Giáo án Đại số Lớp 10 - Chương 2 - Chủ đề 2: Hàm số bậc nhất - Trường THPT Hà Huy Giáp

Nội dung text: Giáo án Đại số Lớp 10 - Chương 2 - Chủ đề 2: Hàm số bậc nhất - Trường THPT Hà Huy Giáp

1. Ngày soạn: 20/08/2019 Chủ đề : HÀM SỐ BẬC NHẤT Thời lượng dự kiến: 02 tiết Giới thiệu chung về chủ đề: Học sinh đã làm quen với những kiến thức đơn giản về hàm số bậc nhất ở lớp dưới. Tiếp theo, chúng ta ôn lại những kiến thức đã học và nghiên cứu thêm những kiến thức liên quan hàm số bậc nhất, làm quen với sự biến thiên và đồ thị của hàm số có chứa dấu giá trị tuyệt. Đồng thời, chúng ta tìm hiểu một số ứng dụng của hàm số bậc nhất trong thực tế cuộc sống. I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức - Hiểu được sự biến thiên và đồ thị của hàm số bậc nhất. Hiểu cách vẽ đồ thị hàm số bậc nhất và đồ thị hàm số y = x .Biết đồ thị hàm số này nhận Oy làm trục đối xứng. 2. Kĩ năng -Biết cách chứng minh một hàm số nghịch biến,đồng biến trên một khoảng xác định -Biết cách chứng minh một hàm số chẳn hoặc lẻ - Thành thạo việc xét chiều biến thiên và vẽ đồ thị hàm số bậc nhất.Vẽ được đồ thị hàm số y = b;y = x -Biết tìm toạ độ giao điểm của hai đường thẳng có phương trình cho trước. Tìm phương trình đường thẳng khi biết hai điểm mà nó đi qua 3.Về tư duy, thái độ -Giáo dục cho học sinh tính cần cù,chịu khó trong suy nghĩ - Giáo dục cho học sinh tính cẩn thận ,chính xác,yêu thích môn học 4. Định hướng các năng lực có thể hình thành và phát triển: + Năng lực tự học: Học sinh xác định đúng đắn động cơ thái độ học tập; tự đánh giá và điều chỉnh được kế hoạch học tập; tự nhận ra sai sót và cách khắc phục sai sót. + Năng lực giải quyết vấn đề: Biết tiếp nhận câu hỏi, bài tập hoặc đặt ra câu hỏi. Phân tích được các tình huống trong học tập + Năng lực tự quản lý: Làm chủ cảm xúc của bản thân trong quá trình học tập và trong cuộc sống; trưởng nhóm biết quản lý nhóm mình, phân cụ thể cho từng thành viên của nhóm, các thành viên tự ý thức được nhiệm vụ của mình và hoàn thành được nhjiệm vụ được giao. + Năng lực giao tiếp: Tiếp thu kiến thức, trao đổi học hỏi bạn bè thông qua hoạt động nhóm; có thái độ tôn trọng, lắng nghe, có phản ứng tích cực trong giao tiếp. + Năng lực hợp tác: xác định được nhiệm vụ của nhóm, trách nhiệm của bản thân, đưa ra ý kiến đóng góp hoàn thành nhiệm vụ của chuyên đề. + Năng lực sử dụng ngôn ngữ: Học sinh nói và viết chính xác bằng ngôn ngữ toán học. II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH 1. Giáo viên: - Giáo án và các dụng cụ dạy học cần thiết: phấn, thước, khăn bảng, - Phiếu học tập, giao nhiệm vụ về nhà cho HS nghiên cứu trước chủ đề 2. Học sinh: 1
2. - Các dụng cụ học tập cần thiết: sách giáo khoa, vở ghi, thước, bút, - Các bảng phụ, phấn ( hoặc bút lông). - Ôn tập các kiến thức về hàm số đã học ở cấp THCS, chuẩn bị trước các nội dung giáo viên giao. III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC A HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG Mục tiêu: Tiếp cận bài học. Dự kiến sản phẩm, đánh giá Nội dung, phương thức tổ chức hoạt động học tập của học sinh kết quả hoạt động - Quan sát các đồ thị hình bên, cho ta đồ thị là đường gì? - Là đồ thị của hàm số nào? HS trả lời: Gv thống kê các câu trả lời của học sinh. GV giới thiệu bài mới B HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC Mục tiêu: Hiểu được sự biến thiên và đồ thị của hàm số bậc nhất. Hiểu cách vẽ đồ thị hàm số bậc nhất và đồ thị hàm số y = x .Biết đồ thị hàm số này nhận Oy làm trục đối xứng. Nội dung, phương thức tổ chức hoạt động học tập của học Dự kiến sản phẩm, đánh giá kết quả sinh hoạt động 2.1. ÔN TẬP VỀ HÀM SỐ BẬC NHẤT: y ax b 2.2. HÀM SỐ HẰNG. Bảng phụ ghi nội dung 2 phần trên đã - Yêu cầu các nhóm trình bày bảng phụ ghi nội dung 2 phần trên được giao trước. đã được giao trước. - Giáo viên chốt lại kiến thức. 2.2. HÀM SỐ y x . a. Tiếp cận: - Chỉ ra tập xác định của hàm số y x và cho biết hàm số đã cho đồng biến, nghịch biến trên khoảng nào? Vì sao? - Dựa vào chiều biến thiên của đồ thị hàm số hãy vẽ bảng biến thiên? b. Hình thành kiến thức: - Tập xác định: D ¡ 2
