Bài giảng Ngữ Văn Lớp 7 - Bài: Văn bản Bánh trôi nước

Nội dung text: Bài giảng Ngữ Văn Lớp 7 - Bài: Văn bản Bánh trôi nước

1. Hãy tìm các loại bánh được nhân dân ta dâng lên bàn thờ Gia tiên trong những ngày Tết truyền thống sau. 01 15 03 Tết Nguyên đán Tết Trung thu Tết Hàn thực
2. Tết Nguyên đán Tết Trung thu Tết Hàn thực
3. Gắn với truyền thuyết “Bánh chưng, bánh giầy”. Gói ghém trong chiếc bánh chưng cả một nền văn minh nông nghiệp lúa nước, là sản phẩm của trồng trọt, chăn nuôi.
4. Tổ tiên người Việt chúng ta khi xưa đều là thuần nông nên cứ đến ngày Rằm tháng 8 là các nông dân đều mở tiệc ăn mừng vụ mùa bội thu. Bánh Trung thu của nước ta thường được làm với hình tròn hoặc hình vuông thay cho lời cảm ơn của những người nông dân đến trời đất và thiên nhiên đã ban cho họ một vụ mùa thuận lợi và tốt đẹp.
5. Mặc dù có nguồn gốc từ Trung Quốc nhưng Tết Hàn thực của người Việt có nhiều nét riêng biệt. Để đánh dấu giai đoạn chuyển mình của vạn vật, vào ngày 3/3 âm lịch, người dân làm bánh trôi, bánh chay để cúng tế đất trời, tổ tiên. Dù ai đi đâu, nhớ ngày này cũng sum họp về gia đình cùng nhau đi tảo mộ
6. 1. Tác giả Hồ Xuân Hương sống vào cuối thế kỉ XVIII – đầu XIX. Là nữ si ̃ tài danh hiếm có nhưng đườ ng tình duyên trắc trở , bất haṇ h. Chủ yếu viết về thân phận của người phụ nữ trong xã hội cũ. Đươc̣ mêṇ h danh là “Bà chú a thơ Nôm”
7. Ghé mắt trông ngang thấy bảng treo, Kìa đền Thái thú đứng cheo leo. Ví đây đổi phận làm trai được, Thì sự anh hùng há bấy nhiêu. Chàng Cóc ơi! Chàng Cóc ơi! Thiếp bén duyên chàng có thế thôi. Nòng nọc đứt đuôi từ đây nhé,(1) Nghìn vàng khôn chuộc dấu bôi vôi!(2)
8. Thân em vừa trắng lại vừa tròn Bảy nổi ba chìm với nước non Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn Mà em vẫn giữ tấm lòng son
9. Đề tài: Vịnh vật Miêu tả cho giống Mượn sự vật gửi gắm đặc điểm của sự vật tư tưởng, tình cảm Các lớp nghĩa của bài thơ
10. - Nghĩa thứ nhất (Nghiã đen): miêu tả bánh trôi nước khi đang luộc chín. Có hai lớp nghĩa - Nghĩa thứ hai (Nghiã bóng): phản ánh vẻ đẹp, phẩm chất và thân phận của người phụ nữ trong xã hội cũ. Lớp nghĩa mang tư tưởng, quyết định giá trị bài thơ
11. 1. Hình ảnh bánh trôi nước: Thân em vừa trắng lại vừa tròn Bảy nổi ba chìm với nước non Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn Mà em vẫn giữ tấm lòng son.
12. THẢO LUẬN NHÓM Hoàn thành sơ đồ dưới đây, nêu ra những đặc trưng của bánh trôi nước, lấy dẫn chứng các từ ngữ trong bài. Hình dáng, màu sắc: Cách luộc bánh: Nhân bánh: Thành phẩm
13. THẢO LUẬN NHÓM Hình dáng, màu sắc: Cách luộc bánh: - Tròn - “Bảy nổi ba chìm” (thả - Trắng bánh vào nồi nước sôi, bánh chin sẽ nổi lên) Nhân bánh: Thành phẩm: - Màu đỏ son (làm - Rắn >< nát phụ thuộc bằng đường phèn, có vào người làm bánh vị ngọt thanh)
14. 1. Hình ảnh bánh trôi nước: Thân em vừa trắng lại vừa tròn Bảy nổi ba chìm với nước non Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn Mà em vẫn giữ tấm lòng son. Sử dụng hàng loạt các tính từ miêu tả Miêu tả chân thực, chính xác về bánh trôi nước.
