Bài giảng Ngữ văn 7 - Tiết 79: Tập làm văn: Đặc điểm của văn bản nghị luận

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 7 - Tiết 79: Tập làm văn: Đặc điểm của văn bản nghị luận

1. Kiểm tra bài cũ ? Thế nào là văn nghị luận? ? Một bài văn nghị luận cần phải đảm bảo những yêu cầu gì? - Văn nghị luận là văn đợc viết ra nhằm xác lập cho ngời đọc, ngời nghe một t tởng, quan điểm nào đó. Muốn thế, văn nghị luận phải có luận điểm roc ràng, có lí lẽ, dẫn chứng thuyết phục.
2. I. Luận điểm, luận cứ và lập luận. 1. Ví dụ. - Đọc văn bản: Chống nạn thất học 2. Nhận xét ? Luận điểm chính của bài a. Luận điểm: viết là gì? * Luận điểm: Chống nạn thất học ? Luận điểm đó đợc nêu ra d- - Trình bày dới dạng nhan đề. ới dạng nào?
3. I. Luận điểm, luận cứ và lập luận. 1. Ví dụ. 2. Nhận xét a. Luận điểm: ? Các câu văn nào cụ * Luận điểm: Chống nạn thất học thể hoá luận điểm + Các câu văn cụ thể hoá luận điểm trên: trên? - Mọi ngời VN Quốc ngữ - Những ngời đã biết chữ hãy dạy cho những ngời cha biết cCộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt nam. - Những ngời cha biết chữ hãy gắng sức mà học. - Phụ nữ lại càng cần phải học.
4. I. Luận điểm, luận cứ và lập luận. 1. Ví dụ. 2. Nhận xét a. Luận điểm: ? Luận điểm đóng * Luận điểm: Chống nạn thất học vai trò gì trong bài + Các câu văn cụ thể hoá luận điểm trên: văn nghị luận? + Vài trò: - Là ý kiến thể hiện t tởng, quan điểm của ? Muốn có sức thuyết bài văn nghị luận. phục thì luận điểm + Yêu cầu phải đạt yêu cầu gì? - Rõ ràng, chân thật, đáp ứng nhu cầu thực tế.
5. I. Luận điểm, luận cứ và lập luận. 1. Ví dụ. ? Vậy em hiểu thế 2. Nhận xét nào là luận điểm a. Luận điểm: trong bài văn nghị * Luận điểm: luận? Ghi nhớ (2): Sgk-T19 - Là ý kiến thể hiện t tởng, quan điểm của bài văn đợc nêu ra dới hình thức câu khẳng định (hay phủ định), đợc diễn đạt sáng tỏ, dễ hiểu, nhất quán. Luận điểm là linh hồn của bài viết, nó thống nhất các đoạn văn thành một khối. Luận điểm đúng đắn, chân thật, đáp ứng nhu cầu thực tế thì mới có sức thuyết phục.
6. I. Luận điểm, luận cứ và lập luận. ? Trong văn bản trên, ngời viết đã triển 1. Ví dụ. khai luận điểm bằng 2. Nhận xét cách nào ? a. Luận điểm: - Triển khai luận b. Luận cứ ?điểm Tìm bằnglí lẽ vành dẫnững lý * Lí lẽ: chứnglẽ, dẫn trongchứng bàicụ vthểăn?. - Lí lẽ 1: Do chính sách ngu dân của thực dân Pháp làm cho hầu hết ngời Việt Nam mù chữ → đất nớc không tiến bộ đợc. - Lí lẽ 2: Nay nớc độc lập rồi, muốn tiến bộ thì phải cấp tốc năng cao dân trí để xây dựng nớc nhà.
7. I. Luận điểm, luận cứ và lập luận. 1. Ví dụ. 2. Nhận xét a. Luận điểm: ? Để những lí lẽ đó b. Luận cứ có tính thuyết phục, * Lí lẽ: ??tác VậyMuốn giảmuốn đãcó minhsứctìm thuyết hoạluận * Dẫn chứng: cứphụcbằngcủa th nhìbàiữluậnngv dẫnăcứn phải nghị YêuVợLuận ch cầu: cứa biết trảLuận thlờiì cứchồngcác phải câu bảo, cụhỏi: thể, em xátcha thực, biết luận,đảmchứng bảota nào?cần yêuphải cầu gdựaì? tiêuth+ ìVanh ìbiểusao bảo, vàphải bámcha nêu mẹsát ra ch luậnluậna biết điểm.điểm thì ?con bảo vào? Lícơ lẽ sởvà nàodẫn ?chứng + Nêu ra luận điểm để làm gì ? có vai trò nh thế nào =>+ Luận Lí lẽ điểm và dẫn ấy chứng có đáng làm tin cơ cậy sở khôngcho luận ? trong bài văn nghị điểm có sức thuyết phục → Luận cứ. luận?
