Bài giảng Ngữ văn 6 - Tiết 81+ 82: Vượt thác Trích “Quê nội”- Võ Quảng

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 6 - Tiết 81+ 82: Vượt thác Trích “Quê nội”- Võ Quảng

1. TIẾT 81+ 82 VƯỢT THÁC Trích “Quê nội”- Võ Quảng
2. I. Tìm hiểu chung 1. Chú thích: a/ Tác giả - Võ Quảng (1920 – 2007), quê Quảng Nam. - Ông là nhà văn chuyên viết truyện cho thiếu nhi. b/. Tác phẩm Văn bản “Vượt thác” trích chương XI của truyện “Quê nội” (1974)
3. 2. Đọc, tìm hiểu bố cục: +/ Bố cục: Bài văn có bố cục gồm 3 phần: Đ1: Từ đầu nhiều thác nước. → Con thuyền trước khi vượt thác Đ2: Đến Phường Rạnh thác Cổ Cò. → Thuyền qua đoạn sông có thác dữ. Đ3: Đoạn còn lại. → Thuyền đã qua thác dữ. +/ Thể loại: Truyện ngắn +/ Phương thức biểu đạt: Miêu tả là chủ yếu
4. II. PHÂN TÍCH + Đoạn sông khi chưa đến thác: 1. Hình ảnh con sông Thu Bồn - Những bãi dâu bạt ngàn a, Đoạn sông khi chưa đến thác:êm - Những con thuyền chở hàng đềm, thơ mộng, hiền hòa - Những chòm cổ thụ dáng mãnh b, ĐoạnGió nồm sông vừa có thổi,nhiều dượng thác đổ: Hươnghiểm nhổ liệt sào. đứng Cánh trầm buồn ngâm nhỏ lặng căng nhìn trởphồng, dữ .d Thuyềnội, hùng rẽ v ĩsóng lướt bon bonxuống như đang nước. nhớ núi rừng phải lướt nhanh để về cho kịp. c, QuaNúi khỏ caoi thá c:nhưbớt hiđộtểm ngột trở, hiện ra chắn ngang trước mặt. ruộng đồng bằng phẳng + Đoạn có nhiều thác đổ: ĐãChỉ đến một Phường chốc sau, Rạnh. chúng Thuyềntôi đã đến chuẩn ngã ba bịsông, vượt chung nhiều quanh thác là những bãi dâu trải ra bạt ngàn đến- Dòng tận những sông làngnhư dựngxa tít. đứng lên - nước. Nước từ trên cao phóng xuống Thỉnh thoảng chúng tôi gặp nhữngnhanh thuyền, mạnh chất, ch đầyảy đcauứt đuôi tươi, r ắdâyn. mây,Nước dầu rái, từ nhữngtrên cao thuyền phóng chởgiữa mít, haichở vách quế. Thuyền đádựng nào đứng cũng , xuôichảy chậm đứt chậmđuôi. rắnCàng về ngược vườn+ Đoạn tược qua càng khỏi um thác: tùm. Dọc sông, những chòm cổ thụ dáng mãnh- Sông liệt quanh đứng co trầm nhưng ngâm bớt lặnghiểm nhìn xuống thuyền nước. vùng vằng cứ trựctrở. trụt xuống, quay đầu chạy lại về Hòa Phước. - Qua nhiều lớp núi → đồng ruộng bằng phẳng
5. ? Ở đoạn đầu và đoạn cuối Dọc sông, những chòm cổ bài có hai hình ảnh miêu tả thụ dáng mãnh liệt đứng trầm những cây cổ thụ trên bờ ngâm lặng nhìn xuống nước. sông. Em hãy chỉ ra hai hình ảnh ấy và cho biết tác Dọc sườn núi, những cây to giả đã sử dụng cách chuyển mọc giữa những bụi lúp xúp nghĩa nào ở mỗi hình ảnh ? nom xa như những cụ già vung Nêu ý nghĩa của từng tay hô đám con cháu tiến về trường hợp ? phía trước.
6. - Ở đoạn đầu: những chòm cổ thụ dáng mãnh liệt đứng trầm ngâm lặng nhìn xuống nước => Nhân hóa=>Như báo trước một khúc sông dữ hiểm, vừa mách bảo con người dồn sức mạnh chuẩn bị vượt thác. - Đoạn cuối: những cây cổ thụ mọc giữa những bụi lúp xúp nom xa như những cụ già =>So sánh=>Hình ảnh cây nhỏ mọc lúp xúp xung quanh cây to, thể hiện tâm trạng phấn khích, hào hứng, tin tưởng của con người vừa qua thác ghềnh hiểm trở, đưa con thuyền tiến về phía trước . => Nghệ thuật nhân hóa, so sánh đặc sắc góp phần miêu tả cảnh sắc thiên nhiên phong phú, rộng lớn, hùng vĩ.
7. 2. Hình ảnh dượng Câu 1: Tìm những chi tiết Hương Thư vượt miêu tảngo ại hình dượng thác Hương Thư khi vượt thác? Câu 2: Tìm những chi tiết miêu tảc ác động tác dượng Hương Thư khi vượt thác? Câu 3: Tìm những hình ảnh so sánhvề Dượng Hương Thư và tác dụngcủa các hình ảnh so sánh đó?
