Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp phát huy tính tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ 5- 6 tuổi

Nội dung text: Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp phát huy tính tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ 5- 6 tuổi

1. Một số biện pháp phát huy tính tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ 5- 6 tuổi MỤC LỤC PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ 1 1. Lý do chọn đề tài 1 PHẦN II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 2 1. Cơ sở lý luận : 2 2. Cơ sở thực tiễn. 3 3. Thực trạng 3 3.1 Thuận lợi: 4 3.2 Khó khăn: 5 3.3 Kết quả khảo sát đầu năm của lớp 5 3.3 Thời gian nghiên cứu: 5 3.5 Phạm vi nghiên cứu: 6 4. Các biện pháp thực hiện 7 4.1 Biện phát 1: Nâng cao nghệ thuật lên lớp của bản thân .6 4.2 Biện pháp 2: Tạo môi trường học tập, sử dụng các loại nhạc cụ - dụng cụ âm nhạc tự tạo, trang phục, công nghệ thông tin trong hoạt động âm nhạc thu hút sự chú ý của trẻ 9 4.3.Biện pháp 3: Tích hợp, nồng ghép nội dung âm nhạc vào các hoạt động khác 12 4.4. Biện pháp 4: Thực hiện tốt công tác tuyên truyền với phụ huynh của lớp thông qua các hoạt động hàng ngày 17 5.Kết quả 18 PHẦN III. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 19 1. Kết luận 19 2. Khuyến nghị 19 2.1. Với phòng Giáo dục- Đào tạo 19 2.2. Về phía nhà trường 20 1/21
2. Một số biện pháp phát huy tính tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ 5- 6 tuổi PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Lý do chọn đề tài Nhà soạn nhạc người Đức – Roebert Schuman đã từng nói: “Nhiệm vụ cao quý nhất của âm nhạc là chiếu sáng vào những cõi sâu thẳm trong trái tim mỗi con người”. Như chúng ta đã biết âm nhạc là món ăn tinh thần không thể thiếu đối với con người,nó như mạch chảy vào trái tim chúng ta ngay từ khi ta còn nằm trong nôi, qua tiếng ru à ơi của bà, của mẹ . Âm nhạc được ví như dòng sữa mẹ ngọt ngào nuôi dưỡng tâm hồn của chúng ta. Với mỗi đứa trẻ, chẳng có thứ âm nhạc nào thân thương hơn những bài hát ru của bà, của mẹ, những âm thanh, giai điệu tự nhiên của cuộc sống. Các nhà khoa học Hoa Kỳ đã nghiên cứu và khẳng định, âm nhạc là môn học giúp trẻ ở lứa tuổi mầm non phát triển toàn diện nhất. Theo đó, âm nhạc giúp trẻ phát triển về mặt ngôn ngữ, nhận thức, tư duy, khả năng hòa nhập với cộng đồng, giúp trẻ tự tin và sống chan hòa hơn. Những nét văn hóa truyền thống, những hiện tượng của cuộc sống được phản ánh trong các tác phẩm âm nhạc đồng thời cũng là khi kiến thức khổng lồ làm phong phú thêm vốn hiểu biết của trẻ. Trường mẫu giáo là môi trường thuận lợi nhất tạo điều kiện cho sự nảy nở và phát triển âm nhạc đang còn ấp ủ trong trẻ, là môi trường tạo điều kiện cho trẻ phát triển nhân cách toàn diện. Giáo dục âm nhạc hình thành cho trẻ lòng yêu thiên nhiên, tổ quốc, tình yêu thương con người rộng lớn. Là phương tiện nâng cao khả năng trí tuệ, giúp trẻ phát triển trí tưởng tượng, củng cố kiến thức trẻ qua học tập, vui chơi trong cuộc sống. Quá trình trẻ tiếp xúc và hoạt động âm nhạc như nghe cô hát, trẻ tự ca hát, nhảy múa, chơi trò chơi âm nhạc Sẽ hình thành ở trẻ những yếu tố của một nhân cách phát triển toàn diện, hài hòa, đó là sự phát triển về thẩm mĩ, đạo đức, trí tuệ và thể lực, trong mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Điều đó là vô cùng quan trọng nhưng hình thành cho trẻ thật không phải dễ. Giáo dục âm nhạc trong trường mầm non là giáo dục cho trẻ yêu âm nhạc, biết cảm thụ âm nhạc thông qua các hoạt động âm nhạc phong phú như: Ca hát, vận động, nghe hát, múa, trẻ chơi trò chơi âm nhạc. Đặc biệt đối với trẻ mẫu giáo, giáo dục âm nhạc đã đem lại cho trẻ những ấn tượng, những khái niệm đơn giản, dần hình thành trong tâm hồn trẻ tạo điều kiện phát triển thị hiếu âm nhạc. Đây là bước khởi đầu giúp trẻ biết lựa chọn tác phẩm âm nhạc và biểu diễn . Bản thân tôi là giáo viên đang trực tiếp giảng dạy trẻ lớp mẫu giáo lớn 5 -6 tuổi. Với lòng yêu nghề và mến trẻ, tôi luôn mong muốn truyền đạt thật nhiều kiến thức, giúp trẻ tích cực hơn nữa trong hoạt động âm nhạc. Tôi đã không ngừng suy nghĩ, sáng tạo để tìm ra những cách thức giảng dạy và tạo ra môi trường học tập tốt nhất cho trẻ. Bằng tất cả những nỗ lực, cố gắng đó, tôi đã nghiên cứu và đưa ra đề tài: “Một số biện pháp phát huy tính tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ 5 – 6 tuổi”. 2/21
3. Một số biện pháp phát huy tính tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ 5- 6 tuổi PHẦN II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 1 Cơ sở lý luận : Theo giáo sư Michael Schulte – Markwort, thuộc Viện Tâm lý trẻ em ở bệnh viện của đại học Hamburg, Đức cho biết, âm nhạc có khả năng kích thích sự phát triển của trung tâm xử lý ngôn ngữ trong não bộ, khiến trẻ có thể bộc lộ khả năng âm nhạc ở độ tuổi sớm nhất. Những đứa trẻ được tiếp xúc với âm nhạc từ sớm thường biết nói sớm hơn và học lực tốt hơn so với những bé không có điều kiện tiếp cận với âm nhạc thường xuyên. Giáo dục âm nhạc đóng vai trò quan trọng đối với quá trình hoàn thiện cơ thể của trẻ mầm non. Âm nhạc chính là phương tiện hữu hiệu để phát triển tai nghe cho trẻ, đặc biệt sự đa dạng, phong phú của âm nhạc còn mang đến nhiều lợi ích kỳ diệu cho trẻ .Các bậc phụ huynh nếu muốn con mình tự tin hơn trước đám đông, dám đưa ra ý kiến và lập trường của riêng mình thì hãy lựa chọn cho con học nhạc ngay từ khi còn nhỏ.Bởi rất nhiều giáo viên giáo dục âm nhạc đều kết luận rằng: Những trẻ khi tham gia học nhạc đều ngày càng tự tin hơn và có những sáng kiến vô cùng ấn tượng và hữu ích. Với những lợi ích mà giáo dục âm nhạc mang lại, tại sao chúng ta lại không cho trẻ tiếp xúc với âm nhạc càng sớm càng tốt ngây từ bậc học mầm non? Quá trình giáo dục âm nhạc cho trẻ được thực hiện bằng cách cho trẻ tiếp xúc và hoạt động âm nhạc thường xuyên như: học hát, nghe nhạc – hát, nhảy múa theo nhạc, chơi trò chơi âm nhạc sẽ hình thành ở trẻ những yếu tố của một nhân cách phát triển toàn diện. như: Tình cảm đạo đức, thẩm mỹ , tăng cường trí nhớ, khả năng sáng tạo ,rèn luyện tính kiên nhẫn cho trẻ ngay từ nhỏ, ngoài ra còn là phương tiện giúp phát triển thể chất, giúp trẻ có một trí tưởng tượng phong phú, phát triển trí tuệ . Chính vì vậy, giáo dục âm nhạc cho trẻ mầm non là một nhiệm vụ vô cùng quan trọng. 