Bài giảng Ngữ văn 7 - Tiết 86: Câu đặc biệt

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 7 - Tiết 86: Câu đặc biệt

1. PHẦN TIẾNG VIỆT
2. KIỂM tra bµi cị Thế nào là rút gọn câu? →Khi nĩi hoặc viết, cĩ thể lược bỏ một số thành phần câu, tạo thành câu rút gọn. Chỉ ra câu rút gọn trong các câu sau? a)Mùa xuân đến rồi! b)Học ăn, học nĩi, học gĩi, học mở. c)Nam là học sinh giỏi.
3. KIỂM tra bµi cị Cơ giáo gọi Duy lên kiểm tra bài cũ, Duy chần chừ khơng muốn lên. - Cơ: Em cĩ học bài khơng? - Duy: Khơng. →Trong trường hợp này khơng nên dùng câu rút gọn vì sẽ làm cho lời nĩi cộc lốc, thiếu lịch sự, khơng lễ phép. Nên trả lời là:Dạ khơng! hoặc Thưa cơ khơng ạ!
4. Cho tình huống sau: Nhĩm bạn đang chơi ngồi sân trường , bỗng cĩ mưa. Nam kêu lên : - Mưa ! Bạn Nga bảo đĩ chỉ là một từ , Tùng lại bảo đĩ là một câu. Theo em bạn nào đúng ?
5. TUẦN 22 TIẾT 86: CÂU ĐẶC BIỆT I/Thế nào là câu đặc biệt? 1.Xét, phân tích ví dụ:
6. TUẦN 22 TIẾT 86: CÂU ĐẶC BIỆT Cho ba câu sau: Ơi, em Thuỷ! Tiếng kêu sửng sốt của cơ giáo làm em tơi giật mình. Em tơi bước vào lớp . (Khánh Hồi) Hãy lựa chọn câu trả lời đúng? a. Đĩ là câu bình thường cĩ đủ chủ ngữ- vị ngữ. b. Đĩ là câu rút gọn, lược bỏ chủ ngữ, vị ngữ. c. Đĩ là câu khơng thể cĩ chủ ngữ, vị ngữ.
7. TUẦN 22 TIẾT 86: CÂU ĐẶC BIỆT I/Thế nào là câu đặc biệt? 1. Xét, phân tích ví dụ: Ơi, em Thuỷ! : là một câu khơng thể cĩ chủ ngữ và vị ngữ. → Câu đặc biệt. 2. Kết luận: Câu đặc biệt là loại câu khơng cấu tạo theo mơ hình chủ ngữ - vị ngữ.
8. TUẦN 22 TIẾT 86: CÂU ĐẶC BIỆT Phân biệt các câu in đậm sau: a)-Chị gặp anh ấy bao giờ? -Một đêm mùa xuân. → Câu rút gọn. b)Một đêm mùa xuân. Trên dịng sơng êm ả, cái đị cũ của bác tài Phán từ từ trơi. → Câu đặc biệt.
9. TUẦN 22 TIẾT 86: CÂU ĐẶC BIỆT I/Thế nào là câu đặc biệt? II/Tác dụng của câu đặc biệt 1. Xét, phân tích ví dụ: Xem bảng sau, đánh dấu X vào ơ thích hợp.
