Bài giảng Ngữ văn Lớp 6 - Tiết 45: Văn bản "Chân, tay, tai, mắt, miệng" - Đào Thị Vân

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn Lớp 6 - Tiết 45: Văn bản "Chân, tay, tai, mắt, miệng" - Đào Thị Vân

1. TiÕt 45- Bµi 11: CHÂN, TAY, TAI, MẮT, MiỆNG Giáo viên: Đào Thị Vân TRƯỜNG THCS VÂN DU
2. KiÓm tra bµi cò (?) Nêu nội dung, ý nghĩa rút ra từ truyện “Thầy bói xem voi”
3. Tiết 45: HDĐT : Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng ( Truyện ngụ ngôn) I. . Đọc- Tìm hiểu chung 1. Đọc- Tìm hiểu chú thích. a. Đọc. b. Tìm hiểu chú thích. 2. Tìm hiểu chung về văn bản. a. Thể loại: Truyện ngụ ngôn. (?) Truyện thuộc thể loại nào? b. Đề tài: Mượn các bộ phận của cơ thể con người để nói chuyện con người. (?) Đề tài của truyện là gì? c. Phương thức biểu đạt: Tự sự, miêu tả, biểu cảm. (? )Xác định phương thức biểu đạt? d- Nhân vật: 5 nhân vật: Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng. ? Truyện có những nhân vật nào?
4. *Nhân vật Cô Mắt Cậu Chân Cậu Tay Bác Tai Lão Miệng
5. Tiết 45: HDĐT : Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng ( Truyện ngụ ngôn) I. . Đọc- Tìm hiểu chung 1. Đọc- Tìm hiểu chú thích. a. Đọc. b. Tìm hiểu chú thích. 2. Tìm hiểu chung về văn bản. a. Thể loại: Truyện ngụ ngôn. b. Đề tài: Mượn các bộ phận của cơ thể con người để nói chuyện con người. c. Phương thức biểu đạt: Tự sự, miêu tả, biểu cảm. d- Nhân vật: 5 nhân vật: Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng. => Cách đăt tên giản dị ? Emcó nhận xét gì về cách đặt tên các nhân vật trong truyện?? T/g sử dụng nghệ thuật ẩn dụ, nhân hoá dựa trên trí tưởng tượng độc đáo mà rất hợp lí. - Nghệ thuật: gì khi xây dựng các NV? e-Bố cục: 3 phần Truyện được chia làm mấy phần? - P1:Từ đầu ->” thân thiết”: Mở đầu câu chuyện. Nêu nội dung từng phần ? - P2: tiếp -> “như trước”: Diễn biến câu chuyện. - P3: Còn lại: Kết thúc câu chuyện, bài học rút ra.
6. Tiết 45: HDĐT : Chân , Tay, Tai, Mắt, Miệng ( Truyện ngụ ngôn) I. Đọc- Tìm hiểu chung 1. Đọc- Tìm hiểu chú thích. 2. Tìm hiểu chung về văn bản. II. Phân tích 1. Mở đầu câu chuyện. -Việc chung sống: Sống thân thiện, đoàn kết, gắn bó (?)trong Mởmộtđầucơcâuthểchuyệnngười.tác giả giới thiệu các nhân vật sống với nhau như thế nào? ? Em có nhận xét gì về phần mở đầu câu chuyện? -> Giới thiệu ngắn gọn, đầy đủ các nhân vật, nêu được tình huống của truyện. Đưa người đọc vào diễn biến chính của câu chuyện. 2. Diễn biến câu chuyện. a.Quyết định đình công của Chân, Tay, Tai, Mắt. ? Các nhân vật đang sống hoà thuận thì tình huống nào đã nảy-Tìnhsinhhuống? nảy sinh: Cô Mắt:Đến than thở với cậu ? ChânLời than, cậu thởTaycủa. cô Mắt xuất phát từ lí do gì? ->Lí do: Cô Mắt phát hiện ra sự bất hợp lí trong cách phân chia công việc và hưởng thụ giữa 4 người với lão Miệng.
7. Tiết 45: HDĐT : Chân , Tay, Tai, Mắt, Miệng ( Truyện ngụ ngôn) I. Đọc- Tìm hiểu chung 1. Đọc- Tìm hiểu chú thích. 2. Tìm hiểu chung về văn bản. II. Phân tích 1. Mở đầu câu chuyện. 2. Diễn biến câu chuyện. a.Quyết định đình công của Chân, Tay, Tai, Mắt. -?So Em bìnhận, tị nạnhthấy. thái độ nào trong lời nói của cô Mắt? ? Trước những lời nói của cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay, bác Tai có thái độ và hành động gì? -Thái độ, hành động: Đồng tình, hưởng ứng: Phải đấy, gật đầu lia lịa. -> Mất đoàn kết, nội bộ có sự chia rẽ. ? Từ chỗ có ý so bì Chân, Tay, Tai, Mắt đã có quyết định gì? ?- TháiQuyếtđộđịnhvà hànhhànhđộngđộngcủa: HămChânhở, Taykéo, Tai,đến Mắtnhàbiểulão Miệnghiện điều. gì? ? Khi đến nhà lão Miệng cả bọn có thái độ, hành động , lời nói như thế nào? Còn lão Miệng đã có thái độ và lời nói ra sao?
