Sáng kiến kinh nghiệm Biện pháp quản lí Dạy và Học

Nội dung text: Sáng kiến kinh nghiệm Biện pháp quản lí Dạy và Học

1. Sáng kiến kinh nghiệm Đặng Thị Thanh Huyền Trường tiểu học Khương Thượng mục lục Trang A. Phần thứ nhất 2 I. Đặt vấn đề 2 II. Nhiệm vụ nghiên cứu 2 IIi. Đối tượng nghiên cứu 5 Iv. Phạm vi nghiên cứu 5 V. Giả thuyết khoa học 5 VI. Phương pháp nghiên cứu 5 B. Phần thứ hai: Quá trình triển khai đề tài 7 Chương I: Lược sử vấn đề, quan điểm, nhận xét, tầm quan trọng của đề tài và nhiệm vụ cụ thể 7 1. Lược sử vấn đề, nhận xét về việc Dạy và Học 7 2. Tầm quan trọng của việc quản lí Dạy và Học 8 3. Nhiệm vụ cụ thể của đề tài 9 Chương II: Đặc điểm tình hình nhà trường 10 1. Thuận lợi 10 2. Khó khăn 11 3. Các công việc đã làm của ban giám hiệu từ đầu năm học 12 Chương III: Biện pháp quản lí Dạy và Học 16 I. Quản lí hoạt động dạy của thày 16 1. Thực hiện chương trình dạy học 16 2. Soạn bài 17 3. Giảng bài 18 4. Thăm lớp, dự giờ 20 5. Sinh hoạt tổ chuyên môn 21 6. ĐDDH góp phần quan trọng tới chất lượng giảng dạy 22 7. Bồi dưỡng mũi nhọn giáo viên dạy giỏi, chủ nhiệm giỏi 23 8. Đoàn kết giúp đỡ nhau là yếu tố không thể thiếu được trong nhà trường 24 24 II. Quản lí hoạt động của trò 24 1. Giáo dục tinh thần, thái độ, động cơ học tập của học sinh 25 2. Mọi hoạt động lao động đều phải tính đến hiệu quả 26 Chương IV: Kết quả 28 1. Về phía giáo viên 28 2. Về phía học sinh 29 Phần III: Kết luận và kiến nghị đề xuất 32 Kết luận 34 C. Tài liệu tham khảo 36 1
2. Sáng kiến kinh nghiệm Đặng Thị Thanh Huyền Trường tiểu học Khương Thượng A - Phần thứ nhất I.Đặt vấn đề * Lí do chọn đề tài Giáo dục trẻ em là một nhiệm vụ vô cùng quan trọng mà cả xã hội đều quan tâm, bởi vì “trẻ em hôm nay là thế giới ngày mai”. Để ngày mai thế giới có những người chủ xứng đáng, xã hội có những người công dân tốt thì chỉ ngày hôm nay – khi trẻ em là những mầm non mới nhú, thế hệ đi trước phải có trách nhiệm dạy dỗ, hướng dẫn trẻ em đi đúng hướng. Đúng như lời Bác Hồ dạy: “Vì lợi ích mười năm trồng cây, vì lợi ích trăm năm trồng người”. Thời thơ ấu rất quan trọng đối với sự phát triển nhân cách con người. Đứa trẻ ngày hôm nay và sau này trở thành người như thế nào là tuỳ thuộc một phần quyết định ở chỗ các em đã trải qua ngày thơ ấu như thế nào, ai là người dìu dắt các em trong những ngày thơ bé, những gì của thế giới xung quanh đi vào trái tim của em. Mặc dù nhiệm vụ giáo dục trẻ em được cả xã hội quan tâm nhưng quan trọng hơn cả vẫn là nhà trường, đặc biệt là trường tiểu học. Có điều này bởi vì nhà trường nói chung và trường tiểu học nói riêng là nơi kết tinh trình độ văn minh của xã hội trong công tác giáo dục trẻ em. Trường tiểu học chân chính không chỉ là nơi trẻ tiếp thu kiến thức khoa học mà còn là nơi giáo dục các em trở thành người có ích cho xã hội. Vì vậy, trẻ em phải được giáo dục toàn diện. Bác Hồ đã nói: “Người có đức mà không có tài làm việc gì cũng khó. Người có tài mà không có đức là người vô dụng”. Do đó, ở nhà trường tiểu học nhiệm vụ dạy trẻ các tri thức khoa học và phẩm chất đạo đức là 2 nhiệm vụ song song không thể thiếu được. Đào tạo những con người có học thức, những người giỏi là nhiệm vụ quan trọng của nhà trường và chức năng chính của nhà trường là dạy học. Hoạt động dạy của thầy và hoạt động học của trò là 2 hoạt động trung tâm của một quá trình dạy học và là 2 hoạt động mang tính chất khác nhau trong mối quan hệ qua lại giữa thầy và trò. Hoạt động dạy và học tô đậm chức năng xã hội của nhà 2
3. Sáng kiến kinh nghiệm Đặng Thị Thanh Huyền Trường tiểu học Khương Thượng trường, đặc trưng cho nhiệm vụ của nhà trường và là hoạt động trung tâm, là cơ sở khoa học của các hoạt động khác của nhà truờng. Hội nghị lần thứ 7 Ban chấp hành TW Đảng khoá 7 đã chỉ rõ: “Trong công cuộc công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất nước, những chính sách, giải pháp đúng trong phát triển giáo dục và đào tạo phải hướng tới hình thành một nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hoá - hiện đại hoá trong thời đại ngày nay. Đó là một nguồn nhân lực bao gồm những người có đức, có tài, ham học hỏi, thông minh sáng tạo, làm việc quên mình vì nền độc lập và sự phồn vinh của Tổ quốc, được chuẩn bị tốt kiến thức văn hoá, được đào tạo thành thạo về kĩ năng nghề ngiệp, về năng lực quản lí sản xuất kinh doanh, điều hành vĩ mô kinh tế và toàn xã hội, có trình độ khoa học kĩ thuật vươn lên ngang tầm thế giới”. Trong những năm gần đây, sự nghiệp giáo dục và đào tạo ở Việt Nam nói chung và việc giảng dạy ở tiểu học nói riêng là vấn đề được xã hội rất quan tâm. Khi bàn đến vai trò của những người thầy trong sự nghiệp giáo dục, Thủ tướng Phạm Văn Đồng viết “ Thầy giáo là một nhán vật trọng tâm trong nhà trường, là người quyết định và tạo nên những con người mới xã hội chủ nghĩa. Vậy thầy giáo phải không ngừng vươn lên, rèn luyện tu dưỡng về mọi mặt để thực sự xứng đáng là người thầy giáo xã hội chủ nghĩa”. Đồng thời Thủ tướng còn chỉ ra rằng: “Vấn đề lớn nhất trong giáo dục của ta hiện nay là tạo điều kiện thuận lợi nhất để đội ngũ giáo viên dần dần trở thành một đội quân đủ năng lực, đủ tư cách để làm tròn sứ mạng của mình”. Từ bao đời nay, ông cha ta đều mong muốn ở người thầy phải “ Biết mười dạy một” và cũng yêu cầu người thầy phải dạy làm sao cho những học trò của mình phải “ Học một biết mười”. Vậy là từ trước đến nay, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên là vấn đề quan trọng, có vị trí chiến lược lâu dài. Ngày nay trong đời sống công nghệ và khoa học phát triển, những người làm công tác quản lí trường học chúng tôi hiểu một cách sâu sắc hơn ai hết về tầm quan trọng của giáo viên trong sự nghiệp giáo dục nói chung và trong sự tồn tại và phát triển của trường mình nói riêng. Vì vậy việc bồi 3
4. Sáng kiến kinh nghiệm Đặng Thị Thanh Huyền Trường tiểu học Khương Thượng dưỡng giáo viên là nhiệm vụ quan trọng nhất của các cán bộ quản lí trường học. Hơn nữa trường tiểu học Khương Thượng nơi tôi đang công tác là một trường đã nhiều năm đạt danh hiệu trường tiên tiến vững chắc và hai năm gần đây trường được Sở giáo dục đào tạo Hà Nội công nhận là trường tiên tiến suất sắc cấp Thành phố. Vậy là một người quản lí tôi luôn tự nghĩ cần phải làm gì để giữ vững danh hiệu trường tiên tiến xuất sắc cấp Thành phố với truyền thống dạy tốt – học tốt của nhà trường. Chính vì vậy tôi đã mạnh dạn chọn đề tài sáng kiến kinh nghiệm: Chỉ đạo “ Dạy tốt – học tốt để giữ vững danh hiệu trường tiên tiến xuất sắc cấp Thành phố”. Qua đề tài này tôi rất mong nhận được sự góp ý chân thành của các đồng chí lãnh đạo – của Ban giám hiệu nhà truờng và các bạn đồng nghiệp để đề tài của tôi được hoàn thành và xác định có hiệu quả. Tôi xin chân thành cảm ơn. 4
