Bài giảng Ngữ văn 6 - Tiết 95: Ẩn dụ

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 6 - Tiết 95: Ẩn dụ

1. Kiểm tra bài cũ Có rấtBài nhiều thơ : “Đêm câu thơ, nay hìnhBác không ảnh thơ thể hiệnngủ”cho tình cảm ta thấy gần đựoc gũi,giản tình cảm dị củagần Bác, đặcgũi, biệt giản là dịnhững của một câu vĩ thơlãnh tụ cách mạng đối với chiến sĩ và nhân dân “Ngườinhững cha câu mái thơ nào,tóc bạctừ ngữ nào đã thể hiện điều đó? Đốt lửa cho anh nằm ”
2. Môn : Ngữ văn Tiết : 95 Ẩn dụ I - Ẩn dụ là gì ? Ví dụ : “ Anh đội viên nhìn Bác Càng nhìn lại càng thương CụmTại từ sao người em biết cha dùngđiều để đó chỉ ? Người cha mái tóc bạc ai? Đốt lửa cho anh nằm” (Minh Huệ) - Người cha chỉ Bác Hồ ÞTa biết được là nhờ ngữ cảnh của bài thơ
3. Môn : Ngữ văn Tiết : 95 Ẩn dụ I - Ẩn dụ là gì ? Ví dụ : “Bác Hồ cha của chúng em Quả tim lớn lọc trăm đường máu nhỏ” (Tố Hữu) Trong câu => Nghệ thuật so sánh thơ sau tác giả đã sử dụng nghệ thuật gì ?
4. Môn : Ngữ văn Tiết : 95 Ẩn dụ I - Ẩn dụ là gì ? Ví dụ : => Giống : Đều so sánh Bác Hồ với người cha => Khác : Ở VD1: Cụm từ người Lược bỏ vế A chỉ còn vế B cha ở 2 ví dụ Ở VD2 : Không lược bỏ, còn cả vế A,B trên có gì giống và * Vì Bác Hồ có phẩm chất giống khác nhau ? người cha ở chỗ đó là tình yêu thương, sự chăm sóc chu đáo đối với con
5. Môn : Ngữ văn Tiết : 95 Ẩn dụ I - Ẩn dụ là gì ? Ví dụ : Khi phép so sánh bị lược bỏ vế A, người Em hiểu thế nàota gọi là đó là so sánh ngầm (ẩn kín) ẩn dụ ? Dùng =>ẩn Đódụ là phép ẩn dụ có tác dụng gì ? Ẩn dụ là gọi tên sự vật, hiện tượng này Ghi bằng tên sự vật, hiện tượng khác có nét nhớ tương đồng với nó nhằm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.
6. Môn : Ngữ văn Tiết : 95 Ẩn dụ I - Ẩn dụ là gì ? II – Các kiểu ẩn dụ. Ví dụ : “Thuyền về có nhớ bến chăng ? Bến thì một dạ khăng khăng đợi thuyền” Từ “thuyền” và -Thuyền, bến được dùng với “bếnGiải” được thích dùng nghĩa chuyển với nghĩanghĩa gốc,gốc hay - Nghĩa gốc : nghĩanghĩa chuyển?chuyển + Thuyền : Phương tiện giao của 2 từ đó ? thông đường thuỷ + Bến : Đầu mối giao thông
7. Môn : Ngữ văn Tiết : 95 Ẩn dụ I - Ẩn dụ là gì ? II – Các loại ẩn dụ. Ví dụ : “Thuyền về có nhớ bến chăng ? Bến thì một dạ khăng khăng đợi thuyền” - Nghĩa chuyển : + Thuyền : Có tính chất cơ động, chỉ người đi xa Tìm câu ca dao có + Bến : Tính chất cố định, chỉ người chờ cách dùng hình ảnh tương tự ? “ Anh như thuyền đi Em như bến đợi”
8. Môn : Ngữ văn Tiết : 95 Ẩn dụ I - Ẩn dụ là gì ? II – Các loại ẩn dụ. Ví dụ : “Thuyền về có nhớ bến chăng ? Bến thì một dạ khăng khăng đợi thuyền” *Liên tưởng : Những người con trai, Các hình ảnh con gái yêu nhau, xa thuyền và nhau, nhớ thương nhau. biển gợi cho em liên Tương đồng về phẩm chất tưởng đến ai ?
9. Môn : Ngữ văn Tiết : 95 Ẩn dụ I - Ẩn dụ là gì ? II – Các loại ẩn dụ. Ví dụ : “Về thăm nhà Bác làng Sen Thấy hàng dâm bụt thắp lên lửa hồng” (Nguyễn Đức Mậu) •“Thắp”, “lửa hồng” Các từ “thắp”, => Chỉ hàng rào hoa dâm bụt trước nhà Bác ở làng Sen “lửa hồng” dùng để Dựachỉ hình trên tượng sự tương đồng : sinh vậtMàu nào đỏ ? Vìcủa hoa dâm bụt và hình ảnh ngọn lửa sao ?Hình Có thể ảnh ví hoa đỏ khẽ đong đưa trong gió như ngọnnhư lửa vậy đang ? cháy.
10. Môn : Ngữ văn Tiết : 95 Ẩn dụ I - Ẩn dụ là gì ? II – Các loại ẩn dụ. Ví dụ : “Về thăm nhà Bác làng Sen Thấy hàng dâm bụt thắp lên lửa hồng” - Lửa hồng Màu đỏ của hoa Tương đồng về hình thức. - Thắp Nở hoa Tương đồng về cách thức.