2. Cơ sở thực tiễn. Nghiên cứu của các nhà khoa học cũng như những kết quả thực tế cho biết, âm nhạc với trẻ con được xem là một món ăn rất bổ dưỡng, âm nhạc sẽ giúp bé rèn luyện và phát triển trí thông minh, rèn luyện khả năng tập trung, lắng nghe, bé sẽ năng động hơn rất nhiều khi được gần gũi với âm nhạc và đặc biệt âm nhạc cũng sẽ giúp bé xua tan được những lo âu và căng thẳng tinh thần.Cũng chính vì điều này mà âm nhạc cho trẻ nhỏ được đưa vào hệ thống giáo dục trong trường mầm non, bài học đầu tiên bé được học ở trường đó chính là học múa, học hát, đàn ,các nhạc cụ Có lẽ chúng ta rất ít đặt ra thắc mắc tại sao tất cả các trường mầm non đều đưa âm nhạc vào chương trình giáo dục cho các bé? Với độ tuổi học mẫu giáo, bé còn quá nhỏ và hầu hết đều chưa nhận thức được các vấn đề xung quanh cuộc sống cũng như chính bản thân mình. Đưa hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ mầm mon được xem là một lựa chọn hợp lý cho bé lúc này. Bởi: - Độ tuổi này của bé khá hứng thú và nhạy cảm với âm nhạc, mặc dù không hiểu gì nhưng bé lại khá thích nghe nhạc và thích học theo lời bài hát cũng như lắc lư theo các điệu nhạc - Âm nhạc sẽ giúp bé hình thành rõ ràng những tình cảm yêu ghét của bản thân, giúp bé biết được điều nào tốt, điều nào xấu 3/21
4. Một số biện pháp phát huy tính tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ 5- 6 tuổi - Âm nhạc còn giúp bé nâng cao trí thông minh, phát triển khả năng tưởng tượng và mạnh dạn hơn trước mọi người Hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ mầm non nghe có vẻ cao siêu và có phần khó hiểu, nhưng thực tế là dạy bé những bài hát, những bài múa hay những điệu nhảy hoặc cho bé chơi các trò chơi âm nhạc phù hợp với độ tuổi và sở thích của các bé. Muốn làm được điều này thì trước tiên, cần phải khơi dậy hứng thú, say mê của trẻ đối với âm nhạc. Mà muốn khơi dậy hứng thú, say mê của trẻ thì nhất thiết phải có những người giáo viên có trình độ chuyên môn, có kỹ năng nghiệp vụ, có tình yêu vô bờ với âm nhạc và với trẻ nhỏ. Bởi hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ âm nhạc vốn không phải đào tạo ca sĩ, nhạc công tương lai, mà là đào tạo “con người”. 3. Thực trạng: 3.1 Thuận lợi: * Cơ sở vật chất nhà trường: - Ban giám hiệu nhà trường luôn quan tâm giúp đỡ, bồi dưỡng chuyên môn về mọi mặt, đặc biệt là có định hướng và khuyến khích giáo viên tổ chức các hoạt trải nghiệm cho trẻ. Ban giám hiệu nhà trường kết hợp với tổ chuyên môn các giáo viên trong lớp luôn xây dựng và đổi mới phương pháp, hình thức tổ chức các hoạt động giáo dục, tạo mọi điều kiện giúp tôi thực hiện tốt chương trình giáo dục mầm non mới - Trường có lớp học khang trang, rộng rãi với đầy đủ trang thiết bị, đồ dùng dạy và học cho cô và trẻ Phòng học rộng rãi, thoáng mát, đủ ánh sáng, đủ trang thiết bị hiện đại như: máy vi tính, tivi * Giáo viên: Bản thân là giáo viên đã có khả năng, kinh nghiệm đứng lớp, nhiệt tình yêu nghề mến trẻ. Luôn tìm tòi mọi hình thức thu hút, lôi cuốn trẻ và biết định hướng cho trẻ học môn học âm nhạc làm sao có hiệu quả nhất, tạo được môi trường hoạt động ở lớp tương đối đa dạng, phong phú, hấp dẫn trẻ. Giáo viên có khả năng làm đồ dùng đồ chơi tự tạo và trang trí môi trường, có sự phối hợp với giáo viên cùng lớp và đồng nghiệp rất tốt. * Học sinh: - Học sinh đa số ngoan, nghe theo sự hướng dẫn của cô giáo, có ý thức trong việc tham gia một số hoạt động mà giáo viên thiết lập.Trẻ hồn nhiên, vui tươi luôn muốn được tham gia vào các hoạt động âm nhạc của trường, lớp. * Phụ huynh: Đa số phụ huynh quan tâm đến các con, nhiệt tình ủng hộ các hoạt động giáo dục con trẻ ,các phong trào văn nghệ của lớp và trường, điều đó tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên xây dựng được những tiết học hay, chất lượng. 3.2 Khó khăn: Bên cạnh những thuận lợi trên, trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, tôi vẫn còn gặp phải một số khó khăn sau: * Cơ sở vật chất nhà trường: 4/21
5. Một số biện pháp phát huy tính tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ 5- 6 tuổi - Trường chúng tôi là một trường công lập trong quận, có 3 cơ sở ở 3 địa bàn cách xa nhau. Trường lớp tuy đã được xây mới nhưng chưa có phòng hoạt động âm nhạc cho trẻ, chưa trang bị đầy đủ đồ dùng,dụng cụ âm nhạc * Giáo viên: - Giáo viên tổ chức các hoạt động còn cứng nhắc, máy móc, thiếu linh hoạt. Giáo viên ở mỗi lớp có một khả năng và sở trường riêng, vì thế sự nhất quán trong tổ chức hoạt động âm nhạc cũng chưa thống nhất. - Số giáo viên biết sử dụng đàn piano rất ít, nếu biết thì còn ở mức độ thấp. * Học sinh: - Một số trẻ còn nhút nhát, một số lại quá hiếu động. Có những trẻ trước đó đi học ở nơi khác chuyển đến, vì thế khó khăn trong việc rèn nếp học tập cho trẻ. - Nhiều trẻ ngôn ngữ còn hạn chế, phát âm chưa chuẩn, trẻ còn nói ngọng. Hay một số phụ huynh chưa thấy rõ tầm quan trọng của ngành học không cho con đi học đều, đi học chưa đúng giờ. - Đặc biệt khả năng cảm thụ âm nhạc của trẻ không đều, khả năng ca hát của các cháu còn chưa tốt, chưa biết phát huy hết khả năng của mình. * Phụ huynh: - Trình độ dân trí không đồng đều, đa số phụ huynh học sinh chưa có thời gian quan tâm đến con em mình nhiều, hoặc có một số phụ huynh ít con nuông chiều con trẻ. 3.3. Kết quả khảo sát đầu năm của lớp Từ những vấn đề có liên quan đến đề tài, tôi tiến hành khảo sát khả năng ca hát của học sinh lớp tôi (Lớp Mẫu giáo lớn A5) năm học 2018 - 2019- Số trẻ: 46 trẻ, trong đó có: 14 trẻ nữ, 32 trẻ nam. Bảng khảo sát đầu năm STT Tiêu chí khảo sát Số trẻ đạt Tỷ lệ đạt Kỹ năng ca hát (hát rõ lời, đúng giai 1 24/46 52% điệu ) Trẻ thể hiện cảm xúc khi nghe nhạc, 2 28/46 60% nghe hát Khả năng nghe hiểu nội dung bài 3 30/46 65% hát Trẻ tích cực hứng thú tham gia hoạt 4 31/46 67% động 5 Khả năng vận động theo lời bài hát 27/46 59% Trẻ biết chơi trò chơi âm nhạc 6 30/46 65% 7 Mạnh dạn, tự tin khi biểu diễn 22/46 48% Với kết quả khảo sát như trên cho tôi thấy: - Trẻ chưa hứng thú tích cực tham gia vào hoạt động giáo dục âm nhạc. - Một số trẻ chưa thể hiện cảm xúc khi nghe nhạc, nghe hát. - Trẻ hát còn không rõ lời, sai giai điệu. - Khả năng vận động theo nhạc của trẻ chưa tốt. 5/21
