Bài giảng Ngữ văn 8 - Văn bản: Hịch tướng sĩ (Trần Quốc Tuấn)

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 8 - Văn bản: Hịch tướng sĩ (Trần Quốc Tuấn)

1. KIỂM TRA BÀI CŨ. 1. Nêu đặc điểm hình thức và chức năng của câu phủ định? TL: có chứa từ ngữ phủ định như: không , chẳng , chả - Thông báo,xác nhận không có sự việc, phản bác một ý kiến, một nhận định 2.Em hiểu thế nào là thể chiếu? TL do vua ban xuống mệnh lệnh, đón nhận một cách trang trọng
2. V¨n b¶n: HỊCH TƯỚNG SĨ I.Giới thiệu: 1. T¸c gi¶: - TrÇn Quèc TuÊn (1231 ? – 1300), tíc Hng §¹o V¬ng lµ mét danh tíng kiÖt xuÊt thêi TrÇn. - Lµ ngêi cã phÈm chÊt cao ®Ñp, v¨n vâ song toµn vµ cã c«ng lao lín trong hai cuéc kh¸ng chiÕn chèng qu©n M«ng - Nguyªn. Hng §¹o V¬ng TrÇn - §îc nh©n d©n t«n lµ “§øc Th¸nh Quèc TuÊn TrÇn” vµ lËp ®Òn thê ë nhiÒu n¬i.
3. Tîng ®µi TrÇn Hng §¹o t¹i nói Yªn Phô (Kinh M«n, H¶i D¬ng)
4. Tîng ®µi TrÇn Hng Tîng ®µi TrÇn Hng §¹o §¹o t¹i TP Vòng Tµu t¹i Nam §Þnh
5. §Òn thê §øc Th¸nh TrÇn ngµy lÔ héi th¸ng T¸m ©m lÞch hµng n¨m t¹i x· Hng §¹o (ChÝ Linh, H¶i D¬ng)
6. Đền thờ Trần Quốc Tuấn tại Yên Hưng, Hà Nam
7. Dùng l¹i Héi nghÞ B×nh Than t¹i bÕn Lôc §Çu t¹i ChÝ Linh (H¶i D¬ng)
8. 2. T¸c phÈm -HÞch tíng sÜ cã tªn ch÷ H¸n lµ “Dô ch t× tíng hÞch v¨n”. Ra ®êi tríc cuéc kh¸ng chiÕn chèng M«ng – Nguyªn lÇn thø hai
9. 2.ThÓ lo¹i: HÞch. Lµ thÓ v¨n nghÞ luËn thêi xa, ®îc vua chóa, tíng lÜnh mét phong trµo dïng ®Ó cæ ®éng, thuyÕt phôc, hoÆc kªu gäi ®Êu tranh chèng thï trong giÆc ngoµi .KÕt cÊu chÆt chÏ, lÝ lÏ s¾c bÐn, dÉn chøng thuyÕt phôc. Thêng ®îc viÕt theo thÓ v¨n biÒn ngÉu. 3.Ph¬ng thøc biÓu ®¹t: NghÞ luËn. So s¸nh thÓ ChiÕu vµ HÞch Gièng Kh¸c - Thuéc thÓ v¨n nghÞ luËn, -ChiÕu :dïng ®Ó ban bè mÖnh lÖnh. kÕt cÊu chÆt chÏ, lËp luËn -HÞch: dïng ®Ó cæ vò, s¾c bÐn, cã thÓ viÕt b»ng v¨n thuyÕt phôc, kªu gäi, ®éng xu«i, v¨n vÇn. viªn khÝch lÖ tinh thÇn qu©n - §Òu dïng ®Ó ban bè c«ng sÜ chèng kÎ thï còng cã khi khai do vua, tíng lÜnh biªn khuyªn nhñ, r¨n d¹y thÇn so¹n. d©n vµ ngêi díi quyÒn.
