Bài giảng Ngữ văn 6 - Bài 21 Tiết 85: Văn bản: Vượt thác - Võ Quảng

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 6 - Bài 21 Tiết 85: Văn bản: Vượt thác - Võ Quảng

1. Bài 21 – Tiết 85: Văn bản: VƯỢT THÁC Võ Quảng
2. Bài 21 Tiết 85 Văn bản: VƯỢT THÁC Võ Quảng
3. Giới thiệu bài
4. I. Đọc – Tìm hiểu chung 1. Tác giả: -Võ Quảng: (1920-2007) - Quê: Quảng Nam - Là nhà văn chuyên viết cho thiếu nhi .
5. Lời tâm sự của tác giả “ Tôi thường chọn viết cho các em những gì tôi yêu thương, quen biết. Tôi hay viết về sự việc ở chốn quê, nơi tôi từng yêu thương từ nhỏ cho đến khi khôn lớn Mong sao cho những chữ tôi viết không chỉ là những con chữ mà là rung động tâm hồn tôi. Viết cho thiếu nhi là niềm vui và lẽ sống của đời tôi.”
6. 2. Tác phẩm Trích từ chương XI của truyện “ Quê nội” (1974) . Quª néi lµ t¸c phÈm thµnh c«ng nhÊt viÕt vÒ cuéc sèng ë mét lµng quª ven s«ng Thu Bån vµo nh÷ng ngµy sau c¸ch m¹ng th¸ng 8 – 1945 và những năm đầu cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp.
7. Hướng dẫn đọc Chú ý thay đổi nhịp điệu đọc phù hợp nội dung từng đoạn. - Đoạn đầu miêu tả cảnh dòng sông ở đồng bằng thì nhịp điệu nhẹ nhàng. - Đoạn tả cảnh vượt thác thì sôi nổi mạnh mẽ, nhấn mạnh các động từ, tình từ miêu tả hoạt động. - Đoạn cuối trở lại êm ả, thoải mái
8. Đọc mẫu Đến Phường Rạch, Dượng Hương sai nấu cơm ăn để được chắc bụng. Mùa nước còn to, có khi suốt cả buổi phải chống liền tay không phút hở. Ba chiếc sào bằng tre đầu bịp sắt đã sẵn sàng. Nước từ trên cao phóng xuống giữa hai vách đá dựng đứng chảy đứt đuôi rắn. Dượng Hương Thư đánh trần đứng sau lái co người phóng chiếc sào xuống lòng sông nghe một tiếng “soạc”! Thép đã cắm vào sỏi! Dượng Hương Thư ghì chặt trên đầu sào, lấy thế trụ lại, giúp chú Hai và thằng Cù Lao phóng sào xuống nước. Chiếc sào của Dượng Hương Thư dưới sức chống bị cong lại. Nước bị văng bọt tứ tung, thuyền vùng vằng cứ chực trụt xuống, quay đầu chạy về lại Hòa Phước. Những động tác thả sào, rút sào rập ràng nhanh như cắt. Thuyền cố lấn lên. Dượng Hương Thư như một pho tượng đồng đúc, các bắp thịt cuồn cuộn, hai hàm răng cắn chặt, quai hàm bạnh ra, cặp mắt nảy lửa ghì trên ngọn sào giống như một hiệp sĩ của Trường Sơn oai linh hùng vĩ. Dượng Hương Thư đang vượt thác khác hẳn Dượng Hương Thư ở nhà, nói năng nhỏ nhẻ, tính nết nhu mì, ai gọi cũng vâng vâng dạ dạ.
9. Sông Thu Bồn
10. Chú thích Sông Thu Bồn bắt nguồn từ vô số những con suối nhỏ róc rách chảy xuống từ ngọn núi Ngọc Linh ở chỗ giáp giới hai tỉnh Quảng Nam – Kon Tum (thuộc huyện Duy Xuyên). Sông Thu Bồn như một dòng mạch tràn đầy sinh lực của mảnh đất Quảng Nam - Đà Nẵng, len lỏi qua những vùng núi non hiểm trở mạn tây Quảng Nam rồi đổ xuống các cánh đồng phì nhiêu.
