Bài giảng Ngữ văn 7 - Tiết 48: Tiếng Việt Thành ngữ

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 7 - Tiết 48: Tiếng Việt Thành ngữ

1. Giỏo viờn: Bựi Thị Hiền
2. Đầu voi đuụi chuột
3. Mắt nhắm mắt mở
4. Kẻ cười- người khúc
5. Nhanh như súc Chậm như sờn
6. - Đầu voi đuụi chuột - Mắt nhắm mắt mở - Kẻ cười- người khúc - Nhanh như súc - Chậm như sờn
7. Tiết 48: Tiếng Việt:  I. Thế nào là thành ngữ 1. Vớ dụ Nước non lận đận một mỡnh Thõn cũ lờn thỏc xuống ghềnh bấy nay 2. Nhận xột:
8. Tiết 48 – Tiếng Việt – Thành ngữ I. Thế nào là thành ngữ 1. Vớ dụ Vào thỏc xuống ghềnh 2. Nhận xột: Lờn thỏc lội xuống Lờn thỏc xuống ghềnh ghềnh lờn xuống ghềnh thỏc - Không thay hoặc chờm xen đợc vì ý nghĩa trở lên lỏng lẻo. - Không hoán đổi đợc vì đây là trật tự cố định -> Cụm từ cú cấu tạo cố định 8
9. Tiết 48: Tiếng Việt:  I. Thế nào là thành ngữ 1. Vớ dụ 2. Nhận xột: -> Thành ngữ là cụm từ cú cấu tạo cố định - Lờn thỏc xuống ghềnh: Đi lại ở nơi khú khăn ( Sự vất vả, trải qua gian nan,nguy hiểm) ->Biểu thị một ý nghĩa hoàn chỉnh
10. Tiết 48 – Tiếng Việt – Thành ngữ Đứng nỳi nọ trụng nỳi kia Đứng nỳi này trụng nỳi nọ Đứng nỳi này trụng nỳi khỏc Ba chỡm bảy nổi Bảy nổi ba chỡm ➢Lưu ý: Thành ngữ cú cấu tạo cố định nhưng tớnh cố định của thành ngữ cũng chỉ là tương đối. 10
11. Tiết 48: Tiếng Việt:  I. Thế nào là thành ngữ 1. Vớ dụ 2. Nhận xột: -> Thành ngữ là cụm từ cú cấu tạo cố định - Biểu thị một ý nghĩa hoàn chỉnh
12. Đi guốc Hiểu rừ những suy trong nghĩ của người khỏc bụng Thành ngữ hiểu theo nghĩa ẩn dụ. Rất nhanh, thoắt Nhanh một cỏi đó làm gọn như chớp một việc gỡ đú Thành ngữ cú nghĩa hiểu theo phộp so sỏnh. Mưa to Hiện tượng thời tiết giú lớn mưa to kộm theo giú lớn Thành ngữ cú nghĩa bắt nguồn từ nghĩa đen của cỏc yếu tố tạo nờn nú.
13. Tiết 48: Tiếng Việt:  I. Thế nào là thành ngữ 1. Vớ dụ 2. Nhận xột: -> Thành ngữ là cụm từ cú cấu tạo cố định - Biểu thị một ý nghĩa hoàn chỉnh  Nghĩa được bắt nguồn từ nghĩa đen hoặc thụng qua cỏc phộp chuyển nghĩa: Ẩn dụ, so sỏnh *. Ghi nhớ 1: (SGK) II. Sử dụng thành ngữ 1. Vớ dụ
14. Xỏc định vai trũ ngữ phỏp của cỏc thành ngữ: a.Thõn em vừa trắng lại vừa trũn Bảy nổi ba chỡm với nước non Vị ngữ b, Sơn hào hải vị là những mún ăn cỏc lang mang Chủ ngữ tới trong ngày lễ Tiờn Vương. c. Anh đó nghĩ thương em như thế thỡ hay là anh đào giỳp cho em một cỏi ngỏch sang nhà anh phũng khi tắt lửa, tối đốn cú đứa nào đến bắt nạt Phụ ngữ thỡ em chạy sang - ➢Thành ngữ cú thể làm chủ ngữ , vị ngữ trong cõu hoặc làm phụ ngữ trong cụm danh từ,cụm động từ, cụm tớnh từ
15. Tiết 48: Tiếng Việt: I. Thế nào là thành ngữ  1. Vớ dụ a. Cấu tạo -Cụm từ cú cấu tạo cố định ->Biểu thị một ý nghĩa hoàn chỉnh b. Nghĩa  Nghĩa được bắt nguồn từ nghĩa đen hoặc thụng qua cỏc phộp chuyển nghĩa 2. Ghi nhớ 1:(SGK) II. Sử dụng thành ngữ 1. Vớ dụ 2. Nhận xột: ➢Thành ngữ cú thể làm chủ ngữ , vị ngữ trong cõu hoặc làm phụ ngữ trong cụm danh từ,cụm động từ, cụm tớnh từ
16. ? So sỏnh hai cỏch núi sau, cỏch núi nào ngắn gọn, hàm sỳc, cú tớnh hỡnh tượng, tớnh biểu cảm cao? Cõu cú sử dụng thành ngữ Cõu khụng sử dụng thành ngữ Thõn em vừa trắng lại vừa trũn Thõn em vừa trắng lại vừa trũn Bảy nổi ba chỡm với nước non Vất vả lận đận với nước non Nước non lận đận một mỡnh Nước non lận đận một mỡnh Thõn cũ lờn thỏc xuống ghềnh Thõn cũ trụi nổi phiờu bạt bấy nay. bấy nay -> Thành ngữ ngắn gọn, hàm sỳc cú tớnh hỡnh tượng, tớnh biểu cảm cao. 16
