Sáng kiến kinh nghiệm Dạy tốt môn tập đọc thông qua cách rèn đọc cho học sinh lớp 2

Nội dung text: Sáng kiến kinh nghiệm Dạy tốt môn tập đọc thông qua cách rèn đọc cho học sinh lớp 2

1. Sáng kiến kinh nghiệm Tên đề tài: Dạy tốt môn tập đọc thông qua cách rèn đọc cho học sinh lớp 2. Người thực hiện : Nguyễn Thị Thành A. Trường: Tiểu học Cát Linh - Đống Đa - Hà Nội Hà Nội 1998 - 1999 I. Lý do chọn đề tài: Ai đã từng dạy lớp 2 ở trường tiểu học đều phải công nhận rằng dạy lớp 2 không phải là dễ, bởi lẽ các em mới từ lớp 1 lên lại phải làm quen với rất nhiều môn học, trong đó có môn Tiếng Việt. ở lớp 1 yêu cầu các em chỉ cần đọc đủ, đọc đúng còn việc đọc hay và đọc diễn cảm chưa cần thiết. Là một giáo viên được đào tạo hệ trung học hoàn chỉnh, nhiều năm liền dạy lớp 2, tôi thấy việc rèn đọc cho học sinh để học tốt môn tập đọc là vô cùng cần thiết và quan trọng. Người giáo viên không những rèn cho học sinh đọc đúng, đọc rõ ràng từng từ, từng câu trong một đoạn văn, đoạn thơ ngắn, biết dừng hơi ở dấu phẩy, dấu chấm câu mà phải rèn cho học sinh bước đầu biết thay đổi giọng đọc phù hợp với bài thơ hoặc bài văn xuôi. II. Cơ sở lý luận và thực tiễn để giải quyết đề tài: Năm học 1998-1999 là năm học tiếp tục thưc hiện đổi mới phương pháp dạy học ở bậc tiểu học. Do hoàn cảnh đất nước có chiến tranh kéo dài, trong vài chục năm qua chúng ta chưa chú ý đến đổi mới phương pháp nên chất lượng học tập của học sinh còn hạn chế. Chỉ có đổi mới phương pháp dạy học mới hình thành những cơ sở ban đầu về nhân cách của lớp người lao động mới, chủ động và sáng tạo, thích ứng với những đổi mới diễn ra thường xuyên của đất nước trong giai đoạn công nghiệp hoá và hiện đại hoá.
2. Đối với môn Tập đọc lớp 2, việc rèn đọc là vô cùng quan trọng tốc độ đọc ở từng giai đoạn được chia ra như sau: - Giữa học kỳ I (Sau 8 tuần): 35 tiếng/phút. - Cuối học kỳ I (Sau 17 tuần): 40 tiếng/phút. - Giữa học kỳ II (Sau 25 tuần): 45 tiếng/ phút. - Cuối học kỳ II :50 tiếng/phút. III. Quá trình triển khai thực hiện đề tài: Muốn học sinh hiểu bài sâu môn Tập đọc, ta phải rèn đọc, muốn đọc tốt học sinh phải được chuẩn bị kĩ từ khâu soạn bài ở nhà đến tập đọc ở nhà. Tôi đã hướng dẫn các em chuẩn bị bài kĩ, soạn bài đầy đủ, sau đó tự đọc 5 lần. Lần đầu đọc thầm, 2 lần sau đọc to, có ngắt nghỉ, 2 lần cuối đọc diễn cảm, cảm thụ tốt nội dung bài văn, bài thơ. Ở mỗi dấu câu, tôi đều hướng dẫn cách đọc khác nhau. Ví dụ bài "Có chí thì nên", cho học sinh biết phân biệt giọng đọc câu cảm với những câu kể trong bài. - Hoan hô em Bắc! (Câu cảm, cao giọng ở cuối câu). - Thật là có chí thì nên. (Câu kể, đọc chậm). - Xin thầy kiên nhẫn, thật kiên nhẫn vì con tôi tối dạ lắm. (Câu kể). * Với bài "Làm anh", tôi lại có cách hướng dẫn như sau: - Giọng nhí nhảnh vui vẻ khi đọc những câu như: Làm anh khó đấy Làm anh thật khó Phải người lớn cơ Nhưng mà thật vui Thì làm được thôi - Giọng đọc tha thiết dịu dàng ở những câu thơ: Nếu em bé ngã
