Bài giảng Ngữ văn 8 - Tiết 37: Tiếng việt Nói quá

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 8 - Tiết 37: Tiếng việt Nói quá

1. Kiểm tra bài cũ Ở lớp 6, lớp 7 các em đã được học các biện pháp tu từ nào? Lớp 6: Lớp 7: - So sánh - Điệp ngữ - Nhân hoá - Chơi chữ - Hoán dụ - Liệt kê - Ẩn dụ
2. Ngáy như sấm khò khò khò
3. TIẾT 37 –Tiếng việt : NÓI QUÁ I. NÓI QUÁ VÀ TÁC DỤNG CỦA NÓI QUÁ 1. Ví dụ :Sgk - Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng 2. Nhận xét Ngày tháng mười chưa cười đã tối. (Tục ngữ) - Cày đồng đang buổi ban trưa, Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày. Ai ơi bưng bát cơm đầy, Dẻo thơm một hạt đắng cay muôn phần. (Ca dao)
4. TIẾT 37 –Tiếng việt : NÓI QUÁ I.NÓI QUÁ VÀ TÁC DỤNG CỦA NÓI QUÁ - Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng 1. Ví dụ :Sgk Ngày tháng mười chưa cười đã tối. 2. Nhận xét (Tục ngữ) - Cày đồng đang buổi ban trưa, Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày. Ai ơi bưng bát cơm đầy, Dẻo thơm một hạt đắng cay muôn phần. (Ca dao)
5. TIẾT 37 –Tiếng việt : NÓI QUÁ I.NÓI QUÁ VÀ TÁC DỤNG CỦA NÓI QUÁ Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng 1. Ví dụ :Sgk Ngày tháng mười chưa cười đã tối. 2. Nhận xét (Tục ngữ) -“Chưa nằm đã sáng” Nói quá sự thật - Cày đồng đang buổi ban “Chưa cười đã tối ” trưa, Mồ hôi thánh thót như mưa -“Thánh thót như mưa ruộngcày” ruộng cày. Ai ơi bưng bát cơm đầy, Dẻo thơm một hạt đắng cay muôn phần. (Ca dao)
6. TIẾT 37-Tiếng việt : NÓI QUÁ I.NÓI QUÁ VÀ TÁC DỤNG CỦA NÓI QUÁ 1. Ví dụ :Sgk 2. Nhận xét Đêm tháng năm rất - Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng ngắn Ngày tháng mười chưa cười đã tối. (Tục ngữ) Ngày tháng mười rất - Cày đồng đang buổi ban trưa, ngắn Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày. Ai ơi bưng bát cơm đầy, Mồ hôi chảy rất Dẻo thơm một hạt đắng cay muôn phần. nhiều,ướt đẫm (Ca dao) Nói quá sự thật Cách nói đúng sự thật
7. TIẾT 37-Tiếng việt : NÓI QUÁ I.NÓI QUÁ VÀ TÁC DỤNG CỦA NÓI QUÁ 1. Ví dụ :Sgk 2. Nhận xét Đêm tháng năm rất - Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng ngắn Ngày tháng mười chưa cười đã tối. (Tục ngữ) -Trái đất có hình cầu , trục trái đất có độ nghiêng không đổi Ngày tháng mười rất hướng- Càyvề một đồng phía đang buổi ban trưa, ngắn .KhiMồ chuyển hôi độngthánh trên thótquỹ đạo như , nửa mưa cầu nào ruộng ngả về càyphía . mặt trờiAi nhiều ơi bưng thì nhận bát được cơm lượng đầy, nhiệt,ánh sáng mặt trời Mồ hôi chảy rất nhiềuDẻo ,ở thơm đó có ngày một dài hạt và ngược đắng lại cay ít nhận muôn được ánhphần. sáng mặt trời thì đêm dài. nhiều,ướt đẫm (Ca dao) -.Nước ta nằm ở nửa cầu Bắc Tháng năm nửa cầu Bắc ngả về phía mặt trời =>Ngày dài Nói quá sự thật Cách nói đúng sự thật -Tháng mười nửa cầu Bắc chúc xa mặt trời =>Đêm dài
