Giáo án Ngữ văn 6 lớp 6 - Tiết 38: Văn bản Ếch ngồi đáy giếng - Giáo viên: Phạm Thị Nương

Nội dung text: Giáo án Ngữ văn 6 lớp 6 - Tiết 38: Văn bản Ếch ngồi đáy giếng - Giáo viên: Phạm Thị Nương

1. PHÒNG GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO LỆ THỦY TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ VĂN THỦY GIÁO ÁN THAO GIẢNG MÔN NGỮ VĂN 6 LỚP 6B TIẾT 38: VĂN BẢN - ẾCH NGỒI ĐÁY GIẾNG GIÁO VIÊN: PHẠM THỊ NƯƠNG
2. Ngày soạn: 01/11/2018 Ngày giảng: 06/11/2018 Lớp: 6.B CHỦ ĐỀ TRUYÊN NGỤ NGÔN Tiết 38: Văn bản - ẾCH NGỒI ĐÁY GIẾNG ( Truyện ngụ ngôn) I. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức - Đặc điểm của nhân vật, sự kiện, cốt truyện trong một tác phẩm ngụ ngôn - Ý nghĩa giáo huấn sâu sắc của truyện ngụ ngụn. - Nghệ thuật đặc sắc của truyện: mượn chuyện loài vật để nói chuyện con người, ẩn bài học triết lí; tình huống bất ngờ, hài hước, độc đáo. 2. Kỹ năng: - Đọc - hiểu văn bản truyện ngụ ngôn. - Liên hệ các sự việc trong truyện với những tình huống, hoàn cảnh thực tế. - Kể lại được truyện.: 3.Thái độ: - Lắng nghe, mở rộng tầm hiểu biết II. PHƯƠNG PHÁP - Vấn đáp kết hợp thuyết trình, thảo luận III. CHUẨN BỊ 1. Giáo viên: Giáo án, Tài liệu, bảng phụ. 2. Học sinh: Đọc và soạn bài. IV. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY: 1.Ổn định lớp ( 1 phút) 2. Kiểm tra bài cũ: Kết hợp bài mới 3. Bài mới: Giới thiệu bài (1 phút) Cùng với truyền thuyết, truyện cổ tích, truyện ngụ ngôn cũng là một loại truyện cổ dân gian được mọi người rất ưa thích. Truyện "ngụ ngôn" được mọi người ưa thích không chỉ vì nội dung, ý nghĩa giáo huấn sâu sắc, mà còn vì cách giáo huấn rất tự nhiên, độc đáo của nó. Chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu chủ đề truyện Ngụ ngôn qua văn bản ếch ngồi đáy giếng và văn bản thầy bói xem voi Hoạt động của GV HĐ của HS Nội dung ghi bảng Hoạt động 1: Hướng dẫn Hs tìm hiểu chung (12p) Gv sử dụng máy chiếu I. Tìm hiểu chung Hs trả lời nhận 1. Khái niệm truyện ngụ ngôn: Qua phần đọc và soạn bài ở nhà xét, bổ sung - Là truyện kể bằng văn vần hoặc hãy cho biết truyện ngụ ngôn là văn xuôi. gì? - Mượn chuyện về loài vật, đồ vật Ảnh minh họa: Ếch ngồi đáy hoặc về chính con người để nói giếng. bóng gió, kín đáo truyện con Gv hướng dẫn học sinh đọc người. truyện: - Khuyên nhủ, răn dạy người ta Đọc to, rõ ràng, diễn cảm thái bài học nào đó trong cuộc sống. độ nghênh ngang, tự cao tự đại Hs đọc 2. Tìm hiểu văn bản của con ếch Gọi 2 học yếu - kém sinh đọc. - Thể loại: truyện ngụ ngôn Truyện thuộc thể loại nào? Hs trả lời nhận - Truyện kể dưới hình thức: văn Truyện được thể hiện dưới hình xét, bổ sung xuôi.