5. Sáng kiến kinh nghiệm Đặng Thị Thanh Huyền Trường tiểu học Khương Thượng II. Nhiệm vụ nghiên cứu: - Nghiên cứu cơ sở lí luận và thực tiễn của các biện pháp quản lí dạy và học. -áp dụng các biện pháp quản lí vào việc dạy và học ở trường có truyền thống dạy tốt và học tốt. - Đề xuất một số ý kiến góp phần nâng cao hiệu quả quản lí việc dạy và học. III. Đối tượng nghiên cứu: Giáo viên và học sinh trường tiểu học Khương Thượng. Trường thuộc phường Trung Tự, quận Đống Đa – Hà Nội. Trình độ dân trí ở khu vực trường đóng phần lớn là cán bộ các trường đại học Y, đại học Thuỷ Lợi, Viện Năng lượng, đại học Công Đoàn, khu phòng không không quân và một phần là nhân dân phường Khương Thượng. IV. Phạm vi nghiên cứu: Vì điều kiện thời gian không cho phép nên đề tài chỉ tập trung nghiên cứu việc sử dụng các biện pháp quản lí dạy và học để giữ vững truyền thống dạy tốt và học tốt trong vòng từ đầu năm học đến cuối học kì 2. V. Giả thuyết khoa học: Nếu sử dụng tốt các biện pháp quản lí dạy và học thì sẽ giữ vững được truyền thống dạy tốt và học tốt. Vi. Phương pháp nghiên cứu: Để giải quyết các nhiệm vụ vừa nêu ở trên, tôi đã sử dụng đồng bộ các biện pháp: Phương pháp nghiên cứu lý luận: Nghiên cứu những vấn đề lý luận và thực tiễn liên quan tới việc quản lý dạy và học. Phương pháp điều tra: + Điều tra về giáo viên. + Điều tra về học sinh. + Điều tra về phụ huynh. 5
6. Sáng kiến kinh nghiệm Đặng Thị Thanh Huyền Trường tiểu học Khương Thượng + Dựa vào kết quả giảng dạy và học tập của năm trước đề ra kế hoạch cho năm học này. Phương pháp thực nghiệm: áp dụng những lý luận về quản lý dạy và học vào việc quản lý dạy và học của giáo viên và học sinh trường tiểu học Khương Thượng. Phương pháp quan sát: Dự giờ dạy của giáo viên và kiểm tra chất lượng học tập của học sinh qua các bài kiểm tra. Phương pháp thống kê toán học: Nhằm sử lý các số liệu và kết quả thu được trong quá trình nghiên cứu. Kế hoạch và thời gian nghiên cứu: Từ 15/9/2004 - 4/2005. 6
7. Sáng kiến kinh nghiệm Đặng Thị Thanh Huyền Trường tiểu học Khương Thượng B - Phần thứ hai Quá trình triển khai đề tài Nội dung Chương I: Lược sử vấn đề, quan điểm, nhận xét, tầm quan trọng của đề tài và nhiệm vụ cụ thể. 1. Lược sử vấn đề, quan điểm, nhận xét về việc Dạy và Học: Tuổi thiếu niên ngày nay không thể thiếu một trình độ văn hoá phổ thông được lĩnh hội từ nhà trường. Hoạt động dạy và học ở trường đem lại cho tuổi thiếu niên một vốn văn hoá tuy chưa phải là đủ cho cuộc đời nhưng tương đối hoàn chỉnh, có hệ thống và cơ bản, là cơ sở ban đầu rất quan trọng hình thành nhân cách học sinh, để từ đó các em lao động và tiếp tục học tập sau này. Trẻ em được trở thành “ con người ” chỉ nhờ có giáo dục (Komenski). Nếu không được học và dạy bảo, con người sẽ sống như hoang thú, mọi hành động sẽ mang tính bản năng. Trong phạm trù giáo dục thì giáo dục trí tuệ là khâu quan trọng nhất. Nó bao gồm việc tiếp thu tri thức và hình thành thế giới quan khoa học, phát triển các năng lực nhận thức và sáng tạo. Để có được điều đó, các em phải được đến trường để học. “Trong nhà trường, hoạt động dạy và học là con đường quan trọng nhất để giáo dục trí tuệ ” (Xu Khôm Lin Ski). Bia Văn Miếu Quốc Tử Giám đã khắc: “ Các bậc hiền nhân tài giỏi là yếu tố cốt tử đối với một chính thể. Khi yếu tố này dồi dào thì đất nước tăng tiến mạnh mẽ và phồn thịnh. Khi yếu tố này kém thì quyền lợi đất nước bị suy giảm Những người giỏi, có học thức là một sức mạnh đặc biệt quan trọng đối với đất nước”. 7
8. Sáng kiến kinh nghiệm Đặng Thị Thanh Huyền Trường tiểu học Khương Thượng 2. Tầm quan trọng của việc quản lý Dạy và Học: Nhiệm vụ của hoạt động dạy và học ở trường tiểu học là làm cho học sinh nắm vững tri thức khoa học một cách có hệ thống, cơ bản, có những kĩ năng, kĩ xảo cần thiết trong học tập, trong lao động và trong cuộc sống của trẻ. Trong những kĩ năng cần được rèn luyện cho học sinh thì quan trọng nhất là làm cho học sinh có được kĩ năng học tâp để thực hiện “Hình thành hoạt động học tập” - Hoạt động chủ đạo của các em trong thời kỳ này. Phát triển trí tuệ học sinh trong quá trình nắm tri thức, trước hết là phát triển tư duy độc lập sáng tạo, hình thành năng lực nhận thức và hoạt động của học sinh. ở học sinh tiểu học, trí tưởng tượng rất phong phú nhưng trình độ chuẩn bị sẵn sàng về mặt trí tuệ ( hoạt động tư duy) cho học tập chưa phát triển đến mức cần thiết. Cho nên dạy học chẳng những phải phát triển trí tưởng tượng của các em mà còn phải rèn luyện các thao tác tư duy để phát triển năng lực nhận thức, năng lực hoạt động khoa học, sáng tạo. Dạy kiến thức văn hóa phải đi đôi với sự hình thành ở học sinh thế giới quan khoa học, lòng yêu Tổ quốc và chủ nghĩa xã hội Những phẩm chất này phải trở thành động cơ, mục đích học tập của học sinh trong nhà trường và định hướng hoạt động của học sinh trong cuộc đời. Những nhiệm vụ dạy và học nói trên được thực hiện đồng thời và thống nhất với nhau trong quá trình dạy hoc. “ Quá trình dạy và học là tập hợp những hành động liên tiếp của giáo viên và học sinh, được giáo viên hướng dẫn. Những hành động này nhằm làm cho học sinh tự giác nắm vững hệ thống kiến thức, kĩ năng, kĩ sảo và trong quá trình đó, phát triển được năng lực nhận thức, nắm được các yếu tố của văn hoá, lao động trí óc và chân tay, hình thành những cơ sở của thế giới quan và hành vi cộng sản chủ nghĩa ”. (ÊXiPôp) Hoạt động dạy của thày và hoạt động học của trò là hai hoạt động trung tâm của một quá trình dạy học và là hai hoạt động mang tính chất khác nhau. Song thống nhất với nhau trong mối quan hệ qua lại giữa thầy và trò, dạy và học cùng lúc diễn ra trong những điều kiện vật chất - kĩ thuật nhất định. 8
9. Sáng kiến kinh nghiệm Đặng Thị Thanh Huyền Trường tiểu học Khương Thượng Nếu xét quá trình dạy và học như là một hệ thống thì trong đó quan hệ giữa hoạt động dạy của thầy với hoạt động học của trò thực chất là mối quan hệ điều khiển. Với tác động sư phạm của mình, thầy tổ chức, điều khiển hoạt động học tập của trò. Điều khiển hoạt động dạy và học của hiệu trưởng chủ yếu tập trung vào hoạt động dạy của thầy và là trực tiếp với thầy, gián tiếp với trò; Thông qua hoạt động dạy của thầy, quản lý hoạt động học của trò. 3. Nhiệm vụ cụ thể của đề tài. Vấn đề quan trọng nhất, bao trùm nhất trong hoạt động của nhà trường đó là hoạt động dạy và học. Với một trường đã có thành tích nhiều năm dạy tốt học tốt thì việc quản lý hoạt động dạy và học càng cần được chú trọng hơn để giữ vững truyền thống, thành tích đã có và phát huy hơn nữa truyền thống tốt đẹp đó. Vì vậy, vấn đề cần nghiên cứu trong đề tài là: (Biện pháp quản lý hoạt động dạy và học trong nhà trường nhằm giữ vững và phát huy những truyền thống dạy tốt và học tốt để giữ vững danh hiệu trường tiên tiến xuất sắc cấp Thành phố.) 9