10. Tác dụng Liệt kê, Xác định thời Bộc lộ cảm thơng báo về gian, nơi Gọi đáp xúc sự tồn tại chốn Câu đặc biệt của sự vật, hiện tượng Một đêm mùa xuân. Trên dòng sông êm ả , cái đò cũ của bác tài Phán từ từ trôi. X (Nguyên Hồng) Đoàn người nhốn nháo lên. Tiếng reo . Tiếng vỗ X tay. (Nam Cao) “Trời ơi!”, cô giáo tái mặt và nước mắt giàn giụa . Lũ X nhỏ cũng khóc mỗi lúc một to hơn . (Khánh Hồi) An gào lên : -Sơn ! Em Sơn !Sơn ơi! X -Chị An ơi ! Sơn đã nhìn thấy chị . (Nguyễn Đình Thi)
11. TUẦN 22 TIẾT 86: CÂU ĐẶC BIỆT I/Thế nào là câu đặc biệt? II/Tác dụng của câu đặc biệt 1. Xét, phân tích ví dụ: 2.Kết luận: Ghi nhớ (sgk/29)
12. TUẦN 22 TIẾT 86: CÂU ĐẶC BIỆT I/Thế nào là câu đặc biệt? II/Tác dụng của câu đặc biệt. III/Luyện tập. 1.Bài tập 1+2:
13. TUẦN 22 TIẾT 86: CÂU ĐẶC BIỆT *Bài tập 1+2: a) Tinh thần yêu nước cũng như các thứ của quý. Cĩ khi được trưng bày trong tủ kính, trong bình pha lê, rõ ràng dễ thấy. Nhưng cũng cĩ khi cất giấu kín đáo trong rương, trong hịm. Bổn phận của chúng ta là làm cho những của quý kín đáo ấy đều được ra trưng bày. Nghĩa là phải ra sức giải thích, tuyên truyền, tổ chức, lãnh đạo, làm cho tinh thần yêu nước của tất cả mọi người đều được thực hành vào cơng việc yêu nước, cơng việc kháng chiến. - Câu rút gọn: “Cĩ khi được trưng bày dễ thấy.” “Nhưng cũng cĩ khi trong hịm.” “Nghĩa là kháng chiến.” →Tác dụng: Làm cho câu ngắn gọn, tránh lặp lại từ ngữ đã dùng ở câu truớc. - Khơng cĩ câu đặc biệt.
14. TUẦN 22 TIẾT 86: CÂU ĐẶC BIỆT *Bài tập 1+2: b)Đứng trước tổ dế, ong xanh khẽ vỗ cánh, uốn mình, giương cặp răng rộng và nhọn như đơi gọng kìm, rồi thoắt cái lao nhanh xuống hang sâu. Ba giây Bốn giây Năm giây Lâu quá! - Câu đặc biệt: “Ba giây ” “ Bốn giây ” “ Năm giây ” → Tác dụng: xác định thời gian. “Lâu quá!” → Tác dụng : Bộc lộ cảm xúc. - Khơng cĩ câu rút gọn.
15. TUẦN 22 TIẾT 86: CÂU ĐẶC BIỆT *Bài tập 1+2: c)Sĩng ầm ầm đập vào những tảng đá lớn ven bờ. Giĩ biển thổi lồng lộng. Ngồi kia là ánh đèn sáng rọi của một con tàu. Một hồi cịi. - Câu đặc biệt: (Nguyễn Trí Huân) Một hồi cịi. →Tác dụng : Liệt kê, thơng báo sự tồn tại của sự vật, hiện tuợng. - Khơng cĩ câu rút gọn.
16. TUẦN 22 TIẾT 86: CÂU ĐẶC BIỆT *Bài tập 1+2: d) Chim sâu hỏi chiếc lá: -Lá ơi! Hãy kể chuyện cuộc đời bạn cho tơi nghe đi! -Bình thường lắm, chẳng cĩ gì đáng kể đâu. - Câu đặc biệt: (Nguyễn Trí Huân) “ Lá ơi!” → Tác dụng: Gọi đáp. - Câu rút gọn: “Hãy kể chuyện cuộc đời bạn cho tơi nghe đi!” “Bình thường lắm, chẳng cĩ gì đáng kể đâu.” →Tác dụng: Làm câu gọn hơn, thơng tin nhanh, tránh lặp lại từ ngữ đã xuất hiện ở câu truớc.
17. Cho biết các câu sau là câu gì? Và nêu cấu tạo của các các câu sau: a)Tơi là học sinh. →Là câu đơn. →Câu cĩ cấu tạo theo mơ hình CN – VN. b) Nuơi lợn ăn cơm nằm, nuơi tằm ăn cơm đứng. →Là câu rút gọn. →Câu lược bỏ một số thành phần câu. c)Lá ơi! →Câu đặc biệt. →Khơng cĩ cấu tạo theo mơ hình CN – VN.
18. Hướng dẫn học sinh học ở nhà + Học bài. + Làm bài tập 3. + Soạn bài tiếp theo: BỐ CỤC VÀ PHƯƠNG PHÁP LẬP LUẬN TRONG BÀI VĂN NGHỊ LUẬN.