Bài giảng Sinh học 8 - Tiết 49, Bài 47: Đại não

Nội dung text: Bài giảng Sinh học 8 - Tiết 49, Bài 47: Đại não

1. KIEÅM TRA BAØI CUÕ Caâu hoûi: Cấu tạo trong vaø chöùc naêng cuûa truï naõo, tieåu naõo ra sao? *Caáu taïo vaø chöùc naêng truï naõo : - Chaát xaùm: ÔÛ trong taäp trung thaønh caùc nhaân xaùm. Ñieàu khieån, ñieàu hoøa caùc hoaït ñoäng noäi quan - Chaát traéng: ôû ngoaøi . Chöùc naêng daãn truyeàn ñöôøng leân (caûm giaùc), ñöôøng xuoáng(vaän ñoäng) * Tieåu naõo: ÑAÙP AÙN - Chaát xaùm ôû ngoaøi laøm thaønh voû tieåu naõo vaø caùc nhaân. - Chaát traéng ôû trong laø caùc ñöôøng daãn truyeàn. - Chöùc naêng: ñieàu hoøa phoái hôïp caùc cöû ñoäng phöùc taïp vaø giöõ thaêng baèng cô theå .
2. Sau khi bÞ tai biÕn Sau khi bÞ chÊn th- Sau khi bÞ viªm m¹ch m¸u n·o ¬ng sä n·o mµng n·o Mét ngêi bçng Ngêi thanh niªn Ch©n kh«ng nµy bÞ liÖt cö ®éng ®îc, dng mÊt trÝ nhí nãi ngäng
3. Baøi 47 Tieát 49 ÑAÏIBaøi NAÕO 47 Tieát 49
4. I. CẤU TẠO CỦA ĐẠI NÃO: §¹i n·o
5. I. CẤU TẠO CỦA ĐẠI NÃO: Hãy kể tên các thành phần của não bộ.Trong đó thành phần nào có kích thước lớn nhất? §¹i n·o TiÓu n·o N·o Trô n·o trung gian N·o bé bæ däc
6. I. CẤU TẠO CỦA ĐẠI NÃO: Quan sát các hình 47.1 , 2, 3 thảo luận tổ để làm bài phần điền từ
7. R·nh liªn b¸n cÇu Thuú tr¸n Khe n·o Khóc cuén cña n·o Thuú ®Ønh Thuú chÈm B¸n cÇu n·o tr¸i B¸n cÇu n·o ph¶i H47-1. H×nh n·o bé nh×n tõ trªn
8. Thïy ®Ønh Thïy tr¸n R·nh ®Ønh Thïy chÈm R·nh Th¸i d¬ng TiÓu n·o Thuú th¸i d¬ng H47-2. B¸n cÇu n·o tr¸i
9. ChÊt x¸m §êng liªn b¸n cÇu ChÊt tr¾ng C¸c nh©n nÒn §êng dÉn truyÒn N¬i b¾t xuèng chÐo cña ®êng dÉn truyÒn xuèng H47-3:C¸c ®êng dÉn truyÒn trong chÊt tr¾ng cña ®¹i n·o
10. PHIÕU HäC TËP Dùa vµo c¸c thuËt ng÷ thÝch hîp cã trªn h×nh ®· quan s¸t ®iÒn vµo chç trèng thÝch hîp ®Ó hoµn chØnh th«ng tin cÊu t¹o ®¹i n·o: • Bề mặt của đaị não được phủ bởi một lớp chất xám làm thành vỏ não .Bề mặt của đại não có nhiều nếp gấp, đó là các (1) . r·nh vµ khe (2) làm tăng diện tích bề mặt vỏ não (nơi chứa thân của các nơron) lên tới 2300-2500cm2. Hơn 2/3 vỏ não nằm trong các khe và rãnh. Vỏ não chỉ dày khoảng 2-3mm, gồm 6 lớp, chủ yếu là các tế bào hình tháp. • Các rãnh chia mỗi nöa đại não ra làm các thùy. Rãnh đỉnh ngăn cách thùy (3) . tr¸n và thùy .; (4) ®Ønh Rãnh thái dương ngăn cách thùy trán vµ thuú ®Ønh với (5) thuú th¸i d ¬ng Trong các thùy, các khe đã tạo thành các hồi hay khúc cuộn não. • Dưới vỏ não là .chÊt tr¾ng (6). trong đó chứa các nhân nền (nhân dưới vỏ)
11. I. CẤU TẠO CỦA ĐẠI NÃO: 1 Cấu tạo ngoài: R·nh liªn Thuú tr¸n b¸n cÇu Khe n·o Khóc cuén cña n·o Thuú ®Ønh Thuú chÈm B¸n cÇu n·o tr¸i B¸n cÇu n·o ph¶i H47-1. H×nh n·o bé nh×n tõ trªn
12. Thïy ®Ønh Thïy tr¸n R·nh ®Ønh Thïy chÈm R·nh Th¸i d¬ng TiÓu n·o Thuú th¸i d¬ng H47-2. B¸n cÇu n·o tr¸i
13. I. CẤU TẠO CỦA ĐẠI NÃO: 1. Cấu tạo ngoài: - Rãnh liên bán cầu chia đại não làm hai nửa. - Rãnh đỉnh, rãnh thái dương, rãnh thẳng góc chia mỗi nửa đại não làm 4 thùy: thùy trán, thùy đỉnh, thùy thái dương và thùy chẫm. - Các khe và rãnh làm tăng diện tích bề mặt vỏ não.
