Bài giảng Ngữ văn 7 - Tiết 51, Văn bản: Tiếng gà trưa (Tiết 1) (Xuân Quỳnh)

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 7 - Tiết 51, Văn bản: Tiếng gà trưa (Tiết 1) (Xuân Quỳnh)

1. KIỂM TRA BÀI CŨ: * Hai bài thơ “ Cảnh khuya” và “Rằm thỏng giờng”lộng lẫy ỏnh trăng nhưng lại ra đời giữa lỳc khỏng chiến gian khổ. Điều đú cho em thấy được vẻ đẹp nào trong tõm hồn và phong cỏch sống của Bỏc Hồ? - Tõm hồn nhạy cảm, yờu thiờn nhiờn và trõn trọng những vẻ đẹp của tạo hoỏ, đặc biệt là ỏnh trăng. - Phong cỏch sống lạc quan, giàu chất nghệ sĩ. 1
2. Văn bản: TIẾNG GÀ TRƯA (tiết1) (Xuõn Quỳnh) 3
3. I. Giới thiệu chung: 1. Tỏc giả: 4
4. Tuần:13 Văn bản: TIẾNG GÀ TRƯA (tiết1) Tiết: 51 (Xuõn Quỳnh) I. Giới thiệu chung: 1. Tỏc giả: - Xuõn Quỳnh ( 1942 – 1988 ) quờ ở Hà Đụng- Hà Nội, là nhà thơ trưởng thành trong thời chống Mĩ. - Thơ Xuõn Quỳnh giản dị, tinh tế mà sõu sắc thường viết về tỡnh cảm gần gũi, bỡnh dị, biểu lộ những rung cảm chõn thành những khỏt vọng cao đẹp. 2. Tỏc phẩm: 6
5. Tuần:13 Văn bản: TIẾNG GÀ TRƯA (tiết1) Tiết: 51 (Xuõn Quỳnh) I. Giới thiệu chung: 1. Tỏc giả: - Xuõn Quỳnh ( 1942 – 1988 ) là nhà thơ trưởng thành trong thời chống Mĩ. - Thơ Xuõn Quỳnh giản dị, tinh tế mà sõu sắc thường viết về tỡnh cảm gần gũi, bỡnh dị, biểu lộ những rung cảm chõn thành những khỏt vọng cao đẹp. 2 . Tỏc phẩm: - Bài thơ trớch từ tọ̃p thơ “Hoa dọc chiến hào” (1968) - tọ̃p thơ đầu tay của tỏc giả. 8
6. Tiếng gà trưa Trờn đường hành quõn xa Tiếng gà trưa Dừng chõn bờn xúm nhỏ Cú tiếng bà vẫn mắng Tiếng gà ai nhảy ổ: - Gà đẻ mà mày nhỡn “Cục cục tỏc cục ta” Rồi sau này lang mặt (1) ! Chỏu về lấy gương soi Nghe xao động nắng trưa Lũng dại thơ lo lắng Nghe bàn chõn đỡ mỏi Nghe gọi về tuổi thơ Tiếng gà trưa Tay bà khum soi trứng Tiếng gà trưa Dành từng quả chắt chiu Cho con gà mỏi ấp Ổ rơm hồng những trứng Này con gà mỏi mơ Khắp mỡnh hoa đốm trắng Này con gà mỏi vàng 9 Lụng úng như màu nắng
7. Tiếng gà trưa Cứ hàng năm hàng năm Tiếng gà trưa Khi giú mựa đụng tới Mang bao nhiờu hạnh phỳc Bà lo đàn gà toi Đờm chỏu về nằm mơ Mong trời đừng sương muối (2) Giấc ngủ hồng sắc trứng Để cuối năm bỏn gà Chỏu được quần ỏo mới Chỏu chiến đấu hụm nay Vỡ lũng yờu tổ quốc Vỡ xúm làng thõn thuộc ễi cỏi quần chộo go (3) Bà ơi, cũng vỡ bà Ống rộng dài quột đất Vỡ tiếng gà cục tỏc Cỏi ỏo cỏnh trỳc bõu (4) Ổ trứng hồng tuổi thơ. Đi qua nghe sột soạt. (Xuõn Quỳnh)10
8. Tiếng gà trưa Trờn đường hành quõn xa Tiếng gà trưa ễi cỏi quần chộo go Dừng chõn bờn xúm nhỏ Cú tiếng bà vẫn mắng Ống rộng dài quột đất Tiếng gà ai nhảy ổ: Gà đẻ mà mày nhỡn Cỏi ỏo cỏnh trỳc bõu Rồi sau này lang mặt ! “Cục cục tỏc cục ta” Đi qua nghe sột soạt. Chỏu về lấy gương soi Nghe xao động nắng trưa Lũng dại thơ lo lắng Nghe bàn chõn đỡ mỏi Tiếng gà trưa Mang bao nhiờu hạnh phỳc Nghe gọi về tuổi thơ Tiếng gà trưa Tay bà khum soi trứng Đờm chỏu về nằm mơ Dành từng quả chắt chiu Giấc ngủ hồng sắc trứng Tiếng gà trưa Cho con gà mỏi ấp Ổ rơm hồng những trứng Chỏu chiến đấu hụm nay Cứ hàng năm hàng năm Vỡ lũng yờu tổ quốc Này con gà mỏi mơ Khi giú mựa đụng tới Vỡ xúm làng thõn thuộc Khắp mỡnh hoa đốm trắng Bà lo đàn gà toi Bà ơi, cũng vỡ bà Mong trời đừng sương muối Này con gà mỏi vàng Vỡ tiếng gà cục tỏc Để cuối năm bỏn gà Lụng úng như màu nắng Ổ trứng hồng tuổi thơ. Chỏu được quần ỏo mới 11