6. Một số biện pháp phát huy tính tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ 5- 6 tuổi - Nhiều trẻ còn lúng túng khi chơi các trò chơi âm nhạc. 3.4. Thời gian nghiên cứu: Với những vấn đề trên, tôi đã nghiên cứu và thực hiện đề tài trong thời gian một năm học. Từ tháng 9 năm 2018 đến tháng 3 năm 2019. 3.5. Phạm vi nghiên cứu: Trẻ lớp mẫu giáo lớn 5 - 6 tuổi Lớp A5 tại trường mầm non Đại Kim. 4. Các biện phát thực hiện. 4.1 Biện pháp 1: Nâng cao nghệ thuật lên lớp của bản thân * Nắm vững phương pháp bộ môn âm nhạc trong từng tiết học * Mục đích: Để tiết học âm nhạc được nâng cao và có chất lượng, tôi phải tìm tòi học hỏi qua các buổi tập huấn ,kiến tập do phòng, các trường , lớp, đồng nghiệp để nắm vững phương pháp giáo dục âm nhạc được tốt hơn. Từng tháng, tôi xây dựng kế hoạch hoạt động ngay từ đầu tháng: Sưu tầm những bài hát mới có nội dung ngắn, dễ nhớ, gần gũi với trẻ phù hợp với chủ đề, phù hợp với nhận thức của trẻ đi sâu vào tình cảm, phản ánh được những hứng thú của trẻ. - Để chuẩn bị một hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ, tôi vạch sẵn một loạt các hoạt động giữa yên tĩnh và ồn ào giữa năng động và nghỉ ngơi. Duy trì cân đối giữa vận động: “Động và tĩnh”. - Khi kết thúc một hoạt động, tạo sự chuyển tiếp uyển chuyển giữa các hoạt động. Nếu dừng lại đột ngột, đứt quãng khi chuyển sang hoạt động kế tiếp sẽ làm cho trẻ mất tập trung, dễ xảy ra lộn xộn. * Cách thực hiện Tôi lựa chọn các hình thức bài dạy phù hợp và hấp dẫn trẻ để đưa vào tiết học: - Tiết dạy hát: - Muốn một giờ hoạt động âm nhạc đạt kết quả cao đòi hỏi cô giáo phải hát đúng nhạc, có sử dụng đàn, nhạc cụ để trẻ được làm quen với nhạc, cô hát càng hay càng thu hút trẻ vào giờ học, cô phải thể hiện được tình cảm qua bài hát, cô giới thiệu dẫn dắt hay có nội dung để trẻ hát cùng cô cả bài. Muốn hoạt động giáo dục hiệu quả, tôi phải tìm hiểu, phân tích bài hát. Trên cơ sở đó, luyện hát diễn cảm, thể hiện sắc thái tình cảm phù hợp với nội dung bài hát. Thường khi dạy bài hát mới, trẻ đã được làm quen từ trước, ở mọi lúc, mọi nơi, qua các phương tiện truyền thông nên chỉ cần nghe nhạc là trẻ đã đoán được tên bài hát. Ví dụ: Khi nghe giai điệu bài: “Cháu yêu cô chú công nhân, chúng em chơi giao thông” Trọng tâm là dạy hát thì nội dung chính là tập cho trẻ hát thuộc bài hát, hát rõ lời, đúng nhạc,đúng giai điệu bài hát. Muốn được như vậy trước tiên vào bài dạy cô trò chuyện với trẻ dẫn dắt trẻ vào bài hát, sau đó cô giới thiệu tên bài hát, tên tác giả. Cô hát mẫu kết hợp động tác minh họa, hỏi trẻ tên bài hát, tên tác giả? Cô hát lần hai thể hiện sắc thái tình cảm, giới thiệu nội dung bài hát, đến phần dạy trẻ hát, cô hát to ,chậm ,rõ lời, cô bắt nhịp cho trẻ hát theo cô từ đầu đến cuối bài hát,những câu trẻ hát chưa đúng, cô có thể sửa sai cho trẻ bằng cách hát mẫu trọn vẹn câu hát sai đó rồi bắt nhịp cho trẻ hát lại. Khi trẻ hát đúng cô cho từng tổ hát thi đua, tổ, nhóm, cá nhân Cô đệm đàn cho trẻ cùng hát. 6/21
7. Một số biện pháp phát huy tính tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ 5- 6 tuổi  Kết quả: Qua tiết học tôi thấy trẻ hát đúng giai điệu, lời ca, hát diễn cảm phù hợp với sắc thái ,tình cảm của bài hát qua giọng hát ,nét mặt ,cử chỉ ,điệu bộ - Nghe hát: Nếu trọng tâm là nghe hát thì phần nghe hát phải kéo dài hơn, chủ yếu là trẻ được nghe cô hát, trẻ cảm nhận được tính chất, tình cảm của âm nhạc nên hưởng ứng cảm xúc với những trạng thái cảm xúc có trong tác phẩm (Cô thể hiện bài hát hay, truyền cảm) + Cô hát cho trẻ nghe kết hợp cử chỉ điệu bộ minh họa. Hỏi trẻ tên bài hát cô vừa hát ? Của tác giả nào? Cô giảng nội dung bài nghe hát . + Cô múa kết hợp nhạc minh họa bài nghe hát cho trẻ cùng với trang phục. Ví dụ: Nghe hát bài “Mưa rơi” dân ca Xá, Cô múa kết hợp với trang phục của dân tộc xá + Khi cho trẻ nghe giai điệu bài hát thêm phong phú, cô có thể sử dụng thêm nhạc cụ. Ví dụ: Và bây giờ cô mời các con cùng nghe giai điệu bài hát “Mưa rơi”qua âm thanh của cây đàn thập lục nhé. + Cô và trẻ cùng tham gia biểu diễn bài nghe hát và cùng hưởng ứng theo giai điệu bài hát  Kết quả: Qua đó trẻ được nghe giai điệu bài hát qua các nhạc cụ mới, tạo sự thu hút trẻ, trẻ chăm chú lắng nghe và hưởng ứng cảm xúc, hát theo nhún nhảy, thể hiện động tác minh họa phù hợp theo bài hát - Vận động múa:Trẻ hát đúng, hát hay chưa đủ mà còn dạy trẻ vận động theo nhạc, biết phối hợp âm nhạc nhịp điệu. Vừa hát, vừa vận động theo nhạc giúp trẻ biết cảm nhận về âm nhạc, thả hồn mình vào giai điệu bài hát. - Hầu hết các bài hát có thể cho trẻ vận động múa. Vì múa là hoạt động nghệ thuật dùng hình thể, tư thế để biểu hiện lên tư tưởng, tình cảm của một tác phẩm. Múa và âm nhạc quan hệ mật thiết và không tách rời nhau. - Một bài hát cho trẻ làm quen hai, ba cách vận động khác nhau để thay đổi hình thức, giúp trẻ làm quen với nhiều loại hình tiết tấu và không nhàm chán. Hoặc đưa ra hai, ba cách vận động cho trẻ lựa chọn cho phù hợp với nội dung bài hát. Trước tiên tôi có thể cho trẻ nghe một đoạn nhạc hoặc cho trẻ xem tranh, ảnh nội dung bài hát đó, sau đó tôi hỏi trẻ tên bài hát, tên tác giả. Cho trẻ ôn lại bài hát với nhiều hình thức nâng cao: hát to, nhỏ, nối tiếp Để cho bài hát hay hơn tôi đưa ra hai, ba cách vận động cho trẻ lựa chọn nhằm gây hứng thú cho trẻ. Tôi dạy trẻ vận động từng động tác theo lời bài hát từ đầu đến cuối, tôi chú ý sửa sai cho trẻ từng động tác sao cho phù 7/21
