Bài giảng Ngữ văn 8 - Tiết 2: Chiếu dời đô (Thiên đô chiếu) Lý Công Uẩn

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 8 - Tiết 2: Chiếu dời đô (Thiên đô chiếu) Lý Công Uẩn

1. TiÕt 2 ChiÕu dêi ®« (Thiªn ®« chiÕu) Lý C«ng UÈn
2. I. TÌM HIỂU CHUNG 1.Tác giả, tác phẩm. a, Tác giả Hãy nêu những nét hiểu biết chính của em về vua Lí Công Uẩn?
3. I. TÌM HIỂU CHUNG 1.Tác giả, tác phẩm. a, Tác giả -LÝ C«ng UÈn (974 – 1028), tøc vua LÝ Th¸i Tæ Quª: Đình B¶ng- Tõ S¬n - B¾c Ninh. -Lµ ngưêi th«ng minh, nh©n ¸i, cã chÝ khÝ h¬n ngêi và lập được nhiều chiến công. LÝ C«ng UÈn (974 - 1028)
4. Khi mới 20 tuổi, Lý Công Uẩn được đưa vào triều làm một chức quan võ. Vốn là người thông minh, có sức khoẻ và chí lớn, Công Uẩn từ đó ngày càng được tin cậy trong triều, về sau làm tới Tả thân vệ Điện tiền chỉ huy sứ và trở thành trụ cột của nhà tiền Lê.
5. Vì vậy ngay sau khi Lê Long Đĩnh mất, mọi triều thần mà người chủ xướng là quan Chi Hậu Đào Cam Mộc nhận thấy Lý Công Uẩn là người khoan hòa, nhân thứ và được lòng muôn dân nên đã tôn ông lên làm vua. Lý Công Uẩn lên ngôi vua, lấy niên hiệu là Thuận Thiên, triều Lý được thành lập. Cuộc chuyển giao triều đại từ họ Lê sang họ Lý đã diễn ra một cách hoà bình êm thấm.
6. I. TÌM HIỂU CHUNG 1.Tác giả, tác phẩm. a, Tác giả b, Tác phẩm Ra đời năm 1010 khi vua Lí Thái Tổ có ý định rời đô từ Hoa Lư - Ninh Bình ra Thành Đại La (Hà Nội ngày nay)
7. Cố đô Hoa Lư – Ninh Bình
8. HỒ GƯƠM,THÁP RÙA
9. I. Tìm hiểu chung 1. Tác giả, tác phẩm 2. Đọc, tìm hiểu chú thích, bố cục. a, Đọc b, Tìm hiểu chú thích - ThÓ lo¹i : Chiếu - Đặc điểm: + Hình thức: Viết bằng văn xuôi hoặc văn biền ngẫu. + Mục đích: Là thể văn do vua dùng để ban bố mệnh lệnh. + Nội dung: Thường thể hiện một tư tưởng lớn lao, có ảnh hưởng đến triều đại, vận mệnh đất nước. 9
10. Nhà vua ban chiếu
11. I. Tìm hiểu chung 1. Tác giả, tác phẩm 2. Đọc, tìm hiểu chú thích, bố cục. a, Đọc b, Tìm hiểu chú thích c, Bố cục Phần 1: Từ đầu đến “ không thể không dời đổi” -> Nêu lí do của việc dời đô. Phần 2: Đoạn còn lại. -> Lý do chọn thành Đại La.