8. TIẾT 37-Tiếng việt : NÓI QUÁ I.NÓI QUÁ VÀ TÁC DỤNG CỦA NÓI QUÁ 1. Ví dụ :Sgk 2. Nhận xét Đêm tháng năm rất - Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng ngắn Ngày tháng mười chưa cười đã tối. (Tục ngữ) Ngày tháng mười rất - Cày đồng đang buổi ban trưa, ngắn Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày. Ai ơi bưng bát cơm đầy, Mồ hôi chảy rất Dẻo thơm một hạt đắng cay muôn phần. nhiều,ướt đẫm (Ca dao) Nói quá sự thật Cách nói đúng sự thật
9. TIẾT 37 –Tiếng việt : NÓI QUÁ I.NÓI QUÁ VÀ TÁC DỤNG CỦA NÓI QUÁ -Nói quá là phép tu từ phóng đại mức 1. Ví dụ :Sgk độ ,quy mô,tính 2. Nhận xét chất của sự vật ,hiện tượng được -“Chưa nằm đã sáng” miêu tả “Chưa cười đã tối ” Nói quá sự thật -“Thánh thót như mưa ruộng cày ” -Nói quá còn có tên là khoa trương ,thậm Mức độ xưng,phóng đại,cường điệu Nói quá :Phóng đại Quy mô Tính chất
10. TIẾT 37-Tiêng việt : NÓI QUÁ So sánh hai cách nói: Nói quá Nói đúng sự thật -Đêm tháng năm chưa -Đêm tháng năm rất ngắn nằm đã sáng. -Ngày tháng mười chưa -Ngày tháng mười rất ngắn cười đã tối. - Mồ hôi thánh thót như -Mồ hôi ướt đẫm mưa ruộng cày. => Cách nói quá hay hơn vì cách nói đó gây ấn tượng mạnh cho người đọc (người nghe), tăng sức biểu cảm cho sự diễn đạt.
11. TIẾT 37 : NÓI QUÁ I.NÓI QUÁ VÀ TÁC DỤNGCỦA NÓI QUÁ Nói quá là phép tu 1. Ví dụ :Sgk từ phóng đại mức 2. Nhận xét độ ,quy mô,tính chất của sự vật -“Chưa nằm đã sáng” Nói quá sự thật ,hiện tượng được “Chưa cười đã tối ” miêu tả -“Thánh thót như mưa ruộng cày ” Mức độ Nói quá :Phóng đại Quy mô Tính chất Nhấn mạnh Tác dụng Gây ấn tượng Tăng sức biểu cảm
12. TIẾT 37-Tiếng việt : NÓI QUÁ I.NÓI QUÁ VÀ TÁC DỤNG CỦA NÓI QUÁ 1. Ví dụ :Sgk Nói quá là phép tu 2. Nhận xét từ phóng đại mức độ ,quy mô,tính -“Chưa nằm đã sáng” chất của sự vật “Chưa cười đã tối ” Nói quá sự thật ,hiện tượng được -“Thánh thót như mưa ruộng cày ” miêu tả Mức độ -Nói quá :Phóng đại Quy mô Tính chất Nhấn mạnh - Tác dụng Gây ấn tượng Tăng sức biểu cảm
13. TIẾT 37-Tiếng việt : NÓI QUÁ I.NÓI QUÁ VÀ TÁC DỤNG CỦA NÓI QUÁ 1. Ví dụ :Sgk Nói quá là phép tu 2. Nhận xét từ phóng đại mức độ ,quy mô,tính -“Chưa nằm đã sáng” chất của sự vật Nói quá sự thật “Chưa cười đã tối ” ,hiện tượng được -“Thánh thót như mưa ruộng cày” miêu tả Mức độ -Nói quá :Phóng đại Quy mô Tính chất Nhấn mạnh - Tác dụng Gây ấn tượng Tăng sức biểu cảm 3.Ghi nhớ :Sgk
14. TIẾT 37-Tiếng việt : NÓI QUÁ I. NÓI QUÁ VÀ TÁC DỤNG CỦA NÓI QUÁ 1. Ví dụ: 2.Nhận xét 3.Ghi nhớ :Sgk Nói quá là biện pháp tu từ phóng đại mức độ, quy mô, tính chất của sự vật, hiện tượng được miêu tả để nhấn mạnh ,gây ấn tượng ,tăng sức biểu cảm .