8. Một số biện pháp phát huy tính tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ 5- 6 tuổi hợp, sau khi trẻ thuộc động tác tôi cho tổ,các nhóm, cá nhân lên biểu diễn cùng với nhạc bài hát (Cô và trẻ hát kết hợp thể hiện động tác múa minh họa)  Kết quả: Qua đó trẻ hát múa nhịp nhàng cùng bài hát, vận động phù hợp với sắc thái, nhịp điệu bài hát hơn. - Nếu trọng tâm là biểu diễn văn nghệ thì cô tổ chức cho trẻ biểu diễn giống như một chương trình văn nghệ, giúp trẻ ôn lại những bài đã học, tự tin mạnh dạn biểu diễn trước đông người. Trẻ được thể hiện các bài hát mà trẻ yêu thích. Cô có thể tổ chức hoạt động dưới nhiều hình thức liên hoan văn nghệ ,hội diễn thi đua giành giải nhất, nhì, ba các tiết mục múa ,hát cá nhân, tập thể. Cô giới thiệu chương trình, cùng tham gia biểu diễn với trẻ, cô sắp xếp xen kẽ các thể loại hoạt động hình thức đa dạng như : Hát, múa, vận động, nghe hát,trò chơi . Cô chý ý lời dẫn kết nối các bài hát hợp lý, uyển chuyển hướng trẻ vào hội diễn Ví dụ” sự kiện “ Ngày 8/3 ,ngày quốc tế phụ nữ”, tôi sẽ tổ chức thành buổi biểu diễn văn nghệ với nhiều bài hát có ý nghĩa như: “Bông hoa mừng cô” (Trần Thị Duyên), “Mẹ ơi có biết ” (Nguyễn Văn Chung); “Qùa mùng 8/3 Mục đích để trẻ có những hiểu biết về ngày 8/3 và tự tin thể hiện tình cảm của mình. ( Trẻ tự tin biểu diễn văn nghệ)  Kết quả: Trẻ tự tin, hào hứng tham gia các tiết mục do trường lớp tổ chức.Trẻ tự nghĩ ra cách vận động, hát theo các bản nhạc, bài hát yêu thích. Tự nghĩ ra để tại ra âm thanh, gõ đệm bằng dụng cụ theo tiết tấu tự chọn. * Đặc điểm phát triển khả năng âm nhạc lứa tuổi mẫu giáo lớn 5 – 6 tuổi * Mục đích: - Trẻ em ở lứa tuổi mầm non rất nhạy cảm với âm nhạc . Trẻ thích nghe nhạc và hứng thú và tham gia các hoạt động âm nhạc, nhất là trẻ mẫu giáo lớn 5 – 6 tuổi ,là giai đoạn chuẩn bị cho trẻ vào trường tiểu học.Trẻ có khả năng tri 8/21
9. Một số biện pháp phát huy tính tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ 5- 6 tuổi giác toàn vẹn hình tượng âm nhạc.Cảm giác được tai nghe và kinh nghiệm nghe nhạc của trẻ cũng được tích lũy nhiều hơn. Trẻ có thể phân biệt được độ cao, thấp, của âm thanh giai điệu đi lên hay đi xuống, độ to, nhỏ, thậm chí cả cường độ âm thanh ( mạnh hay yếu) âm sắc của một số nhạc cụ, giọng hát đã vang hơn, âm sắc ổn định, tầm cữ giọng cũng mở rộng, trong khoảng quãng 8 Sự phối hợp giữa tai nghe và giọng hát tốt. Sự chú ý của trẻ cao hơn và kéo dài. Trẻ biết tập trung nghe nhạc, thực hiện những động tác khó nhiều chi tiết đòi hỏi sự chính xác cao,biết xác định được tính chất âm nhạc vui, buồn, âm thanh cao, thấp, to, nhỏ, nhanh, chậm khả năng âm nhạc của trẻ tốt hơn.  Kết quả: Phát triển tai nghe của trẻ tốt hơn, giọng hát đã vang hơn, Trẻ có thể phân biệt được độ cao, thấp, của âm thanh giai điệu đi lên hay đi xuống, độ to, nhỏ, trẻ hào hứng khi tham gia tiết học.Trẻ có thể vận động theo nhạc một cách nhịp nhàng, uyển chuyển, di chuyển ở các đội hình khác nhau, đôi khi có sự sáng tạo ở mức độ nhất định . Điều này cho thấy ở lứa tuổi mẫu giáo lớn khả năng cảm thụ âm nhạc của trẻ tốt hơn. 4.2 Giải pháp 2: Tạo môi trường học tập, sử dụng các loại nhạc cụ - dụng cụ âm nhạc tự tạo, trang phục, công nghệ thông tin trong hoạt động âm nhạc thu hút sự chú ý của trẻ * Tạo môi trường học tập thu hút trẻ * Mục đích: - Tôi tận dụng diện tích phòng học và chú ý bố trí sắp xếp các dụng cụ học tập, đội hình để tạo môi trường học phù hợp và thoải mái cho trẻ. - Luôn đổi mới cách trang trí góc âm nhạc thật sinh động để gây sự thu hút với trẻ. Góc âm nhạc là nơi trẻ có điều kiện để thể hiện khả năng cảm thụ âm nhạc của mình, trẻ có thể làm quen, ôn luyện, củng cố và vận dụng phát triển những kỹ năng âm nhạc qua các trò chơi, các họat động sáng tạo làm phát triển khả năng sáng tạo của trẻ. - Trang trí góc mở, tạo môi trường đẹp, hấp dẫn, giúp trẻ ham muốn tìm tòi, khám phá, suy đoán và phát hiện nhiều điều mới lạ, khuyến khích trẻ tích cực tham gia biểu diễn. Vì vậy, góc âm nhạc tôi đã sưu tầm tranh ảnh, vẽ, cắt, xé dán, làm đồ chơi từ các nguyên vật liệu phế thải, xốp màu . để trang trí góc thay đổi theo từng sự kiện tháng và làm mô hình, đồ dùng dụng cụ âm nhạc, phách tre, trống lắc, đàn, những con rối . - Để gây hứng thú cho trẻ trong hoạt động âm nhạc, tôi cũng chuẩn bị các vật dụng như: Mũ, trang phục, dụng cụ âm nhạc và yêu cầu trẻ sáng tạo vận động cho phù hợp với trang phục đó. 9/21
10. Một số biện pháp phát huy tính tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ 5- 6 tuổi (Xây dựng góc âm nhạc sinh động để thu hút trẻ)  Kết quả:Tại đây, trẻ tự hát hay tự vận động theo nhạc, biểu diễn một mình hay một nhóm trẻ một cách thích thú và sáng tạo. * Sử dụng các loại nhạc cụ - dụng cụ âm nhạc tự tạo thu hút sự chú ý của trẻ * Mục đích: - Để kích thích tính tò mò, ham hiểu biết lôi cuốn trẻ vào góc chơi âm nhạc, tôi phải chú ý thay đổi chất liệu, những thiết bị tạo âm thanh khác nhau định kỳ, tạo điều kiện cho trẻ sử dụng tối đa. Trong mỗi hoạt động âm nhạc, cô phải chuẩn bị các nhạc cụ, dụng cụ âm nhạc cho trẻ. Trong việc làm đồ dùng của lớp tôi (lớp MG lớn A5), sau khi lên kế hoạch tôi bàn với giáo viên trong lớp về ý định của mình, hỏi bạn có thêm ý tưởng và sau đó chúng tôi đi đến một thống nhất chung sử dụng những dụng cụ âm nhạc do cô tự làm như :Vỏ hộp sữa chua ,que kem, vỏ lon bia,sỏi * Cách thực hiện:  Nhạc cụ 1: phách tre lụa :  Nguyên vật liệu:- Que tre dẹt: 40 cái - Dây duy băng: 20 m - Đề can , Keo nến  Cách làm: - Bước 1: Cắt dây duy băng có kích thước 60cm gập đôi dây cắt tam giác 1 đầu để tạo thành tua. - Bước 2: Lấy súng bắn keo dính 1 đầu còn lại vào que tre lấy đề can cuốn thật chặt đầu  Ứng dụng: - Giáo viên sử dụng để dạy trẻ trong giờ vận động âm nhạc hoặc chơi ở hoạt động góc, Nhạc cụ 2: Xúc xắc:  Nguyên vật liệu: - Vỏ hộp sữa chua đã rửa sạch, giấy màu, hồ gián, đề can các màu, viên sỏi, hột hạt Cáchlàm: - Bước 1: Cho sỏi vào trong hộp sữa chua, dùng hồ hoặc bang dính dán hai miệng hộp vào nhau, trang trí bằng cách vẽ hoặc dán giấy - Bước 2: Cắt đề can trang trí các màu theo đường viền tạo cánh hoa.  Ứng dụng: - Giáo viên sử dụng để dạy trẻ trong giờ âm nhạc, chơi ở hoạt động góc 10/21