15. Thân em vừa trắng lại vừa tròn Bảy nổi ba chìm với nước non Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn Mà em vẫn giữ tấm lòng son.
16. Thân em vừa trắng lại vừa tròn Bảy nổi ba chìm với nước non Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn Mà em vẫn giữ tấm lòng son. Cụm từ mở đầu quen thuộc “Thân em”: gợi hình ảnh người phụ nữ trong xã hội xưa - Câu thơ như lời tự giới Bài thơ mang âm hưởng thiệu về mình. dân gian, thường xuất - Giọng điệu ngợi ca, tự hiện trong các bài ca dao hào => Đậm nét phong than thân cách nhà thơ
17. - Kẻ nặn: là những người có tác động, ảnh hưởng đến cuộc sống, thân phận của người phụ nữ. TAM TÒNG TỨ ĐỨC Tại gia tòng phụ Xuất giá tòng phu Phu tử tòng tử (Khi còn ở nhà thì phải (Khi đi lấy chồng phải (Chồng mất phải theo nghe theo cha) nghe theo chồng) con)
18. HOẠT ĐỘNG NHÓM - Nhiệm vụ: Tìm từ ngữ, chi tiết gợi tả hình ảnh người phụ nữ (về vẻ đẹp hình thể, thân phận, phẩm chất)? Những biện pháp nghệ thuật nào được sử dụng? Nhận xét về tác dụng của các biện pháp nghệ thuật đó? - Thời gian thảo luận 5 phút.
19. Từ ngữ, hình ảnh Nghệ thuật Tác dụng Hình thể: - Ẩn dụ. => Trắng trẻo, đầy đặn, - “vừa trắng, vừa - Kết cấu: “vừa vừa”, phúc hậu. tròn” - Giọng thơ khẳng định - Kết hợp 2 tính từ Thân phận: + Vận dụng khéo thành ngữ, => cuộc đời chìm nổi, “Bảy nổi ba chìm”, đảo thành ngữ bấp bênh “rắn – nát” + Từ trái nghĩa => Không được làm + Giọng trầm lắng pha ngậm chủ, không tự quyết ngùi. định cuộc đời. Tâm hồn (phẩm - Cặp quan hệ từ “mặc => Nổi bật phẩm chất chất): dầu mà”, hình ảnh đối lập, cao quý người phụ “vẫn giữ tấm lòng giọng mạnh mẽ, dứt khoát nữ: son sắt, thủy chung son” trong mọi hoàn cảnh
20. Thân em vừa trắng lại vừa tròn Bảy nổi ba chìm với nước non Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn Mà em vẫn giữ tấm lòng son. GIÁ TRỊ HIỆN THỰC GIÁ TRỊ NHÂN ĐẠO - Phản ánh cuộc đời lênh - Ca ngơị vẻ đep̣ ngoaị hình và đênh, chìm nổi. tâm hồn ngườ i của phu ̣nữ - Cuộc sống phụ thuộc vào - Cảm thương sâu sắc cho số phâṇ người khác của người phụ lênh đênh, phu ̣thuôc̣ nữ. - Lên án, tố cáo xa ̃ hôị phong kiến
21. - Được đi học - Được đi làm - Giữ nhiều chức vụ cao trong xã hội - Bình đẳng trong gia đình - Được quyền đóng góp ý kiến - Tự quyết định tương lai bản thân
22. 1. Nghệ thuật: - Thể thơ thất ngôn tứ tuyêṭ hàm súc, cô đoṇ g - Ẩn dụ, đảo thành ngữ, nghệ thuật đối, điệp từ, quan hệ từ. - Kết cấu chặt chẽ, độc đáo. - Ngôn ngữ bình dị, dễ hiểu. 2. Nôị dung - Tả thưc̣ chiếc bánh trôi nướ c – món ăn bình di,̣ dân da,̃ mang đâṃ bản sắc dân tôc̣ . - Trân troṇ g vẻ đep̣ , phẩm chất trong trắng, son sắt của ngườ i phu ̣ nữ xưa; đồng thờ i cảm thương sâu sắc cho thân phâṇ chìm nổi của ho ̣
23. HOA HỒNG TẶNG MẸ
24. Câu nào dưới đây thể hiện đúng đặc điểm bài thơ Bánh trôi nước của Hồ Xuân Hương? A Viết bằng chữ Nôm, theo thể thất ngôn tứ tuyệt Đường luật. Viết bằng chữ Hán theo thể thất ngôn bát cú B Đường luật . Viết bằng chữ Quốc ngữ theo thể thất ngôn tứ C tuyệt Đường luật. D Viết bằng chữ Nôm theo thể ngũ ngôn tứ tuyệt Đường luật.