15. TIẾT 37-Tiếng việt : NÓI QUÁ I. NÓI QUÁ VÀ TÁC DỤNG CỦA NÓI QUÁ * Bài tập : Tìm biện pháp nói quá và giải thích ý nghĩa của chúng trong các ví dụ sau: a. Bàn tay ta làm nên tất cả Có sức người sỏi đá cũng thành cơm. →Thành quả của lao động gian khổ nhọc nhằn . (Niềm tin vào bàn tay lao động của con người) b. Anh cứ yên tâm, vết thương chỉ sướt da thôi. Từ giờ đến sáng em có thể đi lên đến tận trời được. → vết thương nhẹ thôi ,không phải bận tâm c. Mình nghĩ nát óc mà vẫn chưa giải được bài toán này . → Phải suy nghĩ rất nhiều về bài toán khó
16. TIẾT 37-Tiếng việt : NÓI QUÁ *Lưu ý : I.NÓI QUÁ VÀ TÁC DỤNG CỦA NÓI QUÁ Nói quá được sử dụng 1. Ví dụ :Sgk -Trong văn chương 2. Nhận xét +Ca dao,tục ngữ,thành ngữ -“Chưa nằm đã sáng” +Văn, thơ trữ tình Nói quá sự thật “Chưa cười đã tối ” +Văn thơ châm biếm ,hài -“Thánh thót như mưa ruộng cày” hước Mức độ -Trong lời nói hàng ngày -Nói quá :Phóng đại Quy mô Tính chất Nhấn mạnh - Tác dụng Gây ấn tượng Tăng sức biểu cảm 3.Ghi nhớ :Sgk
17. TIẾT 37-Tiếng viêt : NÓI QUÁ I.NÓI QUÁ VÀ TÁC DỤNG CỦA NÓI QUÁ THẢO LUẬN . Hãy so sánh sánh sự giống và khác nhau giữa nói quá và nói khoác. (Thời gian :3 phút )
18. Phân biệt nói quá và nói khoác NÓI QUÁ NÓI KHOÁC Đều phóng đại mức độ, quy mô, tính chất của sự Giống nhau vật, hiện tượng được miêu tả. -Nhằm mục đích -Nhằm mục đích làm cho người nhấn mạnh, gây nghe tin vào những điều không Khác nhau ấn tượng, tăng có thật. sức biểu cảm. - Tiêu cực. - Tích cực.
19. TIẾT 37-Tiếng việt : NÓI QUÁ I.NÓI QUÁ VÀ TÁC DỤNG CỦA NÓI QUÁ Nói quá là phép tu từ phóng đại 1. Ví dụ :Sgk mức độ ,quy mô,tính chất của sự 2. Nhận xét vật ,hiện tượng được miêu tả để 3.Ghi nhớ :Sgk nhấn mạnh,gây ấn tượng ,tăng sức biểu cảm . II.LUYỆN TẬP
20. TÌM THÀNH NGỮ SO SÁNH CÓ DÙNG BIỆN PHÁP NÓI QUÁ 1
21. TIẾT 37-Tiếng việt : NÓI QUÁ 2
22. TIẾT 37-Tiếng việt: NÓI QUÁ ➔ Nhanh như chớp
23. TIẾT 37-Tiếng việt : NÓI QUÁ I.NÓI QUÁ VÀ TÁC DỤNG CỦA NÓI QUÁ Nói quá là phép tu từ phóng đại mức độ ,quy 1. Ví dụ :Sgk mô,tính chất của sự vật 2. Nhận xét ,hiện tượng được miêu tả để nhấn mạnh,gây ấn 3.Ghi nhớ :Sgk tượng ,tăng sức biểu cảm . II.LUYỆN TẬP Bài 1:Tìm biện pháp nói quá và giải thích ý nghĩa của chúng trong các ví dụ sau .