11. - Thể loại:Truyện ngắn - Phương thức biểu đạt: Miêu tả
12. Bố cục Từ đầu “vượt nhiều thác nước” ( Thuyền qua đoạn sông trước khi đến thác ) Ba Tiếp theo “qua khỏi thác Cổ Cò” đoạn (Thuyền qua đoạn sông có thác dữ ) Đoạn còn lại (Thuyền đã qua khỏi thác dữ )
13. II - Đọc- Tìm hiểu chi tiết 1. Sự thay đổi cảnh sắc đôi bờ và dòng sông
14. Những bãi dâu trải ra bạt ngàn đến tận những làng xa tít . Đẹp êm đềm, hiền hòa, thơ mộng -Vườn tược um tùm . -Những chòm cổ thụ dáng mãnh liệt đứng trầm ngâm lặng nhìn xuống nước. -Núi cao như đột ngột chắn ngang trước mặt. -Nước từ trên cao phóng giữa hai vách đá dựng đứng chảy đứt đuôi rắn . - Núi sông hiểm trở, dữ dội và hùng vĩ
15. Đoạn sông phẳng lặng: Cảnh hai bên bờ: - Bãi dâu trải bạt ngàn. - Vườn tược um tùm. + vườn tược um tùm - Dọc sông, những chòm cổ thụ dáng mãnh liệt đứng trầmtrầm ngâmngâm lặng+ dòng nhìn sông xuống chảy quanh nước. co - +Núi núi caocao sừng sừng sững sững.sững + Cây to như những cụ già vung tay
16. Cảnh dòng sông: - Cánh buồm căng phồng. - Thuyền rẽ sóng lướt bon bon nhưnhư đang nhớnhớ núi rừng phải lướt cho nhanh để về cho kịp. - Chở đầy sản vật.
17. Đoạn sông có nhiều thác dữ - Dòng sông như dựng đứng. - Nước từ trên cao phóng xuống chảy như đứt đuôi rắn. - Nước bị cản văng bọt tứ tung.
18. Đoạn sông đã qua thác dữ - Dòng sông: Chảy quanh co quanh núi cao sừng sững - Dọc sườn núi, những cây to mọc giữa những bụi lúp xúp nom xa như những cụ già vung tay hô đám con cháu tiến về phía trước.
19. Em có nhận xét gì về bức tranh thiên nhiên được miêu tả trong văn bản?
20. Thảo luận nhóm: 5 phút Tìm - Trình tự miêu tả cảnh vật? - Vị trí quan sát của người miêu tả? - Hai hình ảnh miêu tả cây cổ thụ ở đoạn đầu và đoạn cuối văn bản rồi hoàn thành sơ đồ sau: (SGK/44) Hình Nghệ thuật Ý nghĩa ảnh 1 . Hình Nghệ thuật Ý nghĩa ảnh 2 .
21. Nghệ Hình ảnh 1 Ý nghĩa: thuật: Chòm cổ Thiên nhiên thụ cảnh báo con Nhân hóa Đứng trầm người phía trước ngâm lặng có hiểm nguy, có nhìn xuống cùng tâm trạng nước lo lắng. Hình ảnh 2 Ý nghĩa Nghệ Chòm cổ Thiên nhiên cũng thuật: thụ phấn khích trước So sánh Như cụ già niềm vui chinh phục và chiến thắng vung tay những thử thách hô đám gay go để tiến về con cháu. phía trước.