11. Một số biện pháp phát huy tính tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ 5- 6 tuổi Ví dụ: Vỏ lon bia bên trong có hạt làm xúc xắc, vỏ hộp sữa có gắn dây đeo để làm trống, những chiếc trống lắc do cô tự làm bằng vỏ sữa chua - Tôi sưu tầm thể hiện phong phú các thể loại băng nhạc thiếu nhi, mầm non, dân ca, nhạc cổ điển các loại nhạc cụ dân tộc. Nếu có điều kiện dùng đàn thật hay có thể sử dụng mô hình, tranh cho trẻ quan sát. Ngoài ra cần có một số đồ dùng khuyến khích trẻ sáng tạo trong vận động theo nhạc như: Khăn choàng, vòng đeo tay, những con búp bê bằng vải hay thú nhồi bông làm bạn nhảy cùng trẻ. Tất cả những đồ dùng, đồ chơi trên đều phải ở trạng thái mở, trẻ dễ dàng lấy và sử dụng. (Những dụng cụ âm nhạc do cô tự làm) *Sử dụng trang phục biểu diễn một cách có hiệu quả: * Mục đích: Âm nhạc rất trừu tượng nhưng có tính giáo dục nghệ thuật sâu sắc. Vì vậy việc sớm hình thành tư duy trực quan và kích thích những yếu tố ban đầu là rất cần thiết. Vai trò của cô giáo trong vấn đề này là phải tạo được sự hứng thú say mê hoạt động nghệ thuật. Ví dụ: Dạy trẻ vận động minh hoạ bài hát “Cháu thương chú bộ đội” của tác giả Hoàng Văn Yến. Tôi cho cả lớp mặc trang phục của chú bộ đội. Tôi nhận thấy trên nét mặt vui tươi, hồ hởi trên mỗi trẻ. Trẻ vui sướng ngỡ mình là chú bộ đội vác súng bước đi hùng tráng. Trẻ được thể hiện tình cảm của mình đối với chú bộ đội. Kết quả tôi thấy trẻ rất hứng thú, có ý thức, tích cực tham gia hoạt động,và đạt được yêu cầu. (Hình ảnh: Sử dụng trang phục khi cho trẻ vận động theo nhạc) 11/21
12. Một số biện pháp phát huy tính tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ 5- 6 tuổi  Kết quả: Khi vận động theo nhạc, việc sử dụng trang phục biểu diễn đã làm cho trẻ rất hào hứng, tích cực khi tham gia hoạt động, và có tính thẩm mỹ rất cao. * Ứng dụng công nghệ tin học vào trong hoạt động âm nhạc: * Mục đích: Đất nước ta hiện nay đang trong giai doạn phát triển công nghiệp hoá, hiện đại hoá cùng với sự bùng nổ công nghệ thông tin. Để đáp ứng nhu cầu của xã hội, hiện nay các cấp học rất cần được ứng dụng công nghệ thông tin vào trong giảng dạy. Việc ứng dụng công nghệ thông tin vào trong giảng dạy ở cấp học mầm non làm đa dạng hoá hình thức dạy học giúp trẻ được thay đổi không khí mới, hấp dẫn, trong giờ học, tạo cho trẻ niềm hứng thú, hăng say tích cực tham gia vào hoạt động, làm cho hiệu quả giáo dục cao. Đặc biêt giúp giảm bớt đồ dùng không cần thiết, giảm bớt sức lao động của giáo viên và giảm bớt chi phí. Ví dụ: Dạy múa bài “Cháu yêu bà” của tác giả Xuân Giao. Để chuẩn bị cho bài giảng, ý tưởng của tôi tạo cho trẻ hứng thú và khơi gợi tình cảm của cháu đối với bà của mình bằng cách cho trẻ xem video clip vở kịch rối tóm tắt theo truyện Tích Chu. Tôi tập kể diễn cảm tóm tắt nội dung cốt truyện, sưu tầm rối hình cậu bé Tích Chu, sau đó được quay làm đĩa CD và lưu vào máy vi tính, khi dạy có thể cho xem trên máy chiếu.  Kết quả: Ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy như vậy, tôi thấy các cháu thích thú khi được thay đổi không khí, có ý thức, say sưa và tích cực vào vận động theo nhạc. (Hình ảnh: Sử dụng máy chiếu gây hứng thú cho trẻ trong bài hát “cháu yêu Bà”) Khi sử dụng công nghệ thông tin giúp trẻ hào hứng, tập trung, trẻ cảm nhận được tình cảm, thái độ qua hình ảnh, video từ đó làm nâng cao khả năng vận động theo nhạc cho trẻ. 4.3. Giải pháp 3: Tích hợp, nồng ghép nội dung âm nhạc vào các hoạt động khác *Áp dụng nhiều hình thức, đan xen giữa các phần trong trong giờ hoạt động giáo dục âm nhạc * Mục đích: - Do đặc điểm của lứa tuổi mẫu giáo nên giáo dục trẻ cần tiến hành theo phương châm: “Học mà chơi - chơi mà học” theo chương trình giáo dục mầm non mới. Một 12/21
13. Một số biện pháp phát huy tính tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ 5- 6 tuổi giờ hoạt động giáo dục âm nhạc cô xây dựng theo các cách khác nhau, mỗi giờ học chọn một phần trọng tâm chủ yếu trong một hoạt động: + Trọng tâm là dạy hát thì nội dung chính là tập cho trẻ hát thuộc bài hát, hát rõ lời, đúng nhạc. Sau khi dạy hát cho trẻ thì tôi sẽ tổ chức cho trẻ chơi một trò chơi để trẻ không còn thấy nhàm chán Ví dụ: cho trẻ chơi trò chơi: “Giai điệu các con vật ngộ nghĩnh”. + Cách chơi: Cô có vòng quay âm nhạc, cô mời tổ trưởng lên quay. Khi vòng quay đến nốt nhạc sẽ có giai điệu của bài hát, con hãy lắng nghe và đoán xem đó là bài hát nói về con vật gì? Sau đó cả đội thể hiện bài hát nói về con vật đó. + Luật chơi: Nếu thể hiện đúng bài hát đó, đội chơi sẽ nhận được một món quà. Nếu không trả lời đúng tên bài hát hoặc không thể hiện được bài hát thì đội đó sẽ mất lượt chơi và chờ cơ hội lần sau. Cô tổ chức cho trẻ chơi 2 – 3 lần. Sau khi trẻ được tham gia chơi trò chơi thì trẻ sẽ tĩnh tâm lại và bắt đầu lắng nghe cô hát, giai điệu bài hát cùng thể hiện theo giai điệu bài hát + Nếu trọng tâm là nghe hát thì phần nghe hát phải kéo dài hơn, chủ yếu là trẻ được nghe cô hát, trẻ cảm nhận được tính chất, tình cảm của âm nhạc nên hưởng ứng cảm xúc với những trạng thái cảm xúc có trong tác phẩm. Phần ôn hát sẽ ngắn hơn và đan xen là trò chơi + Nếu trọng tâm là biểu diễn văn nghệ thì cô tổ chức cho trẻ biểu diễn giống như một chương trình văn nghệ, giúp trẻ ôn lại những bài đã học, tự tin mạnh dạn biểu diễn trước đông người. - Để thu hút vào giờ học và giúp trẻ làm quen với hoạt động âm nhạc được tốt hơn, giáo viên cần đầu tư, nghiên cứu, sáng tạo trong phương pháp dạy học. + Vào đầu giờ học cô có thể trò chuyện về chủ đề, xem vật thật, tranh ảnh hay đoạn video,rối có liên quan tới nội dung bài dạy để dẫn dắt trẻ tới tác phẩm, vào bài học một cách nhẹ nhàng, tự tin không gò bó trẻ. (Trẻ quan sát video để trò chuyện, gây hứng thú) - Để tăng phần hấp dẫn của giờ học, cho trẻ chơi trò chơi âm nhạc nhằm phát triển năng khiếu, ôn luyện kiến thức kỹ năng cho trẻ về âm nhạc. - Khi cho số đông trẻ được tham gia chơi, tôi nhận thấy một giờ hoạt động âm nhạc cần đảm bảo các nội dung: Ca hát, vận động theo lời ca, trẻ được nghe hát và được chơi trò chơi âm nhạc. Trong một tiết học được tổ chức thực hiện như trẻ được chơi với cô, được gần gũi trò chuyện với cô, không gò bó trẻ. 13/21
