Sáng kiến kinh nghiệm Những định hướng để hình thành nề nếp học tập cho học sinh lớp 1

Nội dung text: Sáng kiến kinh nghiệm Những định hướng để hình thành nề nếp học tập cho học sinh lớp 1

1. Những định hướng hình thành nề nếp học tập PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO QUẬN ĐỐNG ĐA TRƯỜNG TIỂU HỌC LÝ THƯỜNG KIỆT. SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM. ĐỀ TÀI: NHỮNG ĐỊNH HƯỚNG ĐỂ HÌNH THÀNH NỀ NẾP HỌC TẬP CHO HỌC SINH LỚP 1. IN TỪ TRANG 2 Người viết: Đinh Thị Thanh Loan . Giáo viên: Lớp 1B. Năm học : 2007 – 2008. PHẦN I LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI Năm học 2007 - 2008, tôi được nhà trường phân công dạy lớp 1. Xuất phát từ đặc điểm tình hình lớp nói riêng: lớp học đa số học sinh không qua mẫu giáo, nề nếp cần phải uốn nắn nhiều, ý thức tự giác chưa cao, nhiều gia đình hoàn cảnh éo le dẫn đến các em chưa xây dựng - chưa xác định 1 Đinh Thị Thanh Loan
2. Những định hướng hình thành nề nếp học tập được cho mình một hướng đi đúng trong học tập và kỉ luật, còn rất tự do đồng thời kết hợp với đặc điểm tâm sinh lí lứa tuổi lớp 1 lần đầu tiên cắp sách tới trường, rất ngây thơ lại lạ trường lạ lớp, bạn bè chưa quen Lần đầu tiên cắp sách đến trường với bao bỡ ngỡ, chắc chắn rằng cả cha mẹ, thầy cô cũng như chính bản thân mình, các em đều rất mong mình học được nhiều, biết được nhiều, bởi vì: “Cái tháp cao nào cũng xây từ mặt đất”. Dù người lớn chúng ta mong mỏi ở trẻ những điều hết sức sơ đẳng: “Trẻ em như búp trên cành Biết ăn, ngủ, biết học hành là ngoan” Nhưng những cái “biết” ấy luôn phải nằm trong khuôn khổ được xã hội cho phép. Tất cả chúng ta không ai có thể tự ý đi ra ngoài những nguyên tắc cơ bản của cuộc sống. Trẻ em lại càng không thể. Tương lai, sự trường tồn và phát triển của mỗi đất nước, mỗi dân tộc luôn phụ thuộc vào thế hệ trẻ: “Con trẻ là cái mầm, cái búp của cả dân tộc. Con trẻ có được nuôi dưỡng, giáo dục hẳn hoi thì dân tộc mới có thể tự cường tự lập.” (Trích “Trẻ em Việt Nam”- Hồ Chí Minh 1942 ). Chính vì lý do đó, ở bất kỳ giai đoạn cách mạng nào, Đảng và Nhà nước ta đều giành sự quan tâm đặc biệt chu đáo cho trẻ thơ. Với truyền thống tốt đẹp của dân tộc, thấm nhuần lời dạy của chủ tịch Hồ Chí Minh: “Vì lợi ích mười năm trồng cây Vì lợi ích trăm năm trồng người” Nhà nước và nhân dân ta luôn quan tâm việc bảo vệ và chăm sóc trẻ em, coi đây là sự nghiệp cao quý, là trách nhiệm to lớn đối với thế hệ tương lai, đối với tiền đề của dân tộc và của đất nước. 2 Đinh Thị Thanh Loan
3. Những định hướng hình thành nề nếp học tập Là người giáo viên dưới mái trường xã hội chủ nghĩa, hơn ai hết chúng ta phải thấy được trọng trách của mình trong sự nghiệp trồng người. Làm sao cho học sinh yêu thích học tập cũng như hăng hái tham gia các hoạt động tập thể, sao cho các em cảm thấy trường học là ngôi nhà thứ hai của mình và mỗi ngày đến trường của các em thực sự là một ngày vui Muốn vậy các em cần được hình thành từng bước trong mọi hoạt động ở lớp, từ nề nếp học tập, ý thức kỷ luật, thái độ giao tiếp với thầy cô, bạn bè, trong gia đình và ngoài xã hội rất nhiều điều cần quan tâm mà mảng học tập