Bài giảng Ngữ văn 6 - Tiết 103: Lượm (Tố Hữu)

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 6 - Tiết 103: Lượm (Tố Hữu)

1. NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG THẦY Cễ VÀ CÁC EM VỀ DỰ GIỜ THĂM LỚP
2. Kiểm tra bài cũ •Em hóy đọc thuộc lũng khổ thơ cuối trong bài thơ “ Đờm nay Bỏc khụng ngủ”–Minh Huệ và cho biết vỡ sao nhà thơ lại viết như vậy? Vỡ:- Tỡnh thương của Bỏc đối với mọi người thật kỡ diệu. - Cỏi tờn Hồ Chớ Minh như một định nghĩa về phẩm chất tốt đẹp của Người. - Sự thường tỡnh nhưng là một sự vĩ đại vụ cựng
3. Tiết 103 Lượm Tố Hữu
4. Tiết 103 LƯỢM Tố Hữu I. ĐỌC - TèM HIỂU CHUNG : 1. Tác giả : Tố Hữu (1920 – 2002) - Tờn khai sinh: Nguyễn Kinh Thành - Quờ: Thừa Thiờn Huế - Là nhà cỏch mạng, nhà thơ lớn của thơ ca hiện đại Việt Nam. Tố Hữu ( 1920 – 2002) 2. Tác phẩm : - Bài thơ sỏng tỏc năm 1949 trong thời kỡ khỏng chiến chống thực dõn Phỏp, - In trong tập thơ Việt Bắc. HèNH ẢNH LƯỢM
5. Tiết 103 LƯỢM Tố Hữu Nhà thơ có lần tâm sự : “Một đồng chí ở Thừa Thiên ra kể cho tôi nghe những tấm gương chiến đấu dũng cảm ở quê nhà và cho tôi biết tin về cháu Lượm. Nó là con một chú em họ của tôi. Nó đi liên lạc cho đơn vị, trong khi đưa thư qua một cánh đồng, cháu bị trúng đạn, hy sinh khi mới 14 tuổi. Tôi viết bài thơ Lượm, thấy như còn đâu đây dáng điệu dễ thương khuôn mặt còn trẻ con nhưng rất cứng cỏi của nó.” Tố Hữu năm 1949 (Tố Hữu. Nhớ lại một thời, NXB Văn học – 2000)
6. Tiết 103 LƯỢM Tố Hữu I. ĐỌC - TèM HIỂU CHUNG : 1. Tác giả : Tố Hữu (1920 – 2002) (1)Ngày Huế đổ mỏu: Ngày Huế bắt đầu cuộc khỏng chiến chống Thực dõn Phỏp quay lại xõm 2. Tác phẩm : sỏng tỏc 1949 lược năm 1949. 3. Tỡm hiểu từ khú (9) Thượng khẩn: Rất gấp
7. Tiết 103 LƯỢM Tố Hữu I. ĐỌC - TèM HIỂU CHUNG : Chỏu đi đường chỏu Bỗng loố chớp đỏ Thụi rồi, Lượm ơi! 1. Tác giả : Tố Hữu (1920 – 2002) Chỳ lờn đường ra éến nay thỏng sỏu Chỳ đồng chớ nhỏ 2. Tác phẩm : sỏng tỏc 1949 Chợt nghe tin nhà Một dũng mỏu tươi! 3. Tỡm hiểu từ khú 4. Thể loại, phương thức biểu đạt , Ra thế Chỏu nằm trờn lỳa bố cục Lượm ơi! Tay nắm chặt bụng Lỳa thơm mựi sữa * Thể loại: Thơ 4 chữ Một hụm nào đú Hồn bay giữa đồng * PTBĐ: Tự sự + Miờu tả + Biểu cảm Như bao hụm nào Chỳ đồng chớ nhỏ * Bố cục: Ba phần Ca-lụ (5)đội lệch, Bỏ thư vào bao Lượm ơi, cũn khụng? Ngày Huế đổ mỏu(1) Mồm huýt sỏo vang Chỳ Hà Nội về Như con chim chớch Vụt qua mặt trận