14. Một số biện pháp phát huy tính tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ 5- 6 tuổi - Về đội hình, không cứng nhắc như trước đây có thể cho trẻ thay đổi nhiều đội hình khác nhau: Hình tròn, hình chữ u, so le ,tự do để trẻ được thoải mái hoạt động nhanh nhẹn. (Trẻ tự tin đứng theo đội so le trên sân khấu) - Tìm cách vào bài sinh động để thu hút sự chú ý của trẻ. Ví dụ: Ở kế hoạch tháng 2, với sự kiện Tết nguyên đán, tôi trang trí lớp học và tổ chức cho trẻ biểu diễn văn nghệ với các bài hát về tết và mùa xuân. - Tôi tổ chức các hoạt động đa dạng dựa vào hoạt động trọng tâm. Ví dụ: Khi trọng tâm là dạy hát thì tôi tổ chức cho trẻ hát to hay hát nhỏ, hát nối tiếp dựa theo các hình thức khác nhau. *Giáo dục âm nhạc thông qua các giờ hoạt động khác - Trong mọi tiết học đều tích hợp giáo dục âm nhạc, có thể là những bài đã học, những bài chưa học theo từng đề tài bài dạy. * Trong giờ làm quen văn học: giáo viên dạy trẻ cảm thụ bài thơ, câu truyện thông qua việc đọc diễn cảm, hiểu nội dung để truyền đạt tới trẻ những vẻ đẹp của tiếng nói dân tộc, sản phẩm trí tuệ và tình cảm của bao thế hệ người Việt Nam nối tiếp nhau. Ví dụ: Thông qua việc dạy bài thơ: “Hạt gạo làng ta” của Trần Đăng Khoa, sau khi trẻ đọc thơ xong cô kết hợp cho trẻ nghe bài hát: “Hạt gạo làng ta” do Trần Viết Bính phổ nhạc. Và chính giai điệu trữ tình của bài hát, giúp cho ý thơ trong bài thơ được nâng cao, tiết học thêm sinh động, phong phú và trẻ rất chú ý. Có nhiều bài thơ có cùng chủ đề với bài hát, tuy là lời thơ không không hoàn toàn trùng với lời bài hát nhưng mang ý nghĩa mở rộng nhận thức cho trẻ trong tiết học. Ví dụ: Trẻ đọc bài thơ: “Bó hoa tặng cô” của Ngô Quân Miện. Sau khi đọc thơ kết hợp bài hát: “Mừng ngày 8/3” của Tân Huyền, giúp trẻ cảm thụ và hiểu thêm nội dung bài thơ, đồng thời thể hiện tình cảm của trẻ thông qua tiết học. Qua đó giúp trẻ làm quen một số bài hát mới hoăc củng cố những bài đã học. Không những giúp trẻ làm quen âm nhạc mà còn làm cho trẻ hứng thú hơn trong giờ học. - Đây là một kinh nghiệm làm cho các tiết thơ, truyện sinh động, hấp dẫn đồng thời giúp trẻ cảm thụ nội dung của bài thơ, câu chuyện đó qua bài hát đó chứ không phải chỉ là một nội dung lồng ghép để chuyển tiếp cho hay. 14/21
15. Một số biện pháp phát huy tính tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ 5- 6 tuổi * Trong giờ khám phá khoa học: Để giúp trẻ hiểu đúng đắn về những đề tài của giờ hoạt động chung làm quen khám phá khoa học thông qua việc trò chuyện, đàm thoại, quan sát, trò chuyện, đàm thoại, quan sát, trò chơi thì việc kết hợp sử dụng âm nhạc trong giờ học góp phần tạo cho trẻ có cảm xúc với các đối tượng. Ví dụ: Đề tài: “Trò chuyện về một số loài hoa” yêu cầu là trẻ biết gọi tên, phân biệt được một số loại hoa, so sánh nhận xét sự giống và khác nhau biết thưởng thức vẻ đẹp, mùi thơm, yêu quý, bảo vệ Sau đó ta cho trẻ nghe bài: “Hoa trong vườn” hoặc có thể cho trẻ nghe bài: “Vào rừng hoa” hay cho trẻ hát bài “màu hoa” Ví dụ: Với đề tài: “Tìm hiểu vật nuôi trong gia đình ” tích hợp bài hát “Gà trống, mèo con và cún con”; “Ai cũng yêu chú mèo”; “Con gà trống” Qua đó còn hình thành cho trẻ tình cảm đối với các con vật, giáo dục trẻ biết ích lợi các con vật nuôi đối với cuộc sống con người Và còn nhiều chủ đề khác cũng vậy, ở đây chúng ta không nên dừng lại ở phần nghe để chuyển tiếp mà nghe hát để nắm thêm nội dung thông qua đề tài dạy đó. * Trong giờ tạo hình: Giáo dục âm nhạc trong giờ tạo hình ngoài việc trẻ thực hành, cô mở máy cho trẻ nghe, hát nhiều bài hát có nội dung tương đối phù hợp với đề tài đó, thì ở đây, ngoài nội dung trên bản thân đã tổ chức nhiều tiết thao giảng ở trường với nội dung là cho trẻ hát bài hát có nội dung phù hợp với đề tài và dạy vào phần hướng dẫn, đàm thoại trước khi trẻ thực hành. Sau đó từ nội dung bài hát giáo viên kết hợp đàm thoại. Những câu hỏi đàm thoại đó giúp trẻ có thêm một số ý tưởng trong quá trình vẽ để có sản phẩm sáng tạo. VD : Giờ tạo hình vẽ con voi ,thì phần ổn định tôi sẽ cho các con hát bài “chú voi con” ,sáng tác của nhạc sĩ Trần Hiếu và cùng đàm thoại về bài hát - Mọi tiết học đều có thể tích hợp giáo dục âm nhạc, ngoài việc ôn lại kiến thức cũ, làm quen kiến thức mới còn giúp cho giờ học nhẹ nhàng, hấp dẫn giúp trẻ thoải mái ham thích học hơn. Chính vì vậy mà để giúp trẻ mẫu giáo học tốt hoạt động âm nhạc thông qua các hoạt động thì khi bắt đầu tiến hành hoạt động nào đó với trẻ, cô giáo nên khởi đầu bằng các trò chơi, hát bài hát dân ca, nghe các giai điệu nhẹ nhàng và cho trẻ hát các bài hát ngắn, dễ nhớ. Cô giáo có thể ghi âm các bản nhạc hay để phục vụ tốt cho các hoạt động này. *Trong giờ hoạt động góc trẻ chơi hồn nhiên, mạnh dạn, thích hát múa lại những bài đã học và thích phản ảnh lại những việc làm của người lớn. Ví dụ: Sau giờ hoạt động chung là giáo dục âm nhạc. Đề tài: Dạy hát “Cô và mẹ’’. Phần hoạt động góc - ở góc phân vai cho trẻ chơi trò chơi: Tập làm cô giáo. Cô dạy hát bài: “Cô và mẹ” hướng trẻ hát những bài có nội dung phục vụ cho bài học và theo kế hoạch tháng, nhằm củng cố những kiến thức đã học. 15/21
