Bài giảng Ngữ văn 8 - Tiết 83: Tức cảnh Pác Bó (Hồ Chí Minh)

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 8 - Tiết 83: Tức cảnh Pác Bó (Hồ Chí Minh)

1. Tiết 83: Tức cảnh Pác Bó _Hồ Chí Minh_
2. I. Tìm hiểu chung
3. 1. Tác giả Là vị lãnh tụ thiên tài của dân tộc và nhà thơ lớn của đất nước. Là chiến sĩ cộng sản quốc tế. Hồ Chí Minh Là danh nhân văn hoá thế giới. (1890 -1969)
4. 2. Tác phẩm Tháng 2-1941, sau ba mươi năm hoạt a. Hoàn cảnh sáng tác: động cách mạng ở nước ngoài, Bác Hồ trở về nước trực tiếp lãnh đạo phong trào cách mạng. Người sống và làm việc ở hang Pác Bó (Cao Bằng). Bài thơ được sáng tác trong thời gian này.
5. b. Đọc – Chú thích (SGK) TỨC CẢNH PÁC BÓ Sáng ra bờ suối, / tối vào hang Cháo bẹ / rau măng / vẫn sẵn sàng Bàn đá chông chênh / dịch sử Đảng Cuộc đời cách mạng / thật là sang Tháng 2 năm 1941
6. c. Thể loại: Thất ngôn tứ tuyệt Nâng cao, Mở ra đề tài Khai Thừa triển khai ý câu khai Tổng hợp Chuyển toàn bô ý Hợp Chuyển ý thơ
7. d.Bố cục: 2 phần 3 câu đầu: Cảnh Câu cuối: Cảm sinh hoạt và làm nhận của Bác về việc của Bác ở cuộc đời cách Pác Bó mạng
8. II. Đọc hiểu văn bản
9. 1. Cảnh sinh hoạt và làm việc của Bác ở Pác Bó Tìm những chi tiết miêu tả cuộc sống ở Pác Bó Nhận xét ngôn ngữ kể về cuộc sống sinh hoạt (Nhịp thơ; Giọng điệu; Từ ngữ) Nêu cảm nhận của em về: Cuộc sống sinh hoạt; Phong thái, tình cảm; Tinh thần của Bác
10. Câu 1: “Sáng ra bờ suối / tối vào hang” 一 Giọng điệu thoải mái, phơi phới cho thấy Bác sống thật ung dung, hòa điệu với nhịp sống núi rừng. Câu thơ ngắt nhịp 4/3 tạo thành hai vế sóng đôi, phép tiểu đối 一 (Sáng / Tối, Ra/ Vào) về thời gian, không gian, hoạt động sự nhịp nhàng, nề nếp Câu 2: “Cháo bẹ/ rau măng/ vẫn sẵn sàng.” 一 Cháo bẹ rau măng (khó khăn, thiếu thốn) >< Vẫn sẵn sàng (sẵn có, dư thừa) Giọng điệu vui đùa, hóm hỉnh: lương thực, thực phẩm luôn có sẵn, đầy đủ, đủ tới mức dư thừa
11. Câu 3: “Bàn đá chông chênh dịch sử Đảng” - Đối thanh: Bàn chông chênh > < Công việc cao cả, tạm bợ vĩ đại - Từ láy « Chông chênh» giàu sức tạo hình Hình ảnh Bác ung dung, vững vàng trong gian khó Khắc họa hình ảnh người chiến sĩ với tầm vóc lớn lao, tư thế uy nghi như một tượng đài về một vị lãnh tụ CM
12. Hiện thực Con người Thích nghi, hòa hợp với cảnh Câu 1 Chỗ ở ẩm, lạnh, tối vật Câu 2 Bữa ăn đạm bạc, thiếu thốn Vui vẻ thoải mái Câu 3 Điều kiện làm việc tạm bợ Ung dung, say mê làm việc Cuộc sống thực tại Thái độ vui đùa, thích thú >< rất gian khổ, khó khăn. đối với cuộc sống. Cách nói đối lập, đùa vui, hóm hỉnh. Bác vui vì Bác là người rất yêu thiên nhiên, say mê công việc cách mạng.
13. 2. Cảm nhận của Bác về cuộc đời cách mạng “Cuộc đời Theo em, “sang” cách mạng/ mà Bác nói đến ở thật là đây thể hiện như sang.” thế nào?
14. “Cuộc đời cách mạng/ thật là sang.” Ung dung hưởng thú lâm tuyền, sống hòa hợp với thiên nhiên. Sang Sống vui vẻ, thanh thản Tinh thần lạc quan yêu đời, ung dung, say mê làm cách mạng
15. Thảo luận : Hãy chỉ ra sự khác nhau trong “thú lâm tuyền” của Bác ở bài thơ này với những bậc hiền nhân xưa như Nguyễn Trãi, Nguyễn Bỉnh Khiêm ? Côn Sơn suối chảy rì rầm Thu ăn măng trúc, đông ăn giá Ta nghe như tiếng đàn cầm bên tai. Xuân tắm hồ sen, hạ tắm ao. Côn Sơn có đá rêu phơi Rượu đến cội cây, ta sẽ uống Ta ngồi trên đá như ngồi đệm êm. Nhìn xem phú quý tựa chiêm bao. (Nguyễn Trãi) (Nguyễn Bỉnh Khiêm)
16. Người Bác xưa Hồ Vui với thiên nhiên để Tìm đến với thiên nhiên quên đời, “Lánh đục không phải để quên đời mà tìm trong”, “an bần lạc để làm cách mạng, để cải tạo đạo”. Mặc dù đó là thú cuộc sống. (đánh đổ thực vui tao nhã nhưng vẫn dân phong kiến đem lại hạnh có yếu tố tiêu cực. phúc cho nhân dân).
17. III. Tổng kết
18. Nội dung Bài thơ thể hiện cốt cách tinh thần Hồ Chí Minh luôn tràn đầy niềm tin lạc quan, tin tưởng vào sự nghiệp cách mạng Nghệ thuật • Lời thơ bình dị pha giọng đùa vui hóm hỉnh • Tứ thơ độc đáo, bất ngờ, thú vị và sâu sắc • Vừa mang đặc điểm cổ điển, truyền thống vừa có tính chất mới mẻ, hiện đại