là một mảng lớn trong giai đoạn các em đang ngồi trên ghế nhà trường. Vì chưa có định hướng cụ thể nên các em còn rất nhiều sai sót. Chính vì vậy, muốn cho các em có nề nếp trong học tập cũng như trong sinh hoạt, biết ngăn nắp, gọn gàng, khoa học trong từng hoạt động, người giáo viên phải uốn nắn, rèn giũa cho các em ngay từ khi bước chân vào ngưỡng cửa nhà trường. Nếu ngay từ lớp một được rèn nề nếp trong học tập một cách nghiêm túc và có hiệu quả thì ở các lớp sau các em cũng sẽ là những học sinh có nề nếp học tập tốt, tạo bước đi vững chắc cho các em trong việc học tập ở các lớp trên và tạo tiền đề cho việc rèn luyện, phấn đấu thành người công dân có ích cho đất nước sau này – những con người có trình độ văn hóa, khoa học, nhanh nhẹn, nhạy bén đáp ứng với sự phát triển của xã hội, của khoa học tiên tiến trong thế kỷ 21. Xuất phát từ những lý do trên, tôi đã chọn đề tài: “Những định hướng để hình thành nề nếp học tập cho học sinh lớp 1”. 3 Đinh Thị Thanh Loan
4. Những định hướng hình thành nề nếp học tập PHẦN II NỘI DUNG ĐỀ TÀI A – NHỮNG VẤN ĐỀ CẦN GIẢI QUYẾT 1. Rèn nề nếp học tập trên lớp: * Khi bắt đầu cắp sách đến trường, hầu hết các em đều chưa có ý thức về nề nếp trong học tập. Mọi môn học đối với các em là hoàn toàn mới mẻ, khác hẳn với ở lớp mẫu giáo, gây nhiều lúng túng cho các em trong mỗi giờ học ví dụ như việc sử dụng đúng sách, vở, đồ dùng học tập cho từng môn học; hay lấy được sách rồi lại loay hoay với việc tìm bài học * Đến lớp học sinh được rèn nhiều kĩ năng như nghe, nói, đọc, viết. Tất cả các kĩ năng đó được rèn luyện thường xuyên trở thành thói quen, thành nề nếp trong học tập. Ví dụ: trong giờ học vần, học sinh khi nào phát âm, đánh vần, khi nào đọc trơn, phân tích tiếng hay luyện nói đều theo hiệu lệnh của giáo viên: - Khi đánh vần, đọc trơn, giáo viên chỉ từng chữ ghi âm hay cả tiếng, từ. - Khi phân tích, giáo viên đặt ngang thước dưới tiếng hay từ cần phân tích. Học sinh thực hành theo dãy, theo nhóm v.v Tất cả những việc ấy đều cần có một nề nếp tốt nếu không sẽ ảnh hưởng tới chất lượng học tập của một giờ học. Trên thực tế khi đi học rất nhiều em còn thiếu sách vở đồ dùng: giờ toán quên vở bài tập; giờ học vần, tập đọc quên sách Tiếng Việt; giờ viết không có bút cá biệt có em không mang cả cặp sách vì sáng ra dậy muộn, gia đình quên nhắc nhở v.v vì vậy, các em không hoạt động học tập cùng các bạn làm ảnh hưởng đến không khí học tập của cả lớp. Do đó, cần hình thành nề nếp học tập, tạo thói quen cho học sinh giờ nào việc nấy là việc làm cần thiết không thể thiếu được. 4 Đinh Thị Thanh Loan
5. Những định hướng hình thành nề nếp học tập * Trong những giờ học tập trên lớp, để đảm bảo không khí “học mà vui, vui mà học”, giáo viên cần hướng cho học sinh có nếp giơ tay phát biểu ý kiến, nếp chăm chú nghe giảng hay ý thức tham gia các trò chơi học tập v.v Việc này cần có định hướng vì tâm lý lứa tuổi còn nhỏ lại chưa bao giờ được uốn nắn trong việc học tập nên khi giáo viên hỏi, các em thường trả lời tự do lúc giáo viên chưa cho phép hoặc có em đã biết giơ tay xin phát biểu, nhưng chưa đúng cách. Chính vì vậy tôi thấy rằng: để dạy một