16. Một số biện pháp phát huy tính tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ 5- 6 tuổi (Trẻ hứng thú chơi ở góc âm nhạc) Tôi thấy rằng trẻ rất thích chơi ở góc, thể hiện được công việc ở mỗi góc. Giúp trẻ tìm hiểu về những công việc của người lớn, như trẻ đang chơi mà có học. - Một số vận động sáng tạo, trò chơi đóng vai, trò chơi đóng kịch có tác dụng rất lớn trong việc tạo hưng phấn, phát triển nhận thức, trí tưởng tượng, kích thích khả năng sáng tạo của trẻ. Để tổ chức tốt trò chơi đóng kịch, vận động sáng tạo theo nhạc, mỗi hoạt động tôi đều phải lập kế hoạch và tập duyệt nghiêm túc để tự tin khi dạy trẻ. * Giáo dục âm nhạc ở mọi lúc mọi nơi thông qua các cuộc thi, ngày hội, ngày lễ, sự kiện từng tháng. - Thực tế giáo dục âm nhạc mẫu giáo cho ta thấy rằng năng lực tiếp thu thẩm mĩ về âm nhạc của trẻ không thể tự nó mà phát triển được, mà phải trải qua một quá trình: Học - chơi và mọi lúc mọi nơi. - Mọi lúc mọi nơi đều cần cho trẻ làm quen với âm nhạc. Vào buổi sáng, giờ đón trẻ là lúc tạo không khí vui vẻ, lôi cuốn trẻ đến trường, vì các cháu chưa tự giác. Giai đoạn này trẻ tạm thời bứt ra những tình cảm âu yếm mà bố mẹ dành cho để đến trường, lúc này âm nhạc tác động rất lớn. Tôi cho trẻ nghe nhạc những bài trong và ngoài chương trình phù hợp với lứa tuổi Mẫu giáo. Trẻ được nghe nhiều lần sẽ cảm nhận được giai điệu của bài hát. Thích nghe hát và hát được như bạn. Biết rằng biện pháp này rất bình thường đối với tất cả giáo viên nhưng một số giáo viên lại chưa biết chọn những ca khúc nào cho phù hợp. Tôi đã suy nghĩ và chọn ra một số bài hát rất lôi cuốn trẻ như ca khúc “Em đi mẫu giáo” của Dương Minh Viên, bởi vì bài hát có nhịp điệu vừa phải, sắc thái vui vẻ trong lời ca: “ Nắng vừa lên em đi mẫu giáo mừng vui đón em vào trường ”. Rồi những bài như: “Trường chúng cháu là trường mầm non” của Phạm Tuyên,bài “ Mầm non Đại Kim cháu ngoan bác Hồ”. Hòa với khung cảnh thiên nhiên, niềm phấn chấn đến trường của trẻ qua bài hát: “Con chim non”. Rồi một ngày mới lại bắt đầu sôi động với âm thanh và màu sắc thiên nhiên qua bài: “Vui đến trường” - Hồ Bắc. - Hoạt động thể dục sáng, hoạt động ngoài trời cũng cần cho trẻ làm quen với âm nhạc; hát những bài có nội dung theo đề tài hoặc giáo dục cho trẻ thông qua đề tài. Ví dụ: Hoạt động hoạt động ngoài trời: “Quan sát vườn hoa của lớp”. Sau khi quan sát xong tập cho trẻ hát bài: “Hoa trường em” hoặc “Ra chơi vườn hoa” - Trong các ngày Hội khai trường, ngày tết trung thu, ngày nhà giáo Việt Nam, ngày tết nguyên dán, ngày bế giảng Nhà trường đã dành nhiều thời gian cho các con 16/21
17. Một số biện pháp phát huy tính tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ 5- 6 tuổi biểu diễn văn nghệ. Đó cũng là một hình thức tuyên truyền về ngành . (Trẻ biểu diễn văn nghệ ngày 8/3) - Trẻ rất thích tự làm và được khen, giúp trẻ phát triển trí thông minh, nhanh nhẹn, hồn nhiên, tự tin trước mọi người và cảm nhận được vẻ đẹp, cái hay của âm nhạc. mặt khác sự cản thụ tích cực của trẻ về âm nhạc không nên dừng lại ở việc cho trẻ hát lại những bài hát được người lớn truyền thụ mà tri thức và kỹ năng về âm nhạc sẽ được hình thành và tồn tại lâu bền ở trẻ. - Nếu trẻ được rèn luyện chu đáo và được tham gia biểu diễn với tất cả những hình thức biểu diễn, những tác phẩm âm nhạc như đồng ca, đơn ca, hát kết hợp múa, hát kết hợp trò chơi vận động theo nhạc đệm, đều gây cho trẻ những hứng thú nhất định và nếu biểu diễn thành công sẽ có giá trị giáo dục sâu sắc hơn. Vì sự giáo dục thẩm mĩ bằng nghệ thuật của âm nhạc, chỉ được coi là hoàn thiện khi một tác phẩm âm nhạc truyền thụ cho trẻ và sau này, chính những trẻ em đó tham gia tái hiện đầy đủ tác phẩm âm nhạc đó. - Qua việc áp dụng một số biện pháp trong và ngoài giờ học, chất lượng về hoạt động giáo dục âm nhạc ở lớp tôi tăng lên khá rõ, các cháu rất thích các hoạt động âm nhạc. Rất mạnh dạn tham gia vào các hoạt động không chỉ có giáo dục âm nhạc. Qua đó, trẻ sẽ được củng cố lại bài hát cũ hoặc làm quen với bài hát mới. Cùng trẻ trò chuyện về bài hát, giải thích cho trẻ về nội dung lời ca, có âm nhạc nhận thấy trẻ hứng thú tham gia hoạt động, làm cho hoạt động thêm nhẹ nhàng, thoải mái. Từ đó trẻ rất thích được tham gia, trẻ nhanh nhẹn hào hứng tham gia vào các hoạt động. Ngoài ra còn giúp trẻ củng cố lại kiến thức đã học hoặc làm quen với bài hát mới giúp trẻ vào giờ học âm nhạc được dễ dàng, tự tin hòa mình cùng cô. Nhận thấy bước đầu trẻ có khả năng phát triển về âm nhạc. 4.4. Biện pháp 4: Thực hiện tốt công tác tuyên truyền với phụ huynh của lớp thông qua các hoạt động hang ngày. Phối kết hợp với các bậc cha mẹ không chỉ giúp cha mẹ và giáo viên có kiến thức dạy trẻ một cách có khoa học mà còn giúp cho cha mẹ và giáo viên có biện pháp giáo dục phù hợp, tạo nên mối quan hệ thân thiết cởi mở, thân thiện giữa phụ huynh và giáo viên. - Ngoài việc dạy trẻ ở lớp, ở trường tôi đã kết hợp với phụ huynh rèn cho con những bài hát, vận động trẻ đã được học ở trên lớp, sưu tầm ủng hộ băng đĩa những bài hát ngoài chương trình có nội dung phù hợp với trẻ. 17/21
18. Một số biện pháp phát huy tính tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ 5- 6 tuổi ( Tuyên truyền lên bảng tin của lớp) *Cách thực hiện: Hình thức tuyên truyền phải thật phong phú, đa dạng: có thể tuyên truyền bằng hình ảnh, bằng bảng tin tuyên truyền của trường, của lớp; tuyên truyền qua sự tiếp xúc trực tiếp với phụ huynh đầu giờ học, cuối giờ học Qua Facebook; Thông qua buổi họp phụ huynh.; Phối hợp với đồng nghiệp; Thông qua các nội dung kế hoạch trong tháng để đánh giá kết quả phối hợp của tháng trước đó và đề nghị phụ huynh phối hợp theo những nội dung tiếp theo 5. Kết quả: * Về phía học sinh. - Giúp hình thành ở trẻ những yếu tố của một nhân cách phát triển toàn diện, hài hòa, đó là sự phát triển về thẩm mĩ, tình cảm - xã hội, nhận thức và thể chất một cách toàn diện. - Giúp trẻ mạnh dạn, tự tin biểu diễn trước mọi người. - Tạo cho trẻ sự hòa đồng, tích cực tham gia vào các hoạt động. Với kết quả trên cho thấy khả năng ca hát tốt của trẻ lớp tôi đã tăng lên. Các con rất yêu thích và có hứng thú tham gia các hoạt động âm nhạc. Ví dụ: Cao Phương Anh, Minh Đức ,Quang Phúc,Bảo Sơn - Trẻ hát thuộc