11. Môn : Ngữ văn Tiết : 95 Ẩn dụ I - Ẩn dụ là gì ? II – Các loại ẩn dụ. Ví dụ : “Chao ôi, trông con sông, vui như thấy nắng giòn tan sau kì mưa dầm, vui như nối lại chiêm bao đứt quãng” Nắng giòn tan Theo em cụm từ Nắng to, rực rỡ “nắng giòn tan” (Chuyểncó gì đặc đổi biệt cảm giác) Thính giác Thị giác
12. Môn : Ngữ văn Tiết : 95 Ẩn dụ I - Ẩn dụ là gì ? II – Các loại ẩn dụ. Ví dụ : tạo ra liên tưởng thú vị Sự chuyển đổi cảm giác ấy có Có 4 loại ẩn dụ tác dụng gì ? Như vậy có mấy loại ẩn dụ ?
13. Môn : Ngữ văn Tiết : 95 Ẩn dụ I - Ẩn dụ là gì ? II – Các loại ẩn dụ. Có bốn kiểu ẩn dụ thường gặp là: - Ẩn dụ hình thức Ghi nhớ : - Ẩn dụ cách thức - Ẩn dụ phẩm chất - Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác
14. Môn : Ngữ văn Tiết : 95 Ẩn dụ I - Ẩn dụ là gì ? II – Các loại ẩn dụ. III – Luyện tập. Bài 2 Bài 1
15. Môn : Ngữ văn Tiết : 95 Ẩn dụ I - Ẩn dụ là gì ? II – Các loại ẩn dụ. III – Luyện tập. Cách 1 : “Bác Hồ mái tóc bạc Không có tu từ Đốt lửa cho anh nằm” So sánh đặc điểm và Cách 2 : “Bác Hồ như người cha tác dụng của ba cách So sánh Đốtdiễn lửa đạtcho sauanh nằm”? Cách 3 : “Người cha mái tóc bạc Ẩn dụ Đốt lửa cho anh nằm” SựSự giảngiản dị,dị, gầngần gũi,gũi, củacủa mộtmột lãnhlãnh tụtụ cáchcách mạng.mạng.
16. A D B C Bác Hồ ở chiến khu Việt Bắc
17. Môn : Ngữ văn Tiết : 95 Ẩn dụ I - Ẩn dụ là gì ? II – Các loại ẩn dụ. III – Luyện tập. “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây” Ăn quả : Có nét tương đồng về cách thức với sự hưởng Ẩnthụ dụ thành trong quả câu laotục độngngữ sau là gì? “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây” Kẻ trồngCác cây sự vật: Có trong nét tươngẩn dụ đóđồng có nétvề phẩm chất với ngườigì tương tạo dựng đồng thànhvới nhau quả ? lao động
18. Môn : Ngữ văn Tiết : 95 Ẩn dụ I - Ẩn dụ là gì ? II – Các loại ẩn dụ. III – Luyện tập. “Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng” Hãy tìm nét tương đồng giữa các sự vật, hiện tượng trong ẩn dụ của câu - Mực : Đen, khó tẩy rửa tục ngữ ? => Tương đồng với hoàn cảnh xấu, người xấu “Gần mực thì đen, gần đèn thì - Sáng : Sáng sủa sáng” => Tương đồng với hoàn cảnh tốt, người tốt
19. Môn : Ngữ văn Tiết : 95 Ẩn dụ I - Ẩn dụ là gì ? II – Các loại ẩn dụ. III – Luyện tập. “Ngày ngày Mặt Trời đi qua trên lăng Thấy một Mặt Trời trong lăng rất đỏ” Mặt TrờiHình được ảnh dùng Mặt để Trời chỉ ởBác câu Hồ, vì có nét tương đồng về phẩmthơ trên chất có ( ývĩ nghĩa đại, soi gì? đường đưa dân tộc Việt Nam tới tự do, ấm no, hạnh phúc; mãi mãi trường tồn)
20. Môn : Ngữ văn Tiết : 95 Ẩn dụ I - Ẩn dụ là gì ? II – Các loại ẩn dụ. III – Luyện tập. Buổi sáng, mọi người đổ ra đường. Ai cũng muốn ngẩng lên cho thấy mùi hồi chín chảy qua mặt. (Tô Hoài) DiễnTìm ẩn tả dụchính chuyển xác tâmđổi trạngcảm giác thích thú, yêu quý sản vật, vàmùi nêu vị củatác dụngquê hương. của ẩn dụ ấy trong việc miêu tả sự vật, hiện tượng?
21. Môn : Ngữ văn Tiết : 95 Ẩn dụ I - Ẩn dụ là gì ? II – Các loại ẩn dụ. III – Luyện tập. “Cha lại dắt con đi trên cát mịn Ánh nắng chảy đầy vai” (Hoàng Trung Thông) Lòng trànTìm đầy ẩnniềm dụ vuichuyển sướng, đổi ấm cảm áp giác của người cha và đứa con.và nêu tác dụng của ẩn dụ ấy trong việc miêu tả sự vật, hiện tượng?
22. Môn : Ngữ văn Tiết : 95 Ẩn dụ CỦNG CỐ - DẶN DÒ - Học thuộc phần ghi nhớ. - Làm các bài tập còn lại. - Chuẩn bị bài mới
23. Bài tập nhanh: Trong các câu sau, câu nào dùng phép ẩn dụ? A. Cô giáo như mẹ hiền B. Mặt Trời chân lý chói qua tim C. Tay ôm, tay níu tre gần nhau thêm