Chỳ bộ loắt choắt Tỡnh cờ chỳ, chỏu Nhảy trờn đường vàng éạn bay vốo vốo Cỏi xắc xinh xinh Gặp nhau Hàng Bố(2) Thư đề "Thượng khẩnằ(9) - "Chỏu đi liờn lạc(6) Sợ chi hiểm nghốo? Cỏi chõn thoăn thoắt Chỳ bộ loắt choắt(3) Vui lắm chỳ à Cỏi đầu nghờnh nghờnh Cỏi xắc (4)xinh xinh Ở đồn Mang Cỏ(7) éường quờ vắng vẻ Cỏi chõn thoăn thoắt Thớch hơn ở nhà! Lỳa trổ đũng đũng(10) Ca-lụ đội lệch Cỏi đầu nghờnh nghờnh Ca-lụ chỳ bộ Chỏu cười hớp mớ Nhấp nhụ trờn đồng Mồm huýt sỏo vang Mỏ đỏ bồ quõn Như con chim chớch - "Thụi, chào đồng chớ!" Chỏu đi xa dần Nhảy trờn đường vàng
8. Tiết 103 LƯỢM Tố Hữu I. ĐỌC - TèM HIỂU CHUNG : 1. Tác giả : Tố Hữu (1920 – 2002) 2. Tác phẩm : sỏng tỏc 1949 3. Tỡm hiểu từ khú 4. Thể loại, phương thức biểu đạt , bố cục * Thể loại: Thơ 4 chữ * PTBĐ: Tự sự + Miờu tả + Biểu cảm * Bố cục: HèNH ẢNH LƯỢM P1: Từ đầu Chỏu đi xa dần: Hỡnh ảnh Lượm trong cuộc gặp gỡ tỡnh cờ với nhà thơ. 3 phần P2 : Tiếp theo,,,, hồn bay giữa đồng: Hỡnh ảnh Lượm trong chuyến cụng tỏc cuối cựng. P3 : Cũn lại: Hỡnh ảnh Lượm cũn sống mói
9. Tiết 103 LƯỢM Tố Hữu I. ĐỌC - TèM HIỂU CHUNG : II. ĐỌC - TèM HIỂU NỘI DUNG : 1, Hỡnh ảnh Lượm trong cuộc gặp gỡ tỡnh cờ với nhà thơ: HèNH ẢNH LƯỢM
10. Tiết 103 LƯỢM Tố Hữu I. ĐỌC - TèM HIỂU CHUNG : II. ĐỌC - TèM HIỂU NỘI DUNG : 1, Hỡnh ảnh Lượm trong cuộc gặp gỡ tỡnh cờ với nhà thơ: Trang phục - cái xắc xinh xinh = >Trang phục của - ca lô đội lệch các chiến sĩ vệ quốc Hình dáng - loắt choắt, thoăn thoắt => Nhỏ bé, nhanh - nghênh nghênh nhẹn, tinh nghịch - huýt sáo, Cử chỉ => Hồn nhiên, vui vẻ, - cười híp mí yêu đời Lời nói - Cháu đi liên lạc ;Vui lắm = >Say mê công tác chú à ; Thôi chào đồng chí ! kháng chiến
11. Tiết 103 LƯỢM Tố Hữu I. ĐỌC - TèM HIỂU CHUNG : II. ĐỌC - TèM HIỂU NỘI DUNG : 1, Hỡnh ảnh Lượm trong cuộc gặp gỡ tỡnh cờ với nhà thơ: THẢO LUẬN NHểM Nghệ thuật tiêu biểu tác giả sử dụng trong đoạn thơ trên ? - Từ lỏy gợi hỡnh: Loắt choắt, xinh xinh, thoăn thoắt, nghờnh nghờnh - Nhịp thơ: 2/2 - Phộp điệp: cỏi xắc, cỏi chõn, cỏi đầu - Phộp so sỏnh: hư con chim chớch
12. Tiết 103 LƯỢM Tố Hữu I. ĐỌC - TèM HIỂU CHUNG : II. ĐỌC - TèM HIỂU NỘI DUNG : 1, Hỡnh ảnh Lượm trong cuộc gặp gỡ tỡnh cờ với nhà thơ: THẢO LUẬN NHểM Em hiểu “đường vàng” cú nghĩa là gỡ? A. Con đường cú nắng vàng, cỏt vàng. B. Con đường cú lỳa vàng, rơm vàng. C. Con đường tương lai tươi sỏng. D. Cả 3 đỏp ỏn trờn. → Đỏp ỏn đỳng: D ☺