3. Anh nâng dịu dàng Mẹ cho quà bánh Chia em phần hơn Nhưng với bài "Hồ Gươm" thì lại phải hướng dẫn các em đọc vừa phải, lưu loát. Riêng câu cuối cùng thì lại hơi hạ giọng một chút: "Không biết có phải con rùa đã từng ngậm thanh kiếm của vua Lê thắng giặc đó không?". Riêng với bài thơ "Nhớ Việt Bắc" là một bài thơ rất hay của nhà thơ Tố Hữu, tôi đã hướng dẫn học sinh đọc nhắt từng dòng thơ, với mỗi dòng tôi dùng phấn màu ngắt nhịp như sau: Ta về/ mình có nhớ ta Ta về/ ta nhớ/ những hoa cùng người Rừng xanh/ hoa chuối đỏ tươi Đèo cao/ nắng ánh dao gài thắt lưng Ngày xuân/ mơ nở trắng rừng Nhớ ngưới đan nón/ chuốt từng sợi giang Ve kêu/rừng phách đổ vàng Nhớ cô em gái/ hái măng một mình Rừng thu/ trăng rọi hoà bình Nhớ ai tiếng hát/ ân tình thuỷ chung. Học sinh ở lứa tuổi 7-8 rất hay bắt chước cô giáo, tiếp thu cái mới nhanh, cho nên khi dạy bài "Làm việc thật là vui", giáo viên phải đọc giọng sôi nổi, trong sáng, đặc biệt phải đọc bắt chước tiếng con gà, tu hú thật gióng: ò, ó o tu hú, tu hú hoặc tiếng cái đồng hồ: tích tắc, tích tắc
4. Ở bài "Anh thợ đốt lò, mỗi dòng thơ chỉ có 4 tiếng, ta phải hướng dẫn các em đọc giọng thiết tha trong sáng. Những câu hô gọi như: Anh thợ lò ơi! Khi đọc, giọng hơi cao ở cuối câu nhưng vẫn dịu dàng thể hiện tình cảm trìu mến, tốc độ đọc vừa phải các câu: Cửa lò hé mở Than rơi! than rơi Nhịp tay đều đặn Than rơi/ than rơi Việc đọc hay, đọc diễn cảm không chỉ dừng lại ở mức độ đọc đúng dấu câu và ngắt câu đúng mà còn kết hợp với việc nhấn mạnh những từ gợi tả, từ láy để thể hiện hết cái hay, cái đẹp của bài văn, bài thơ. Ở bài “Hoa mai vàng”, tôi đã cho học sinh gạch dưới những từ cần nhấn giọng, sau đó giáo viên sửa lại và hướng dẫn đọc: Khi nở, cánh hoa mai xoè ra như lụa. Những cánh hoa ánh lên một sắc vàng muốt, mượt mà. Với bài “Chú bé liên lạc”, để mô tả được bước đi và các nét đáng yêu của chú bé liên lạc, ta cần nhấn mạnh vào các từ láy sau: Chú bé loắt choắt Cái xắc xinh xinh Cái chân thoăn thoắt Cái đầu nghênh nghênh
5. Đối với bài phong cảnh “Đền Hùng”, muốn giáo dục lòng yêu phong cảnh đẹp và lòng nhớ ơn các vua Hùng, những người đã có công dựng nước, khi đọc phải nhấn giọng các từ tượng hình và từ chỉ màu sắc: - Đền Thượng nằm chót vót trên đỉnh núi Nghĩa Cương. Trước đền, những khóm hải đường đâm bông rực đỏ, những cánh bướm nhiều màu sắc bay rập rờn như đang múa quạt xoè hoa trước sân. - Bên trái là đỉnh núi Ba Vì vòi vọi. Bên phải là dãy Tam Đảo sừng sững. Tóm lại ở mỗi bài văn, bài thơ khi rèn học sinh đọc, tôi đã nghiên cứu rất kĩ bài ở nhà, sau đó hướng dẫn học sinh tự tìm ra những từ cần nhấn mạnh, những câu văn đoạn văn cần phải ngắt câu, sau đó cô mới sửa lại rồi hướng dẫn cả lớp đọc gọi từng cá nhân đọc, cả lớp nhận xét . Cứ như vậy học sinh được cô rèn đọc rất kĩ. IV. Tự đánh giá kết quả thực hiện: Với cách rèn cho học sinh đọc tốt ở môn tập đọc, tôi thấy học sinh lớp tôi rất ham thích học môn tập đọc là học thuộc lòng. Kết quả kiểm tra cuối học kì I vừa qua, riêng môn đọc hiểu kết quả tương đối cao. Cách rèn đọc này có thể được áp dụng với học sinh lớp 2, lớp 3. Tuy nhiên nó cũng có nhược điểm: đối với những em có chất giọng chưa tốt như viêm thanh quản, hoặc giọng bẩm sinh thì việc thực hiện tương đối khó khăn. Nhưng tôi nghĩ, việc rèn đọc cho học sinh lớp 2 là rất quan trọng và cần thiết, vì có đọc tốt thì mới học tốt các môn khác được, cho nên tôi sẽ cố gắng dạy thật tốt môn tập đọc thông qua việc rèn đọc cho học sinh.