Bài giảng Ngữ văn 6 - Tiết 88: Phương pháp tả cảnh

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 6 - Tiết 88: Phương pháp tả cảnh

1. Tiết 88 Phương pháp tả cảnh
2. I. Phương pháp viết văn tả cảnh
3. 1/ Xét các văn bản Ví dụ b Thuyền chúng tôi chèo thoát qua kênh Bọ Mắt, đổ ra con sông Cửa Lớn, xuôi về Năm Căn. Dòng sông Năm Căn mênh mông, nước ầm ầm đổ ra biển ngày đêm như thác, cá nước bơi hàng đàn đen trũi nhô lên hụp xuống như người bơi ếch giữa những đầu sóng trắng. Thuyền xuôi giữa dòng con sông rộng hơn ngàn thước, trông hai bên bờ, rừng đước dựng lên cao ngất như hai dãy trường thành vô tận. Cây đước mọc dài theo bài, theo từng lứa trái rụng, ngọn bằng tăm tắp, lớp này chồng lên lớp kia ôm lấy dòng sông, đắp từng bậc mùa xanh lá mạ, màu xanh rêu, màu xanh chai lọ, lòa nhòa ẩn hiện trong sương mù và khói sòng ban mai. (Đoàn Giỏi, Đất rừng phương Nam)
4. Ví dụ c LUỸ LÀNG Luỹ làng là một vành đai phòng thủ kiên cố! Luỹ làng có ba vòng bao quanh làng. Màu xanh là màu của luỹ: Luỹ ngoài cùng, trồng tre gai, thứ tre gốc to, thân to nhưng ngoằn ngoèo không thẳng, cành rậm, đan chéo nhau. Mỗi nhánh tre lại có những gai tre nhọn hoắt, rất cứng, mà những ai bén mảng vào ven luỹ, vô ý giẫm phải, khêu nhổ cũng khá phiền. Luỹ tre ngoài cùng này không đốn, tre đời nọ truyền đời kia. Tre cụ, tre ông, tre bà, tre cha, tre mẹ, tre con, tre cháu, chút chít, chằng chéo bằng ngọn bằng tán, bằng cách ấy khiến con sẻ bay cũng không lọt Những gốc tre cứ to bự lên, chuyển thành màu mốc, khép kín vào nhau, thành bức tường thành bằng tre, mà với chiến tranh giáo mác, voi ngựa thủa xưa, muốn đột nhập vào làng chẳng dễ gì! Luỹ giữa làng cũng toàn tre nhưng là loại tre thẳng (tre hoá). Luỹ trong cùng tre càng thẳng hơn. Tre óng chuốt vươn thẳng tắp, ngọn không dày và rậm như tre gai. Suốt năm tre xanh rờn đầy sức sống. Và đến mùa đổi lá thì toàn bộ tán xanh chuyển thành một màu vàng nhạt. Khi một trận gió mùa lay gốc, tầng tầng lá nối nhau bay xuống tạo thành một rải vàng Tre luỹ làng thay lá Mùa lá mới oà nở, thứ màu xanh lục, nắng sớm chiếu vào trong như màu ngọc, đẹp như loài cây cảnh quần thể, báo hiệu một mùa hè sôi động. Thân tre cứng cỏi, tán tre mềm mại. Mưa rào ập xuống, rồi trời tạnh, mối cánh, chuồn chuồn đan cài trong bầu trời đầy mây xốp trắng. Nhìn lên, những ngọn tre thay lá, những búp tre non kín đáo, ngây thơ, hứa hẹn sự trưởng thành, lòng yêu quê của con người được bồi đắp lúc nào không rõ! Dưới gốc tre, tua tủa những mầm măng. Măng trồi lên nhọn hoắt như một mũi gai khổng lồ xuyên qua đất luỹ mà trỗi dậy, bẹ măng bọc kín thân cây non, ủ kĩ như áo mẹ trùm lần trong lần ngoài cho đứa con còn non nớt. Ai dám bảo thảo thảo mộc tự nhiên không có tình mẫu tử?
5. BÀI TẬP Điền vào bảng sau - Văn bản tả cảnh . Ví dụ b - Tác giả đã lựa chọn cảnh để tả - Cảnh vật được miêu tả theo thứ tự . - Văn bản tả cảnh . - Văn bản có 3 phần tương đối trọn vẹn: + Mở bài: Ví dụ c + Thân bài: + Kết bài: Thứ tự miêu tả:
6. - Văn bản tả cảnh .dòng sông Năm Căn và rừng đước. - Tác giả đã lựa chọn cảnh nước; cá; chiều rộng của sông; 2 bên bờ Ví dụ 1 để tả Đối tượng được tả: Tiêu biểu - Cảnh vật được miêu tả theo thứ tự .từ gần đến xa, từ thấp đến cao - Văn bản tả cảnh Hình ảnh luỹ tre làng - Văn bản có 3 phần tương đối trọn vẹn: + Mở bài: Giới thiệu cảnh được tả Ví dụ 2 + Thân bài: Tập trung tả cảnh vật chi tiết theo một thứ tự + Kết bài: Phát biểu cảm tưởng về cảnh vật đó. Thứ tự miêu tả: Từ ngoài vào trong, từ khái quát đến cụ thể
7. 2. GHI NHỚ Xác định được đối tượng miêu tả. Muốn tả Quan sát, lựa chọn được những hình ảnh tiêu biểu cảnh cần Trình bày những điều quan sát được theo 1 thứ tự Bố cục MB Giới thiệu cảnh được tả bài tả TB Tập trung tả cảnh vật chi tiết theo 1 thứ tự cảnh KB Thường phát biểu cảm tưởng về cảnh vật đó.
8. II. Luyện tập
9. Sân trường giờ ra chơi giống như một bức tranh rất sinh động. Em hãy tả lại quang cảnh đó.
10. 1. Mở bài: Dẫn dắt, giới thiệu trường em, cảnh sân trường em vào giờ ra chơi. 2. Thân bài: a. Cảnh sân trường trước giờ ra chơi. b. Sân trường vào giờ ra chơi. * Tả hoạt động của học sinh. * Tả thiên nhiên. c. Sân trường sau giờ ra chơi 3. Kết bài: Nêu cảm xúc và suy nghĩ của em .
11. Hướng dẫn tự học - Học thuộc ghi nhớ (sgk – tr 47) - Tìm đọc những đoạn văn tả cảnh hay - BTVN : hãy chọn một cảnh của sân trường trong giờ ra chơi để viết thành một đoạn văn miêu tả. - Chuẩn bị bài: Phương pháp tả cảnh ( tiếp theo)
12. Tạm biệt các em!