8. I. Luận điểm, luận cứ và lập luận. 1. Ví dụ. 2. Nhận xét a. Luận điểm: b. Luận cứ ? Vậy luận cứ là gì? Luận cứ cần đảm Ghi nhớ (ý 3): Sgk – trang 19. bảo yêu cầu gì? - Luận cứ là lí lẽ, dẫn chứng đa ra làm cơ sở cho luận điểm. - Luận cứ phải chân thật, đúng đắn, tiêu biểu thì mới khiến cho luận điểm có sức thuyết phục.
9. I. Luận điểm, luận cứ và lập luận. 1. Ví dụ. 2. Nhận xét a. Luận điểm: b. Luận cứ ? Thế nào là lập luận? c. Lập luận -*Là Tr ìcáchnh tự lựa sắp chọn, xếp: sắp xếp, trình bày luận ? Nêu cách lập luận cứ- Nguyên sao cho nhân, chúng thực làm trạng cơ sở và vữ líng do chắc phải cho trong văn bản luậnchống điểm. nạn thất học. “Chống nạn thất - Chống nạn thất học để làm gì. học”? - Cách làm để chống nạn thất học. ? Trình tự sắp xếp đó * Thứ tự: nêu vấn đề – dùng lí lẽ, dẫn tuân theo thứ tự nào? chứng làm sáng tỏ vấn đề → Lập luận theo cách diễn dịch.
10. I. Luận điểm, luận cứ và lập luận. 1. Ví dụ. 2. Nhận xét a. Luận điểm: b. Luận cứ ? Vậy lập luận có vai c. Lập luận trò gì trong văn bản - Lập luận có vai trò cụ thể hoá luận nghị luận ? điểm, luận cứ thành các câu văn, đoạn văn có tính liên kết về hình thức và nội dung để đảm bảo cho một mạch t tởng nhất ? Em đã gặp những quán, có sức thuyết phục. hình thức lập luận nào trong các văn bản → Một số hình thức lập luận phổ biến: nghị luận ? diễn dịch, quy nạp, tổng-phân-hợp,
11. I. Luận điểm, luận cứ và lập luận. 1. Ví dụ. 2. Nhận xét a. Luận điểm: b. Luận cứ c. Lập luận ?? DựaVậy vào lập kiếnluận thứclà gì ? Ghi nhớ 4 (Sgk-T19): - Là cách nêu luận vừa học, quan sát văn cứ để dẫn đến luận điểm. Lập luận phải bản Chống nạn thất chặt chẽ, hợp lí thì bài văn mới có sức học, em hãy cho biết: thuyết phục. một văn bản nghị Ghi nhớ 1 (Sgk-T19): Mỗi bài văn nghị luận có những đặc luận đều phải có luận điểm, luận cứ và lập điểm gì? luận. Trong một bài văn có thể có một luận điểm chính và các luận điểm phụ.
12. II. Luyện tập Bài tập Sgk, trang 19 * Nhóm 1: Tìm luận * Luận điểm: Cần tạo ra thói quen tốt điểm trong bài văn và (nhan đề, câu cuối). nhận xét về sức thuyết phục của bài * Luận cứ: văn? - Lí lẽ1: Thói quen xấu khó sửa (dẫn chứng: gạt tàn thuốc ). * Nhóm 2: Chỉ ra - Lí lẽ 2: Thói quen thành tệ nạn, dẫn đến luận cứ trong bài văn? hậu quả nguy hiểm (dẫn chứng: vứt rác ). * Nhóm 3: Xác định * Lập luận: cách lập luận? - Lập luận chặt chẽ (từ những vấn đề chung, triển khai thành các ý cụ thể, sau đó rút ra lời khuyên).
13. I. Luận điểm, luận cứ và lập luận. II. Luyện tập * Nhóm 1: Tìm luận Bài tập Sgk, trang 19 điểm trong bài văn và * Văn bản giàu sức thuyết phục vì: nhận xét về sức + Đặt ra một vấn đề thiết thực bức thiết thuyết phục của bài trong cuộc sống. văn? + Lập luận chặt chẽ, đa ra những luận cứ xác đáng (lí lẽ chắc gọn, dẫn chứng thực * Nhóm 2: Chỉ ra tế) để minh hoạ cho luận điểm. luận cứ trong bài văn? * Nhóm 3: Xác định cách lập luận?
14. I. Luận điểm, luận cứ và lập luận. II. Luyện tập Bài tập bổ sung Triển khai luận điểm (câu chủ đề) cho sau đây thành một đoạn văn nghị luận: Nghiện hút thuốc lá sẽ gây ra rất nhiều tác hại.
15. Củng cố - HƯớng dẫn - Xem lại bài học, học thuộc ghi nhớ. - Hoàn thiện các bài tập. - Soạn bài: Đề văn nghị luận và việc lập ý cho bài văn nghị luận.