24. TIẾT 37-Tiếng việt : NÓI QUÁ I.NÓI QUÁ VÀ TÁC DỤNGCỦANÓI QUÁ Nói quá là phép tu từ 1. Ví dụ :Sgk phóng đại mức độ ,quy 2. Nhận xét mô,tính chất của sự vật 3.Ghi nhớ :Sgk ,hiện tượng được miêu tả để nhấn mạnh,gây ấn II.LUYỆN TẬP tượng ,tăng sức biểu cảm . Bài 1:Tìm biện pháp nói quá và giải thích a. Có sức người sỏi đá cũng thành cơm =>Thành quả lao động gian khổ nhọc nhằn. b. Em có thể đi lên đến tận trời =>Vết thương chỉ nhẹ thôi,không phải bận tâm
25. TIẾT 37-Tiếng việt : NÓI QUÁ I.NÓI QUÁ VÀ TÁC DỤNGCỦA NÓI QUÁ Nói quá là phép tu từ phóng đại mức độ ,quy 1. Ví dụ :Sgk mô,tính chất của sự vật 2. Nhận xét ,hiện tượng được miêu 3.Ghi nhớ :Sgk tả để nhấn mạnh,gây ấn tượng ,tăng sức biểu II.LUYỆN TẬP cảm . Bài 1:Tìm biện pháp nói quá và giải thích a. Sỏi đá cũng thành cơm =>Thành quả lao động gian khổ nhọc nhằn. b. Đi lên đến tận trời =>Vết thương chỉ nhẹ thôi,không phải bận tâm Bài 2:
26. II. Luyện tập: Bài tập 2: Điền các thành ngữ sau vào chỗ trống / / để tạo biện pháp tu từ nói quá: bầm gan tím ruột, chó ăn đá gà ăn sỏi, nở từng khúc ruột, ruột để ngoài da, vắt chân lên cổ. a/ Ở nơi thếchó ăn đá gà ăn sỏi này, cỏ không mọc nổi nữa là trồng rau trồng cà. b/ Nhìn thấy tội ác của giặc ai ai cũng .bầm gan tím ruột .c/ Cô Nam tính tình xởi lởi, ruột để ngoài da. d/ Lời khen của cô giáo làm cho nó nở từng khúc ruột. e/ Bọn giặc hoảng hồn màvắt chân lên cổ chạy.
27. TIẾT 37 : NÓI QUÁ I.NÓI QUÁ VÀ TÁC DỤNG CỦA NÓI QUÁ 1. Ví dụ :Sgk 2. Nhận xét Nói quá là phép tu từ 3.Ghi nhớ :Sgk phóng đại mức độ ,quy II.LUYỆN TẬP mô,tính chất của sự vật Bài 1:Tìm biện pháp nói quá và giải thích ,hiện tượng được miêu ý nghĩa tả để nhấn mạnh,gây ấn Bài 2:Điền thành ngữ vào chỗ trống tượng ,tăng sức biểu cảm . a. Chó ăn đá gà ăn sỏi b.Bầm gan tím ruột c.Ruột để ngoài da
28. TIẾT 37-Tiếng việt : NÓI QUÁ II. Luyện tập: Bài tập 3: Đặt câu với các thành ngữ dùng biện pháp nói quá sau đây: nghiêng nước nghiêng thành, dời non lấp biển, lấp biển vá trời, mình đồng da sắt, nghĩ nát óc. - Nghiêng nước nghiêng thành: → vẻ đẹp tuyệt vời của người phụ nữ có thể làm cho người ta say mê đến nỗi mất thành, mất nước. -Dời non lấp biển: → việc làm cần sức mạnh phi thường, hoài bão lớn lao. - Lấp biển vá trời: → việc làm vĩ đại, phi thường. - Mình đồng da sắt: → thân thể như sắt, như đồng, có thể chịu đựng mọi hiểm nguy. - Nghĩ nát óc: → suy nghĩ nhiều quá mức.
29. TIẾT 37 II.LUYỆN TẬP Bài 3: -Cô gái ấy có vẻ đẹp nghiêng nước nghiêng thành -Khi có sức mạnh của sự đoàn kết thì chúng ta có thể dời non lấp biển. - Nếu anh em trong nhà mà biết yêu thương, giúp đỡ nhau thì dù lấp biển vá trời cũng có thể làm xong. - Những chiến sĩ mình đồng da sắt đã chiến thắng . - Mình nghĩ nát óc mà vẫn chưa giải được bài toán này.
