Bài giảng Ngữ văn 8 - Tiết 27: Tình thái từ

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 8 - Tiết 27: Tình thái từ

1. Chóc mõng thÇy c« ®Õn dù giê líp 8 TrƯỜng THCS – NỘI TRÚ BUÔN HỒ
2. KiÓm tra ? ThÕ nµo lµ trî tõ ? Th¸n tõ ? ? X¸c ®Þnh trî tõ trong c©u sau: a. B¹n cã nh÷ng hai c¸i ¸o míi ? Trî tõ b.Nh÷ng b«ng hoa ®ang khoe s¾c . Lượng tõ
3. Tiết 27 T×nh th¸i tõ I. Chøc n¨ng cña t×nh th¸i tõ. a. - MÑ ®i lµm råi µ ? → C©u nghi vÊn b. - MÑ t«i võa kÐo tay t«i, xoa ®Çu t«i hái, th× t«i ßa lªn khãc råi cø thÕ nøc në. MÑ t«i còng sôt sïi theo: - Con nÝn ®i ! → C©u cÇu khiÕn ( Nguyªn Hång, Nh÷ng ngµy th¬ Êu ) c. Thương thay còng mét kiÕp người, KhÐo thay mang lÊy s¾c tµi mµ chi ! → C©u c¶m th¸n (NguyÔn Du, TruyÖn KiÒu)
4. Tiết 27 T×nh th¸i tõ ? NÕu lược bá nh÷ng tõ in ®Ëm ë tõng c©u th× ý nghÜa cña c©u cã g× thay ®æi ? a. - MÑ ®i lµm råi µ ? b. - MÑ t«i võa kÐo tay t«i, xoa ®Çu t«i hái, th× t«i ßa lªn khãc råi cø thÕ nøc në. MÑ t«i còng sôt sïi theo: - Con nÝn ®i ! ( Nguyªn Hång, Nh÷ng ngµy th¬ Êu ) c. Th¬ng thay còng mét kiÕp ngêi, KhÐo thay mang lÊy s¾c tµi mµ chi ! (NguyÔn Du, TruyÖn KiÒu ) d. Em chµo c« ¹ ! - Em chµo c« !
5. Tiết 27 T×nh th¸i tõ ? NÕu lîc bá nh÷ng tõ in ®Ëm ë tõng c©u th× ý nghÜa cña c©u cã g× thay ®æi ? a. - MÑ ®i lµm råi . µ ? → C©u nghi vÊn thµnh c©u trÇn thuËt ®¬n. b. - MÑ t«i võa kÐo tay t«i, xoa ®Çu t«i hái, th× t«i ßa lªn khãc råi cø thÕ nøc në. MÑ t«i còng sôt sïi theo: - Con nÝn. ®i ! → kh«ng cßn c©u cÇu khiÕn ( Nguyªn Hång, Nh÷ng ngµy th¬ Êu ) c. Thương thay còng mét kiÕp ngêi, KhÐo thay mang lÊy s¾c tµi mµ chi ! → Kh«ng t¹o ®ược c©u (NguyÔn Du, TruyÖn KiÒu ) c¶m th¸n d. Em chµo c« ¹ ! - Em chµo c« ! ->TÝnh lÔ phÐp, t×nh c¶m kh«ng cao → C¸c tõ “ µ, ®i, thay, ¹ ” lµ t×nh th¸i tõ.
6. Tiết 27 T×nh th¸i tõ I. Chøc n¨ng cña t×nh th¸i tõ. Lµ nh÷ng tõ ®îc thªm vµo trong c©u ®Ó cÊu t¹o c©u Chøc n¨ng: nghi vÊn, c©u cÇu khiÕn, c©u c¶m th¸n . ®Ó biÓu thÞ s¾c th¸i t×nh c¶m, th¸i ®é, c¸ch ®¸nh gi¸ cña người nãi. -T×nh th¸i tõ nghi vÊn: µ, , h¶, hö, chø, ch¨ng Mét sè lo¹i -T×nh th¸i tõ cÇu khiÕn: ®i, nµo, víi t×nh th¸i tõ -T×nh th¸i tõ c¶m th¸n: thay, sao -T×nh th¸i tõ biÓu thÞ s¾c th¸i t×nh c¶m: ¹, nhÐ, c¬, mµ,
7. Tiết 27 T×nh th¸i tõ I. Chøc n¨ng cña t×nh th¸i tõ. Ghi nhí T×nh th¸i tõ lµ nh÷ng tõ ®îc thªm vµo trong c©u ®Ó cÊu t¹o c©u nghi vÊn, c©u cÇu khiÕn, c©u c¶m th¸n vµ ®Ó biÓu thÞ s¾c th¸i t×nh c¶m cña ngêi nãi. T×nh th¸i tõ gåm mét sè lo¹i ®¸ng chó ý sau: -T×nh th¸i tõ nghi vÊn: µ, , h¶, chø, ch¨ng -T×nh th¸i tõ cÇu khiÕn: ®i, nµo, víi -T×nh th¸i tõ c¶m th¸n: thay, sao -T×nh th¸i tõ biÓu thÞ s¾c th¸i t×nh c¶m: ¹, nhÐ, c¬, mµ,
8. Tiết 27 T×nh th¸i tõ I. Chøc n¨ng cña t×nh th¸i tõ. Bµi tËp Trong c¸c c©u sau tõ nµo lµ t×nh th¸i tõ, tõ nµo kh«ng ph¶i lµ t×nh th¸i tõ ? a. Em thÝch trường nµo th× thi vµo trường Êy ®¹i tõ b. Nhanh lªn nµo anh em ¬i ! t×nh th¸i tõ Lu ý: T×nh th¸i tõ kh«ng cã kh¶ n¨ng ®éc lËp t¹o thµnh c©u, kh«ng lµm thµnh phÇn biÖt lËp cña c©u như th¸n tõ.
