm đọc. Bây giờ chúng ta sẽ tìm hiểu văn bản trích đoạn 3. Văn bản: Trích từ chơng 8,9 của phần thứ nhất trong TP có tựa đề: Cuộc gặp gỡ rùng rợn quá sức tởng tợng giữa hiệp sĩ dũng cảm Đôn K với cối xay gió và những sự việc khác đáng nhớ G giới thiệu sự việc trớc đó: - Trớc đó tr kể Đôn K say mê truyện kiếm hiệp mụ mị cả đầu óc.Lão muốn mình trở thành hiệp sĩ nh trong các tr kiếm hiệp, cữơi ngựa, cây giáo và tấm khiên trong tay đi khắp nơi trừ gian diệt ác.Lão lục đồ binh giáp cũ đã han gỉ ra lau chùi lại làm vũ khí mât 1 tuần, nghĩ tên cho con ngựa gày còm của mình mất 4 ngày là Rô xi nan tê ( con tuấn mã đứng đầu tất cả những con ngựa trên đời) , suy nghĩ đặt biệt hiệu cho mình mất 8 ngày( Đôn K là biệt hiệu lão tự đặt cho mình- Đôn là dòng họ quý tộc), chọn cho mình 1 tình nơng và đổi thành tên quý tộc cho sang là nàng Đuyn xi nê a rồi ra đi.Lần ra đi thứ nhất này kết thúc bằng cuộc giao đấu với những ngời lái buôn vì họ không chịu công nhận nàng Đuyn xi nê a là đẹp nhất trần gian, Đôn K bị đánh nhừ tử - Chơng 8,9 kể về lần ra đi thứ 2 có thêm Xan chô Pan xa - chuyến đi thất bại nhất bi hài nhất và trận chiến đầu tiên trong lần ra đi này là Đôn K đánh nhau với cối xay gió- trích đoạn chúng ta học kể về sự việc này - sau đoạn trích này TG kể Đôn K còn lao vào nhiều cuộc chiến kỳ cục khác nh đánh tan 1 đám tang, lao vào đám rớc cầu ma giải thoát cho náng công chúa bị bắt cóc ( thực ra là bac ảnh Đức Mẹ) cũng bị đánh nhừ tử - Rồi Đôn K còn ra đi lần thứ 3 với bao thất bại bi hài nữa rồi mới nhận ra sai lầm của mình G: Đoạn trích ngắn so với cả TP nhng là đoạn thể hiện khá rõ những điều tốt đẹp và cả những điều ngớ ngẩn nực cời của chàng hiệp sĩ xứ Man tra II. Đọc- Tìm hiểu văn bản * Đọc HS đọc đoạn 1 GV tóm tắt đoạn 2 HS đọc đoạn còn lại ? Giải thích các chú thích? - Giám mã là ngời làm công việc gì? - Hiệp sĩ?
3. G: Thời trung cổ xa xa, hiệp sĩ đợc vua hay lãnh chúa phong tớc.Hình ảnh quen thuộc của những hiệp sĩ: cao lớn trang phục áo giáp giáo gơm khiên oai phong cỡi trên lng mnhững con tuấn mã. Họ có lòng dũng cảm, lòng trung thành gấn nh tuyệt đối sẵn sàng hy sinh cho những điều tốt đẹp hơn - Hiệp sĩ lang thang? * Bố cục: ? Xác định 3 phần của đoạn truyện này theo trình tự diến bién trớc trong và sau khi đánh nhau với cối xay gió? - Từ đầu -> không cân sức: Thày trò hiệp sĩ tranh cãi về cối xay gió - Tiếp -> toạc nửa vai :Đôn K đánh nhau với cối xay gió - Còn lại -> hết : Hai thày trò tiếp tục hành trình phiêu lu ? Tóm tắt nội dung đoạn trích? Đôn K và Xan chô đang trên đờng đi thì thấy trớc mặt có 3 4 chục cái cối xay gió. Đôn K cho rằng đó là những gã khổng lồ dù Xan chô đã giaỉ thích đó chỉ là cối xay gió. ĐônK xông lên đánh nhau với cối xay gió để quét sạch giống xấu xa khỏi mặt đất và lão bị cánh quạt của cối xay quật ngã. Sau đó hai thày trò lên đờng đi tiếp. Bắt chớc các hiệp sĩ Đôn K không kêu đau, suốt đêm không ngủ để nghĩ tới tình nơng và sáng ra cũng không muốn ăn vì nghĩ đến tình nơng cũng đủ no rồi ? Đoạn trích nổi lên 2 nhân vật là ai?