9. Thơ ngũ ngụn cú hai loại chớnh - Thể ngũ ngụn tứ tuyệt: cú nguồn gốc từ Trung Quốc. Hạn định về số cõu số chữ trong bài (mỗi bài cú 4 cõu, mỗi cõu cú 5 chữ). - Thể ngũ ngụn cú nguồn gốc từ Việt Nam từ thể hỏt dặm Nghệ Tĩnh và vố dõn gian. Khụng hạn định về số cõu, số chữ. 12
10. MẠCH CẢM XÚC CỦA BÀI THƠ - Trờn đường hành quõn, người chiến sĩ chợt nghe tiếng gà nhảy ổ gợi về những kỉ niệm tuổi thơ tiếng gà đi vào cuộc chiến đấu với người chiến sĩ khắc sõu thờm tỡnh cảm quờ hương, đất nước. 13
11. BỐ CỤC CỦA BÀI THƠ BÀI THƠ Cể BỐ CỤC 3 PHẦN: Phần1 (khổ thơ1): Tiếng gà trưa trờn đường hành quõn. Phần 2 (5 khổ thơ tiếp): Tiếng gà trưa gọi về kỉ niệm tuổi thơ. Phần 3 (2 khổ thơ cuối): Tiếng gà trưa đi vào cuộc chiến đấu cựng với người chiến sĩ. 14
12. Tuần:13 Văn bản: TIẾNG GÀ TRƯA (tiết1) Tiết: 51 (Xuõn Quỳnh) I. Giới thiệu chung: II. Đọc – hiểu văn bản: 1. Thể thơ: Năm tiếng 2. Bố cục: Ba phần 3. Phõn tớch: a. Khổ thơ 1 : 15
13. Tuần:13 Văn bản: TIẾNG GÀ TRƯA (tiết1) Tiết: 51 (Xuõn Quỳnh) Trờn đường hành quõn xa Dừng chõn bờn xúm nhỏ Tiếng gà ai nhảy ổ: “Cục cục tỏc cục ta” Nghe xao động nắng trưa Nghe bàn chõn đỡ mỏi Nghe gọi về tuổi thơ 16
14. - Âm thanh: tiếng gà khi nhảy ổ ( Cục cục tỏc cục ta) - Thời gian: buổi trưa - Khụng gian: bờn xúm nhỏ - Hoàn cảnh: trờn đường hành quõn xa Đường hành quõn xa xụi, nhiều gian nan - Cảm nhọ̃n: Nghe xao động nắng trưa Điệp từ Nghe bàn chõn đỡ mỏi Nghe gọi về tuổi thơ Ẩn dụ chuyển đổi cảm giỏc Tạo sự mềm mại cho lời thơ, õm hưởng ngõn vang, lay động lũng người; thể hiện sự say sưa của người chiến sĩ trước õm thanh tiếng gà trưa. Tiếng gà trưa gợi nhớ hỡnh ảnh trong kỉ niệm tuổi thơ khụng thể nào quờn của người chiến sĩ. 17
15. a. Khổ thơ 1: - Tiếng gà trưa gợi nhớ hỡnh ảnh trong kỉ niệm tuổi thơ khụng thể nào quờn của người chiến sĩ. 18
16. - Ổ rơm hồng những trứng Này con gà mỏi mơ Khắp mỡnh hoa đốm trắng Này con gà mỏi vàng Lụng úng như màu nắng Tỏc giả sử dụng một loạt cỏc tớnh từ chỉ màu sắc (hồng, mơ, trắng, vàng) cựng hỡnh ảnh so sỏnh giàu sức gợi, điệp ngữ “Này con gà” điệp lại hai lần, biện phỏp đảo ngữ: đưa “khắp mỡnh” lờn trước “hoa đốm trắng”. Tất cả những biện phỏp nghệ thuọ̃t đú cú tỏc dụng làm nổi bọ̃t vẻ đẹp đầy màu sắc rực rỡ của những ổ trứng, những con gà mỏi trong hồi ức về một tuổi thơ hết sức trong sỏng, hồn nhiờn của người chiến sĩ. Điệp ngữ “Này con gà mỏi” như tiếng gọi được lặp lại trong đoạn thơ là sự biểu hiện của tỡnh cảm nồng họ̃u, gần gũi, thõn thương, sự gắn bú của con người với gia đỡnh và làng quờ. 21
17. - Cú tiếng bà vẫn mắng - Khi giú mựa đụng tới Gà đẻ mà mày nhỡn - Bà lo đàn gà toi Rồi sau này lang mặt! Mong trời đừng sương muối - Tay bà khum soi trứng - ễi cỏi quần chộo go Dành từng quả chắt chiu Cỏi ỏo cỏnh trỳc bõu Cho con gà mỏi ấp Đi qua nghe sột soạt. - Tiếng gà trưa Mang bao nhiờu hạnh phỳc - Chỏu chiến đấu hụm nay Vỡ lũng yờu Tổ quốc Vỡ xúm làng thõn thuộc Bà ơi cũng vỡ bà Vỡ tiếng gà cục tỏc 22
18. HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ: - Học thuộc lũng bài thơ. - Tỡm hiểu tiếp phần cũn lại để tiết sau phõn tớch. - Viết đoạn văn ngắn ghi lại một kỉ niệm về bà (bà nội hoặc bà ngoại). 23
19. XIN CẢM ƠN ! KÍNH CHUÙC QUYÙ THAÀY COÂ SệÙC KHOÛE CHUÙC CAÙC EM HOẽC TOÁT 24