Bài giảng Ngữ văn Lớp 6 - Tiết 1: Văn bản "Con rồng cháu tiên" - Nguyễn Thị Hương

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn Lớp 6 - Tiết 1: Văn bản "Con rồng cháu tiên" - Nguyễn Thị Hương

1. Phòng giáo dục đào tạo huyện Hoài Đức Trường THCS Minh Khai Người thực hiện: Nguyễn Thị Hương Đơn vị công tác : Trường THCS Minh Khai Năm học 2010 - 2011
2. Nội dung tiến trình và phương pháp dạy học 1. Kiểm tra bài Kiểm tra vở soạn bài mới và sách vở đồ dùng học tập của các em 2. Bài mới
3. Tiết 1 Bài 1 CON RỒNG CHÁU TIÊN (Truyền thuyết)
4. 1. Đọc – tìm hiểu chú thích . Đọc . Tìm hiểu chú thích Khái niệm Truyền Thuyết _Là loại truyện dân gian truyền miệng , kể về các nhân vật và sự kiện có liên quan đến lịch sử thời quá khứ . _Thường có yếu tố tưởng tượng kì ảo . _Thể hiện thái độ và cách đánh giá của nhân dân đối với các sự kiện và nhân vật lịch sử . Câu hỏi : kể tên 1 số truyền thuyết mà em biết.
5. 2. Bố cục văn bản Chia làm 3 phần : Phần 1 : Từ đầu tới “ Long Trang “: Giới thiệu về Lạc Long Quân và Âu Cơ cùng với việc kết duyên kì lạ . Phần 2 : “Ít lâu” tới “lên đường”: Việc sinh nở của Âu Cơ ; Lạc Long Quân và Âu Cơ chia con . Phần 3 : Còn lại:Giải thích nguồn gốc Con Rồng Cháu Tiên.
6. II. Tìm hiểu văn bản 1. Giới thiệu về Lạc Long Quân và Âu Cơ ( Giải thích về cội nguồn dân tộc Việt Nam). a. Kì lạ , lớn lao, đẹp đẽ về nguồn gốc và hình Những chi tiết thể hiện tính chất kì dạng lạ, lớn lao, đẹp đẽ về nguồn gốc và - Lạc Long Quâncũng nhưvàhìnhÂu dạngCơ đềucủa Lạclà “Thần” . Long QuânLonglà QuânthầnvànòiÂu rồngCơ , ở dưới nước, con thần Long Nữ. Âu Cơ dòng tiên, ở trên núi, thuộc họ thần nông, dạy loài người trồng trot và cày cấy. Lạc Long Quân “sức khỏe vô địch, có nhiều phép lạ” còn Âu Cơ “xinh đẹp tuyết trần”
7. b. Sự nghiệp mở nước Lạc Long Quân “giúp dân diệt trừ Ngư Tinh, Hồ Tinh, Mộc Tinh” – những loại yêu quái làm hại dân lành ở vùng biển, đồng bằng, rừng núi, tức những nơi dân ta thuở ấy khai phá , ổn định cuộc sống. Thần còn “dạy dân cách trồng trọt,chăn nuôi và cách ăn Như vậy Lạc Long Quân đã có công khai phá, ổn định nơi sinh sống cho dân và giúp dân cách sản xuất sinh hoạt. → Đó là tưởng tượng của người Việt cổ về sự kì lạ, tài năng phi thường của hai vị tổ đầu tiên của mình
8. 2. Việc kết duyên , sinh nở của Âu Cơ, Lạc Long Quân và Âu Cơ chia con “Cái bọc trăm trứng nở ra trăm người con trai” Ý nghĩa nổi bật nhất của hình tượng" cái bọc trăm trứng" là gì? Việc kết duyên của Lạc Long A, GiảiQuânthíchvàsựÂura đời của các dân tộc Việt Nam. B, CaCơ ngợicó gìsựlạhình? thành của nhà nước Văn Lang. C, Tình yêu đất nước và lòng tự hào dân tộc D, Mọi người, mọi dân tộc Việt Nam phải thương yêu nhau như anh em một nhà.