13. Tiết 103 LƯỢM Tố Hữu I. ĐỌC - TèM HIỂU CHUNG : II. ĐỌC - TèM HIỂU NỘI DUNG : 1, Hỡnh ảnh Lượm trong cuộc gặp gỡ tỡnh cờ với nhà thơ: Trang phục - cái xắc xinh xinh = >Trang phục của - ca lô đội lệch các chiến sĩ vệ quốc Hình dáng - loắt choắt, thoăn thoắt => Nhỏ bé, nhanh - nghênh nghênh nhẹn, tinh nghịch Cử chỉ - huýt sáo, => Hồn nhiên, vui vẻ, - cười híp mí yêu đời Lời nói - Cháu đi liên lạc ;Vui lắm = >Say mê công tác chú à ; Thôi chào đồng chí ! kháng chiến => Đoạn thơ đó miờu tả về hỡnh ảnh chỳ bộ Lượm rất đỏng yờu: Nhỏ nhắn, xinh xắn, hồn nhiờn yờu đời, yờu cỏch mạng, đồng thời thể hiện tỡnh cảm yờu quý sõu sắc của nhà thơ với Lượm.
14. Tiết 103 LƯỢM Tố Hữu I. ĐỌC - TèM HIỂU CHUNG : II. ĐỌC - TèM HIỂU NỘI DUNG : 1, Hỡnh ảnh Lượm trong cuộc gặp gỡ tỡnh cờ với nhà thơ: 2, Hỡnh ảnh Lượm trong chuyến cụng tỏc cuối cựng: Vụt qua mặt trận Động từ mạnh -> hành động nhanh, khẩn trương. Đạn bay vốo vốo TT miêu tả -> gợi tình thế ác Thư đề thượng khẩn liệt của cuộc chiến tranh. Thái độ thách thức, bất Sợ chi hiểm nghốo? chấp nguy hiểm. Lượm hồn nhiờn, hăng hỏi, dũng cảm, khụng chựn bước trước hiểm nguy, quyết tõm hoàn thành nhiệm vụ được giao,
15. Tiết 103 LƯỢM Tố Hữu I. ĐỌC - TèM HIỂU CHUNG : II. ĐỌC - TèM HIỂU NỘI DUNG : 1, Hỡnh ảnh Lượm trong cuộc gặp gỡ tỡnh cờ với nhà thơ: 2, Hỡnh ảnh Lượm trong chuyến cụng tỏc cuối cựng: Cháu nằm trên lúa Tay nắm chặt bông Lúa thơm mùi sữa Bỗng lũe chớp đỏ Thụi rồi, Lượm ơi! Hồnbay giữa đồng Chỳ đồng chớ nhỏ Một dũng mỏu tươi! Cỏi chết nhẹ nhàng thanh thản. Lượm như một thiờn thần nhỏ đang -> Cái chết đến bất ngờ đột ngột yờn nghỉ giữa cỏnh đồng quờ hương, linh hồn của Em đó húa thõn vào thiờn nhiờn, quờ hương đất nước. Sự hi sinh cao cả, đỏng trõn trọng,
16. Tiết 103 LƯỢM Tố Hữu I. ĐỌC - TèM HIỂU CHUNG : II. ĐỌC - TèM HIỂU NỘI DUNG : 1, Hỡnh ảnh Lượm trong cuộc gặp gỡ tỡnh cờ với nhà thơ: 2, Hỡnh ảnh Lượm trong chuyến cụng tỏc cuối cựng: Ra thế Lươm ơi! Em cú nhận xột gỡ về cấu tạo và => Câu thơ bị ngắt đôi làm hai dòng, như bị góy đụi tỏc dụng của thể hiện sự hẫng hụt, đau đớn xút xa bàng hoàng của những dũng thơ tác giả khi nghe tin Lượm hi sinh. sau? Thụi rồi, Lượm ơi! =>Thể hiện sự đau đớn trước sự ra đi của Lượm Lượm ơi, cũn khụng? => Dũng thơ được tỏch thành nột khổ với cõu hỏi tu từ xoỏy vào lũng người nỗi buồn đau, khụng muốn tin vào sự thật nghiệt ngó.