25. Qua hình ảnh chiếc bánh trôi nước, Hồ Xuân Hương muốn nói gì về người phụ nữ? A Vẻ đẹp và số phận long đong. B Số phận bất hạnh. C Vẻ đẹp hình thể. D Vẻ đẹp tâm hồn.
26. Nhận xét nào đúng khi nói về những đặc sắc trong nội dung của bài thơ Bánh trôi nước? Bài thơ ca ngợi vẻ đẹp hình thức của chiếc bánh trôi và A vẻ đẹp bên ngoài của người phụ nữ. Bài thơ vừa tả thực về chiếc bánh trôi, vừa thể hiện vẻ B đẹp hình thức và tấm lòng nhân hậu cao đẹp của người phụ nữ, vừa cảm thông cho thân phận chìm nổi của họ. Bài thơ đã thể hiện sâu sắc vẻ đẹp hình thức và tấm lòng C nhân hậu, son sắt, thủy chung của người phụ nữ. D Bài thơ đã miêu tả sinh động hình ảnh chiếc bánh trôi, một món ăn độc đáo của dân tộc.
27. Nghĩa thứ hai trong bài thơ Bánh trôi nước của tác giả Hồ Xuân Hương là gì? Diễn tả lại các công đoạn làm ra chiếc bánh trôi nước và A các nguyên liệu làm nên chiếc bánh. Phản ánh thái độ của người thưởng thức về hương vị của B chiếc bánh trôi nước. Phản ánh phẩm chất, vẻ đẹp và thân phận của những C người phụ nữ trong xã hội phong kiến. Thể hiện niềm thương cảm của tác giả đối với số phận của D những chiếc bánh trôi
28. Trong nghĩa thứ nhất của bài thơ Bánh trôi nước, chiếc bánh trôi nước được miêu tả như thế nào? Chiếc bánh được làm từ bột gạo, có hình ống với nhiều A màu sắc khác nhau. Chiếc bánh được làm từ bột nếp, nhào nặn thành viên B tròn, màu trắng, bên trong chứa nhân, khi cho vào nước thì vừa chìm vừa nổi. Chiếc bánh có hình vuông, màu trắng và bên trong chứa C nhân, khi cho vào nước thì vừa chìm vừa nổi. Chiếc bánh được nhào nặn, bên trong chứa nhân, bánh có D màu đỏ và nổi trên mặt nước khi luộc.
29. Tìm tòi, mở rộng Các nhóm thi sưu tầm thơ các bài thơ Nôm của nữ sĩ 1 Hồ Xuân Hương nói về chủ đề người phụ nữ , đọc 点击此处添加diễn cảm . 简要说明 Bài thơ “ Bánh trôi nước” của Hồ Xuân Hương đã đem lại cho em những cảm nhận về người phụ nữ 2 Việt Nam trong xã hội phong kiến xưa . Liên hệ với 点击此处添加người Phụ nữ Việt Nam thời hiện tại . Viết đoạn văn 简要说明 từ 8 đến 10 câu nêu cảm nhận về vẻ đẹp tâm hồn người phụ nữ Việt Nam xưa và nay.