3. Nội dung, phương thức tổ chức hoạt động học tập của học Dự kiến sản phẩm, đánh giá kết quả sinh hoạt động - Hàm số y x nghịch biến trên khoảng (-∞;0) và đồng biến trên khoảng (0;+∞). - Hàm số y =|x| là một hàm số chẵn, nhận trục Oy làm trục đối xứng. Áp dụng Ví dụ: Vẽ đồ thị hàm số y =|x-1| . - Học sinh lên bảng vẽ : - Gv hướng dẫn học sinh cách vẽ đồ thị hàm số y ax b . Phương thức tổ chức: Cá nhân – tại lớp. C HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP Mục tiêu:Thực hiện được cơ bản các dạng bài tập trong SGK Nội dung, phương thức tổ chức hoạt động học tập Dự kiến sản phẩm, đánh giá kết quả hoạt động của học sinh Bài 1. Vẽ đồ thị của các hàm số: - Thực hiện: Các nhóm thảo luận, hoạt động nhóm. a) y = 2x -3; - Báo cáo kết quả: Đại diện nhóm trình bày lên b) y = |x| - 1. bảng phụ. - Gv giao nhiệm vụ: Nhóm 1,2: câu a; Nhóm 3,4: - Gv đánh giá, nhận xét, hoàn thiện bài giải. câu b. Bài 2. Viết phương trình đường thẳng y ax b trong các trường hợp sau: a) Đi qua hai điểm A(1; –1) và B(2; 1); b) Đi qua M(3; 3) và song song đường thẳng y = 2x – 8; - Thực hiện: Các nhóm thảo luận, hoạt động c) Có hệ số góc bằng 2 và cắt trục hoành tại nhóm. 3 điểm có hoành độ bằng ; - Báo cáo kết quả: Đại diện nhóm lên bảng trình 2 d) Cắt trục tung tại đểm có tung độ bằng –3 bày. x và vuông góc đường thẳng y 2 . - Gv đánh giá, nhận xét, hoàn thiện bài giải. 2 - Gv giao nhiệm vụ: Nhóm 1: câu a; Nhóm 2: câu b; Nhóm 3: câu c; Nhóm 4: câu d D,E HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG, TÌM TÒI MỞ RỘNG Mục tiêu: Bài toán thực tế. Nội dung, phương thức tổ chức hoạt động học Dự kiến sản phẩm, đánh giá kết quả hoạt động 3
4. tập của học sinh Bài toán máy bơm : Một hộ gia đình có ý định mua một cái máy bơm để phục vụ cho việc tưới tiêu vào mùa hạ. Khi đến cửa hàng thì được ông chủ giới thiệu về hai loại máy bơm có lưu lượng nước trong một giờ và chất lượng máy là như nhau. Máy thứ nhất giá 1500000đ và trong một giờ tiêu thụ hết 1,2kW. Máy thứ hai giá 2000.000đ và trong một giờ tiêu thụ hết 1kW Theo bạn người nông dân nên chọn mua loại máy nào để đạt hiệu quả kinh tế cao ? Phương thức tổ chức: Theo nhóm - tại lớp. Vấn đề đặt ra: Thực hiện nhiệm vụ: Chọn máy bơm trong hai loại để mua sao cho Các nhóm phân công nhiệm vụ cho từng hiệu quả kinh tế là cao nhất. Như vậy ngoài giá cả ta thành viên trong nhóm. phải quan tâm đến hao phí khi sử dụng máy nghĩa là chi phí cần chi trả khi sử dụng máy trong một Viết báo cáo kết quả ra bảng phụ để báo cáo. khoảng thời gian nào đó. Giả sử giá tiền điện hiện Báo cáo thảo luận: Các nhóm treo bài làm của nay là: 1000đ/1KW. nhóm. Một học sinh đại diện cho nhóm báo cáo. Chuyển giao nhiệm vụ: HS theo dõi và ra câu hỏi thảo luận với nhóm bạn. L1: Hãy thiết lập hàm số biểu thị số tiền Chốt kiến thức: Gv chốt lại kiến thức cho học sinh. phải trả khi sử dụng máy 1, máy 2 trong x giờ. L2: Tìm thời gian để dùng máy 1 và máy 2 có số tiền bỏ ra bằng nhau. L3: Thiết lập giả thiết khoảng thời gian sử dụng máy nào thì chi phí ít hơn. IV. CÂU HỎI/BÀI TẬP KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ CHỦ ĐỀ THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC 1 NHẬN BIẾT 1. Cho hàm số y = ax + b (a 0). Mệnh đề nào sau đây là đúng ? a) Hàm số đồng biến khi a > 0; b) Hàm số đồng biến khi a ; d) Hàm số đồng biến khi x < . a a 2. Không vẽ đồ thị, hãy cho biết cặp đường thẳng nào sau đây cắt nhau ? 2 a) y = 1 x 1 và y = 2x 3 ; b) y = 1 x và y = x 1; 2 2 2 1 2 c) y = x 1 và y = x 1 d) y = 2x 1 và y = 2x 7 . 2 2 4