30. TIẾT 37-Tiếng việt : NÓI QUÁ I.NÓI QUÁ VÀ TÁC DỤNGCỦA NÓI QUÁ 1. Ví dụ :Sgk Nói quá là phép tu từ 2. Nhận xét phóng đại mức độ ,quy mô,tính chất của 3.Ghi nhớ :Sgk sự vật ,hiện tượng II.LUYỆN TẬP được miêu tả để nhấn mạnh,gây ấn tượng Bài 1: Bài 2: ,tăng sức biểu cảm . Bài 3:Đặt câu thành ngữ với các thành ngữ dùng phép nói quá. a.Cô gái ấy đẹp có vẻ đẹp nghiêng nước nghiêng thành b.Khi có sức mạnh của sự đoàn kết thì chúng ta có thể dời non lấp biển. c.Những chiến sĩ mình đồng da sắt đã chiến thắng
31. TIẾT 37 : NÓI QUÁ I.NÓI QUÁ VÀ TÁC DỤNG CỦA NÓI QUÁ 1. Ví dụ :Sgk Nói quá là phép tu từ 2. Nhận xét phóng đại mức độ ,quy mô,tính chất của 3.Ghi nhớ :Sgk sự vật ,hiện tượng II.LUYỆN TẬP được miêu tả để nhấn Bài 1: mạnh,gây ấn tượng Bài 2: ,tăng sức biểu cảm . Bài3: Bài 4:Tìm năm thành ngữ có sử dụng biện pháp so sánh
32. TIẾT 37 : NÓI QUÁ TRÒ CHƠI TIẾP SỨC Tìm các thành ngữ so sánh có dùng biện pháp nói quá
33. TIẾT 37 : NÓI QUÁ I.NÓI QUÁ VÀ TÁC DỤNGCỦA NÓI QUÁ 1. Ví dụ :Sgk Nói quá là phép tu từ 2. Nhận xét phóng đại mức độ ,quy mô,tính chất của 3.Ghi nhớ :Sgk sự vật ,hiện tượng II.LUYỆN TẬP được miêu tả để nhấn Bài 1: mạnh,gây ấn tượng Bài 2: ,tăng sức biểu cảm . Bài3: Bài 4:Tìm năm thành ngữ có sử dụng biện pháp so sánh Khỏe như voi . Chậm như rùa. Nhanh như chớp. Trắng như tuyết . Đẹp như tiên.
34. TIẾT 37-Tiếng việt : NÓI QUÁ I.NÓI QUÁ VÀ TÁC DỤNGCỦA NÓI QUÁ Nói quá là phép tu từ 1. Ví dụ :Sgk phóng đại mức độ ,quy 2. Nhận xét Mức độ mô,tính chất của sự vật -Nói quá : Phóng đại Quy mô ,hiện tượng được miêu tả Tính chất Nhấn mạnh - Tác dụng Gây ấn tượng Tăng sức biểu cảm 3.Ghi nhớ :Sgk II.LUYỆN TẬP Bài 1 Bài 2 Bài 3 Bài 4 Bài 6
35. TIẾT 37-Tiếng việt : NÓI QUÁ
36. TIẾT 37-Tiếng việt : NÓI QUÁ I.NÓI QUÁ VÀ TÁC DỤNG CỦA NÓI QUÁ Nói quá là phép tu từ phóng 1. Ví dụ :Sgk đại mức độ ,quy mô,tính chất 2. Nhận xét của sự vật ,hiện tượng được Mức độ miêu tả -Nói quá : Phóng đại Quy mô Tính chất Nhấn mạnh - Tác dụng Gây ấn tượng Tăng sức biểu cảm 3.Ghi nhớ :Sgk II.LUYỆN TẬP Bài 1 Bài 2 Bài 3 Bài 4 Bài 6
37. S¬ ®å hÖ thèng hãa kiÕn thøc Nãi qu¸ Phãng ®¹i T¸c dông Møc TÝnh Quy T¨ng ®é chÊt m« NhÊn G©y søc m¹nh Ên t- biÓu îng c¶m Sù vËt, hiÖn tîng
38. BÀI TẬP CỦNG CỐ 1. Diễn đạt lại các từ ngữ gạch chân trong các câu dưới đây bằng các từ ngữ dùng lối nói quá. a/ Trời rét thế này mà cậu mặc áo cộc tay. Cậu đúng là khoẻ thật đấy. rét cắt da cắt thịt khoẻ như voi b/ Ông ấy rất ki bo, không bao giờ cho ai cái gì đâu. vắt cổ chày ra nước
39. TIẾT 37 : NÓI QUÁ Củng cố- dặn dò : - Soạn bài: “Nói giảm, nói tránh”. + Thế nào là nói giảm, nói tránh ? + Tác dụng của nói giảm, nói tránh. + Sưu tầm những câu có sử dụng biện pháp tu từ nói giảm, nói tránh.