3. thức nào? HS trả lời.nhận ? Đặc điểm chung của nhân vật xét bổ sung - Nhân vật: là loài vật. được kể trong truyện? Mặc dù truyện rất ngắn nhưng Hs thở luận - Bố cục: Gồm hai phần chia làm hai phần kể chuyện về nhóm 2em 3p trả + Phần 1: từ đầu đến chúa tể ếch chú ếch. Hãy tìm bố cục đó và lời nhận xét bổ khi ở trong giếng nêu nội dung từng phần? sung + Phần 2: còn lại ếch khi ở ngoài Gv chốt giếng. Hoạt động 2: HD Hs tìm hiểu văn bản (18p) Em hãy cho biết nhân vật HS yếu - kém II. Phân tích chính trong truyện ? trả lời. 1. Ếch khi ở trong giếng Gv chiếu hình ảnh minh họa Câu văn nào vừa giới thiệu HS trả lời. Nhận nhân vật vừa giới thiệu môi xét bổ sung. - Ếch sống lâu ngày trong một cái trường sống của ếch? giếng. Khi ở trong giếng cuộc sống của ếch được miêu tả như thế - Xung quanh chỉ có một vài con nào? vật nhỏ: nhái, cua, ốc. Gv chốt - Tiếng kêu "ồm ộp" làm cho các con vật nhỏ hoang sợ. Thế giếng là một không gian HS yếu - kém như thế nào? Qua đó em có trả lời. Nhận xét -> Không gian chật hẹp,đơn giản nhận xét gì về môi trường bổ sung. trì trệ. Môi trường sống nhỏ bé. sống của ếch? ? Từ môi trường đó nên ếch đã HS trả lời.nhận => Bầu trời trên đầu chỉ bé bằng có cách nhìn nhận về thế giới xét bổ sung cái vung và nó thì oai như một vị như thế nào? chúa tể => Tầm nhìn của ếch hạn hẹp, ích hiểu biết. Cách nhìn nhận thế giới như HS trả lời. vậy có đúng không? GV giảng Không thực tế cuộc sống bên ngoài vô cùng phong phú, kì diệu và luôn thay đổi, môi trường thế giới sống của ếch vô cùng nhỏ bé chưa bao giờ biết và khám phá thêm một môi trường sống khác. Tầm nhìn và thế giới xung quanh nó vô cùng hạn hẹp. Nó ít hiểu biêts và kéo dài lâu ngày nhưng nó lại thảo mãn với sự hiểu biết của mình chẳng cần biết ngoài thành giếng kia có cái gì chỉ cần dùng mấy âm thanh ộp ạp ra ai với những con vật bé nhỏ để ra oai thỏa chí Điều đó cho thấy đặc điểm gì HS trả lời.nhận - - Hiểu biết nông cạn nhưng lại
4. trong tính cách của con ếch? xét bổ sung huyênh hoang - Nhân vật là loài vật nhưng mang đặc điểm tính cách của con người, như vậy khi xây dựng nhân vật tác giả dân gian đã sử dụng biện pháp nghệ thuật - Nghệ thuật nhân hóa gì? Lưu ý nhưng không phải vì thế mà mất đi những đặc điểm vốn có của loài ếch: Sống ở môi trường nước ấp thấp xung quanh là ếch nhái đây chính là nghệ thuật kể chuyện sinh động, hấp đẫn của truyện ngụ ngôn. - Do sống trong Môi trường hạn HS trả lời.nhận Môi trường sống hạn hẹp dễ kiến hẹp mà ếch đâm ra tự cao, tự xét bổ sung người ta chủ quan kiêu ngạo, đại ở đây truyện viết về con ếch không biết thực chất về bản thân nhưng muốn ám chỉ về điều gì mình. về cuộc sống của con người? 