14. ChÊt x¸m §êng liªn b¸n cÇu ChÊt tr¾ng C¸c nh©n nÒn §êng dÉn truyÒn N¬i b¾t xuèng chÐo cña ®êng dÉn Caâu taïo trong truyÒn cuûa ñaïi naõo ra sao? xuèng H47-3:C¸c ®êng dÉn truyÒn trong chÊt tr¾ng cña ®¹i n·o
15. ChÊt x¸m §êng liªn b¸n cÇu ChÊt tr¾ng C¸c nh©n nÒn §êng dÉn truyÒn N¬i b¾t xuèng chÐo cña ®êng dÉn Caâu taïo trong truyÒn cuûa ñaïi naõo ra sao? xuèng H47-3:C¸c ®êng dÉn truyÒn trong chÊt tr¾ng cña ®¹i n·o
16. I. CẤU TẠO CỦA ĐẠI NÃO: 1. Cấu tạo ngoài: - Rãnh liên bán cầu chia đại não làm hai nửa. - Rãnh đỉnh, rãnh thái dương, rãnh thẳng góc chia mỗi nửa đại não làm 4 thùy: thùy trán, thùy đỉnh, thùy thái dương và thùy chẫm. - Các khe và rãnh làm tăng diện tích bề mặt vỏ não. 2. Cấu tạo trong: - Chất xám (ngoài) làm thành vỏ não dày 2-3mm gồm 6 lớp - Chất trắng (trong) nằm dưới vỏ não là những đường thần kinh nối các vùng vỏ não với nhau và vỏ não với các phần dưới của hệ thần kinh. Hầu hết các đường thần kinh bắt chéo ở hành não hoặc tủy sống. Trong chất trắng còn có các nhân nền.
17. Mét con chã b×nh thêng Mét con chã bÞ c¾t bá vá n·o -Con vËt nhËn biÕt ®îc c¸c sù vËt -Con vËt trë nªn thê ¬, l·nh ®¹m víi x¶y ra xung quanh mäi vËt xung quanh. -Ph©n biÖt ®îc ai quen, ai l¹ -Kh«ng ph©n biÖt ®îc ai quen, ai l¹. -Tù biÕt ®i t×m thøc ¨n khi ®ãi -Dï ®ãi còng kh«ng biÕt tù ®i t×m thøc -Häc ®îc mét sè ®iÒu ®¬n gi¶n ¨n mµ chñ d¹y, h×nh thµnh ®îc c¸c MÊt tÊt c¶ c¸c ph¶n x¹ cã ®iÒu kiÖn ®· ph¶n x¹ cã ®iÒu kiÖn ®îc thµnh lËp, nã kh«ng cßn nhí g× Hãy giới thiệu chức năng của vỏ đại não
18. II. SỰ PHÂN VÙNG CHỨC NĂNG CỦA ĐẠI NÃO: - Võ đại não là trung ương thần kinh của các phản xạ có điều kiện.
19. PhiÕu häc tËp Dựa vào thông tin ￭, đối chiếu hình 47.4 SGK hãy chọn các số tương ứng với các vùng chức năng để điền vào ô trống: ? Rãnh ? đỉnh Thùy đỉnh ? Thùy ? trán Thùy chẩm Rãnh thái dương 8 ? ? Thùy thái ? dương ?
20. Raõnh ñænh Thuøy ñænh 4 3 Thuøy 6 7 traùn 5 2 Thuøy chaåm Raõnh thaùi döông 1 Vuøng vò giaùc (8) Thuøy thaùi döông a) Vuøng caûm giaùc b) Vuøng vaän ñoäng c) Vuøng tieáng noùi d) Vuøng hieåu chöõ vieát e) Vuøng vaän ñoäng ngoân ngöõ (noùi vaø vieát) g) Vuøng vò giaùc h) Vuøng thính giaùc i) Vuøng thò giaùc
21. Vùng vận Vùng vận động Vùng? cảm giác động ? ? Rãnh ngôn đỉnh ngữ Thùy đỉnh Vùng? hiểu chữ viết Thùy trán Thùy chẩm Rãnh Vùng thái thị? dương 8 giác ? Vùng Vùng? hiểu vị giác Thùy thái tiếng nói dương Vùng? thính giác Hình: Các vùng chức năng của vỏ não
22. Vuøng caûm giaùc Vuøng vaän ñoäng Raõnh ñænh Thuøy ñænh 4 3 V.hieåu tieáng noùi Thuøy traùn 6 7 V. hieåu chöõ vieát V. vaän ñoäng ngoân ngöõ 5 2 Thuøy chaåm Raõnh thaùi döông 1 Vuøng thò giaùc Vuøng vò giaùc (8) Vuøng thính giaùc Thuøy thaùi döông a) Vuøng caûm giaùc 3 b) Vuøng vaän ñoäng 4 c) Vuøng tieáng noùi 6 d) Vuøng hieåu chöõ vieát 7 e) Vuøng vaän ñoäng ngoân ngöõ (noùi vaø vieát) 5 g) Vuøng vò giaùc 8 h) Vuøng thính giaùc 2 i) Vuøng thò giaùc 1
23. II. SỰ PHÂN VÙNG CHỨC NĂNG CỦA ĐẠI NÃO: * Võ đại não là trung ương thần kinh của các phản xạ có điều kiện. * Võ đại não có nhiều vùng mỗi vùng có một chức năng riêng: - Các vùng chức năng có ở người và động vật: + Vùng cảm giác + Vùng vận động. + Vùng thị giác. + Vùng thính giác. + Vùng vị giác. + vùng khứu giác - Các vùng chức năng chỉ có ở người : + Vùng vận động ngôn ngữ(vùng nói, vùng viết). + Vùng hiểu tiếng nói. + Vùng hiểu chữ viết.