10. Sáng kiến kinh nghiệm Đặng Thị Thanh Huyền Trường tiểu học Khương Thượng Chương II Đặc điểm tình hình nhà trường 1. Thuận lợi: Trường tiểu học Khương Thượng đóng trên địa bàn phường Trung Tự, gồm các khu tập thể và các trường đại học: Khương Thượng, đại học Thuỷ Lợi, đại học Y Khoa, đại học Công Đoàn, Học Viện Ngân Hàng, Phòng không Không quân, phường Quang Trung và Khương Thượng. Trường có 1223 học sinh, được chia làm 26 lớp từ khối 1 đến khối 5. Khối Số lớp Số học sinh Nam Nữ I 5 209 104 105 II 5 236 136 100 III 5 270 166 104 IV 6 256 126 130 V 5 252 138 114 Tổng số 26 1223 670 553 Học sinh ngoan, chăm học, có ý thức kỉ luật tốt “ Kính thầy, yêu bạn”. Nhiều phụ huynh có trình độ và đăc biệt rất quan tâm đến việc học tập của con em mình. Tổng số cán bộ giáo viên và công nhân viên của trường: 64 người trong đó: 3 cán bộ quản lý 36 giáo viên chủ nhiệm (trường có 10 lớp 2 cô giáo chủ nhiệm) 3 giáo viên bù nữ, kiêm phụ trách thư viện, phòng đồ dùng dạy học và y tế. 9 giáo viên ngoại ngữ và môn chuyên biệt. 1 tổng phụ trách. 2 nhân viên; 3 bảo vệ và 2 lao công. 10
11. Sáng kiến kinh nghiệm Đặng Thị Thanh Huyền Trường tiểu học Khương Thượng Nhiều đồng chí giáo viên có tuổi nghề cao, độ tuổi trung bình của giáo viên là 40 tuổi. Các đồng chí đó có rất nhiều kinh nghiệm giảng day, công tác chủ nhiệm và quan hệ với phụ huynh. Còn một số đồng chí giáo viên trẻ mới ra trường rất nhiệt tình với công việc được giao, yêu nghề mến trẻ. Trình độ chuyên môn: Nhìn chung cán bộ giáo viên đạt trình độ chuẩn và trên chuẩn. Trong đó có 20 đồng chí có trình độ đại học, 29 đồng chí có trình độ cao đẳng, 1 đồng chí là thạc sĩ, 3 đồng chí đang học lớp Đại học Sư Phạm khoa Tiểu Học, trình độ trung cấp 2 đồng chí. Hầu hết các đồng chí giáo viên nhận thức rõ vai trò, vị trí, trách nhiệm của mình đối với nghề nghiệp và các công việc được giao. Ngoài công tác chủ nhiệm một lớp, một số các đồng chí giáo viên sẵn sàng nhận thêm các công tác như công đoàn, thanh tra, khối trưởng chuyên môn Khi được ban giám hiệu phân công. Trường luôn nhận được sự chỉ đạo chuyên môn của Sở GD-ĐT và Phòng GD-ĐT quận Đống Đa. Bên cạnh đó, trường còn nhận được sự động viên và hỗ trợ kịp thời của Đảng uỷ và UBND phường Trung Tự nơi trường đóng và ban phụ huynh nhà trường. Là trường nhiều năm đạt danh hiệu trường tiên tiến vững chắc cấp Quận và hai năm nay đạt danh hiệu trường tiên tiến xuất sắc cấp Thành phố. 2. Khó Khăn: Bên cạnh những thuận lợi là cơ bản trường cũng còn gặp một số khó khăn: + Đội ngũ giáo viên của trường có nhiều đồng chí cao tuổi nên chưa theo kịp với việc đổi mới phương pháp giảng dạy. Giáo viên trẻ mới ra trường thiếu kinh nghiệm trong nghề. + Còn một số học sinh chưa thật chăm học, một bộ phận phụ huynh do mải làm ăn nên chưa quan tâm đến việc học của con cái, còn khoán trắng cho nhà trường. 11
12. Sáng kiến kinh nghiệm Đặng Thị Thanh Huyền Trường tiểu học Khương Thượng 3. Các công việc đã làm của Ban giám hiệu từ đầu năm học: a. Về học sinh: Ngay từ đầu năm học, BGH đã tổ chức điều tra cơ bản, nắm vững tình hình học sinh về mọi mặt: Sĩ số, học lực, hạnh kiểm, hoàn cảnh Bảng thống kê về số lượng, chất lượng học sinh đầu năm học 2004 -2005 như sau: T/Số Giới tính Phổ cập Học lực năm trước T/P xã hội Nam Nữ Đúng tuổi P/cập Giỏi Khá T/B Yếu Cán bộ C/nhân 1223 670 553 1220 03 805 429 100 5 60% 20% b. Về giáo viên: Bảng thống kê về số lượng, trình độ chuyên môn của giáo viên năm học 2004-2005: T/số Nữ Độ tuổi Trình độ đào tạo Chuyên môn 20-29 30-39 40-49 59-60 TC CĐ ĐH SĐH Tốt Khá TB 52 48 6 25 20 01 2 29 20 1 38 14 0 Hoàn cảnh gia đình: - Phần lớn các đồng chí giáo viên của trường có đời sống đảm bảo, có mức thu nhập ổn định, yên tâm công tác. Có 2 đồng chí hoàn cảnh khó khăn: 1 đồng chí chồng mất, nuôi 3 con nhỏ ăn học. Một đồng chí chồng ốm lâu dài, hoàn cảnh kinh tế có nhiều khó khăn. - Tính nết sở trường của giáo viên: Nhìn chung các đồng chí giáo viên yêu nghề mến trẻ, yên tâm công tác. Luôn có ý thức phấn đấu để giành kết quả cao trong giảng dạy và chủ nhiệm. Các đồng chí lâu năm có nhiều kinh nghiệm về giảng dạy và quản lí học sinh. 12
13. Sáng kiến kinh nghiệm Đặng Thị Thanh Huyền Trường tiểu học Khương Thượng Giáo viên trẻ nhiệt tình công tác, có trình độ kiến thức cơ bản cao, biết ngoại ngữ, vi tính, rất nhạy bén với việc đổi mới phương pháp dạy học, sẵn sàng nhận bất cứ công việc gì mà nhà trường phân công. Tập thể giáo viên đoàn kết nhất trí, thương yêu, giúp đỡ lẫn nhau trong mọi hoàn cảnh và giáo viên coi trường như một tổ ấm. Trên cơ sở nắm vững về hoàn cảnh kinh tế, sở trưởng và tính nết của từng giáo viên trong trường, BGH đã phân công, giao việc cho từng đồng chí một cách hợp lí. Ví dụ: Đối với các đồng chí có chuyên môn chắc, kinh nghiệm giảng dạy lâu năm thì giao cho làm khối trưởng chuyên môn. Đối với đồng chí có khả năng thuyết phục mọi người, gương mẫu, được mọi người tín nhiệm thì bầu làm chủ tịch Công đoàn. Còn các đồng chí chủ nhiệm thì tuỳ vào khả năng chuyên môn mà giao chủ nhiệm các lớp. Thành tích giảng dạy của giáo viên: Qua các năm học trước trường có nhiều đồng chí tham gia các hội thi và được công nhận là giáo viên dạy giỏi các cấp: Năm học 1998-1999: Đồng chí Nghiêm Hằng Nga được công nhận là giáo viên dạy giỏi cấp Quốc Gia. Năm học 1999-2000: Đồng chí Cao Thị Ngọc được công nhận là giáo viên giỏi thành Phố bộ môn Khoa. Đồng chí Phạm Kim Oanh được công nhận là giáo viên dạy giỏi cấp Quận bộ môn Toán. Năm học 2000-2001: Đồng chí Vũ Bảo Trâm được công nhận là giáo viên giỏi cấp Quận bộ môn Tập Đọc lớp 5. Đồng chí Đàm Thu Hà được công nhận là giáo viên dạy giỏi cấp Quận bộ môn Tập Làm Văn lớp 5 Năm học 2001-2002: Đồng chí Nguyễn Kim Phượng được công nhận là giáo viên dạy giỏi cấp Quận bộ môn Tự Nhiên-Xã Hội. Đồng chí Trần Minh Châu được công nhận là giáo viên dạy giỏi cấp Quận bộ môn Toán lớp 2. Năm học 2002-2003: Đồng chí Vũ Bảo Trâm được công nhận là giáo viên dạy giỏi xuất sắc cấp Thành phố môn Tập làm văn. 13
14. Sáng kiến kinh nghiệm Đặng Thị Thanh Huyền Trường tiểu học Khương Thượng Năm học 2003 – 2004: Đồng chí Nguyễn Thanh Hà được giải A1 giáo viên dạy giỏi cấp Thành phố. Đồng chí Trần Minh Châu, Đặng Thu Thuỷ và Nguyễn Kim Cúc đạt giáo viên dạy giỏi cấp Quận Năm học 2004-2005: Đồng chí Nguyễn Thanh Thương được công nhận là giáo viên dạy giỏi cấp Quận bộ môn Tập Làm Văn lớp 2. Đồng chí Nguyễn Thị Thu được công nhận là giáo viên dạy giỏi vòng 2 cấp Quận bộ môn Tự Nhiên-Xã Hội lớp 2. Đồng chí Cấn Ngọc Oanh được công nhận là giáo viên dạy giỏi cấp Quận bộ môn Toán lớp 2. Đồng chí Đoàn Bích Hà được công nhận là giáo viên dạy giỏi cấp Quận bộ môn Hát nhạc lớp2. Đồng chí Đoàn Thanh Huyền đạt giải Nhất cuộc thi viết chữ đẹp cấp Quận. Đồng chí Cấn Ngọc Oanh đạt giải Ba cuộc thi viết chữ đẹp cấp Quận. Về công tác chủ nhiệm: Không những dạy giỏi mà giáo viên trường tôi có rất nhiều đồng chí làm chủ nhiệm tốt và đạt giáo viên chủ nhiệm giỏi các cấp như : đồng chí Hứa Minh Hằng, Nguyễn Thị Xuân, Nguyễn Thị Lan cấp thành phố. Đồng chí Đỗ Thị Nga, Nguyễn Kim Dung, Nguyễn Thị Thu, Phùng Bích Châu, Minh Châu cấp Quận. * Thành tích của học sinh: Nhiều em đạt học sinh giỏi các cấp với các môn - Có nhiều em đạt học sinh giỏi cấp Thành phố môn Toán – Tiếng Việt lớp 5. - Có nhiều nhiều em đạt học sinh giỏi cấp Quận môn Toán – Tiếng Việt lớp 4, lớp 5. - Có nhiều em đạt học sinh giỏi cấp Quận môn Tin học, Ngoại ngữ. - Có nhiều em đạt học sinh giỏi cấp Quận và Thành phố về TDTT như môn cờ vua em Nguyễn Văn Hải đạt giải cờ vua toàn quốc năm học 2003- 2004. Em Hoàng Lan qua vòng loại chuẩn bị tham dự giải cờ 14