( Đôn K và giám mã Xan chô Pan xa) G: Các sự viêc xoay quanh 2 nhân vật này qua đó tính cách của từng nh vật đợc thể hiện rất rõ, chúng ta sẽ tìm hiểu từng nvật qua diễn biến các sự việc ( G yêu cầu HS kẻ đôi trang vở) 1. Nhân vật Đôn Ki-hô-tê ? Phần tóm tắt TP – SGK đã giới thiệu với chúng ta về hiệp sĩ Đôn K nh thế nào? ( giới thiệu tranh SGK) G: Đi cùng với Đôn K là giám mã Xan chô Pan xa phục phịch béo lùn cỡi trên lng con lừa thấp lè tè ( hình lên đờng).Hai thày trò đang đi trên đờng thì thấy trớc mặt 3- 4 chục cái cối xay gió ? Em biết gì về cối xay gió? - Đây là loại cối xay hạt ngũ cốc, lúa mì thành bột hoạt động bằng sức gió thổi quay các cánh quạt để chuyển động cối đá bên trong - ( Hình) Tại các nớc châu Âu những thế kỷ trớc rất phổ biến lọai cối xay này( nghĩa là nó tơng đối quen thuộc với mọi ngời) ? Vậy mà khi nhìn thấy cối xay gió Đôn K đã nhận định ntn và có ý định gì? (đọc lời của Đôn K nói với Xan chô) ? * Nhận định về cối xay gió -3,4 chục gã khổng lồ -Quét sạch giống xấu xa khỏi mặt đất G: Sự vật bình thường là cối xay gió và những cánh quạt của nó trong cái nhìn của Đôn K đã bị lạ hoá, kỳ quái đi thành những gã khổng lồ với những cánh tay dài.Thực tế thì đơn giản mà hình ảnh trong tưởng tượng của Đôn K thì ghớm ghiếc ? Em nhận xét gì về suy nghĩ của ĐônK? - Nhận thức lệch lạc hoang tưởng do bị ảnh hởng bởi sự việc , nhân vật trong các sách kiếm hiệp
4. - Chính sự > miêu tả hợp lý hành động điên rồ của nhân vật.Từ suy nghĩ-> hành động của nhân vật có sự nhất quán và logic trong 1 tình huống hài hước hợp lý ? Và hậu quả Đônk đã phảI nhạn lấy 1 kết cục nh thế nào ? -Ngọn giáo gãy tan tành kéo theo cả người và ngựa -Đôn nằm ko cựa quậy, con ngựa bị toạc nửa vai. thất bại thảm hại ? Em nghĩ thế nào về kết cục này ( có bất ngờ không)?  đó là kết cục tất yếu của 1 con người đã phạm phảI 1 sai lầm nguy hiểm : mê muội với những trang sách kiếm hiệp , tưởng rằng mình đang sống trong thời đại trung cổ và thế giới của những hiệp sĩ.
5. ? Hãy quan sát các chi tiết miêu tả hình ảnh Đôn K trớc và sau trận đấu ( GV đọc trên màn hình) ? Nhận xét về hình ảnh nhân vật trớc và sau trận đấu? Trước trận đấu Sau trận đấu - Thét lớn - Nằm không cựa quậy - Lăm lăm ngọn giáo - Giáo gãy tan tành - Thúc ngựa phi thẳng - Người ngựa ngã văng ra -> khí thế mạnh mẽ, dáng vẻ oai hùng -> tình cảnh thảm hại -> Đối nghịch G: Nghệ thuật hài hước nằm ngay trong phép đối nghịch khi miêu tả hình ảnh nhân vật trớc va sau trận đấu đã tô đâm thất bại của Đôn K và làm bật lên tiếng cười ? Đôn K đã tỉnh ngộ ra cha? Chàng nhận thức về thất bại này ntn? - Chàng đã nhận ra là mình vừa đánh nhau với cối xay gió nhưng lại lý giải đó là do pháp sư đã biến những tên khổng lồ thành cối xay gió mà thôi Chưa hết u mê ( thật là hết thuốc chữa) ? Hai thày trò tiếp tục lên đường. Chọn đi về phía cảng La pi xê vì sao? - - chọn con đường đI về phía cảng La pi xê vì con đường này sẽ gặp nhiều chuyện phiêu lưu luôn tự nguyện dấn thân vào khó khăn nguy hiểm không một chút chần chừ do dự ? TG đã kể những gì về Đôn K trên đường đi? * không kêu