5. 1 1 3. Cho hai đường thẳng (d1): y = x + 100 và (d2): y = – x + 100 . Mệnh đề nào sau đây đúng? 2 2 a) d1 và d2 trùng nhau; b) d1 và d2 cắt nhau; c) d1 và d2 song song với nhau; d) d1 và d2 vuông góc. 2 THÔNG HIỂU 4. Hình vẽ sau đây là đồ thị của hàm số nào ? y O 1 x –2 a) y = x – 2; b) y = –x – 2; c) y = –2x – 2; d) y = 2x – 2. 5. Với giá trị nào của a và b thì đồ thị hàm số y = ax + b đi qua các điểm A(–2; 1), B(1; –2) ? a) a = – 2 và b = –1; b) a = 2 và b = 1; c) a = 1 và b = 1; d) a = –1 và b = –1. 6. Phương trình đường thẳng đi qua hai điểm A(–1; 2) và B(3; 1) là: x 1 x 7 3x 7 3x 1 a) y = ; b) y = ; c) y = ; d) y = . 4 4 4 4 2 2 2 2 3 7. Tọa độ giao điểm của hai đường thẳng y = x + 2 và y = – x + 3 là: 4 4 18 4 18 4 18 4 18 a) ; b) ; c) ; d) ; 7 7 7 7 7 7 7 7 3 VẬN DỤNG 8. Hình vẽ sau đây là đồ thị của hàm số nào? y 1 –1 1 x a) y = |x|; b) y = |x| + 1; c) y = 1 – |x|; d) y = |x| – 1. 9. Cho hàm số y = x – |x|. Trên đồ thị của hàm số lấy hai điểm A và B có hoành độ lần lượt là – 2 và 1. Phương trình đường thẳng AB là: 3x 3 4x 4 3x 3 4x 4 a) y = ; b) y = ; c) y = ; d) y = . 4 4 3 3 4 4 3 3 10. Đồ thị hàm số y = ax + b cắt trục hoành tại điểm x = 3 và đi qua điểm M(–2; 4) với các giá trị a, b là: 4 12 4 12 a) a = ; b = b) a = – ; b = 5 5 5 5 5
6. 4 12 4 12 c) a = – ; b = – d) a = ; b = – . 5 5 5 5 4 VẬN DỤNG CAO 11. Các đường thẳng y = –5(x + 1); y = ax + 3; y = 3x + a đồng quy với giá trị của a là: a) –10 b) –11 c) –12 d) –13 12. Giá trị nào của k thì hàm số y = (k – 1)x + k – 2 nghịch biến trên tập xác định của hàm số. a) k 1; c) k 2. V. PHỤ LỤC 1. PHIẾU HỌC TẬP PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1 Phiếu học tập trong tình huống khởi động 1. Treo bảng phụ hình ảnh các đồ thị. 2. Nhận xét sự khác biệt giữa các đồ thị . PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2 Bài toán máy bơm : Một hộ gia đình có ý định mua một cái máy bơm để phục vụ cho việc tưới tiêu vào mùa hạ. Khi đến cửa hàng thì được ông chủ giới thiệu về hai loại máy bơm có lưu lượng nước trong một giờ và chất lượng máy là như nhau. Máy thứ nhất giá 1500000đ và trong một giờ tiêu thụ hết 1,2kW. Máy thứ hai giá 2000.000đ và trong một giờ tiêu thụ hết 1kW Theo bạn người nông dân nên chọn mua loại máy nào để đạt hiệu quả kinh tế cao ? Phiếu học tập được mang về nhà làm. Nhóm nào có nhiều phương pháp phong phú và đúng sẽ chiến thắng. 2. MÔ TẢ CÁC MỨC ĐỘ Nội dung Nhận biết Thông hiểu Vận dụng Vận dụng cao 1.ôn tập Học sinh nắm được Học sinh nắm được Tìm hàm số bậc nhất Tìm hàm số bậc hàm số dạng hàm số bậc nhất sự biến thiên và đồ thỏa mãn điều kiện nhất thỏa mãn điều bậc nhất thị. cho trước. kiện cho trước. Vị trí tương đối giữa Áp dụng trong bài các đường thảng. toán thực tế 2. Hàm Học sinh nắm được Học sinh nắm được Vị trí tương đối giữa Biện luận vị trí 6
7. Nội dung Nhận biết Thông hiểu Vận dụng Vận dụng cao hằng dạng hàm số hằng sự biến thiên và đồ đường thảng y=ax+b giữa đường thảng thị. và y=m y=ax+b và y=m 3. Hàm số Học sinh nắm được Học sinh nắm được Học sinh nắm được Biện luận vị trí y x dạng hàm số y x sự biến thiên và đồ sự biến thiên và đồ giữa đường thảng thị: y x thị: y x y ax b y ax b và y=m y ax b 7