bài hát, thể hiện tình cảm theo lời ca, vận động thành thạo theo bài hát. Ví dụ: Gia Quốc, Quang Tùng, Tuệ Lâm, Ngọc Tùng . - Đặc biệt trẻ rất mạnh dạn, tự tin biểu diễn trước mọi người, trẻ rất thích được tham gia biểu diễn trong những ngày hội, ngày thi. Ví dụ: Sơn Tùng , Tường Linh, Minh Phương, Công Thành Sau khi vận dụng một số biện pháp trên tôi thấy trẻ còn phát triển tốt một số kỹ năng như: Kỹ năng giao tiếp, kỹ năng thể hiện cảm xúc, kỹ năng thẩm mỹ, kỹ năng nhận thức. - Kỹ năng giao tiếp: Khi tham gia hoạt động âm nhạc trẻ được hoạt động cùng với bạn, khi biểu diễn trẻ học cách trình bày giới thiệu. - Kỹ năng thể hiện cảm xúc: Trẻ biết cách thể hiện cảm xúc theo nội dung bài hát,khi biểu diễn trẻ biết cách giao lưu tình cảm với khán giả. - Kỹ năng thẩm mỹ: Trẻ biết yêu âm nhạc, biết yêu quý cái đẹp. Biết thể hiện những sắc thái, động tác minh họa đẹp. - Kỹ năng nhận thức: Tạo điều kiện để trẻ có thêm những hiểu biết xã hội, những kiến thức văn hóa, hay môi trường xung quanh trẻ. 18/21
19. Một số biện pháp phát huy tính tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ 5- 6 tuổi Trước kết quả ấy tôi vô cùng phấn khởi * Về phía giáo viên. Đã nâng cao được phong cách nghệ thuật lên lớp, thu hút trẻ hứng thú tham gia vào tiết học, tạo không khí tiết học không còn nhàm chán với trẻ nữa. Đã rút ra được nhiều kinh nghiệm qua cách dạy trẻ tiếp thu những kiến về âm nhạc Tạo được môi trường cho trẻ hoạt động tốt ở các góc, đặc biệt là góc âm nhạc. Các cô cũng linh hoạt hơn qua việc thường xuyên đổi mới cho các con. Thường xuyên tận dụng các nguyên vật liệu sẵn có, dễ tìm để tạo ra nhiều nhạc cụ sử dụng. - Linh hoạt, sáng tạo, chủ động và lựa chọn hình thức tổ chức phong phú, thu hút trẻ tích cực tham gia vào hoạt động. - Tích cực làm đồ dùng, đồ chơi và xây dựng môi trường trong, ngoài lớp học phong phú, sinh động, ngăn nắp, gọn gàng. - Biết kết hợp dạy trẻ ở mọi lúc mọi nơi trong các hoạt động, có kế hoạch bồi dưỡng cho những trẻ yếu, tiếp thu bài chậm, động viên trẻ kịp thời - Với những mục đích trên, tôi hy vọng những gì mình làm được sẽ đóng góp một phần nhỏ vào hệ thống lý luận và phương pháp dạy học nhằm nâng cao chất lượng giáo dục trẻ ở lứa tuổi tiền học đường - Qua những biện pháp tôi nghiên cứu và áp dụng vào lớp mẫu giáo lớn 5- 6 tuổi mà mình đang phụ trách. Chất lượng về hoạt động giáo dục âm nhạc ở lớp tôi tăng lên rõ rệt. Tôi đã tiến hành khảo sát và thu được những kết quả sau đây: Bảng khảo sát kết quả tháng 3/2019 Khảo sát đầu năm Khảo sát cuối năm STT Tiêu chí khảo sát Số đạt trên Số đạt Tỷ lệ Tỷ lệ đạt số trẻ trên số trẻ đạt Kỹ năng ca hát (hát rõ 1 24/46 52% 41/46 89% lời, đúng giai điệu ) Trẻ thể hiện cảm xúc khi 2 28/46 60% 42/46 91% nghe nhạc, nghe hát Khả năng nghe hiểu nội 3 30/46 65% 43/46 93% dung bài hát Trẻ tích cực hứng thú 4 31/46 67% 46/46 100% tham gia hoạt động Khả năng vận động theo 42/46 5 27/46 59% 91% lời bài hát Trẻ biết chơi trò chơi âm 6 nhạc 30/46 65% 45/46 98% Mạnh dạn, tự tin khi biểu 48% 41/46 7 22/46 89% diễn 19/21
20. Một số biện pháp phát huy tính tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ 5- 6 tuổi PHẦN III. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 1. Kết luận Qua việc thực hiện đề tài: “Một số biện pháp phát huy tính tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ 5 – 6 tuổi”. Giờ hoạt động âm nhạc trở nên sinh động, thoải mái, trẻ học hứng thú và tích cực hơn. Cô và trẻ gần gũi nhau hơn, trẻ mạnh dạn, linh hoạt và nhanh nhẹn hơn. Việc giúp trẻ học tốt và hứng thú môn âm nhạc là điều mà giáo viên nào cũng mong đạt được. Tôi nhận thấy người giáo viên phải có kiến thức, kỹ năng sư phạm, yêu nghề mến trẻ, phải gần gũi nắm được đặc điểm tâm sinh lý trẻ dành tình cảm yêu thương nhất giúp trẻ cả về thể chất và tâm hồn. Trong quá trình công tác, tôi luôn tự học hỏi nhằm không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ tích lũy kinh nghiệm và thường xuyên trao đổi với phụ huynh, với các bác, các cô, các chị đồng nghiệp về mọi mặt. Đồng thời qua quá trình giảng dạy tôi luôn luôn bám sát chương trình đổi mới, tất cả điều đó đều nhằm mục tiêu nâng cao chất lượng giáo dục trẻ nói chung và giúp trẻ học tốt bộ môn âm nhạc nói riêng. 2. Khuyến nghị 2.1. Với phòng Giáo dục- Đào tạo - Tổ chức các buổi tập huấn các chuyên đề để cho giáo viền học hỏi - Mở các lớp đào tạo về giáo dục để mỗi giáo viên có đầy đủ nhận thức về giáo dục âm nhạc. 2.2. Về phía nhà trường - Tạo điều kiện cho giáo viêm có thời gian điều kiện để nghiên cứu các sách vở, tạp chí có liên quan đến các chuyên đề. Xây dựng các tiết dạy mẫu lồng ghép các chuyên đề để tất cả các giáo viên được tham gia góp ý đặc biệt là giáo dục âm nhạc, các hoạt động khác. - Thường xuyên mở các hội thi cấp trường để trẻ được giao lưu cọ sát tự tin để thể hiện khả năng của mình. Trên đây là một số biện pháp tôi đã thực hiện thành công. Nhưng không thể tránh khỏi những thiếu sót mong sự góp ý từ Ban giám hiệu nhà trương, tổ chuyên môn đồng nghiệp để tôi hoàn thiện hơn nữa. Cuối cùng, tôi xin chân trọng cảm ơn! Hà Nội, ngày 25 tháng 3 năm 2019 Người viết 20/21
21. Một số biện pháp phát huy tính tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ 5- 6 tuổi TÀI LIỆU THAM KHẢO: 1. Tuyển chọn những trò chơi, bài hát, thơ ca, truyện kể, câu đố dành cho trẻ 5-6 tuổi.(Tác giả: Phan Lan Anh, Nguyễn Thanh Giang, Đặng Lan Phương, Hoàng Công Dụng - NXB Giáo dục Việt Nam) 2. Các hoạt động âm nhạc của trẻ mầm non. (Tác giả: Lê Thị Đức, Lý Thu Hiền, Phạm Thị Hòa, NXB Giáo dục, Hà Nội). 3. Hướng dẫn thực hiện chương trình giáo dục âm nhạc mẫu giáo. (Tác giả: Hoàng Văn Yến - NXB âm nhạc Hà nội) 4. Tuyển tập bài hát dành cho trẻ mầm non theo chủ đề. (Tác giả: Hoàng Công Dụng, NXB Giáo dục) 5.Bé đến với ân nhạc qua các trò chơi Lý Thu Hiền- NXB Gíao dục Việt nam 6. Hướng dẫn thực hiện đổi mới hình thức tổ chức họat động giáo dục trẻ 5-5 tuổi NXB Gíao dục việt Vam năm 2007 21/21