tiết học đủ thời gian 35 phút có chất lượng và đảm bảo được không khí học tập của lớp thì phải đưa các em vào nề nếp học tập ngay từ đầu năm học. 2. Rèn nếp học tập ở nhà: Rèn nếp học tập ở nhà là một phần rất quan trọng trong vấn đề hình thành nề nếp học tập cho học sinh lớp một. Hiện nay, tuy học sinh lớp một đã được học 2 buổi/ ngày, toàn bộ phần bài làm, bài học được giáo viên hướng dẫn và hoàn thành ngay trên lớp nhưng vẫn cần rèn cho các em có nề nếp buổi tối về nhà biết ngồi vào góc học tập của mình, để đọc lại phần bài vừa học trong ngày và cùng với sự hướng dẫn của bố mẹ, tự soạn sách vở và đồ dùng học tập cho ngày hôm sau. Hàng ngày thực hiện đều đặn như vậy đồng thời với việc sáng sáng trong giờ truy bài các cán bộ lớp sẽ kiểm tra sự chuẩn bị sách vở, đồ dùng học tập của từng bạn để báo cáo cô giáo kịp thời nhắc nhở những bạn còn vi phạm, sai, thiếu đồ dùng học tập hay chưa chuẩn bị tốt bài. Lâu dần các em sẽ có thói quen về nề nếp học tập ở nhà và sang học kỳ 2 các em có thể tự giác ngồi vào bàn học không cần sự nhắc nhở của bố mẹ cũng như tự soạn lấy sách vở và đồ dùng học tập cho mình. 5 Đinh Thị Thanh Loan
6. Những định hướng hình thành nề nếp học tập Như vậy nề nếp học ở nhà rất cần thiết và có lợi cho các em khi học ở các lớp sau. (Tất cả những điều này tôi đã thống nhất với cha mẹ học sinh qua buổi họp phụ huynh đầu năm). 3. Rèn nếp giữ gìn sách vở đồ dùng học tập: “Nét chữ nết người” hay: “Chữ đẹp là tính nết Của những người trò ngoan” Chúng ta đều biết điều đó và thường một người học sinh giỏi , ngoan bao giờ sách vở đồ dùng học tập cũng đầy đủ, ngăn nắp, sách vở được giữ gìn cẩn thận, không quăn mép, quyển vở ngay ngắn, sạch đẹp Rèn nếp giữ gìn sách vở và đồ dùng học tập cũng là một trong những việc quan trọng trong việc dạy dỗ các em. Các em chưa thực sự có ý thức trong việc giữ gìn sách vở đồ dùng học tập. Nhiều em quyển sách còn chưa được bọc cẩn thận dẫn đến rách bìa, bong trang, quyển vở quăn mép Đồ dùng học tập tuy có nhưng vì chưa cẩn thận nên hay hỏng hoặc mất Như vậy việc giữ gìn sách vở đồ dùng học tập cũng ảnh hưởng tới chất lượng học và nề nếp học tập. Ngay trong từng tiết học, nề nếp học tập cũng ảnh hưởng tới việc giữ gìn sách vở đồ dùng học tập, cụ thể là học sinh cần có đầy đủ sách vở đồ dùng học tập của từng môn, thực hiện giờ nào việc nấy theo hướng dẫn của giáo viên, có nếp khi sử dụng sách vở, cách giơ tay phát biểu, cách đặt tay khi viết để sách vở không bị quăn mép Như vậy, học sinh có giữ gìn sách vở và đồ dùng học tập tốt thì mới luôn có đầy đủ sách vở và đồ dùng học tập phục vụ cho tiết học. Ngược lại nề nếp 6 Đinh Thị Thanh Loan
7. Những định hướng hình thành nề nếp học tập học tập trong mỗi tiết học cũng giúp học sinh có ý thức và thói quen trong việc giữ gìn sách vở và đồ dùng học tập. Thực tế là học sinh lớp một ở độ tuổi 6 tuổi, các em còn non nớt, lần đầu tiên cắp sách tới trường còn nhiều bỡ ngỡ. Hơn nữa đa số các em được bố mẹ chiều chuộng, ví dụ: còn bế đi học, dỗ dành con vào lớp Các em chưa có tính tự lập trong học tập. Việc đi học và học tập cơ bản phụ thuộc vào bố mẹ, ví dụ : Bố mẹ soạn đồ dùng sách