10. B¶ng so s¸nh S¬ ®å kÕt cÊu chung cña thÓ lo¹i hÞch S¬ ®å kÕt cÊu v¨n b¶n hÞch tíng sÜ P1: Nªu vÊn ®Ò P1: Nªu nh÷ng g¬ng trung thÇn nghÜa sÜ trong sö s¸ch P2: Nªu truyÒn thèng vÎ vang P2: Lét t¶ sù ngang ngîc vµ trong sö s¸ch g©y lßng tin t- téi ¸c cña kÎ thï ®ång thêi ëng nãi lªn lßng c¨m thï giÆc P3: NhËn ®Þnh t×nh h×nh, P3: Ph©n tÝch ph¶i tr¸i, lµm ph©n tÝch ph¶i tr¸i ®Ó g©y râ ®óng sai lßng c¨m thï giÆc P4: KÕt thóc vÊn ®Ò: P4: Nªu nhiÖm vô cÊp b¸ch Nªu chñ tr¬ng cô thÓ kªu gäi ®Ó khÝch lÖ tinh thÇn chiÕn ®Êu tranh ®Êu
11. * Höôùng daãn ñoïc. + “ Ta thöôøng nghe coøn löu tieáng toát” . Ñoïc roõ raøng, chaäm raõi. + “ Huoáng chi ta cuøng tai vaï veà sau” . Ñoïc gioïng caêm phaãn. + “ Ta thöôøng tôùi böõa ta cuõng vui loøng” . Ñoïc nhòp nhanh, doàn daäp, coù caûm xuùc. + “Caùc ngöôi ôû cuøng ta chaúng keùm gì” . Ñoïc gioïng chaân tình, tha thieát. + “Nay caùc ngöôi hoaëc meâ tieáng haùt” . Gioïng sæ maéng gay gaét. + “Luùc baáy giôø ñöôïc khoâng” . Gioïng ñau xoùt caêm phaãn. + “Neáu coù giaëc Moâng Thaùt giaëc ñieác tai” . Gioïng gieãu côït pheâ phaùn. + “Nay ta baûo phoûng coù ñöôïc khoâng” . Gioïng thieát tha, caøng veà cuoái caøng leân gioïng. + “Ñoaïn coøn laïi” . Gioïng khuyeân raên, oân toàn .
12. 3. Bè côc bµi “HÞch tíng sÜ”: Gåm 3 phÇn PhÇn 1: Tõ ®Çu “cßn lu tiÕng tèt” → Nªu g- ¬ng trung thÇn nghÜa sÜ. PhÇn 2: Tõ “Huèng chi pháng cã ®îc kh«ng?”:→ Phân tích tình hình địch ta nhằm kích lệ lòng yêu nước, căm thù giặc của tướng sĩ PhÇn 3: PhÇn cßn l¹i → Kêu gọi tướng sĩ học Binh thư yếu lược.
13. II. TÌM HIỂU VĂN BẢN. 1.Nªu g¬ng sáng trong lịch sử: - Cã ngêi lµm tíng: KØ TÝn, Do Vu, V¬ng C«ng Kiªn, Cèt §·i Ngét Lang, XÝch Tu T. - Cã ngêi lµm gia thÇn: Dù Nhîng, KÝnh §øc. -Cã ngêi lµm quan nhá: Th©n Kho¸i. - S½n sµng chÕt v× vua, v× chñ, v× níc, kh«ng sî hiÓm nguy, hoµn thµnh xuÊt s¾c nhiÖm vô. - Nh»m khÝch lÖ lßng trung qu©n ¸i quèc cña c¸c tíng sÜ.
14. TiÕt 93: V¨n b¶n HÞch Tíng SÜ TrÇn Quèc TuÊn I/ Giíi thiÖu chung. 1/ T¸c gi¶. 2/ T¸c phÈm. II/ §äc – HiÓu v¨n b¶n: 1/ §äc – Chó thÝch. 2/ Bè côc. 3/ Ph©n tÝch. a/ Nªu g¬ng nh÷ng trung thÇn nghÜa sÜ. - Tíng: Do Vu, V¬ng C«ng Kiªn, ➔ S½n sµng chÕt v× vua, v× chñ tíng, - Gia thÇn: Dù Nhîng, KÝnh §øc . v× ®Êt níc. - Quan nhá: Th©n kho¸i Theo ®Þa vÞ cao thÊp Theo t×nh tù thêi gian: Tõ xa ®Õn gÇn ➔ T«n vinh, ngìng mé => KhÝch lÖ lßng trung qu©n, ¸i quèc
15. 2. Phân tích tình hình địch,ta. a.Téi ¸c cña giÆc: ( phía địch) + Đi l¹i nghªnh ngang. + Uèn lìi có diÒu mµ sØ m¾ng triÒu ®×nh. + Đem th©n dª chã mµ b¾t n¹t tÓ phô. + Đßi ngäc lôa, thu b¹c vµng, vÐt cña kho. Gợi hình, gợi cảm lời văn mØa mai ch©m biÕm, nhÞp dån dËp liªn tiÕp, c¨m phÉn dån nÐn. Lét t¶ kÎ thï ngang ngîc, ®éc ¸c, tham lam, tµn b¹o.