17. Tiết 103 LƯỢM Tố Hữu I. ĐỌC - TèM HIỂU CHUNG : II. ĐỌC - TèM HIỂU NỘI DUNG : 1, Hỡnh ảnh Lượm trong cuộc gặp gỡ tỡnh cờ với nhà thơ: 2, Hỡnh ảnh Lượm trong chuyến cụng tỏc cuối cựng: Lượm hồn nhiờn, hăng hỏi, dũng cảm, khụng chựn bước trước hiểm nguy, quyết tõm hoàn thành nhiệm vụ được giao, Cỏi chết nhẹ nhàng thanh thản. Lượm như một thiờn thần nhỏ đang yờn nghỉ giữa cỏnh đồng quờ hương, linh hồn của Em đó húa thõn vào thiờn nhiờn, quờ hương đất nước. Sự hi sinh cao cả, đỏng trõn trọng, =>Đoạn thơ thể hiện sự đau đớn, ngỡ ngàng, xút xa trước sự hi sinh của Lượm trong lũng tỏc giả.
18. Tiết 103 LƯỢM Tố Hữu I. ĐỌC - TèM HIỂU CHUNG : II. ĐỌC - TèM HIỂU NỘI DUNG : 1, Hỡnh ảnh Lượm trong cuộc gặp gỡ tỡnh cờ với nhà thơ: Vỡ sao ở phần 2, Hỡnh ảnh Lượm trong chuyến cụng tỏc cuối cựng: cuối tỏc giả lại lặp lại hai khổ 3, Hỡnh ảnh Lượm vẫn cũn sống mói: thơ ở phần đầu Chỳ bộ loắt choắt với hỡnh ảnh Lượm hồn nhiờn Cỏi xắc xinh xinh vui tươi? Cỏi chõn thoăn thoắt - Sử dụng kết cấu đầu Cỏi đầu nghờnh nghờnh cuối tương ứng. - Khẳng định sự sống Ca lụ đội lệch mói của Lượm đối với Mồm huýt sỏo vang quờ hương đất nước. Như con chim chớch - Khắc ghi mói hỡnh ảnh Nhảy trờn đường vàng một chỳ bộ hồn nhiờn, vui tươi nhớ nhảnh trong lũng tỏc giả và độc giả.
19. Tiết 103 LƯỢM Tố Hữu I. ĐỌC - TèM HIỂU CHUNG : II. ĐỌC - TèM HIỂU NỘI DUNG : 1, Hỡnh ảnh Lượm trong cuộc gặp gỡ tỡnh cờ với nhà thơ: 2, Hỡnh ảnh Lượm trong chuyến cụng tỏc cuối cựng: 3, Hỡnh ảnh Lượm vẫn cũn sống mói: III . TỔNG KẾT : (Ghi nhớ SGK Trang 76) IV . LUYỆN TẬP : Đọc diễn cảm bài thơ
20. Tiết 103 LƯỢM Tố Hữu I. ĐỌC - TèM HIỂU CHUNG : 1. Tác giả : Tố Hữu (1920 – 2002) 2. Tác phẩm : sỏng tỏc 1949 3. Tỡm hiểu từ khú 4. Thể loại, phương thức biểu đạt , bố cục * Thể loại: Thơ 4 chữ * PTBĐ: Tự sự + Miờu tả + Biểu cảm * Bố cục: (ba phần) II. ĐỌC - TèM HIỂU NỘI DUNG : HèNH ẢNH LƯỢM 1, Hỡnh ảnh Lượm trong cuộc gặp gỡ tỡnh cờ với nhà thơ: 2, Hỡnh ảnh Lượm trong chuyến cụng tỏc cuối cựng: 3, Hỡnh ảnh Lượm vẫn cũn sống mói: III . TỔNG KẾT : (Ghi nhớ SGK Trang 76)
21. hớng dẫn học sinh học bài - Học thuộc lòng bài thơ Lượm – Tố Hữu - Viết đoạn văn nêu cảm nghĩ của em sau khi học bài thơ Lượm.