vở, thậm chí bài về nhà cũng làm hộ cho con. Còn những gia đình không quan tâm thì: sách vở và đồ dùng học tập của các em luôn thiếu. Như vậy vậy sẽ ảnh hưởng tới chất lượng học tập trên lớp, kết quả kém, đồng thời làm nề nếp không khí học tập của lớp cũng lộn xộn Từ cơ sở thực tế và những vấn đề cần thiết đã nêu để xây dựng cho học sinh lớp một có được nề nếp học tập tốt, tôi nhận thấy rằng giáo viên phải kết hợp với cha mẹ học sinh kiên trì và thường xuyên uốn nắn, nghiêm túc và thực hiện tốt yêu cầu do giáo viên hay cha mẹ đưa ra khi hướng dẫn các em học tập và tôi đã đề ra phương hướng giải quyết như sau: B – PHƯƠNG HƯỚNG GIẢI QUYẾT: Để các em có sự chuyển biến nếp học tập tốt hơn lên trong từng tuần, từng tháng và hết học kỳ 1 các em phải có nếp học tốt, nếp học đó phải trở thành kỹ năng của các em, ở lớp cô không phải nhắc mà các em vẫn thực hiện tốt, ở nhà tự giác ngồi học. Cuối năm vẫn duy trì được nếp đó và tiếp các năm sau các em vẫn thực hiện tốt. Giáo viên cần chú ý xác định rõ học lực và hoàn cảnh từng em, đề ra yêu cầu cụ thể, có hướng giúp đỡ học sinh cá biệt. Rèn nếp trong từng môn, từng ngày, từng tuần, hàng tháng (nếu các em chưa thực sự có ý thức - phải sửa nắn kịp thời). Tuy nhiên, trong từng tiết học mục đích của giáo viên là đảm bảo chất lượng dạy và học - học sinh thực sự học 7 Đinh Thị Thanh Loan
8. Những định hướng hình thành nề nếp học tập mà vui, vui mà học, không khí học tập không căng thẳng mà sôi nổi, vui trong sự hướng dẫn của giáo viên, học sinh phải có nề nếp trong học tập của từng môn. Do vậy người giáo viên phải thực hiện đổi mới phương pháp giảng dạy, gây hứng thú học tập cho học sinh để việc học tập trở thành niềm vui tạo không khí học tập phấn khởi hăng say cho học sinh. Có như vậy các em mới có hứng thú trong học tập, đồng thời giáo viên vẫn đảm bảo việc duy trì nề nếp cho học sinh trong học tập. Từ các phương hướng và mục đích trên tôi tiến hành bằng các biện pháp cụ thể như sau: C – BIỆN PHÁP THỰC HIỆN: 1. Đối với giáo viên chủ nhiệm: Giáo viên cần hướng dẫn học sinh kỹ càng tỉ mỉ ngay từ đầu. - Bước vào học lớp một, các em chưa viết được nên đầu năm học tôi phát cho các em một thời khoá biểu, hướng dẫn các em mang về dán ở góc học tập. Tại lớp trong từng môn học tôi hướng dẫn kỹ càng về sách vở, đồ dùng học tập cho từng môn.Các em có thể nhận biết các loại sách vở qua bìa của sách và nội dung bài học của từng ngày. Đồ dùng học tập của các em tôi yêu cầu (trong học kỳ1) mỗi em có hai bút chì đã gọt đầu, tẩy, thước, bộ đồ dùng học toán và Tiếng Việt, đến giữa học kỳ 1 có thêm 2 bút mực, khăn lau bút. Đồng thời qua buổi họp phụ huynh đầu năm tôi nêu yêu cầu kết hợp giữa giáo viên ở lớp và phụ huynh ở nhà trong việc hướng dẫn các em chuẩn bị sách vở, dụng cụ học tập cho buổi học hôm sau. Ví dụ: Thứ hai có: Học vần; Đạo đức; Hướng dẫn tự học thì học sinh phải mang đủ: + Sách Tiếng Việt + Vở bài tập Tiếng Việt in + Bộ thực hành Tiếng Việt. + Hộp bút. 8 Đinh Thị Thanh Loan
9. Những định hướng hình thành nề nếp học tập + Vở luyện viết. + Vở thực hành Đạo đức. + Bảng con + phấn. 9 Đinh Thị Thanh Loan