8. Tiết 45: HDĐT : Chân , Tay, Tai, Mắt, Miệng ( Truyện ngụ ngôn) I. Đọc- Tìm hiểu chung II. Phân tích Những lời nói, hành động,thái độ, của 1. Mở đầu câu chuyện. các ?nhân Emvậtcó nhậnChân,xét Taygì, Tai,về tháiMắt độtrên, hànhcó ý nghĩađộng,gì? 2. Diễn biến câu chuyện. lời nói của các nhân vật? a.Quyết định đình công của Chân, Tay, Tai, Mắt. - Thái độ, hành động, lời nói: Chân, Tay, Tai, Mắt. Lão Miệng. - Không chào hỏi gì cả. - Ngạc nhiên - Nói thẳng - Dứt khoát từ chối mọi sự -Muốn thương lượng, bàn bạc, thương lượng. - nói chuyện -> Nóng vội, hồ đồ, mất lịch -> Nhã nhặn, bình tĩnh, lịch sự đến vô lễ. sự đến cam chịu => Mang tính chất đoạn tuyệt ( không chung sống , không quan hệ nữa )
9. Tiết 45: HDĐT : Chân , Tay, Tai, Mắt, Miệng ( Truyện ngụ ngôn) I. Đọc – Tìm hiểu chung II. Phân tích 1. Mở đầu câu chuyện. ? ĐiềuEm?nhận Theogì đãra xảyemý nghĩavìra saovớingụcảcả bọnngônbọnkhinào 2. Diễn biến câu chuyện. chúngtoát raphảiquyếttừ sựchịuviệcđịnhhậunàykhông?quảlàmđó?gì nữa? a. Quyết định đình công của Chân, Tay, Tai, Mắt b. Hậu quả của cuộc đình công - Lão Miệng bị bỏ đói, nhợt nhạt cả 2 môi, 2 hàm thì khô như rang, không buồn nhếch mép. -Chân, Tay k còn muốn chạy nhảy. -Mắt lúc nào cũng lờ đờ. -Tai lúc nào cũng ù ù như xay lúa. - Cả bọn mệt mỏi rã rời. - Nguyên nhân: + Lão Miệng không được ăn + Do cả bọn so bì, tị nạnh, chia rẽ, không đoàn kết làm việc - Ý nghĩa: Nếu không biết đoàn kết hợp tác thì một tập thể cũng sẽ bị suy yếu.
10. Tiết 45: HDĐT : Chân , Tay, Tai, Mắt, Miệng ( Truyện ngụ ngôn) I. Đọc – Tìm hiểu chung II. Phân tích ??Nghe AiBác đãTailời?nhận Chuyện khuyênđã nhậnra nguyêngìcủathứcđãTaixảyvềnhânra với 1. Mở đầu câu chuyện. cảcủavấnbọntìnhđề đãnàycảtrạngcóbọnnhưhànhnàysauthế?đóđộngnào? ?gì? 2. Diễn biến câu chuyện. a. Quyết định đình công của Chân, Tay, Tai, Mắt ? Em nhận ra ý nghĩa ngụ ngôn nào từ sự việc này? b. Hậu quả của cuộc đình công c. Cách sửa chữa hậu quả. - Bác Tai - Nhận thức: + Lão Miệng cũng có việc là nhai + Lão có ăn thì tất cả mới khỏe khoắn được. + Lão Miệng k ăn thì tất cả sẽ bị tê liệt. - Hành động: + Cả bọn cố gượng dậy đến nhà Miệng. + Vực Miệng dậy đi tìm thức ăn cho Miệng. - Kết quả: + Miệng dần tỉnh lại. + Bác Tai, cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay đỡ mêt, thấy khoan khoái hơn trước. - Ý nghĩa: + Đồng tâm hiệp lực sẽ làm thành sức mạnh của mỗi cá nhân. + Trong một tập thể, mỗi thành viên k sống tách rời nhau mà phải gắn bó đề cùng tồn tại. + Cần phải hợp tác và tôn trọng công sức của nhau.