16. b.Nçi lßng cña t¸c gi¶: “ Ta thêng tíi b÷a quªn ¨n, nöa ®ªm vç gèi ; ruét ®au nh c¾t, níc m¾t ®Çm ®×a ; chØ c¨m tøc cha x¶ thÞt lét da, nuèt gan uèng m¸u qu©n thï. DÉu cho tr¨m th©n nµy ph¬i ngoµi néi cá, ngh×n x¸c nµy gãi trong da ngùa, ta còng. vui lßng.” Bµy tá tÊm lßng lo l¾ng, ®au xãt cho ®Êt n- íc, c¨m tøc kÎ thï, s½n sµng hi sinh v× ®Êt n- íc.
17. 3. Nhiệm vụ cấp bách, khích lệ tinh thần chiến đấu. - Luyện tập võ nghệ để rửa nhục cho nước. -Giọng điệu khuyên bảo,răn dạy, bày tỏ thiệt hơn. Động viên ý chí và thái độ dứt khoát,cương quyết và quyết tâm chiến đấu của các tướng sĩ.
18. III. TỔNG KẾT: 1)Nghệ thuật : Đây là một áng văn chính luận , sự kết hợp lập luận chặt chẽ ,sắc bén lời văn thống thiết, có sức lôi cuốn mạnh. 2) Nội dung: phản ánh tinh thần yêu nước nồng nàn của dân tộc ta trong cuộc kháng chiến chống ngoại xâm, thể hiện qua lòng căm thù giặc, ý chí quyết chiến quyết thắng kẻ thù xâm lược.
19. LuyÖn tËp Hãy lựa chọn đáp án đúng cho những câu hỏi sau: 1. ý nµo nãi ®óng nhÊt chøc n¨ng cña thÓ hÞch? a. Dïng ®Ó ban bè mÖnh lÖnh cña vua. b. Dïng ®Ó c«ng bè kÕt qu¶ mét sù nghiÖp. c. Dïng ®Ó tr×nh bµy víi nhµ vua vÒ sù viÖc, ý kiÕn, ®Ò nghÞ. d.d. Dïng ®Ó cæ ®éng, thuyÕt phôc hoÆc kªu gäi ®Êu tranh chèng thï trong giÆc ngoµi. 2. ý nµo nãi ®óng nhÊt néi dung cña c©u v¨n sau: “DÉu cho tr¨m th©n nµy ph¬i ngoµi néi cá, ngh×n x¸c nµy gãi trong da ngùa, ta còng vui lßng”. a. ThÓ hiÖn sù th«ng c¶m cña c¸c tíng sÜ. b. Kªu gäi tinh thÇn ®Êu tranh cña c¸c tíng sÜ. cc. ThÓ hiÖn lßng c¨m thï giÆc vµ ý chÝ quyÕt x¶ th©n v× níc cña t¸c gi¶. d. §Ó cho dÉn chøng thªm ®Çy ®ñ.
20. Híng dÉn vÒ nhµ 1. Học: häc thuéc lßng vµ viÕt mét ®o¹n v¨n tr×nh bµy c¶m nhËn cña em vÒ lßng yªu níc cña t¸c gi¶ qua ®o¹n: “Ta thêng tíi b÷a , ta còng vui lßng.” 2.Soạn : Hành động nói HD: đọc đoạn trích – trả lời câu hỏi