15. Sáng kiến kinh nghiệm Đặng Thị Thanh Huyền Trường tiểu học Khương Thượng vua U7 toàn quốc. Em Phạm Xuân Sang – giải ba cấp Thành phố môn điền kinh. - Trường được phòng Giáo dục - Đào tạo tặng cờ là trường có phong trào “Bồi dưỡng học sinh giỏi”. Với những thành tích về giảng dậy, chủ nhiệm và chất lượng học tập mà giáo viên và học sinh đã đat được trong những năm học qua. Căn cứ vào mục tiêu, nhiệm vụ và các chỉ tiêu của năm học mới, để giữ vững và phát huy được các truyền thống dạy tốt và học tốt của nhà trường trong những năm học qua thì người Hiệu trưởng cần có các biện pháp quản lý dạy của thầy và hoạt động học của trò như thế nào để duy trì và phát huy được những thành tích tốt đẹp đó. 15
16. Sáng kiến kinh nghiệm Đặng Thị Thanh Huyền Trường tiểu học Khương Thượng Chương III Biện pháp quản lý dạy và học I - quản lý hoạt động dạy của thầy: 1)Thực hiện chương trình dạy học: Chương trình dạy học là pháp lệnh của nhà nước do Bộ giáo dục ban hành. Người quản lý phải nắm vững và làm cho toàn thể giáo viên cùng nắm vững. Với tư cách là người lãnh đạo và chịu trách nhiệm cao nhất về chuyên môn trong nhà trường, người quản lý phải điều khiển hoạt động dạy của thầy và hoạt động học của trò theo những yêu cầu, nội dung, hướng dẫn của chương trình dạy học. Sự nắm vững chương trình dạy học của người quản lý là một đảm bảo đầu tiên để quản lý giáo viên thực hiện tốt chương trình dạy học. Muốn đựơc như vậy, ngay từ đầu năm học, hiệu trưởng phổ biến những thay đổi (nếu có) về nội dung, phương pháp giảng dạy bộ môn, những sửa đổi trong chương trình và sách giáo khoa theo cách chỉ thị hướng dẫn giảng dạy bộ môn của bộ giáo dục. Nhất là năm nay đang thực hiện thay sách giáo khoa lớp 3. Hàng tháng, hết học kỳ và cuối năm học, ban giám hiệu nhà trường sẽ kiểm điểm, đánh giá tình hình thực hiện chương trình dạy học từng bộ môn, từng khối, từng lớp thông qua sổ phân phối chương trình và sổ ghi đầu bài của từng lớp. Kể cả các đồng chí giáo viên dạy môn cơ bản và tự chọn. Từ đó, ban giám hiệu nhận xét, phát hiện những vấn đề cần uốn nắn. BGH cần nghiêm cấm việc cắt xén, dồn bài, thêm bớt tiết của bất cứ môn học nào một cách tuỳ tiện. Chỉ có thực hiện đúng đủ chương trình dạy học thì những cơ sở khoa học, tính chất giáo dục toàn diện, mục đích đào tạo của chương trình dạy học mới trở thành hiện thực như ý kiến đồng chí Lê Duẩn: “Yêu cầu cơ bản nhất, quan trọng bao chùm toàn bộ chương trình giảng dạy là đào luyện con người toàn diện về đức, trí, thể, mĩ, là xây dựng cho học sinh thành những con người mới, có tình cảm tốt đẹp, có tri thức đầy 16
17. Sáng kiến kinh nghiệm Đặng Thị Thanh Huyền Trường tiểu học Khương Thượng đủ để đáp ứng được những đòi hỏi của việc xây dựng chế độ mới của chúng ta” Muốn làm tốt việc này hiệu trưởng cùng với hiệu phó, các khối trưởng chuyên môn phân công nhau theo dõi, nắm tình hình thực hiện chương trình dạy học hàng tuần, hàng tháng. Sử dụng các biểu bảng, lịch kiểm tra học tập, sổ thăm lớp dự giờ vv để nắm tình hình có liên quan đến việc thực hiện chương trình dạy học. Ban giám hiệu phải biết dùng thời khoá biểu để điều khiển và kiểm soát tiến độ thực hiện chương trình dạy học của tất cả các môn, các lớp sao cho đồng đều, cân đối. Nếu chương trình dạy học là “bản thiết kế ” của một công trình thì hoạt động dạy của thầy là sự “thi công” mà hiệu trưởng là “tổng công trình sư” phải điều khiển “thi công” đúng “thiết kế ”. Với những biện pháp đó, việc thực hiện chương trình của trường tôi đã được thực hiện đúng và nghiêm túc. Tạo điều kiện thuận lợi cho việc giảng dạy các bộ môn. 2) Soạn bài: Là việc chuẩn bị quan trọng nhất của giáo viên cho giờ lên lớp. Đồng thời với việc soạn bài là sự chuẩn bị đồ dùng dạy học, thí nghiệm. Đó là hai loại công việc chủ yếu trước giờ lên lớp của giáo viên. Để quản lý tốt hiệu trưởng cần tiến hành một số công việc sau: - Hướng dẫn giáo viên lập kế hoạch soạn bài căn cứ vào phân phối chương trình và những yêu cầu mới mà đề ra những bài phải soạn. Đối với những giáo viên đã và đang dạy 1-2-3 phải soạn mới hoàn toàn. - Thống nhất về nội dung và hình thức thể hiện các loại bài soạn. Với những giáo viên khá giỏi, dạy lâu năm thì yêu cầu bài soạn khác với những giáo viên mới ra trường. Phải có nội dung phù hợp với nội dung bài dạy. Hiệu trưởng cùng với hiệu phó và các khối trưởng chuyên môn phân công nhau kiểm tra, theo dõi, nắm tình hình soạn bài của giáo viên như: + Ban giám hiệu trực tiếp dự các buổi sinh hoạt khối chuyên môn về trao đổi bài soạn khó. (khối 1+2+3 : sinh hoạt chuyên môn 1 tuần 1 lần ; khối 4+5 sinh hoạt chuyên môn 2 tuần 1 lần). 17
18. Sáng kiến kinh nghiệm Đặng Thị Thanh Huyền Trường tiểu học Khương Thượng + Kiểm tra sổ soạn bài của giáo viên các khối lớp qua các đợt giữa học kỳ I, cuối kỳ I, giữa kỳ II và cuối năm. Sau mỗi đợt kiểm tra có nhận xét : khen chê kịp thời, xếp loại: cụ thể, chính xác, công bằng, tuyên dương hoặc phê bình công khai mang tính xây dựng. Các hồ sơ sổ sách của giáo viên được tập thể giáo viên của trường công nhận là hồ sơ sổ sách của các đồng chí: Khối 5: Vũ Bảo Trâm, Đàm Thu Hà; Khối 3: Đoàn Thanh Huyền; Khối 2: Nguyễn Thanh Thương; Khối 1: Nguyễn Thanh Hà – triển lãm trong toàn trường Để đảm bảo có tương đối đủ các điều kiện vật chất, kĩ thuật cho giờ dạy, hiệu trường cùng tổ trưởng chuyên môn căn cứ vào chương trình giảng dạy để mua sắm những đồ dùng còn thiếu và đề ra những quy định về sử dụng, bảo quản. Qua các việc làm trên, tôi thấy ở trường tôi các đồng chí giáo viên đã thực hiện rất nghiêm túc việc soạn bài, chất lượng bài soạn được nâng cao và ảnh hưởng tốt đến hiệu quả của tiết dạy. Qua các đợt kiểm tra của phòng giáo dục trường được đánh giá là có nhiều hồ sơ tốt, bài soạn đã đi sâu vào đổi mới phương pháp và nêu được trọng tâm chính của bài, nâng cao chất lượng giảng dạy các môn học. Kết quả cụ thể: Hồ sơ sổ sách có: 40 tốt, Khá 2, không có hồ sơ sổ sách của giáo viên xếp loại trung bình. 3) Giảng bài: Hoạt động dạy và học trong trường tiểu học hiện nay được thực hiện chủ yếu bằng hình thức dạy và học trên lớp. Giờ lên lớp giữ vai trò quyết định chất lượng dạy học. Vì vậy dễ hiểu rằng vì sao cả hiệu trưởng và giáo viên đều tập trung sự chú ý, mọi cố gắng của mình vào giờ lên lớp với một mục đích là nâng cao chất lượng toàn diện giờ lên lớp nhưng mỗi người có vai trò riêng đối với giờ lên lớp. Trực tiếp quyết định kết quả giờ lên lớp là người giáo viên. Quản lý thế nào để các giờ lên lớp của giáo viên có kết quả tốt là việc làm của hiệu trưởng. *Yêu cầu của một giờ lên lớp: - Giáo viên đảm bảo yêu cầu kiến thức cơ bản, chính xác. - Phương pháp phù hợp với bài dạy. 18