8. - Ngoại hình: Dượng Hương Thư như một pho tượng đồng đúcđúc,, cáccácbắp bắp thịt cuồn cuộncuộn,, hàm răng cắn chặt,chặt, quai hàm bạnh ra,ra, cặp mắt nảy lửa như một hiệp sĩ của Trường SơnSơn oaioai linhlinh,, hùng vĩ.vĩ. => Vẻ đẹp gân guốc, khỏe khoắn, chắc chắn. - Động tác: + Co người phóng sào, ghì chặt, lấy thế trụ lại. ++ ThảThả sào,sào, rútrút sàosào rậprập ràng,ràng, nhanhnhanh nhưnhư cắtcắt-> nhanh, mạnh, ? Tácdứtgiả khoátmiêu tả Dượng Hương Thư bằng biện pháp  Nghệ thuật so sánh: Hình ảnh so sánh độc đáo nghệ thuật gì, tác dụng?  Tác dụng miêu tả: Con người đầy ý chí, nghị lực, dũng cảm → vẻ đẹp dũng mãnh, tư thế hào hùng của người chỉ huy dày dặn kinh nghiệm vượt thác, vững vàng chế ngự thiên nhiên.
9. Dượng Hương Thư khi vượt thác khác hẳn Dượng Hương Thư lúc ở nhà, nói năng nhỏ nhẻ, tính nết nhu mì, ai gọi cũng vâng vâng, dạ dạ. ? Hình ảnh so sánh cuối đoạn gợi cho em những suy nghĩ gì về Dượng Hương Thư? => Tinh thần dũng cảm, dám đương đầu với mọi khó khăn, mạnh mẽ, phi thường, khiêm tốn, nhỏ nhẹ trong cuộc sống hàng ngày
10. III. Tổng kết Bài tập trắc nghiệm 1. Miêu tả cảnh vượt thác, tác giả đã - Bài văn miêu tả cảnh làm nổi bật: hai bờ sông theo hành A. Sức mạnh của con thuyền. trình vượt sông Thu Bồn B. Sức mạnh của con người. C. Vẻ hùng dũng và sức mạnh của → Làm nổi bật sức con người trước thiên nhiên hùng vĩ. mạnh con người trên nền D. Cảnh thiên nhiên hùng vĩ. thiên nhiên hùng vĩ. 2. Nét đặc sắc trong nghệ thuật miêu tả của văn bản là: - Nghệ thuật tả cảnh, tả A. Tả tâm trạng. người tự nhiên, sinh B. Tả thiên nhiên phong phú. động. C. Tả hoạt động của con người. D. Tả cảnh, tả người tự nhiên, sinh * Ghi nhớ (Sgk) động.
11. TIẾT85 Văn bản: VƯỢT THÁC (Trích Quê nội) I. Tìm hiểu chung (Võ Quảng) 1. Tác giả 2. Tác phẩm II. Đọc - Hiểu văn bản 1. Hình ảnh con sông Thu Bồn 2. Hình ảnh dượng Hưong Thư vựot thác III. Tổng kết - Bài văn miêu tả cảnh hai bờ sông theo hành trình vựot sông Thu Bồn → Làm nổi bật sức mạnh con người trên nền thiên nhiên hùng vĩ. - Nghệ thuật tả cảnh, tả người tự nhiên, sinh động. IV. Luyện tập Hai bài “Sông nước Cà Mau” và “Vượt thác” đều miêu tả cảnh sông nước. Em hãy nêu những nét đặc sắc của phong cảnh thiên nhiên được miêu tả ở mỗi bài và nghệ thuật miêu tả của tác giả?
12. Luyện tập (thảo luận nhóm 1p) Hai bài “Sông nước Cà Mau” và “Vượt thác” đều miêu tả cảnh sông nước. Em hãy nêu những nét đặc sắc của phong cảnh thiên nhiên được miêu tả ở mỗi bài và nghệ thuật miêu tả của tác giả? Văn bản Sông nước Cà Vượt thác Mau Nét đặc sắc của Cảnh sông nước Cảnh thiên nhiên phong cảnh Cà Mau có vẻ rộng lớn, thơ thiên nhiên đẹp rộng lớn, mộng, hùng vĩ. hùng vĩ, đầy sức sống hoang dã. Nghệ thuật Vừa bao quát, Tả cảnh, tả người miêu tả vừa cụ thể, sinh tự nhiên, sinh động động
13. BÀI TẬP Cho đoạn văn: “Những động tác thả sào, rút sào rập ràng nhanh như cắt. Dượng Hương Thư như một pho tượng đồng đúc, các bắp thịt cuồn cuộn, hai hàm răng cắn chặt, quai hàm bạnh ra, cặp mắt nảy lửa ghì trên ngọn sào giống như một hiệp sĩ của Trường Sơn oai linh hùng vĩ. Dượng Hương Thư đang vượt thác khác hẳn dượng Hương Thư ở nhà, nói năng nhỏ nhẻ, tính nết nhu mì, ai gọi cũng vâng vâng dạ dạ.” (Ngữ văn 6 – tập 2) Câu 1: Đoạn văn trích trong văn bản nào? Tác giả? Phương thức biểu đạt chính? Câu 2: Chỉ ra những hình ảnh so sánh trong đoạn văn trên? Nêu tác dụng của phép so sánh ấy? Câu 3: Qua đoạn văn trên em có cảm nhận sâu sắc gì về hình ảnh người lao động trong xã hội mới? Câu 4: Em học tập được điều gì qua nhân vật dượng Hương Thư trong văn bản Vượt Thác