10. Những định hướng hình thành nề nếp học tập Những công việc này học sinh cần thực hiện một cách cụ thể và đều đặn. Để học sinh không quên việc chuẩn bị sách vở cho ngày hôm sau, bao giờ tôi cũng giao việc về nhà: đọc lại phần bài vừa học, sau đó các em sẽ phải chuẩn bị sách vở (cùng với sự giúp đỡ của cha mẹ học sinh). Hàng ngày các em đều qua sự kiểm tra của cán bộ lớp trong giờ truy bài về việc chuẩn bị sách vở đồ dùng học tập, do đó giáo viên chủ nhiệm nắm được cụ thể từng ngày thực hiện của các em. Như vậy việc đọc lại bài của các em đã trở thành việc nhắc nhở các em phải chuẩn bị sách vở cho hôm sau mà các em không quên được. - Việc học sinh ôn lại bài học ở nhà và chuẩn bị đầy đủ sách vở, đồ dùng học tập, rất cần thiết cho việc xây dựng nề nếp học tập ở các em. Việc này cần trở thành một thói quen, một phần không thể thiếu của ngày đi học. Có như vậy mới phát huy tác dụng trong việc rèn các em vào nề nếp trong học tập. Việc này giáo viên cũng cần kiểm tra thường xuyên (thông qua cán bộ lớp) để các em ý thức được việc học tập của mình. Đồng thời cô giáo cần luôn rèn luyện tác phong gương mẫu giờ nào việc nấy tạo ấn tượng tốt cho học sinh. Luôn trau dồi kiến thức, xây dựng các giờ học mẫu mực, vui vẻ nhẹ nhàng mà hiệu quả giúp học sinh thêm yêu việc học tập. - Giáo viên cũng cần tổ chức cho các em vui chơi trong quá trình học tập và xây dựng những đôi bạn cùng tiến để các em hăng hái hơn trong các hoạt động ở lớp. 2. Đối với học sinh: Để học sinh có thói quen giờ nào việc nấy thì việc giáo viên thực hiện tốt lần lượt đầy đủ các môn học là cần thiết. Các tiết học không được kéo dài, gây cho sinh mệt và chán nản. Dạy đủ 35 phút một tiết, giữa tiết các em được nghỉ 5 phút. Khi chuyển tiết các em được hát và nghỉ 5 phút để chuẩn bị cho tiết học sau. - Thời gian đầu (một tháng) tôi kiểm tra hàng ngày từng em. Khi đã thành nề nếp rồi tôi giao việc kiểm tra cho cán bộ lớp, cụ thể là các em tổ trưởng, sau báo cáo lại cho giáo viên. Phải có sự kiểm tra thường xuyên tất nhiên phải có em thực hiện tốt, có em 10 Đinh Thị Thanh Loan
11. Những định hướng hình thành nề nếp học tập chưa tốt. Tôi hướng dẫn các em tổ trưởng ghi lại sự kiểm tra của các em vào sổ thi đua của tổ. Cuối tuần tổng kết vào buổi sinh hoạt lớp. Tổ nào, cá nhân nào tốt sẽ được khen, biểu dương có phần thưởng ( khen hoặc thưởng có khi chỉ là một quyển vở, tẩy hoặc mỗi em một nhãn vở). Còn em nào chưa tốt hay quên đồ dùng hoặc sách vở thì sẽ nhắc nhở, rút kinh nghiệm trước lớp, nếu nhiều lần giáo viên sẽ ghi vào sổ liên lạc và kết hợp cùng phụ huynh học sinh để khắc phục. - Việc ngăn nắp trong khi sắp xếp sách vở và đồ dùng học tập cũng là yếu tố quan trọng dẫn đến học tập tốt. Tôi hướng dẫn các em cách lấy sách vở trong cặp nhanh không gây tiếng động, thực hiện được theo các ký hiệu của giáo viên yêu cầu, ví dụ: b: lấy bảng; sTV: sách Tiếng Việt Em nào đã sắp xếp sách vở ở nhà một cách khoa học thì lấy vở nhanh, tôi cho các em thi đua xem em nào, tổ nào làm nhanh (trong thời gian đầu) khi cô nói và viết tên môn học trên bảng thì là lúc các em lấy sách vở của môn đó ra, và khi cô giáo giới thiệu bài học, viết tên