24. Mét ngêi bÞ tæn th- ¬ng b¸n cÇu n·o tr¸i Nöa th©n cã thÓ ®Ó l¹i hËu qu¶ bªn ph¶i bÞ g×? liÖt
25. Chóng ta cÇn lµm g× ®Ó b¶o vÖ bé n·o ?
26. - §éi mò b¶o hiÓm khi giao th«ng - Kh«ng ®Ó ®Çu qu¸ nãng hoÆc qu¸ l¹nh ®ét ngét - Kh«ng ®Ó tæn th¬ng ®¹i n·o -Phßng chèng bÖnh viªm mµng n·o
27. So sánh với não của động vật thuộc lớp thú, não người có đặc điểm gì tiến hóa hơn? - Khối lượng não của người lớn hơn các động vật khác thuộc lớp thú. - Vỏ não có nhiều khe, rãnh làm tăng diện tích bề mặt (khối lượng chất xám lớn hơn) - Các vùng chức năng đại não ở người có thêm vùng vận động ngôn ngữ( vùng nói, vùng viết) , vùng hiểu tiếng nói, vùng hiểu chữ viết
28. CỦNG CỐ Bµi tËp T×m tõ hoÆc côm tõ thÝch h¬p ®iÒn vµo chç dÊu chÊm trong c¸c c©u sau: - §¹i n·o ë ngêi rÊt ph¸t triÓn. §¹i n·o gåm t¹ochÊt( x¸m1) thµnh vá n·o lµ trung ¬ng thÇn kinh cña c¸c ph¶n x¹ n»mcã ®iÒu(2) kiÖn díi vá n·o lµ nh÷ng ®êng thÇn kinh nèi c¸c phÇn cña vá n·o vµ víi c¸c phÇn díi cña hÖ thÇn kinh.Trong chÊt tr¾ng cßn cã c¸c (nh©nnh©n(3) nÒn díi vá) - Nhê c¸c vµ lµmr·nh(4) khe(5) t¨ng diÖn tÝch bÒ mÆt cña ®¹i n·o, mÆt kh¸c chia ®¹i n·o thµnh c¸c håi vµ c¸c thuú cña n·o,trong ®ã cã vïng c¶m gi¸c, vïng vËn ®éng ®Æc biÖt lµ vïng vËn ®éng ng«n ng÷ vµ vïng vµHiÓu tiÕng(6) nãi ch÷ viÕt
29. Mét b¹n häc sinh lËp b¶ng sù kh¸c nhau vÒ cÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña tñy sèng vµ ®¹i n·o. H·y nhËn xÐt b¹n lµm ®óng hay sai? (NÕu sai em h·y söa l¹i cho ®óng) Tñy sèng §¹i n·o CÊu ChÊt x¸m ë ngoµi ChÊt x¸m ë trong t¹o ChÊt tr¾ng ë trong ChÊt tr¾ng ë ngoµi -ChÊt tr¾ng lµ c¸c ®êng dÉn -ChÊt tr¾ng lµ c¸c ®êng TK truyÒn nèi c¸c trung khu TK nèi c¸c vïng cña vá n·o víi trong tñy sèng víi nhau vµ nhau vµ vá n·o víi c¸c phÇn Chøc víi n·o bé díi cña hÖ thÇn kinh n¨ng -ChÊt x¸m lµ trung khuTK -ChÊt x¸m lµ trung khu TK cña c¸c ph¶n x¹ cã ®iÒu kiÖn, cña c¸c ph¶n x¹ kh«ng ®iÒu c¶m gi¸c, ý thøc trÝ nhí, trÝ kiÖn kh«n, t duy vµ ng«n ng÷
30. DẶN DÒ - Hoïc baøi chuù yù so saùnh vôùi tuûy soáng tieåu naõo. - Hoïc baøi nhö ñaõ höôùng daãn, tieát sau KT giöõa kì II. - Baøi sau khi KTgiữa kì : Baøi heä thaàn kinh sinh döôõng
31. Kính chuùc söùc khoûe quùi thaày coâ Chuùc caùc em hoïc gioûi Traân troïng kính chaøo