11. Tiết 45: HDĐT : Chân , Tay, Tai, Mắt, Miệng ( Truyện ngụ ngôn) I. Đọc – Tìm hiểu chung II. Phân tích ? Truyện có kết thúc như thế nào? 1. Mở đầu câu chuyện. 2. Diễn biến câu chuyện. a. Quyết định đình công của Chân, Tay, Tai, Mắt b. Hậu quả của cuộc đình công c. Cách sửa chữa hậu quả. 3- Kết thúc truyện. -Lão Miệng, bác Tai, cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay sống thân mật với nhau. - Mỗi người một việc, không ai tị ai. → KÕt cÊu ®Çu cuèi t¬ng øng. NhÊn m¹nh sù hoµ? Em thuËn,có nhận g¾nxét bãgì cñavề cáchc¸c nh©nkết thúc vËt.ấy ? Mäi ngêi vµ mäi viÖc l¹i trë vÒ quü ®¹o xa, ai lµm viÖc nÊy, theo sù ph©n c«ng cña c¬ thÓ thèng nhÊt chØ huy, kh«ng cßn sù suy b×, tÞ n¹nh, kÌn cùa, nhá nhen, kh«ng cßn sù tranh c·i ví vÈn, v« bæ TÊt c¶ sèng trong niÒm vui lao ®éng cÇn cï, ch¨m chØ, miÖt mµi trong cïng mét c¬ thÓ, bëi vèn dÜ hä lµ nh÷ng ngêi ch¨m lao ®éng.
12. TiÕt 45 I.§äc vµ t×m hiÓu chung : II- Ph©n tÝch : ? Truyện đã? sửNêudụngnội nhữngdung, ýđặc nghĩasắccủanghệvănthuậtbảngì? ? III. Tæng kÕt : 1- NghÖ thuËt -Dïng nghÖ thuËt Èn dô ( mîn c¸c bé phËn cña c¬ thÓ con ngêi ®Ó nãi ®Õn chuyÖn con ngêi ), nh©n hãa ®Æc s¾c. - c¸ch miªu t¶ c¸c nh©n vËt rÊt sinh ®éng, g¾n víi thùc tÕ. - Kết cấu đầu cuối tương ứng. 2- Néi dung , ý nghÜa : TruyÖn nªu bµi häc vÒ vai trß cña mçi thµnh viªn trong céng ®ång . V× vËy mçi thµnh viªn kh«ng thÓ sèng ®¬n ®éc , t¸ch biÖt mµ cÇn ®oµn kÕt , n¬ng tùa , g¾n bã vµo nhau ®Ó cïng tån t¹i ph¸t triÓn .
13. LUYỆN TẬP Chọn đáp án đúng nhất trong các câu sau. 1.Trong các nhân vật sau ai là người đầu tiên nêu ra ý kến: chúng ta đừng làm gì nữa, thử xem lão Miệng có sống được không? A- Cậu Tay. B- Cậu Chân.  C- Cô Mắt. D- Bác Tai. 2. Cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay, bác Tai đồng tình phản đối lão Miệng bằng cách nào? A.Thi nhau nói xấu lão Miệng.  B. Cùng nhau không làm việc. C. Đến nhà lão Miệng nói chuyện. D. Không cho lão Miệng ăn. 3. Lão Miệng có thái độ như thế nào khi nghe cậu Chân, cậu Tay nói “tù nay chúng tôi không làm để nuôi ông nữa? A. Rất bực tức.  B. Rất ngạc nhiên. C. Rất thờ ơ. D. Rất bình tĩnh.
14. VẬN DỤNG TL Cặp,nhóm : Qua c©u chuyÖn , t¸c gi¶ d©n gian cã ph¶i chØ dõng l¹i ë viÖc nãi vÒ c¸c bé phËn cña c¬ thÓ ngêi kh«ng? Mµ bµi häc ngô ng«n ë ®©y lµ g×? - Qua c©u chuyÖn, kh«ng ph¶i t¸c gi¶ d©n gian chØ dõng l¹i ë viÖc nãi vÒ c¸c bé phËn cña c¬ thÓ con ngêi mµ cßn mîn chuyÖn cña c¸c bé phËn c¬ thÓ ngêi ®Ó nãi chuyÖn con ngêi → c¸ch nãi Èn dô. - Bµi häc ngô ng«n + Không nên ganh tị, so bì, tị nạnh. + Biết nhìn nhận, đánh giá công việc của mình và của người khác. + Cần hợp tác và tôn trọng lẫn nhau. + Phải đoàn kết và có tinh thần tập thể.
15. TÌM TÒI, MỞ RỘNG Bµi cò : - Tãm t¾t truyÖn. N¾m nghÖ thuËt, néi dung ý nghÜa cña truyÖn. Bµi míi : - §äc vµ t×m hiÓu bµi th¬ “Treo biÓn” - §äc thªm “Lîn cíi ¸o míi” - So¹n theo híng dÉn SGK.