bài học trên bảng thì các em phải mở đúng sách vở phần bài học. Giữa giáo viên và học sinh có sự kết hợp nhịp nhàng. Tôi thấy tiết học rất nhẹ nhàng và đảm bảo đủ thời gian cho các hoạt động học tập. - Trong tiết học khi cần phát biểu tôi hướng dẫn học sinh nếp giơ tay phát biểu như: chống khuỷu tay trái xuống bàn, giơ thẳng, bàn tay khép lại. Không nói leo, gây ồn ào trong giờ học. - Trong giờ học vần: Khi gọi các em đọc bài sách giáo khoa tôi luôn uốn nắn cách cầm sách không bị bẻ gáy, không bị quăn mép, hướng dẫn tỉ mỉ cách đứng đọc, cách lấy hơi để các em đọc to và rõ ràng. - Hoặc trong giờ tập viết: Ngoài việc hướng dẫn các em viết đúng, đúng kỹ thuật và đẹp các em còn phải biết sử dụng bút khi viết, không được ấn mạnh quá sẽ gẫy ngòi, hoặc sẽ rách vở, không tỳ tay làm quăn mép vở Việc rèn nếp giữ vở sạch đẹp là vô cùng quan trọng trong nếp học tập của người học sinh. Như vậy việc rèn nếp giữ gìn sách vở ngay trong giờ học – học sinh được hướng dẫn thực tế và uốn nắn kịp thời, lâu dần sẽ hình thành ở các em thói quen tốt. 11 Đinh Thị Thanh Loan
12. Những định hướng hình thành nề nếp học tập 3. Kiểm tra nề nếp học tập của học sinh thông qua đội ngũ cán bộ lớp: Ở bất cứ lớp nào việc xây dựng đội ngũ cán bộ lớp là hết sức quan trọng và cần thiết. Riêng ở lớp một lại càng quan trọng hơn vì nó là nền tảng, là bước đầu cho các năm học phổ thông. Vì vậy, xây dựng một đội ngũ cán bộ lớp tốt là việc rất quan trọng mà người giáo viên phải có kế hoạch thực hiện. Hơn nữa, để đội ngũ cán bộ lớp cùng giáo viên chủ nhiệm đôn đốc, nhắc nhở việc thực hiện nề nếp học tập của các bạn là một công việc cần thiết và có ích. Ở đây tôi chỉ nói đến phạm vi hẹp: đó là trách nhiệm của đội ngũ cán bộ lớp trong việc hình thành, xây dựng nề nếp học tập cho học sinh. - Trước hết, những học sinh được chọn làm cán bộ lớp bao giờ cũng phải gương mẫu trước các bạn về mọi mặt: học tập, kỷ luật, tham gia các hoạt động, đối xử với bạn bè Vấn đề này giáo viên cần theo dõi và uốn nắn học sinh kịp thời cũng như để lựa chọn chính xác. - Sau đó, hàng ngày, hàng tuần, các cán bộ lớp bao gồm bốn tổ phó, bốn tổ trưởng, hai lớp phó, một lớp trưởng sẽ tiến hành công việc của mình. * Đầu giờ (giờ truy bài) : Tổ trưởng và tổ phó kiểm tra việc chuẩn bị bài ở nhà của các bạn: soạn sách vở đầy đủ theo thời khoá biểu, mang đủ đồ dùng học tập, có ý thức xem trước bài mới rồi tổ trưởng chấm điểm vào sổ thi đua tổ. * Các tổ trưởng tập hợp kết quả tổ của mình báo cáo với lớp trưởng hay lớp phó ( nếu lớp trưởng vắng) và đầu mỗi giờ học, lớp trưởng sẽ báo cáo cô giáo chủ nhiệm. Thời gian ổn định tổ chức giáo viên trực tiếp nhắc nhở từng học sinh vi phạm hay khen ngợi nếu lớp đầy đủ Trường hợp vi phạm hai lần trở lên giáo viên sẽ thông báo về cho phụ huynh học sinh biết để kịp thời đôn đốc con em thực hiện tốt nề nếp học tập. Có như thế các em mới nhớ và tạo thói quen có nề nếp tốt trong học tập. 4. Kết hợp với giáo viên bộ môn: 12 Đinh Thị Thanh Loan