12. 1: LÝ do dêi ®« Xa nhµ Thư¬ng ®Õn vua Bµn Canh năm lÇn dêi ®«; nhµ Chu ®Õn vua Thµnh Vư¬ng còng ba lÇn dêi ®«. Ph¶i ®©u c¸c vua thêi Tam ®¹i theo ý riªng minh mµ tù tiÖn chuyÓn dêi? ChØ vi muèn ®ãng ®« ë n¬i trung t©m, mưu toan nghiÖp lín, tÝnh kÕ mu«n ®êi cho con ch¸u; trªn v©ng mÖnh trêi, dưíi theo ý d©n, nÕu thÊy thuËn tiÖn thi thay ®æi. Cho nªn vËn nưíc l©u dµi, phong tôc phån thÞnh. ThÕ mµ hai nhµ Đinh, Lª l¹i theo ý riªng minh, khinh thưêng mÖnh trêi, kh«ng noi theo dÊu cò cña Thư¬ng, Chu, cø ®ãng yªn ®« thµnh ë n¬i ®©y, khiÕn cho triÒu ®¹i kh«ng ®ưîc l©u bÒn, sè vËn ng¾n ngñi, trăm hä ph¶i hao tèn, mu«n vËt kh«ng ®ưîc thÝch nghi. TrÉm thấy ®au xãt vÒ viÖc ®ã, kh«ng thÓ kh«ng dêi ®æi.
13. Mở đầu tác giả đã viện dẫn điều gì ? Sự viện dẫn đó mang lại tác dụng gì ?
14. II. Phân tích: 1. Lí do dời đô? - Trong lich sử Trung Quốc + Nhà Thương năm lần dời đô + Nhà Chu ba lần dời đô. - Mục đích : + Muốn định đô ở nơi trung tâm. + Mưu toan nghiệp lớn,tính kế muôn đời cho con cháu + Trên vâng mệnh trời,dưới theo ý dân. - Kết quả: + Vận nước lâu bền + Phong tục phồn thịnh =>Việc dời đô làm cho đất nước phát triển thịnh vượng.
15. Từ chuyện xưa, liên hệ vào tình hình thực tế để làm gì ?
16. - Thực tế lịch sử nước ta: + Nhà Đinh, Lê lại theo ý riêng mình + Khinh thường mệnh trời + Không noi theo dấu cũ Thương ,Chu - Hậu quả: + Triều đại không lâu bền,số vận ngắn ngủi + Trăm họ phải hao tổn + Muôn vật không được thích nghi 12
17. Lí do của việc dời đô: Trong lịch sử Trung Quốc: Thực tế lịch sử nước ta * Khẳng định việc dời đô là cần thiết , làm cho đất nước vững bền, phát triển thịnh vượng .Bộc lộ tình cảm yêu nước, thương dân chân thành sâu sắc. * Nghệ thuật so sánh đối chiếu, tương phản, dẫn chứng toàn diện, tiêu biểu ,lập luận thấu tình đạt lý.
18. 2/ Nguyên nhân chọn Đại La . • Huèng gi thµnh Đ¹i La, kinh ®« cò cña Cao Vu¬ng: ë vµo n¬i trung t©m trêi ®Êt; ®ưîc c¸i thÕ rång cuén hæ ngåi; ®· ®óng ng«i nam b¾c ®«ng t©y; l¹i tiÖn hưíng nhin s«ng dùa nói; ®Þa thÕ réng mµ b»ng; ®Êt ®ai cao mµ tho¸ng. D©n cư khái chÞu c¶nh khèn khæ ngËp lôt; mu«n vËt còng rÊt mùc phong phó tèt t¬i. Xem kh¾p ®Êt ViÖt ta, chØ n¬i nµy lµ th¾ng ®Þa. ThËt lµ chèn tô héi träng yÕu cña bèn phư¬ng ®Êt nưíc; còng lµ n¬i kinh ®« bËc nhÊt cña ®Õ vư¬ng mu«n ®êi. • TrÉm muèn dùa vµo sù thuËn lîi cña ®Êt Êy ®Ó ®Þnh chç ë. C¸c khanh nghÜ thÕ nµo?
