Bài giảng Vật lý 9 - Tiết 46: Thấu kính phân kỳ ảnh của một vật tạo bởi thấu kính phân kì

Nội dung text: Bài giảng Vật lý 9 - Tiết 46: Thấu kính phân kỳ ảnh của một vật tạo bởi thấu kính phân kì

1. V Â T L Ý 9
2. A) Vaät naèm trong khoaûng tieâu cöï . Khi naøo thaáu kính HT B) Vaät ñaët vuoâng goùc truc chính . CAÂU 1 cho aûnh thaät? C) Vaät ñaët raát gaàn thaáu kính. D) Vaät naèm ngoaøi khoaûng tieâu cöï. A) d > f TKHT cho aûnh thaât B) 2 f f Khi naøo thaáu kính HT B) f 2f A) Cuøng chieàu, lôùn hôn vaät. AÛnh aûo của TKHT coù B) Cuøng chieàu, nhoû hôn vaät. CAÂU 4 tính chaát gì? C) Ngöôïc chieàu, lôùn hôn vaät. D) Ngöôïc chieàu, nhoû hôn vaät.
3. I. §Æc ®iÓm cña thÊu kÝnh ph©n kú 1. Quan s¸t vµ t×m c¸ch nhËn biÕt ThÊu kÝnh ph©n k× cã ®é Chïm §é dµy tia phÇnlã võa r×a quan so s¸tvíi cãphÇn g× dµy phÇn r×a lín h¬n phÇn ®Æcgi÷a ®iÓm cña thÊug× mµ kÝnh gäi ph©nTK nµy k× lµcã gi÷a. TKg× kh¸c ph©n so kú? víi thÊu kÝnh héi tô? 2. ThÝ nghiÖm Chïm tia lã lµ chïm tia ph©n k×. Mét sè d¹ng thÊu kÝnh ph©n k× Nguån s¸ng ThÊu kÝnh a) b) c) Vµ ký hiÖu cña thÊu kÝnh ph©n k×.
4. I. §Æc ®iÓm cña thÊu kÝnh ph©n kú 1. Quan s¸t vµ t×m c¸ch nhËn biÕt ThÊu kÝnh ph©n k× cã ®é dµy phÇn r×a lín h¬n phÇn gi÷a, ng­îc h¼n víi TKHT 2. ThÝ nghiÖm Mét sè d¹ng thÊu kÝnh ph©n k× * Hãy rút ra kết luận về d) *Nguån Khicách s¸ng đặt nhậnTKPKThÊu kÝnh biết lại gầnmột a) b) c) ? Tương tự như TKHT, các em 3. KÕt luËn dòng chữ trênTKPK? trang sách, nhìntìm cách qua nhận thấu biết kính thấu ta kính thấy phân a) TKPK có độ dày phần rìa dày hơn kìphần bằng giữa. cách đặt thấu kính lại gần hình ảnh dòng chữ bé hơn so b) Ảnh dòng chữ trên trang sách bé hơndòng so chữvới khitrên nhìn trang trực sách tiếp. ? với khi nhìn trực tiếp. c) Chùm tia tới song song với trục chính thì cho chùm tia ló phân kì.
5. I. §Æc ®iÓm cña thÊu kÝnh ph©n kú *TKPK có độ dày phần rìa dày hơn phần giữa. *Ảnh dòng chữ trên trang sách bé hơn so với khi nhìn trực tiếp. *Chùm tia tới song song với trục chính thì cho chùm tia ló phân kì. II. TRôC CHÝNH, QUANG T¢M, TI£U §IÓM, TI£U Cù cña TKPK 1. Trôc chÝnh: Quang t©m 0 C4 Ta Trong h·y quancác tia s¸t vuông l¹i TN góc vµ với cho biÕt,mặt TKPK,trong 3 có tia một s¸ng tia tíiló truyềnthÊu kÝnh, tiathẳng nµo không qua thÊu đổi hướng.kÝnh truyÒn Tia này th¼ng kh«ngtrùng với bÞ ®æiđường h­íng? thẳng được gọi là trục chính ( ∆ ) của thấu kính. *T×m c¸ch KT ®iÒu nµy? 2. Quang t©m : Trôc chÝnh cña C4 Trong 3 tia s¸ng tíi thÊu TKPK ®i qua mét ®iÓm O cña thÊu kÝnh, tia gi÷a truyÒn th¼ng kh«ng kÝnh mµ mäi tia s¸ng ®Õn ®iÓm nµy ®Òu truyÒn th¼ng, kh«ng ®æi h­íng. bÞ ®æi h­íng. Cã thÓ dïng th­íc §iÓm ®ã gäi lµ quang t©m cña TK. KT ®­êng truyÒn cña tia s¸ng ®ã.