22. 2. Hình ảnh Dượng Hương Thư vượt thác Dượng Hương Thư đánh trần đứng sau lái co người phóng chiếc sào xuống lòng sông nghe tiếng “soạc”! Thép đã cắm vào sỏi! Dượng Hương Thư ghì chặt trên đầu sào, lấy thế trụ lại, giúp chú Hai và tháng Cù Lao phóng sào xuống nước. Chiếc sào của Dượng Hương Thư dưới sức chống bị cong lại. Nước bị văng bọt tứ tung, thuyền vùng vằng cứ chực trụt xuống, quay đầu chạy về lại Hòa Phước. Những động tác thả sào, rút sào rập ràng nhanh như cắt. Thuyền cố lấn lên. Dượng Hương Thư như một pho tượng đồng đúc, các bắp thịt cuồn cuộn, hai hàm răng cắn chặt, quai hàm bạnh ra, cặp mắt nảy lửa ghì trên ngọn sào giống như một hiệp sĩ của Trường Sơn oai linh hùng vĩ. Dượng Hương đang vượt thác khác hẳn Dượng Hương Thư ở nhà, nói năng nhỏ nhẻ, tính nết nhu mì, ai gọi cũng vâng vâng dạ dạ. Tìm những chi tiết miêu tả ngoại hình dượng Hương Thư khi vượt thác. Tìm những chi tiết miêu tả các động tác dượng Hương Thư khi vượt thác
23. - Ngoại hình : + Đánh trần + Như pho tượng đồng đúc Vạm vỡ, rắn chắc , khỏe mạnh . + Caùc baép thòt cuoàn cuoän + Hai haøm raêng caén chaët + Quai haøm baïnh ra + Caëp maét naûy löûa + Nhö moät hieäp só huøng vó Dũng mãnh,
24. * Động tác + co người phóng sào + ghì chặt đầu sào + thả sào, rút sào rập ràng nhanh như cắt + ghì trên ngọn sào giống như một hiệp sĩ của Trường Sơn oai linh hùng vĩ So sánh độc đáo, động từ chỉ hoạt động. Con người vượt thác: bình tĩnh, mạnh mẽ, nhanh nhẹn, dứt khoát, dũng mãnh, dày dạn kinh nghiệm, hào hứng trước thiên nhiên.
25. Bình văn
26. III.Tổng kết Viết cho thiếu nhi Vẻ đẹp con người lao động trên nền cảnh Võ Quảng ( 1920-2007) thiên nhiên rộng lớn, hùng vĩ. Nội Vượt Thể loại:Truyện ngắn dung Tác Miêu tả theo hành thác phẩm Trích chương 11 trình con thuyền Nghệ truyện Quê nội(1974) thuật Đọc- hiểu văn bản Vận dụng phép tu từ Cảnh dòng sông và đôi bờ Cảnh vượt thác
27. IV. Luyện tập: Hai bài Sông nước Cà Mau và Vượt thác đều miêu tả cảnh sông nước.Hãy nêu những nét đặc sắc của phong cảnh thiên nhiên được miêu tả ở mỗi bài và nghệ thuật miêu tả của mỗi tác giả. Sông nước Cà Mau Vượt thác
28. Sông nước Cà Mau Vượt thác Văn bản Cảnh sông nước Cà Mau Cảnh thiên nhiên rộng có vẻ đẹp rộng lớn nhiều lớn thơ mộng, dòng kênh rạch chằng chịt, các sông do địa hình tạo ra Nét đặc sắc của tầng rừng đước, thành các dòng thác hiểm trở phong cảnh thiên phố, chợ trên sông. hùng vĩ. nhiên Vừa bao quát vừa cụ thể Tả cảnh thiên nhiên, tả sinh động người lao động, tự Nghệ thuật miêu nhiên, sinh động tả
29. Một số hình ảnh về Quảng Nam ThánhLễ địa hội Mĩ Bà Sơn Thu Bồn ChùaNghệ Cầu thuật (Phố diễn cổ Hội xướng An) bài chòi SôngHồ ThuGiáng Bồn Thơm Diễ n xư ớn g Bài chò i
30. Một số ý kiến bình luận “ Tác giả Quê nội đã tạo ra một hơi thở và một màu sắc riêng không giống bất kì một người nào khác. Đó là lỗi diễn tả giản dị và hồn nhiên, loáng thoáng nụ cười kín đáo và tế nhị. Đọc Quê nội người ta tưởng nghe được tiếng rì rào của ngọn gió nồm trên ngàn dâu xanh, nghe được tiếng sột soạt của sào tre chạm với đá chống thuyền vượt thác, ngửi thấy mùi mía đường à mùi tơ nhộng, thấy được cái sắc màu âm thanh của cái chợ miền Trung, nghe được tiếng mưa rơi trên đò trở khách”. ( Vân Thanh) Nhà văn Đoàn Giỏi (tác giả Đất rừng phương Nam): Đọc truyện Võ Quảng, tôi có cảm giác như mình trẻ lại, lùi về những ngày thơ ấu, với tất cả những rung động, bồn chồn ở mọi niềm vui, nỗi buồn của số phận từng nhân vật, từ người lớn cho đến trẻ thơ.
31. /Dặn dò: -Hoàn thành phần luyện tập . -Chuẩn bị bài: So sánh (tiếp theo).