9. Chi tiết kì lạ mang đậm chất hoang đường, nhưng rất thú vị giàu ý nghĩa – nó bắt nguồn từ thực tế : rồng, rắn bò sát đều đẻ trứng – từ “đồng bào” nghĩa là cùng 1 bọc . Tất cả mọi người Việt Nam chúng ta đều sinh ra từ cùng một bọc trúng của mẹ Âu Cơ. Dân tộc Việt Nam chúng ta vốn khỏe mạnh, cường tráng, đẹp đẽ, phát triển nhanh ( trăm người con trai) Như vậy, trong tưởng tượng mộc mạc của người Việt cổ, nguồn gốc dân tộc chúng ta thật cao đẹp, là con cháu thần tiên, là kết quả của một tình yêu, một mối lương duyên Tiên – Rồng
10. Tưởng tượng kì ảo và vai trò của chi tiết này trong truyện Khái niệm: Tưởng tượng kì ảo có nhiều nghĩa nhưng ở đây được hiểu là chi tiết không có thật ,được tác giả dân gian sáng tạo nhằm mục đích nhất định. Để chỉ các chi tiết này,có khi người ta dùng những khái niệm như chi tiết ( hoặc yếu tố ) thần kì, lạ thường, hư cấu, hoang đường, v.v Ý nghĩa trong truyện Con Rồng Cháu Tiên _Tô đậm tính chất kì lạ lớn lao đẹp đẽ của nhân vật sự kiện _Thần kì hóa , linh thiêng hóa nguồn gốc giống nòi , dân tộc , để chúng ta thêm tự hào , tin yêu , tôn kính tổ tiên, dân tộc mình. _Làm tăng sức hấp dẫn của tác phẩm
11. Lạc Long Quân và Âu Cơ chia tay và chia con. Nguyên nhân : _ Giống Rồng quen ở nước , không thể ở mãi trên cạn được _Nòi tiên quen sống nơi non cao , cũng không thể theo chồng vùng vẫy chốn bể khơi Xa nhau là không thể tránh khỏi.
12. ●Đàn con đông đúc tất nhiên cũng phải chia đôi ,nửa theo cha về dưới biển , nửa ở lại cùng mẹ trên rừng . Cái lõi của lịch sử là sự phát triển của của cộng đồng dân tộc, đến thời điểm mở mang đất nước về hai hướng : Biển và rừng.đây chính là sự đa dạng của các tộc người sinh sống trên đất VN, nhưng đều chung 1 dòng máu , chung một cha mẹ gia đình ●Lời dặn của Lạc long Quân lúc chia tay phản ánh ý nguyện đoàn kết, giúp đỡ lẫn nhau , gắn bó lâu bền của dân tộc VN.
13. 3. Giải thích nguồn gốc Con Rồng Cháu Tiên _Tên nước đầu tiên: Văn Lang “Nghiã là đất nước tươi đẹp ,sáng ngời,có văn hóa(Văn), đất nước của những người đàn ông,những chàng trai khỏe mạnh giàu có(Lang). _kinh đô đầu tiên của Văn Lang đặt ở vùng Phong Châu , Bạch NửaHạc cuối của truyện cho _Con traita biếtgọi làthêmLang conđiều gáigìgọivềlàxãMị Nương _Người con trai trưởng của Lạc Long Quân và Âu Cơ lên làm vua gọihộilà,HùngphongVươngtục (,Pò tậpkhunquán) _Có phongcủa tụcngườiđời đờiViệtchacổ truyềnxưa?5con nối, tục truyền ngôi cho con trai trưởng Xã hội Văn Lang thời đại Hùng Vương đã là 1 xã hội văn hóa dù còn sơ khai
14. 4. Ý nghĩa của truyền thuyết Con Rồng Cháu Tiên. Giải thích,suy tôn nguồn gốc cao quý ,thiêng liêng của cộng đồng ngươì Việt. Từ bao đời , người Việt tin vào tính chất xác thực của những điều “truyền thuyết” về sự tích tổ tiên và tự hào về nguồn gốc , dòng giống Tiên,Rồng rất đẹp,rất cao quý ,linh thiêng của mình. Đề cao nguồn gốc chung và biểu hiện ý nguyện đoàn kết ,thống nhất nhân dân ta ở mọi miền đất nước. Người VN, dù miền xuôi hay miền ngược dù ở đồng bằng, miền núi hay ven biển ,trong nước hay ở nước ngoài ,đều cùng chung cội nguồn, đều là con của mẹ Âu Cơ, vì vậy phải luôn yêu thương, đoàn kết . (Đề cao nguồn gốc chung và biểu hiện ý nguyện đoàn kết , thống nhất của nhân dân của mọi miền đất nước.)
15. Tổng kết Về kiến thức : Bước đầu nắm được định nghĩa truyền thuyết hiểu được nội dung ý nghĩa những chi tiết tưởng tượng kì ảo của chuyện Về kĩ năng : Rèn luyện kĩ năng đọc diễn cảm kể chuyện . Về thái độ : Giáo dục học sinh lòng yêu nước và tinh thần tự hào dân tộc.
16. Tổng kết Ghi nhớ Làm bài tập phần luyện tập 1,2,3 Kể lại câu chuyện theo lời kể của mình Đọc bài , soạn bài mới.