19. Sáng kiến kinh nghiệm Đặng Thị Thanh Huyền Trường tiểu học Khương Thượng - Sử dụng đồ dùng dạy học như thế nào để có hiệu quả cao nhất. - Phát huy tích cực, chủ động, sáng tạo, hứng thú học tập của học sinh ở cả ba đối tượng: Giỏi, Khá, Trung Bình. - Tuỳ bài mà học sinh được: Tự rút ra bài học, được hướng dẫn kĩ năng, thực hành, được liên hệ thực tế cuộc sống, được mở rộng kiến thức - Lời đánh giá, nhận xét học sinh thể hiện tôn trọng nhân cách, cho điểm chính xác, khuyến khích tư duy. Để làm việc này, ngay từ đầu năm học, trong buổi sinh hoạt chuyên môn, Ban giám hiệu phổ biến cụ thể những yêu cầu chung về giảng dạy và những yêu cầu đặc trưng riêng của từng bộ môn. Ví dụ: Môn Khoa chú trọng việc cho học sinh được thực hành bằng thí nghiệm, quan sát vật chất để từ đó rút ra kết luận về các hiện tượng của tự nhiên Hoặc có bài giảng lại cho học sinh học ở vườn sinh vật, ngoài trời môn Địa: Kĩ năng sử dụng bản đồ. Tập làm văn: Kĩ năng nói Đối với giờ lên lớp, vai trò của hiệu trưởng là gián tiếp nhưng người hiểu trưởng phải tạo điều kiện cho giáo viên giảng bài có hiệu quả. Mặt khác, Ban giám hiệu cùng với khối trưởng chuyên môn có những đóng góp ý kiến cụ thể cho những tiết dạy giỏi, những giáo viên mới ra trường Đó là tư tưởng chỉ đạo hoạt động quản lý giờ lên lớp của hiệu trưởng. Qua thực tế của trường, tôi thấy nhờ sự chỉ đạo trực tiếp của Ban giám hiệu và khối trưởng chuyên môn mà các tiết tham gia thi giáo viên dạy giỏi cấp Quận, cấp thành phố của trường đã được đánh giá cao. Cụ thể năm học 2004- 2005 trường tôi cử 4 đồng chí giáo viên đi thi giáo viên dạy giỏi thì cả 4 đồng chí đều đạt kết quả cao trong đó: Đồng chí Nguyễn Thanh Thương đạt giải nhất cấp quận môn Tập Làm Văn lớp 2. Đồng chí Nguyễn Thị Thu đạt giải nhì cấp quận môn Tự nhiên xã hội lớp Đồng chí Cấn Ngọc Oanh đạt giải nhì cấp quận môn Toán lớp 2. Đồng chí Đoàn Bích Hà: Hát nhạc lớp 2. 19
20. Sáng kiến kinh nghiệm Đặng Thị Thanh Huyền Trường tiểu học Khương Thượng Hai đồng chí dự thi viết chữ đẹp cấp Quận: Đồng chí Đoàn Thanh Huyền đạt giải nhất cấp Quận, đồng chí Ngọc Oanh đạt giải ba cấp Quận. Phong trào hội thi giáo viên dạy giỏi cấp trường cũng diễn ra sôi nổi và đạt được kết quả tốt với 43/46 tiết được xếp loại tốt, còn lại là tiết khá, không có tiết trung bình. Trong đó có 5 tiết xếp loại xuất sắc đó là các tiết của cô giáo: Vũ Bảo Trâm lớp 5A, Đoàn Thanh Huyền và Đặng Thu Thuỷ khối 3, Nguyễn Thanh Thương khối 2 và Nguyễn Thị Thu khối 2. Vì giáo viên đã thể hiện rất rõ việc đổi mới phương pháp dạy học, sử dụng giáo cụ trực quan để khai thác bài sâu, hài hoà hợp lý, giúp học sinh chủ động tiếp thu kiến thức, tiết học sinh động và học sinh tiếp thu bài nhanh, hiệu quả cao. 4) Thăm lớp - dự giờ Để nâng cao chất lượng giảng dạy, Ban giám hiệu cần có kế hoạch thăm lớp, dự giờ đột xuất hoặc báo trước. Ban giám hiệu cùng với khối trưởng chuyên môn hoặc các giáo viên trong tổ đi dự giờ. Sau khi dự giờ, Ban giám hiệu phải có đánh giá nhận xét chính xác, chân tình có tính xây dựng, khuyến khích giáo viên phát triển được những mặt mạnh, những điển hình tốt, điều chỉnh những mặt còn hạn chế của giaó viên. Qua dự giờ, hiệu trưởng cần đánh giá giờ lên lớp một cách khách quan, trung thực, để từ đó có những biện pháp thích hợp, thực tế cho công tác quản lý giờ lên lớp của mình. Chính vì việc dự giờ được tiến hành có kế hoạch, thường xuyên nên Ban giám hiệu đã phát hiện ra những giáo viên có tài năng, cử đi dự thi giáo viên dạy giỏi cấp quận, cấp thành phố đạt giải cao. Đồng thời kịp thời nhắc nhở, giúp đỡ các đồng chí giáo viên còn non yếu về tay nghề vươn lên trong chuyên môn. Nhờ thực hiện các biện pháp trên mà trong 2 năm vừa qua, đội ngũ giáo viên của trường tôi về năng lực đã được nâng lên rõ rệt, đáp ứng được với việc nâng cao chất lượng dạy và học. 20
21. Sáng kiến kinh nghiệm Đặng Thị Thanh Huyền Trường tiểu học Khương Thượng 5) Sinh hoạt tổ chuyên môn Là một công việc không thể thiếu được trong nhà trường. Trong đó đặc biệt quan trọng là đồng chí khối trưởng. Hiệu trưởng có thể dựa vào khối trưởng để phân công giáo viên phụ trách các khối lớp theo đúng khả năng, nguyện vọng của từng người, vừa đảm bảo chất lượng giảng dạy của nhà trường. Hàng tháng vào tuần thứ 1 và thứ 3 sinh hoạt tổ chuyên môn: Khối 4+5, khối 1+2+3 mỗi tuần sinh hoạt chuyên môn 1 lần. Ban giám hiệu phổ biến công tác của tháng vào tuần đầu. Khối trưởng lên chương trình và phân công công việc cho từng tổ viên. Ban giám hiệu kiểm tra từng đợt theo lịch chung của nhà trường. Để nâng cao chất lượng chuyên môn đồng đều giữa các khối. Cụ thể: Trường đã triển khai tổ chức các chuyên đề cấp trường ở tất cả các bộ môn nhất là với các khối thay sách (K1+K2+K3). Chuyên đề: Tiếng Việt (lớp 3): Đ/c Đoàn Thanh Huyền Toán (lớp 3): Đ/c Hứa Minh Hằng Tập đọc (lớp3): Bùi Hải Yến có kết quả cao. Khối 1: Đạo đức cô giáo Thanh Hà, tự nhiên xã hội cô giáo Trần Minh Châu. Khối 2: TLV cô giáo Nguyễn Thanh Thương, TNXH cô giáo Nguyễn Thị Thu, Toán cô giáo Cấn Ngọc Oanh, Hát nhạc cô giáo Đoàn Bích Hà, Tiếng Anh cô giáo Trần Thị Thái. Ban giám hiệu đã có kế hoạch tổ chức các chuyên đề một cách khoa học, có chất lượng, sắp xếp thời gian để các giáo viên trong trường đi dự, sau đó tổ chức thảo luận để rút kinh nghiệm để đi đến thống nhất về hướng lựa chọn phương pháp giảng dạy, lựa chọn hình thức tổ chức dạy học vv Ngoài ra, Ban giám hiệu còn chú ý nắm các kế hoạch triển khai chuyên đề của quận, của trường bạn để thông báo kịp thời cho giáo viên đi dự. Qua đó học hỏi thêm kinh nghiệm của trường bạn, áp dụng những điều đã học vào giảng dạy. Làm tốt công việc này là một biện pháp hữu hiệu để củng cố và nâng cao khả năng chuyên môn cho giáo viên, nhất là trong giai đoạn cần tiếp cận với yêu cầu đổi mới phương pháp và chương trình thay SGK mới lớp 1 -2 –3. 21