2. Ếch khi ở ngoài giếng Gv Giá như cuộc sống mãi cứ HS trả lời.nhận - Hoàn cảnh: Trời mưa to, nước như vậy thì ếch ta vẫn cứ mãi là xét bổ sung dềnh lên, tràn bờ, đưa ếch ra to nhất là chúa tể, nhưng rồi ngoài . chuyện gì đã xảy ra? Em có nhận xét gì về vai trò - Chi tiết quan trọng tạo tình của chi tiết ấy với câu chuyện ? huống truyện. Nó giúp câu Khi ra khỏi giếng môi trường chuyện phát triển. sống của ếch đã thay đổi như thế HS trả lời.nhận - Môi trường sống thay đổi từ nào? xét bổ sung nhỏ hẹp sang rộng lớn. Thế giới Gv: Ra ngoài là thay đổi môi xung quanh thay đổi. trường sống, nó rộng lớn, phong phú đa dạng luôn luôn thay đổi, nhưng con ếch có nhận ra sự thay đổi đó không? Tìm những chi tiết miêu tả Hs thảo luận - Nghênh ngang đi dạo, nhâng thái độ, cử chỉ của ếch khi ra nhóm 4em 5p nháo, không thèm để ý đến xung khỏi giếng? Vì sao ếch lại có Cử đại diện trả quanh. thái độ đó? lời Sự nhận thức ấy của ếch dẫn - Vì quen thói cũ quá chủ quan, đề đến kết quả gì? cao mình quá mức kiêu ngạo khi Vậy Có ý kiến cho rằng con ếch sang môi trường mới. chết là do trời mưa nước dềnh -> Bị trâu giẫm bẹp. lên cao theo em ý kiến đó có hoàn toàn đúng không vì sao? Trời mưa chỉ là yếu tố khách quan. Nguyên nhân chính là do sự nghêng ngang, nhâng nháo không để ý đến sự vật và con người xung quanh, do thiếu hiểu
5. biết, tầm nhìn hạn hẹp (NN chủ quan) ? Từ cái chết của con ếch em Bài học rút ra bài học gì cho bản thân? HS trả lời.nhận - Không được chủ quan kiêu Khi ra khỏi giếng ếch do sự xét bổ sung ngạo, coi thường người khác nghêng ngang, nhâng nháo sẽ bị chuốc họa vào thân. không để ý đến sự vật và con người xung quanh, do thiếu hiểu biết, tầm nhìn hạn hẹp nên ếch phải trả giá bằng mạng sống của mình. Vậy theo em để khắc phục hạn - Phải biết hạn chế của bản thân chế ấy thì ếch cần làm gì? mình và mở rộng hiểu biết Đây cũng chính là bài học mà bằng nhiều hình thức. câu chuyện ngụ ngôn muốn mượn chuyện của con ếch để khuyên răn con người. Vậy câu chuyện này đã sử dụng biện - Nghệ thuật ẩn dụ pháp nghệ thuật nào? Hoạt động 3: HD Hướng dẫn tổng kết - Củng cố 10 p Nét nghệ thuật đặc sắc của Hs trả lời III.Tổng kết truyện? 1. Nghệ thuật: + Cách kể chuyện ngắn gọn, tạo tình huống truyện hợp lí. + Nhân hóa, ẩn dụ. + Xây tượng gần gủi với đời sống con người. + Cách nói bằng ngụ ngôn, cách giáo huấn tự nhiên sâu sắc. Mượn chuyện này tác giả dân Hs lắng nghe, 2. Nội dung: gian muốn phê phán và khuyên ghi nhận + Phê phán hiểu biết nông cạn chúng ta điều gì? nhưng huênh hoang. GV: Gọi Hs đọc ghi nhớ. + Khuyên chúng ta mở rộng tầm hiểu biết không được chủ quan kiêu ngạo. *Củng cố Bài tập 1. Hãy tìm và gạch chân hai câu trong văn bản mà em cho là quan trọng nhất trong việc thể hiện nội dung, ý nghĩa truyện? Đáp án: Câu 1: Ếch cứ tưởng bầu trời trên đầu chỉ bé bằng chiếc vung và nó thì oai như một vị chúa tể. Câu2: Nó nhâng nháo đa cặp mắt nhìn lên bầu trời, chả thèm để ý đến xung quanh nên đã bị một con trâu đi qua giẫm bẹp. Bài tập 2: Trò chơi đuổi hình bắt chữ tìm các thành ngữ, tục ngữ mang ý nghĩa tương tự thành ngữ “ếch ngồi đáy giếng” Gv sử dụng máy chiếu hình ảnh minh họa Đáp án:
6. - Đi một ngày đàng học một sàng khôn - Thùng rỗng kêu to - Coi trời bằng vung. V. HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ: (3 phút) - Về nhà làm các bài tập còn lại. - Chuẩn bị bài Thầy bói xem voi Duyệt của BGH Xác nhận của tổ trưởng Giáo viên chuyên môn Phan Văn Tuất Phạm Thị Nương