13. Những định hướng hình thành nề nếp học tập Ngay từ khi học sinh bước vào lớp một, ngoài cô giáo chủ nhiệm lớp , các em còn được học các thầy, cô giáo bộ môn như: Hát, Mỹ thuật, Thể dục nên việc rèn nếp cho học sinh lớp một là rất cần thiết. Giáo viên chủ nhiệm kết hợp với giáo viên bộ môn chuyên biệt để cùng rèn nếp cho học sinh từ tư thế ngồi, cách cầm bút, cách phát biểu Nếp này phải được rèn thường xuyên trong học sinh để các em tạo thói quen và trở thành điều kiện thuận lợi cho việc học tập ở những lớp trên. Thời gian đầu, giáo viên bộ môn còn rất ngại và sợ mất thời gian, tôi đã phân tích với các đồng chí giáo viên bộ môn và được sự ủng hộ nhiệt tình của các đồng chí cho nên nếp học tập của các em được xuyên suốt và trở thành thói quen hàng ngày. Các đồng chí giáo viên bộ môn cũng rất hài lòng và rất vui khi các em đã thật sự vào nề nếp, giáo viên chỉ việc giảng dạy và không phải quan tâm nhiều đến việc rèn nếp, kiểm tra nề nếp. 5. Kết hợp với phụ huynh học sinh: Buổi họp phụ huynh đầu năm, tôi đã đề ra yêu cầu để phụ huynh cùng rèn nếp cho học sinh. - Hàng ngày. kiểm tra sách vở của con. - Nhắc nhở con học và làm bài tập cô giao - Chuẩn bị sách, vở và đồ dùng học tập cho con theo thời khoá biểu hàng ngày. - Giáo dục con ý thức gọn gàng, ngăn nắp khi học tập, vui chơi. - Sinh hoạt điều độ, đúng thời gian biểu, giờ nào việc nấy, tránh tình trạng vừa học vừa chơi. - Thường xuyên trao đổi cùng giáo viên chủ nhiệm, qua trò chuyện trực tiếp, điện thoại hoặc qua sổ liên lạc để kịp thời nhắc nhở, đôn đốc học sinh nếp học tập ở lớp cũng như ở nhà. 6. Nêu gương, khen thưởng: 13 Đinh Thị Thanh Loan
14. Những định hướng hình thành nề nếp học tập Nắm được tâm lý của học sinh tiểu học rất thích được khen, thích được động viên nên tôi hướng dẫn tổ trưởng lập bảng chấm thi đua theo các mặt sau: Học tập Họ Kỷ Vệ Số TT Chuẩn Tên Đồ dùng Điểm 10 luật sinh bị bài Chấm hàng ngày: Cách chấm : Làm tốt: ghi dấu + ( 10 điểm) Còn khuyết điểm: ghi dấu - ( 0 điểm) Từ đầu năm học, giáo viên kết hợp cùng với hội cha mẹ học sinh của lớp lập bảng thi đua hàng ngày và gắn hoa hàng tuần cho mỗi học sinh về 3 mặt: Học tập, Kỷ luật, Vệ sinh. Nếu học sinh thực hiện tốt mặt nào thì được cắm cờ đỏ mặt đó. Cuối tuần mỗi mặt học sinh được 5 cờ đỏ sẽ được gắn hoa đỏ. Học sinh nào đạt được 3 cờ đỏ thì gắn hoa vàng, còn chỉ đạt 1 cờ đỏ sẽ gắn hoa xanh. Hình thức thi đua đó giúp cho học sinh vui thích, phấn khởi để học tập tốt. Sau bốn tuần thi đua, học sinh đạt cả 3 mặt đều tốt sẽ được nhận quà thưởng của phụ huynh. Cũng chính có hình thức thi đua, các em càng phấn khởi và nỗ lực thi đua học tập tốt, kỷ luật tốt và giữ gìn vệ sinh tốt. Qua các biện pháp đã thực hiện, tôi nhận thấy muốn cho học sinh có nếp học tập tốt phải hướng dẫn học sinh một cách tỉ mỉ, từ việc chuẩn bị sách vở đồ dùng học tập ở 14 Đinh Thị Thanh Loan
15. Những định hướng hình thành nề nếp học tập nhà đến việc lấy vở, cất vở khi chuyển tiết, nếp giơ tay phát biểu, chú ý nghe giảng, giữ gìn sách vở đồ dùng học tập, làm bài, viết bài sao cho theo kịp lớp, đảm bảo thời gian học. Giáo viên là người mẹ thứ hai của các em ở trường, vì vậy trong các giờ học trên lớp, tôi uốn nắn các em từ những động tác ngồi ngay ngắn, không nằm bò ra bàn, vừa ảnh hưởng tới sức khoẻ, vừa gây không khí uể oải trong lớp học. Trong từng tiết học, từng công việc cụ thể các em đều được rèn tính ngăn nắp, tính khoa học, nhanh nhẹn, khẩn trương để các em chủ động trong việc tiếp thu kiến thức mới. Những định hướng này góp phần hình thành cho học sinh lớp một có nề nếp trong học tập giúp các em học tập tốt hơn và từ đó các em cũng có hứng thú say mê trong học tập. 15 Đinh Thị Thanh Loan