22. Sáng kiến kinh nghiệm Đặng Thị Thanh Huyền Trường tiểu học Khương Thượng Qua việc thường xuyên tổ chức các chuyên đề của trường và dự chuyên đề của quận, của trường bạn, Ban giám hiệu và các đồng chí giáo viên đã nắm vững hơn về việc đổi mới phương pháp của từng bộ môn và từ đó có sự chỉ đạo các tiết dạy có hiêu qủa hơn. Thực tế qua các đợt thi giáo viên dạy giỏi các cấp đạt kết quả cao, đó phần thưởng xứng đáng nhất đối với sự chỉ đạo của Ban giám hiệu. 6) Đồ dùng dạy học góp phần quan trọng tới chất lượng giảng dạy: Quá trình nhận thức là từ trực quan cụ thể đến tư duy trừu tượng, nhất là đối với học sinh tiểu học, yếu tố trực quan lại càng cần thiết. Chính vì vậy Ban giám hiệu rất chú ý đến việc sử dụng đồ dùng dạy học. Ban giám hiệu yêu cầu tổ chuyên môn: - Thống nhất việc chuẩn bị đồ dùng dạy học cho các tiết của tuần tới trong điều kiện nhà trường hiện có, nếu thiếu phải bổ sung làm thêm hoặc mua phục vụ cho giảng dạy. - Trong các tiết dự giờ, Ban giám hiệu cần chú ý tới việc sử dụng đồ dùng dạy học trực quan. Chính vì thấy rõ tầm quan trọng của đồ dùng trực quan tới chất lượng bài dạy nên Ban giám hiệu đã chỉ đạo: + Thành lập ban kiểm tra đồ dùng dạy học mà đồng chí Hiệu trưởng- Trưởng ban, Hiệu phó - Phó ban, 6 Khối trưởng là uỷ viên với các hình thức kiểm tra: Đột xuất, báo trước trong đó kiểm tra đột xuất là chính. + Có giáo viên chuyên trách phòng đồ dùng. + Đồ dùng được sắp xếp theo môn, theo tuần, theo tháng. + Thông báo đồ dùng các môn trước một tuần để giáo viên biết, mượn để dạy. + Hàng năm, nhà trường bổ sung các đồ dùng còn thiếu, thanh lí đồ dùng dạy học đã cũ nát, hiệu quả kém. + Sau đợt thi giáo viên dạy giỏi các cấp, mỗi giáo viên nộp một đồ dùng có chất lượng vào phòng đồ dùng dạy học. + Hằng năm phòng giáo dục quận đều tổ chức hội thi triển lãm đồ dùng dạy học cấp trường và cấp quận. Đây là một dịp để giáo viên thể hiện rõ tài năng, sáng tạo của mình trong việc tạo ra các sản phẩm đồ dùng dạy học có hiệu quả. 22
23. Sáng kiến kinh nghiệm Đặng Thị Thanh Huyền Trường tiểu học Khương Thượng Cụ thể: Trường đã chọn ra đồ dùng dạy học của khối 1 với mô hình “ Cuộc sống xung quanh em và tháp Thức ăn”: Đạt giải nhì cấp quận => toàn trường đạt giải nhất cấp quận về phong trào tự làm đồ dùng dạy học. Năm học vừa qua: Trường dự thi đồ dùng học tập của khối 2 với mô hình “Tự nhiên và xã hội” Đạt giải nhì cấp quận và giải 3 cấp thành phố. Đó cũng là phần thưởng ghi nhận công sức của tập thể giáo viên của trường với phong trào tự làm đồ dùng dạy học phục vụ giảng dạy. Kết quả: Nhờ đồ dùng dạy học phong phú, giáo viên có điều kiện đổi mới phương pháp giảng dạy ở các bộ môn. Học sinh hứng thú học tập, chủ động tìm hiểu nội dung bài dưới sự hướng dẫn của thầy. 7) Bồi dưỡng mũi nhọn giáo viên dạy giỏi, chủ nhiệm giỏi. Muốn đẩy mạnh phong trào dạy tốt thì điều quan trọng nhất là phải xây dựng được mũi nhọn về giáo viên. Muốn có giáo viên giỏi, Ban giám hiệu cần khuyến khích động viên được giáo viên, nhất là giáo viên trẻ đăng ký giáo viên dạy giỏi các cấp và có kế hoạch bồi dưỡng để họ có hướng phấn đấu vươn lên. Liên tục trong mấy năm qua trường tôi đều có giáo viên dạy giỏi cấp Thành phố, cấp Quận và cấp trường. Được phòng giáo dục tuyên dương về truyền thống bồi dưỡng mũi nhọn giáo viên dạy giỏi, từ đó tạo được không khí phấn khởi tự tin trong tập thể giáo viên, học sinh và gây được lòng tin đối với phụ huynh. Bên cạnh đó một công việc không kém phần quan trọng để nâng cao chất lượng giảng dạy là việc Ban giám hiệu khuyến khích tạo điều kiện cho giáo viên học tập nâng cao trình độ. Hiện nay trường có 03 đồng chí đang theo học Đại học, 01 đã học xong Cao học. Mỗi đồng chí giáo viên đều coi việc học tập bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn và tay nghề là quyền lợi và trách nhiệm của mình. 23
24. Sáng kiến kinh nghiệm Đặng Thị Thanh Huyền Trường tiểu học Khương Thượng 8) Đoàn kết giúp đỡ nhau là yếu tố không thể thiếu được trong nhà trường. Ban giám hiệu rất coi trọng việc xây dựng một tập thể đoàn kết, nhất trí, thương yêu giúp đỡ nhau trong công tác và đời sống. Tập thể nhà trường luôn giữ được bầu không khí vui vẻ, thông cảm với nhau. Công đoàn là một tổ ấm gia đình, trong đó mọi thành viên đều chân tình cởi mở. Giáo viên luôn tìm thấy nguồn động viên khuyến khích của tập thể, yên tâm phấn đấu trong giảng dạy để vươn lên. Với sự chỉ đạo sát sao và đúng hướng của Ban giám hiệu như đã nêu ở trên, phong trào thi đua dạy tốt của trường diễn ra sôi nổi, năng lực chuyên môn của giáo viên được nâng lên rõ rệt và nhiều giáo viên luôn có ý thức học hỏi, giúp đỡ lẫn nhau. Điều đó đã có tác dụng rất lớn đến việc nâng cao chất lượng của học sinh trong hoạt động học. II ) Quản lí hoạt động của trò: Hoạt động dạy của thầy sẽ hoàn thành trọn vẹn khi hoạt động của trò được tổ chức hướng dẫn tốt từ trong lớp học - giờ lên lớp - đến ngoài trường và ở nhà. Đó là sự liên tục của hoạt động dạy học, là trách nhiệm của người thầy đối với “sản phẩm” của mình. Hoạt động học tập của học sinh bao giờ cũng ăn nhịp với hoạt động dạy của giáo viên, do giáo viên điều khiển nên hoạt động dạy của giáo viên phải bao gồm: Tổ chức, hướng dẫn hoạt động học tập của học sinh như quan tâm đến hoạt động dạy của giáo viên. Thông qua giáo viên hiệu trưởng quản lí hoạt động của học sinh làm sao để học sinh thấy được: “Mỗi ngày đến trường là một ngày vui!”. Không gian hoạt động của học sinh là từ trong lớp, ngoài lớp, ngoài trường cho đến ở nhà. Thời gian hoạt động học tập bao gồm giờ học trên lớp, giờ học ở nhà và thời gian thực hiện các hình thức học tập khác. Trong việc quản lý hoạt động học tập của học sinh, hiệu trưởng cần bao quát được khả không gian và thời gian và các hình thức hoạt động học tập để điều hoà, cân đối chúng, điều khiển chúng hoạt động phù hợp với tính chất và quy luật của hoạt động dạy học. Vấn đề quản lý hoạt động học tập của học sinh 24
25. Sáng kiến kinh nghiệm Đặng Thị Thanh Huyền Trường tiểu học Khương Thượng đặt ra đối với hiệu trưởng không phải chỉ trên bình diện khoa học giáo dục mà còn là một đòi hỏi có ý nghĩa về tinh thần trách nhiệm của một nhà giáo dục đối với sự nghiệp giáo dục thế hệ trẻ. Để hoạt động học tập của học sinh tiến triển tốt, Ban giám hiệu cần thực hiện quản lý những vấn đề sau: 1) Giáo dục tinh thần, thái độ, động cơ học tập của học sinh: a) Ban giám hiệu cử một đồng chí giáo viên dự trữ theo dõi tình hình học tập các lớp qua sổ chuyên cần (Sổ theo dõi sĩ số hàng ngày của trường) kịp thời phát hiện những trường hợp đặc biệt để phối hợp cùng với giáo viên chủ nhiệm có biện pháp nhắc nhở những em hay nghỉ học. b) Để xây dựng cho các em có ý thức động cơ học tập đúng đắn, Ban giám hiệu luôn chú ý lồng mục đích giáo dục này trong nội dung các buổi sinh hoạt tập thể: Khai giảng, chào cờ đầu tuần, sinh hoạt Đội, các kỳ sơ kết, tổng kết, các ngày lễ hội Với nhiều hình thức như: Nêu các gương điển hình gương vượt khó, số hoa điểm tốt, hái hoa dân chủ, viết quyết tâm thư Để học sinh thấy được “ Tại sao phải học tốt ”, “ Muốn học tốt phải như thế nào? ”. c) Muốn thực hiện tốt nhiệm vụ học tập, học sinh phải có nề nếp học tập tốt, kỉ luật tốt, sách vở và đồ dùng học tập đầy đủ, gữi gìn cẩn then. Ban giám hiệu cần đề ra những quy định thống nhất về hoạt động của học sinh để làm căn cứ xây dựng nề nếp, tác phong học tập tốt cho học sinh, ngăn ngừa những hành vi sai trái. Ban giám hiệu có kế hoạch phối hợp với Đội thiếu niên tiền phong tổ chức kiểm tra cho điểm theo từng mục ở tất cả các lớp theo định kì và đột xuất, từ đó đánh giá và xếp loại thi đua các đợt. Nề nếp học tập tôt sẽ duy trì mọi hoạt động học tập tốt, đem lại bầu không khí thuận lợi cho sự giáo dục của nhà trường. d) Ban giám hiệu khi dự giờ, thăm lớp còn chú ý nhận xét học sinh qua các hoạt động học tập y thức tập trung vào bài học, xây dựng bài, việc chuẩn bị bài, sự cố gắng ở khâu luyện tập, ý thức liên hệ thực tế Để phát hiện nhân lên những điển hình tốt và kịp thời điều chỉnh, nhắc nhở học sinh chưa đạt yêu cầu. đ) Đối với học sinh tiểu học, Ban giám hiệu cần coi trọng việc động viên, khen thưởng để kích thích tinh thần học tập của các em, Ban giám hiệu cần đặt ra tiêu 25