19. Theo tác giả địa thế thành Đại La có những thuận lợi gì để có thể chọn làm nơi đóng đô?
20. 2. Lí do chọn thành Đại La. -Về vị thế địa lí: + Ở vào nơi trung tâm đất trời, mở ra bốn hướng nam bắc, đông tây. + Được cái thế rồng cuộn hổ ngồi + Có núi lại có sông + Đất rộng mà bằng phẳng, cao mà thoáng, tránh được nạn lụt lội, chật chội. - Về vị thế chính trị văn hoá + Là đầu mối giao lưu: “ chốn hội tụ của bốn phương” + Là mảnh đất hưng thịnh: “ muôn vật cũng rất mực phong phú tốt tươi” Câu=>Đại văn La được là trung viết theotâm củalối biền đất ngẫu,nước, cácxứng vế đáng đối nhau, là kinh cân đô xứngbậc nhất lí lẽ dẫncủa đếchứng vương thuyết muôn phục đời người nghe.
21. 2/ Nguyên nhân chọn Đại La . Đại La Về lịch sử Về địa lí Về văn hoá Cao Vương Trung tâm Mảnh đất đóng đô của trời đất thịnh vượng Hội đủ điều kiện Kinh đô
22. Bè côc vµ lËp luËn cña bµi Dêi ®« lµ ®iÒu ®· tõng x¶y ra trong lÞch sö NhÊt thiÕt ph¶i dêi LÝ do dêi ®« ®« H¹n chÕ cña viÖc ®ãng ®« ë Hoa L §¹i La ®· tõng lµ kinh ®« §¹i La lµ Chän §¹i La n¬i tèt lµm n¬i ®Þnh ®« nhÊt ®Ó §¹i La cã nhiÒu lîi thÕ ®Þnh ®« Kh¼ng ®Þnh quyÕt t©m dêi Mong ®îc sù ®ång thuËn cña mäi ngêi ®«
23. Tại sao khi kết thúc bài chiếu, nhà vua không ra lệnh mà lại hỏi ý kiến của quần thần? Câu hỏi cuối bài mang tinhCách đốikết thoạithúc ấythÓ có hiÖntác sù ®ång c¶m s©u s¾c giữa vua vµ thÇndụng d©n gì? + Tin tëng ý nguyÖn dêi ®« cña mình hîp ý nguyÖn nh©n d©n
24. •Nội dung: Bằng những luận cứ cụ thể vua Lí Công Uẩn đã khẳng định thành Đại La có đủ mọi điều kiện để trở thành kinh đô của đất nước. •Nghệ thuật: Câu văn viết theo lối biền ngẫu, các vế đối nhau cân xứng nhịp nhàng.
25. Cố đô Hoa Lư
26. Một số công trình tiêu biểu của Thăng Long - Hà Nội Chùa Một Cột
27. Lăng Chủ Tịch Hồ Chí Minh
28. Văn miếu Quốc Tử Giám
29. Nhà hát lớn Hà Nội
30. Đại học Y Hà Nội
31. Chợ Đồng Xuân
32. Sân vận động quốc gia Mỹ Đình
33. III.Tổng kết 1. Nghệ thuật “ChiÕu dêi ®« ” cã søc thuyÕt phôc m¹nh mÏ bëi lËp luËn chặt chẽ, sắc bÐn, sử dụng câu văn biền ngẫu giầu hình ảnh vµ sù kÕt hîp hµi hoµ giữa lÝ vµ tình. 2. Nội dung ThÓ hiÖn kh¸t väng cña nh©n d©n vÒ mét ®Êt níc ®éc lËp thèng nhÊt ®ång thêi ph¶n ¸nh ý chÝ tù cêng cña d©n téc Đ¹i ViÖt ®ang trªn ®µ lín m¹nh. * Ghi nhớ Sgk/51
34. IV Luyện tập: Chứng minh sự đúng đắn về việc dời đô của Lí Công Uẩn ? - Thăng Long là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa, của đất nước từ khi Lí Công Uẩn dời đô đến nay. Thủ đô Hà Nội luôn là trái tim của tổ quốc. Thăng Long – Hà Nội luôn vững vàng trong mọi thử thách (trải qua các cuộc chiến tranh từ xưa đến nay).
35. -Về nhà học nội dung vở ghi, ghi nhớ SGK - Soan bài “ Câu trần thuật”