9. Tiết 27 T×nh th¸i tõ Bµi tập: Trong c¸c c©u dưới ®©y, tõ nµo( trong c¸c tõ in ®Ëm) lµ t×nh th¸i tõ, tõ nµo kh«ng ph¶i t×nh th¸i tõ ? c. Lµm như thÕ míi ®óng chø ! TTT d. T«i ®· khuyªn b¶o nã nhiÒu lÇn råi chø cã ph¶i kh«ng ®©u. trî tõ e. Cøu t«i víi ! TTT g. Nã ®i ch¬i víi b¹n tõ s¸ng. QHT h. Con cß ®Ëu ë ®»ng kia. ChØ tõ i. Nã thÝch h¸t d©n ca NghÖ TÜnh kia. TTT
10. Tiết 27 T×nh th¸i tõ II. Sö dông t×nh th¸i tõ. ? C¸c t×nh th¸i tõ in ®Ëm díi ®©y ®îc dïng trong nh÷ng hoµn c¶nh giao tiÕp ( quan hÖ tuæi t¸c, thø bËc x· héi, t×nh c¶m, ) kh¸c nhau nh thÕ nµo ? a. B¹n chưa vÒ µ ? b.ThÇy mÖt ¹ ? c. B¹n gióp t«i mét tay nhÐ ! Chó ý: vai trªn - dưới, vai ngang d.B¸c gióp ch¸u mét tay ¹ ! hµng, vai dưới - trªn. Ghi nhí Khi nãi, khi viÕt, cÇn chó ý sö dông t×nh th¸i tõ phï hîp víi hoµn c¶nh giao tiÕp ( quan hÖ tuæi t¸c, thø bËc x· héi, t×nh c¶m, )
11. Tiết 27 T×nh th¸i tõ II. Sö dông t×nh th¸i tõ. VD: * Khi bµy tá mét ý kh¸c người ta dïng tõ kia. - ¤ng hái ai kia ? * Khi bµy tá sù miÔn cưỡng thường dïng tõ vËy: - Th«i th× anh chia ra vËy. * Khi bµy tá sù ph©n trÇn gi¶i thÝch: - MÑ ®· nãi råi mµ.
12. Tiết 27 T×nh th¸i tõ II. Sö dông t×nh th¸i tõ. ? Dïng t×nh th¸i tõ ®Ó thay ®æi s¾c th¸i ý nghÜa cña c©u: - Hoa häc bµi. -Hoa häc bµi µ ? -Hoa häc bµi h¶ ? - Hoa häc bµi ®i !
13. Tiết 27 T×nh th¸i tõ Bµi tËp : Gi¶i thÝch ý nghÜa cña c¸c t×nh th¸i tõ in ®Ëm trong nh÷ng c©u dưới ®©y: a. Mét người nhÞn ¨n ®Ó tiÒn l¹i lµm ma, bëi kh«ng muèn liªn lôy ®Õn hµng xãm l¸ng giÒng Con người ®¸ng kÝnh Êy b©y giê còng theo gãt Binh Tư ®Ó cã ¨n ư-?>Hái víi th¸i ®é ph©n v©n (Nam Cao, L·o H¹c) b. Bçng Thñy l¹i xÞu mÆt xuèng: - Sao bè m·i kh«ng vÒ nhØ ? Như vËy lµ em kh«ng ®ược chµo bè trước khi ®i. - >Hái víi th¸i ®é th©n mËt ( Kh¸nh Hoµi, Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª )
14. Tiết 27 T×nh th¸i tõ Bµi tËp : §Æt c©u víi c¸c t×nh th¸i tõ mµ, ®Êy, chø lÞ, th«i, c¬, vËy. - T«i ®· nãi råi mµ ! - B¹n ®i ®©u ®Êy ? - B¹n Êy h¸t hay thÕ chø lÞ ! - Chóng ta ®i häc th«i ! - Con thÝch ®i ch¬i Hµ Néi c¬ ! - Trêi mưa, c¶ nhµ ta ë nhµ vËy!
15. Bài tập 4: Đặt câu hỏi có dùng các tình thái từ nghi vấn phù hợp với quan hệ xã hội sau đây: • - Học sinh với thầy giáo hoặc cô giáo; • - Bạn nam với bạn nữ cùng lứa tuổi; • - Con với bố mẹ hoặc chú, bác, cô, dì
16. • - Thưa cô! Có phải bài này không ạ? • - Bạn có nhớ mang theo thước kẻ không đấy? • - Bố cần nước trà phải không ạ?
17. Tiết 27 T×nh th¸i tõ III. LuyÖn tËp. Bµi tËp 5: T×m mét sè t×nh th¸i tõ trong tiÕng ®Þa ph¬ng em hoÆc tiÕng ®Þa ph¬ng kh¸c mµ em biÕt. T×nh th¸i tõ ®Þa phương T×nh th¸i tõ toµn d©n h¸ h¶ nh¸, heng, ghen nhÐ, nhØ mõ mµ nÌ nµo
18. Tiết 27 T×nh th¸i tõ III. LuyÖn tËp. Bµi tËp 6: ViÕt mét ®o¹n v¨n ng¾n tõ ( 5 - 7 c©u ) trong ®ã cã sö dông t×nh th¸i tõ.
19. Híng dÉn vÒ nhµ -Häc thuéc ghi nhí. -Hoµn thµnh c¸c bµi tËp cßn l¹i. -Xem tríc bµi : Chương tr×nh ®Þa phương ( PhÇn TiÕng ViÖt )