26. Sáng kiến kinh nghiệm Đặng Thị Thanh Huyền Trường tiểu học Khương Thượng chuẩn khen thưởng với nhiều mức độ và nhiều hình thức khác nhau, tiến hành thường xuyên và định kì: Hàng tháng, định kì và cuối năm Hoặc các đợt kỉ niệm 20/11, 22/12, 26/3, 19/5, với những món quà nhỏ như: Quyển vở, hộp bút, cặp sách Đã khích lệ được trong các em tinh thần thi đua học tập giữa các cá nhân với cá nhân, giữa khối này với khối kia, làm cho phong trào thi đua học tập trong toàn trưòng được khuấy động sôi nổi. 2) “ Mọi hoạt động lao động đều phải tính đến hiệu quả ” Ban giám hiệu cần tổ chức kiểm tra, đánh giá kết quả chất lượng học tập của học sinh qua các hình thức: a) Các đợt kiểm tra định kì: Ban giám hiệu ra đề theo trọng tâm chương trình, đổi giáo viên trông và chấm ở tất cả các khối lớp để việc đánh giá khách quan công bằng. b) Khảo sát chất lượng học tập của học sinh sau tiết dự giờ, thăm lớp để biết học sinh nắm bài ở mức độ nào bằng cách hỏi miệng hoặc khảo sát trên giấy. Ban giám hiệu nhận xét, đánh giá phải luôn luôn nhìn nhận sự việc theo hướng phát triển tiến bộ, luôn động viên những biểu hiện tốt để khuyến khích sự vươn lên của học sinh. c) Nắm số lượng học sinh giỏi, kém ở các lớp. Hiệu trưởng và các giáo viên chủ nhiệm phải quan tâm và giúp đỡ học sinh kém mau chóng đạt được trình độ trung bình. Tình hình học tập yếu kém và kết quả giúp đỡ các em như thế nào, giáo viên chủ nhiệm phải thường xuyên thông báo cho Ban giám hiệu nhà trường vào cuối tháng, cuối học kì và việc hạn chế, thanh toán được số học sinh yếu phải là một chỉ tiêu phấn đấu của các giáo viên toàn trường. d) Ngoài việc học tập ra, Ban giám hiệu cần tổ chức các hoạt động học tập, lao động, vui chơi giải trí một cách hợp lí, phù hợp với tâm lý và sức khoẻ của học sinh như tập thể dục giữa giờ, múa hát tập thể, các đợt thi văn nghệ, hội khoẻ Phù Đổng. Đây là một yêu cầu quan trọng mà người hiệu trưởng cần hcú ý trong quản lý các hoạt động học tập của học sinh. Để giáo dục học sinh ngoài nhà trường ra cần chú ý phối hợp các lực lượng giáo dục quản lý hoạt động học tập của học sinh. Gia đình và Đội thiếu 26
27. Sáng kiến kinh nghiệm Đặng Thị Thanh Huyền Trường tiểu học Khương Thượng niên tiền phong Hồ Chí Minh có tác dụng quan trọng đối với việc học tập của học sinh. Hiệu trưởng cần tổ chức tốt sự phối hợp giữa giao viên chủ nhiệm với Đội ( Qua Tổng phụ trách ) với gia đình học sinh để quản lý được chặt chẽ hoạt động học tập của học sinh từ trong trường lớp đến gia đình. Trong sự phối hợp này, Ban giám hiệu rất đề cao vai trò của Đội, thông qua các hoạt động của Đội mà phát huy vai trò làm chủ tập thể của học sinh để tự giác, tích cực tự quản các hoạt động học tập của học sinh. Ngay từ đầu năm học, Ban giám hiệu nhà trường đã họp với hội cha mẹ học sinh toàn trường để làm cho các phụ huynh thấy hết được trách nhiệm của mình trong việc chăm lo dến điều kiện học tập của học sinh như góc học tập, đồ dùng học tập, thời gian học ở nhà, tránh tư tưởng khoán trắng cho nhà trường. Kết quả là Ban giám hiệu nhà trường và hội cha mẹ học sinh đã phối hợp nhịp nhàng để giáo dục học sinh ngày càng tốt hơn về mọi mặt (học tập cũng như đạo đức). 27
28. Sáng kiến kinh nghiệm Đặng Thị Thanh Huyền Trường tiểu học Khương Thượng Chương IV Kết quả Với những biện pháp nêu trên, Ban giám hiệu đã từng bước đưa chất lượng giảng dạy của giáo viên ngày một nâng cao và đã vượt so với yêu cầu chung của phòng giáo dục, thể hiện ở các kết sau đây: 1) Về phía giáo viên: Phong trào thi giáo viên dạy giỏi diễn ra sôi nổi đạt được nhiều kết quả tốt như: - Đạt danh hiệu dạy giỏi cấp trường có: Đồng chí: Thu Giang - Môn TN-XH lớp 1 Đồng chí: Minh Châu - Môn LĐKT lớp 1 Đồng chí: Xuân Quỳnh - Môn Toán lớp 2 Đồng chí: Hoài Nhơn - Môn Toán lớp 3 Đồng chí: Minh Hằng - Môn Toán lớp 3 Đồng chí: Cao Ngọc - Môn Khoa lớp 4 Đồng chí: Kim Oanh - Môn Tập đọc lớp 4 Đồng chí: Thu Hà - Môn Lịch sử lớp 5 Đồng chí: Lê Thị Kính - Môn Toán lớp 5 Đồng chí: Nguyễn Lan - Môn Toán lớp 5 - Đạt danh hiệu dạy giỏi cấp quận có: Đồng chí: Thanh Thương - Môn Tiếng Việt lớp 2 Đồng chí: Nguyễn Thu - Môn Toán lớp 2 Đồng chí: Ngọc Oanh - Môn Toán lớp 2 - Thi viết chữ đẹp cấp quận có 2 đồng chí: Đoàn Thanh Huyền lớp 3, Cấn Ngọc Oanh lớp 2. 28
29. Sáng kiến kinh nghiệm Đặng Thị Thanh Huyền Trường tiểu học Khương Thượng Đặc biệt Ban giám hiệu nhà trường rất quan tâm và tạo mọi điều kiện để các đồng chí giáo viên đi học nâng cao chuyên môn. Năm 2004 - 2005 có 3 đồng chí tiếp tục đi học lớp đại học tại chức khoa tiểu học. Bên cạnh phong trào thi dạy giỏi thì phong trào đăng kí giáo viên chủ nhiệm giỏi cũng đạt được nhiều kết quả đáng phấn khởi: Đạt danh hiệu giáo viên chủ nhiệm giỏi cấp trường năm học 2003 - 2004 có: Đồng chí Hồng Liên 1A, Huế 4D, Kính 5B, Thu Hà 5D. Đạt danh hiệu chủ nhiệm giỏi cấp quận có đồng chí Nguyễn Thị Thu 2B, Nguyễn Thị Lan 5B. Còn lại các đồng chí giáo viên không thuộc diện học các lớp trên thì Ban giám hiệu nhà trường động viên tất cả các đồng chí đó đi học lớp bồi dưỡng thường xuyên do Sở giáo dục Hà Nội mở để nâng cao trình độ. 2) Về phía học sinh: a) Kết quả ăm học 2003-2004 Văn hoá: Giỏi: 810 em đạt 60,4%; Khá 429 em đạt 32%; Khá 100 em đạt 7,6% Đạo đức: Tốt: 1239 em đạt 92,4%; Khá tốt: 100 em đạt 7,6 % Học sinh lên thẳng 100% Học sinh giỏi Toán – Tiếng Việt lớp 5 cấp Thành phố: 5 em Học sinh giỏi Toán – Tiếng Việt lớp 5 cấp quận: 11 em Học sinh giỏi Toán – Tiếng Việt lớp 4 cấp quận: 2 em Học sinh giỏi Tiếng Anh cấp quận: 5 em Học sinh giỏi Tin học cấp quận: 2 em * Vở sạch chữ đẹp cấp Quận: 91,3%. Có 4 lớp đạt 100% lớp VSCĐ: Lớp 1B, 2A, 3A, 4A. TDTT: Cờ vua và bóng đá cấp Thành phố: 4 em Mĩ thuật giải Thành phố: 20 em b.Kết quả học kì I năm học 2004 – 2005 Các môn văn hoá khối 4 – 5 chưa tổ chức thi 29
30. Sáng kiến kinh nghiệm Đặng Thị Thanh Huyền Trường tiểu học Khương Thượng Môn Tin học cấp quận: 1 em Thi viết chữ đẹp cấp quận: 5 em TDTT cấp Thành phố: 2 em Đạo đức: Tốt: 1194 em đạt 95%; Khá tốt: 29 em đạt 5% Văn hoá: Giỏi: 662 em - 54,1% Khá: 462 em – 73,7% Trung bình: 96 em – 7,8% Yếu: 3 em – 0,2% * VSCĐ cấp trường đạt 94%, trong đó có 5 lớp đạt 100% VSCĐ: lớp 1A, 1C, 2B, 3B, 4A. c) Chất lượng đạo đức - hoạt động ngoài giờ lên lớp Học sinh xuất sắc 45% Chi đội mạnh: 100% Học sinh tiên tiến 50% Liên đội mạnh cấp Thành phố Không có học sinh chậm tiến. Không có học sinh vi phạm các tệ nạn xã hội. Không có học sinh gây ra các vụ việc lớn. Ban giám hiệu nhà trường cũng rất quan tâm đến việc bồi dưỡng học sinh giỏi ở tất cả các bộ môn. Ngay từ đầu năm học, Ban giám hiệu đã cùng vời giáo viên chủ nhiệm và các giáo viên bộ môn như: Môn Tiếng Anh, Tin học. Tham gia tổ chức các Câu lạc bộ Tiếng Anh, Tin học, Câu lạc bộ Mỹ thuật, Hát nhạc vào chiều thứ bảy hàng tuần để bồi dưỡng học sinh có năng khiếu. Mỗi môn đều có kế hoạch cụ thể của từng tuần, từng tháng với từng bộ môn, chọn các đồng chí giáo viên dạy giỏi có kinh nghiệm trong việc bồi dưỡng học sinh giỏi tiếng Anh, tin học nên đội tuyển của trường năm nào cũng đạt nhiều giải thi cấp quận, cấp thành phố về các bộ môn. Là trường có nhiều tranh vẽ tham gia các đơt thi tranh vẽ thiếu nhi và nhiều tranh được giải trong khối trường tiểu học quận Đống Đa. 30