17. Tiết 48: Tiếng Việt: I. Thế nào là thành ngữ  II. Sử dụng thành ngữ 1. Vớ dụ 2. Nhận xột: ➢Thành ngữ cú thể làm chủ ngữ , vị ngữ trong cõu hoặc làm phụ ngữ trong cụm danh từ,cụm động từ, cụm tớnh từ -> Thành ngữ ngắn gọn, hàm sỳc cú tớnh hỡnh tượng, tớnh biểu cảm cao. *. Ghi nhớ 2: (SGK)
18. Tìm thành ngữ trong các ví dụ sau : Rột thỏng tư, nắng dư thỏng tỏm . Rột như cắt . Nhanh như cắt . Uống nước nhớ nguồn Tấc đất, tấc vàng Cười vỡ bụng -Thành ngữ: Là một cụm từ,thờng nhận xét về tính cách, phẩm chất,đặc điểm của con ngời, sự vật. -Tục ngữ: là một câu, hoặc 1 mệnh đề, phản ánh kinh nghiệm hoặc nờu 1 nhận định về mọi mặt của cuộc sống
19. Tiết 48: Tiếng Việt: I. Thế nào là thành ngữ  II. Sử dụng thành ngữ 1. Vớ dụ 2. Nhận xột: ➢Thành ngữ cú thể làm chủ ngữ , vị ngữ trong cõu hoặc làm phụ ngữ trong cụm danh từ,cụm động từ, cụm tớnh từ -> Thành ngữ ngắn gọn, hàm sỳc cú tớnh hỡnh tượng, tớnh biểu cảm cao. *. Ghi nhớ 2: (SGK) III Luyện tõp
20. Bài 1. Xỏc định và giải thớch ý nghĩa thành ngữ trong cỏc cõu sau? a. Đến ngày lễ Tiờn Vương, cỏc lang mang sơn hào hải vị, nem cụng chả phượng tới, chẳng thiếu thứ gỡ. - Sơn hào hải vị - Nem cụng chả phượng: ->Cỏc sản phẩm, mún ăn quý hiếm.
21. b. Một hụm, cú người hàng rượu tờn là Lớ Thụng đi qua đú. Thấy Thạch Sanh gỏnh về một gỏnh củi lớn, hắn nghĩ bụng: “ Người này khỏe như voi. Nú về ở cựng thỡ lợi biết bao nhiờn”. Lớ Thụng lõn la gợi chuyện, rồi gạ cựng Thạch Sanh kết nghĩa anh em. Sớm mồ cụi cha mẹ, tứ cố vụ thõn, nay cú người săn súc đến mỡnh, Thạch Sanh cảm động, vui vẻ nhận lời. - Khỏe như voi: -> Rất khỏe - Tứ cố vụ thõn: -> Đơn độc,khụng cú họ hàng, người thõn thớch c.Chốc đà mười mấy năm trời Cũn ra khi đó da mồi túc sương. -Da mồi túc sương: ->Chỉ người già, túc đó bạc, da đó nổi đồi mồi
22. • Sơn hào hải vị nỳi thức ăn biển mún độngvật ăn Nghĩa: Những mún ăn ngon, lạ và sang trọng. •Tứ cố vụ thõn bốn ngoảnh, khụng thõn thớch nhỡn Nghĩa: Đơn độc, trơ trọi một mỡnh, khụng cú người thõn thớch. -> Muốn hiểu nghĩa của thành ngữ Hỏn Việt cần phải tỡm hiểu nghĩa của cỏc yếu tố Hỏn Việt và nghĩa của cỏc từ tạo nờn thành ngữ Hỏn Việt đú.
23. 2. Bài tập 2 (SGK/145) ( Về nhà làm bài) Con Rồng chỏu Tiờn Thày búi xem voi Ếch ngồi đỏy giếng
24. Điền thờm yếu tố để thành ngữ được Bài tập 3 trọn vẹn: - Lời . ăn . . tiếng núi - Chõn cứng đỏ mềm - Một nắng hai sương. . . - Một tấc lờn giời - Ngày lành thỏng tốt. . . - Bỏn trời khụng văn tự - No cơm ấm ỏo - Mỏu chảy ruột mềm - Bỏch chiến bỏch thắng - Nộm tiền qua cửa sổ - Sinh cơ lập nghiệp - Đỏnh bựn sang ao
25. Bài tập 4: Thi tỡm thành ngữ 1. Mốo mả gà đồng 1. Chú cú vỏy lĩnh Mốo 2. Chú treo mốo đậy 2. Chú cậy gần nhà 3. Mốo lành ai nỡ cắt tai 3. Chú ăn đỏ gà ăn sỏi 4. Mốo già khúc chuột Chú 4. Chú chờ mốo lắm lụng 5. Mỡ để miệng mốo 5. Chú cắn ỏo rỏch 1. Nhỡn gà hoỏ cuốc 1. Khoẻ như voi Gà 2. Gà phải cỏo 2. Được voi đũi tiờn 3. Gà nhà lại bới bếp nhà 3. Lờn voi xuống chú 4. Quẹt mỏ như gà Voi 4. Đầu voi đuụi chuột 5. Gà quố ăn quẩn cối xay 5. Voi giày ngựa xộo
26. Đối với bài học ở tiết học này: - Học thuộc phần ghi nhớ. - Hoàn thành bài tập trong VBT Đối với bài học ở tiết tiếp theo: - Chuẩn bị bài “Cỏch làm bài văn biểu cảm về tỏc phẩm văn học. - Đọc trước cỏc vớ dụ trong SGK