6. I. §Æc ®iÓm cña thÊu kÝnh ph©n kú *TKPK có độ dày phần rìa dày hơn phần giữa. *Ảnh dòng chữ trên trang sách bé hơn so với khi nhìn trực tiếp. *Chùm tia tới song song với trục chính thì cho chùm tia ló phân kì. II. TRôC CHÝNH, QUANG T¢M, TI£U §IÓM, TI£U Cù cña TKPK 1. Trôc chÝnh. Quang t©m 0 2. Quang t©m. 3. Tiªu ®iÓm. 4. Dù Tiªu ®o¸n cù nÕu kÐo dµi c¸c tia ∆ lã th× Kho¶ng chóng c¸chgÆp nhautõ quang t¹i métt©m ®iÓm®Õn mét hay tiªu kh«ng? ®iÓm 0F = 0F' = f gäiC6 lµH·y tiªu biÔu cù cña diÔn thÊu chïm kÝnh. tia tíi vµ chïm tia lã trong TN trªn. ∆ O F F’
7. I. §Æc ®iÓm cña thÊu kÝnh ph©n kú *TKPK có độ dày phần rìa dày hơn phần giữa. *Ảnh dòng chữ trên trang sách bé hơn so với khi nhìn trực tiếp. *Chùm tia tới song song với trục chính thì cho chùm tia ló phân kì. II. TRôC CHÝNH, QUANG T¢M, TI£U §IÓM, TI£U Cù cña TKPK * VËN DôNG C7: H×nh bªn vÏ mét TKPK, S quang t©m O, trôc chÝnh , 0 F’ hai tiªu diÓm F vµ F', c¸c tia tíi 1, 2. H·y vÏ tia lã cña c¸c F tia tíi nµy. +Tia lã cña tia tíi (1) ®i qua tiªu ®iÓm F. +Tia lã cña tia tíi (2) qua quang t©m truyÒn th¼ng kh«ng ®æi hư­íng.
8. I. §Æc ®iÓm cña thÊu kÝnh ph©n kú *TKPK có độ dày phần rìa dày hơn phần giữa. *Ảnh dòng chữ trên trang sách bé hơn so với khi nhìn trực tiếp. *Chùm tia tới song song với trục chính thì cho chùm tia ló phân kì. II. TRôC CHÝNH, QUANG T¢M, TI£U §IÓM, TI£U Cù cña TKPK * VËN DôNG Tr¶ lêi C8: KÝnh cËn lµ TKPK C8 Trong tay em cã mét cã thÓ nhËn biÕt b»ng mét kÝnh cËn thÞ. Lµm thÕ nµo trong hai c¸ch sau: ®Ó biÕt kÝnh ®ã lµ thÊu + PhÇn r×a cña thÊu k×nh nµy kÝnh héi tô hay ph©n kú? dµy h¬n phÇn gi÷a. + §Æt TK nµy gÇn dßng ch÷. Nh×n qua thÊy ¶nh dßng ch÷ nhá h¬n so víi khi nh×n trùc tiÕp dßng ch÷ ®ã.
9. I. §Æc ®iÓm cña thÊu kÝnh ph©n kú *TKPK có độ dày phần rìa dày hơn phần giữa. *Ảnh dòng chữ trên trang sách bé hơn so với khi nhìn trực tiếp. *Chùm tia tới song song với trục chính thì cho chùm tia ló phân kì. II. TRôC CHÝNH, QUANG T¢M, TI£U §IÓM, TI£U Cù cña TKPK *VËN DôNG Tr¶ lêi C9: TKPK cã ®Æc ®iÓm tr¸i C9 Tr¶ lêi c©u hái nªu ë ngư­îc víi TKHT: phÇn ®Çu bµi. + PhÇn r×a cña thÊu k×nh ph©n kú dµy ? ThÊu kÝnh ph©n k× cã h¬n phÇn gi÷a. ®Æc ®iÓm g× kh¸c so víi + Chïm s¸ng tíi song song víi trôc thÊu kÝnh héi tô? chÝnh cña TKPK, cho chïm tia lã ph©n kú. + Khi ®Ó TKPK gÇn dßng ch÷ trªn trong s¸ch, nh×n qua TK ta thÊy h×nh ¶nh dßng ch÷ bÐ ®i so víi khi nh×n trùc tiÕp .
10. Qua nội dung bài học hãy cho biết? +Thấu kính phân kì thường dùng có đặc điểm gì ? + Đường truyền của hai tia sáng đặc biệt qua thấu kính phân kì ?
11. * TKPK thường dùng có phần rìa dày hơn phần giữa. * Chùm tia tới song song với trục chính của TKPK cho chùm tia ló phân kì. * Đường tuyền của hai tia sáng đặc biệt qua TKPK: - Tia tới song song với trục chính thì tia ló kéo dài đi qua tiêu điểm F. - Tia tới đến quang tâm thì tia ló tiếp tục truyền thẳng theo phương của tia tới.
12. * Đường tuyền của hai tia sáng đặc biệt qua TKPK: - Tia tới song song với trục chính thì tia ló kéo dài đi qua tiêu điểm F. - Tia tới đến quang tâm thì tia ló tiếp tục truyền thẳng theo phương của tia tới. S S’ O F’ F