31. Sáng kiến kinh nghiệm Đặng Thị Thanh Huyền Trường tiểu học Khương Thượng Cuối năm 2003 - 2004 trường đạt kết quả sau Trường tiên tiến xuất sắc cấp thành phố Trường vở sạch -chữ đẹp cấp quận đạt tỷ lệ cao 91% Trường tiên tiến về thể dục - thể thao cấp thành phố Trường tiên tiến về vệ sinh và y tế học đường. Hoạt động dạy và học: tốt Hoạt động đạo đức và đoàn thể: tốt Chi bộ, chi đoàn, công đoàn: vững mạnh Hội cha mẹ học sinh: tốt Sở dĩ trường không những thực hiện tốt được những chỉ tiêu về học tập và đạo đức của phòng giáo dục đề ra, mà lại nâng cao hơn nữa chất lượng học sinh giỏi và đạo đức tốt, giữ vững truyền thống dạy tốt và học tốt là do ban giám hiệu nhà trường đã có những biện pháp quản lý tốt phù hợp với yêu cầu đổi mới dạy học hiện nay. 31
32. Sáng kiến kinh nghiệm Đặng Thị Thanh Huyền Trường tiểu học Khương Thượng Phần III: Kết luận và kiến nghị đề xuất Những đề xuất mà ban giám hiệu cần làm để giữ vững truyền thống dạy tốt và học tốt của trường tiểu hoc khương thượng a) Ngay từ đầu năm học, Ban giám hiệu phải tìm hiểu và nắm vững tình hình đạo đức, trình độ văn hoá, hoàn cảnh gia đình, môi trường xã hội nơi trường đóng. Đó vừa là điều kiện, vừa là biện pháp không thể thiếu để dạy học có hiệu quả. Từ đó người hiệu trưởng đánh giá kết qủa giáo dục, điều chỉnh các tác động sư phạm. Đây là một việc làm cần thiết, thường xuyên của người giáo viên và người lãnh đạo của nhà trường. Tiếp đó hiệu trưởng cùng với hiệu phó, khối trưởng, tổng phụ trách phân tích, tổng hợp tình hình toàn diện và nhận định, đánh gía tình hình của cả trường. Nhưng hiệu trưởng phải phân tích một cách sâu sắc, khách quan tình hình học tập để rút ra những kết luận làm cơ sở cho việc lựa chọn những phương pháp, hình thức tiến hành các hoạt động giáo dục có kết quả tốt hơn. b) Sử dụng và bồi dưỡng đội ngũ giáo viên hợp lý là vấn đề rất quan trọng mà Ban giám hiệu phải quan tâm. Nó quyết định đến kết quả thực hiện các hoạt động giáo dục của nhà trường: Xây dựng mạng lưới cốt cán từ chủ tịch công đoàn đến khối trưởng. Giáo viên ngoài công tác chủ nhiệm lớp ra, Ban giám hiệu cần phân công thêm tham gia một công tác khác phù hợp với khả năng của mình để gắn bó với tập thể sư phạm và tiếp xúc rộng rãi với học sinh. Ban giám hiệu phân công sử dụng đúng sẽ mang lại kết quả to lớn. c) Thực hiện lịch họp tổ giáo vụ đều gồm Ban giám hiệu phụ trách hoạt động 1 với khối trưởng chuyên môn 1 tháng/ 1 lần để sơ kết công tác giảng dạy của thầy và học tập cuả trò trong tháng trước từ đó đề ra kế hoạch cho tháng mới. d) Ban giám hiệu cần chỉ đạo nâng cao hơn nữa chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn: Trao đổi bài khó trong tuần, phân công giáo viên có khả năng môn nào phụ trách môn đó, bàn về đổi mới phương pháp dạy học. 32
33. Sáng kiến kinh nghiệm Đặng Thị Thanh Huyền Trường tiểu học Khương Thượng Ban giám hiệu nên phát động phong trào “ Mời bạn đến thăm lớp tôi ” Để giúp các giáo viên học hỏi thêm kinh nghiệm của bạn, bổ xung kiến thức cho bản thân. e) Đồ dùng học tập là một phương tiện không thể thiếu được để giúp giáo viên dạy tốt. Hầu hết các trường không đủ đồ dùng dạy học để phục vụ giảng dạy. Vì vậy Ban giám hiệu cần phát động trong giáo viên phong trào tự làm đồ dùng hoặc sưu tầm qua các đợt thi giáo viện dạy giỏi cấp trường, cấp quận hàng năm. 33
34. Sáng kiến kinh nghiệm Đặng Thị Thanh Huyền Trường tiểu học Khương Thượng kết luận a) Hoạt động giáo dục ở tiểu học là một quá trình tổ chức hoạt động phức tạp. Nó bao gồm tác động của nhiều nhân tố khách quan và chủ quan. Sự hình thành nhân cách của học sinh không thể tách rời sự tham gia các hoạt động ngoại khoá, các hoạt động xã hội. Tuy vậy nổi bât lên tất cả vẫn là hai hoạt động chính của nhà trường: Hoạt động dạy của thầy và hoạt động học của trò. Nó là cơ sở của các hoạt động giáo dục khác của nhà trường. b) Người quản lý trong mỗi nhà trường phải chuyên tâm, say sưa trong công việc quản lý các hoạt động này để đạt tới hiệu quả cao nhất. Muốn vậy đòi hỏi người quản lý phải không ngừng học hỏi và rèn luyện. c) Vấn đề tồn tại trong hoạt động dạy và học: Một số giáo viên chưa nhiệt tình trong giảng dạy nên chưa gây được hứng thú học tập trong học sinh. Do trình độ đào tạo khác nhau nên nhận thức của giáo viên cũng khác nhau, vì vậy một số giáo viên chưa đáp ứng được yêu cầu của sự đổi mới trong giảng dạy. Do điều kiện cơ sở vật chất còn thiếu phòng chức năng nên có ảnh hưởng tới sự đổi mới về phương diện dạy học dẫn tới chất lượng bài giảng chưa cao. Tài liệu sách giáo khoa, sách hướng dẫn của giáo viên dù là xuất bản mới nhất vẫn chưa thể hiện rõ được đổi mới phương pháp, lượng kiến thức quá nhiều không phù hợp với thời gian học tập. Còn một bộ phận học tập học sinh chưa thật tự giác chăm chỉ nên kết quả học tập chưa cao. Cá biệt còn có phụ huynh học sinh do mải làm ăn nên còn khoán trắng cho nhà trường trong việc giáo dục và dạy dỗ con em mình. d) Biện pháp quản lý hoạt động dạy và học trong trường là một công việc rất quan trọng, phải được soi sáng bằng lý luận của khoa học giáo dục, phải được 34
35. Sáng kiến kinh nghiệm Đặng Thị Thanh Huyền Trường tiểu học Khương Thượng Ban giám hiệu vận dụng một cách linh hoạt, sáng tạo trong thực tế trường mình thì mới đạt kết quả tốt. Chất lượng dạy và học chính là thước đo giá trị của một nhà trường nói chung và trường tiểu học nói riêng. Hà Nội, ngày tháng năm 2005 Người viết Đặng Thị Thanh Huyền 35
36. Sáng kiến kinh nghiệm Đặng Thị Thanh Huyền Trường tiểu học Khương Thượng c-tài liệu tham khảo: 1- Mục tiêu cấp học của Bộ Giáo dục -Đào Tạo 2- Nhiệm vụ năm học 2004-2005 của Bộ Giáo dục -Đào Tạo ; Sở Giáo Dục- Đào Tạo Hà Nội. 3- Những vấn đề về quản lý trường học (NXB Giáo Dục- Hà Nội –Hà Sĩ Hồ – Lê Tuấn 1987) 4- Trái tim tôi hiến dâng cho trẻ (Xu Khôm Linski) 5- Bí quyết thành công trong quản lý (John Lockett) 6- Tập san nghiên cứu giáo dục 2002-2003-2004-2005. 7- Quản lí chuyên môn của Hiệu trưởng trường tiểu học – Tài liệu bồi dường hiệu trưởng trường tiểu học Hà Nội. 8- Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc ĐCSVN lần thứ 7 – 8 – NXB chính trị quốc gia. 9- Giáo trình quản lí nhà nước – Học viện chính trị quốc gia – NXB GD 36