đau dù có bị xổ cả ruột ra ngoài dũng cảm G: Nhng cho phép XCPX nếu đau được kêu la thoải mái ( vì không thấy trong sách cấm giám mã kêu rên) - Bẻ một cành khô, rút chiếc mũi sắt ở cán giáo gãy lắp vào thành ngọn giáo ( theo gương 1 hiệp sĩ TBN gãy giáo nhổ cây sồi làm vũ khí) * Thức suốt đêm ko ngủ để nghĩ đến tình nương * Ko muốn ăn sáng,nghĩ đến tình nương cũng đủ no ? Trao đổi trong bàn và hãy viết ra những cảm nhận của em về Đôn K qua những chi tiết này? - khẳng khái, dũng cảm. Coi các hiệp sĩ trong truyện là tấm gương và bắt chư- ớc một cách mê muội  coi thường những ham muốn vật chất tầm thường  coi trọng tình yêu  đau đớn, thất bại không làm cho Đônk ngã lòng, cũng không làm cho Đônk tỉnh mộng để đứng chân trên thực tế. Chàng tiếp tục làm theo sách 1 cách mù quáng ? Nhìn lại toàn bộ đoạn trích với tất cả những gì Đôn K đã bộc lộ ( từ nhận thức suy nghĩ-> hành động việc làm->thái độ khi bị thương và cả chuyện ăn chuyện ngủ),hãy rút ra đặc điểm của nhân vật này? - Hoang tưởng ,điên rồ - Dũng cảm ,cao thượng - Ngay trong cả lúc điên rồ nhất vẫn thể hiện rõ 1 con ngời cao thượng G: Đôn K thật nực cười .h/ảnh h/sĩ Đônk hiện lên là người đầy mộng mơ, ảo tưởng Trong cuộc đấu tranh cho chính nghĩa, Đônk không bao giờ rụt rè lỡng lự mang những khát vọng đẹp, h/động dũng cảm, bản lĩnh kiên cường ,nhng lại có những lầm lẫn trong
6. suy nghĩ, gàn dở trong việc làm, chỉ vì lão bị ảnh hươg quá nhiều nhưg trang sách cũ kĩ lỗi thời Đáng tiếc cho con người có khát vọng dẹp đẽ nhng không hề biết đến thưc tế, xa rời thực tế: thời đại hiệp sĩ đã qua từ lâu.Đôn K bơ vơ, cô đơn trong thời đại của mình,thành trò cười cho cả thiên hạ trong mỗi bước đường chu du và đã phải chuốc lấy những thất bại đau đớn ? Cảm nghĩ của con về n/vật này: - Đáng chê cười ở tính hoang tưởng - Đáng khâm phục ở tính cách cao thượng - Đáng thương vì phải nhận những hậu quả G: Có thể nói sáng tạo ra hình ảnh nhân vật Đôn K ,XVT đã đóng góp cho VH TBN và Vh thế giới 1 hình tợng PHẢN HỊÊP SĨ- NHẠI HIỆP SĨ bất hủ- gắn với những tình huống bi hài độc đáo – 1 hình tợng giàu ý nghĩa từ đó làm nên giá trị thanh lọc tiểu thuyết hiệp sĩ đơng thời Luyện tập: 1. Cũng từ câu chuyện ầy mà xuất hiện thành ngữ Đánh nhau với cối xay gió. Thành ngữ này có ý nghĩa gì? ( nhằm chỉ những ảo tởng của con ngời) 2. ( chiếu) Vì sao Đôn K lại trở nên hoang tởng nh vậy? G: Thiết nghĩ đây cũng là bài học cho mỗi chúng ta. Cô vẫn tâm đắc câu chọn sách mà đọc, chọn bạn mà chơi.Chọn sách để đọc và làm theo sách là điều đáng làm nhng mong các em biết lựa chọn những gì đúng đắn và phù hợp đừng nh chàng Đôn K kia chỉ biết làm theo sách 1 cách mù quáng dẫn đến sai lầm 3. Nếu đợc vẽ tranh minh hoạ cho cho đoạn trích này em có ý tởng vẽ gì? 4. ( chiếu) Cô có 2 bức tranh minh hoạ sau Hãy quan sát và đặt tên cho những bức tranh ấy ( GV tả tranh – HS đặt tên) G: Những cái tên khác nhau nhng đều có YN phù hợp với hình ảnh và chủ đề của tranh trong đó có những cái tên rất sáng tạo và ấn tợng Dặn dò: Về nhà : Viết đoạn văn nêu cảm nghĩ của em về nhân vật Đôn K