16. Những định hướng hình thành nề nếp học tập D - KẾT QUẢ Xuất phát từ thực tiễn của lớp, tôi đã thực hiện các biện pháp trên, qua một thời gian tôi thấy lớp tôi có chuyển biến rõ rệt về nề nếp cũng như chất lượng học tập. Trong giờ học sự kết hợp của cô giáo và học sinh rất nhịp nhàng, các em tiếp thu bài tốt, không khí học tập sôi nổi, thực sự tiết học trở thành “ học mà vui, vui mà học”. Các em rất hứng thú say mê trong học tập. Như vậy rõ ràng việc rèn nếp học tập cho học sinh lớp một không những làm cho các em luôn có thói quen chuẩn bị tốt, đầy đủ đồ dùng học tập, có ý thức nề nếp trong từng môn học mà còn giúp các em chủ động sáng tạo hơn khi học tập. Xếp loại các mặt : Học tập, Kỷ luật, Vệ sinh qua các tháng trong năm học như sau: (Sĩ số lớp: 32 học sinh) Học Tập Kỷ Luật Vệ Sinh Tháng Ghi chú Tốt Chưa tốt Tốt Chưa tốt Tốt Chưa tốt 9+ 10 20 12 23 9 22 10 HS chưa hình thành nếp trong học tập. 11+12 23 9 25 7 24 8 Đã có tiến bộ. 1+ 2 27 5 31 1 30 2 Chuyển biến rõ rệt. 16 Đinh Thị Thanh Loan
17. Những định hướng hình thành nề nếp học tập 3 28 4 32 0 31 1 4 5 Kết quả kiểm tra nề nếp của nhà trường lớp tôi đều đạt loại tốt. 17 Đinh Thị Thanh Loan
18. Những định hướng hình thành nề nếp học tập Kết quả hai mặt đạo đức và trí dục của lớp như sau: (Sĩ số lớp: 32 học sinh) Thời gian Hạnh kiểm Học lực VSCĐ Giỏi: 10 = 31% A: 26 = 81,4% Giữa học Thực hiện đầy đủ: 26 HS = 81,4% Khá: 17 = 53,5% B: 6 = 18,6% kỳ I Chưa đủ : 6 HS = 18,6% TB: 5 = 15,5% Giỏi: 17 = 53,5% A: 28 = 87,6% Cuối học Thực hiện đầy đủ: 31 HS = 96,9% Khá: 12 = 37,2% B: 4 = 12,4% kỳ I Chưa đủ : 1 HS = 3,1% TB: 3 = 9,3% Giỏi: 22 = 69% A: 29= 90,9% Giữa học Thực hiện đầy đủ: 32 HS = 100% Khá: 8 = 24,8% B: 3 = 9,1% kỳ II Chưa đủ : 0 HS = 0 % TB: 2 = 6,2% Giỏi: = % A: = % Cuối học Thực hiện đầy đủ: HS = % Khá: = % B: = % kỳ II Chưa đủ : HS = % TB: = % ` Trong tập thể lớp 1B có một trường hợp đặc biệt là một học sinh khuyết tật tham gia hoà nhập cộng đồng. Đó là em Nguyễn Diệu Ly với khuyết tật về thần kinh, mức độ phát triển trí tuệ chỉ bằng 60-70% trẻ em bình thường cùng lứa tuổi (theo kết quả xét nghiệm của bệnh viện nhi Trung Ương). Ngoài việc lập kế hoạch giáo dục học sinh khuyết tật một cách cụ thể cùng những ý kiến đề xuất với các cấp lãnh đạo (có sự chỉ đạo cụ thể của Ban Giám Hiệu nhà trường, bản kế hoạch được gửi lưu tại Phòng Giáo Dục Đào Tạo Quận Đống Đa), tôi cũng áp dụng các biện pháp giáo dục nề nếp như đối với học sinh bình thường có điều làm mẫu và uốn nắn em Ly kĩ hơn các bạn để em có thể nắm bắt được và làm theo yêu cầu. Kết quả cũng thật đáng mừng là từ chỗ em Ly không biết tự đứng lên chào cô còn phải để các bạn nhắc nhở, trong lớp luôn nghịch ngợm, trêu 18 Đinh Thị Thanh Loan
19. Những định hướng hình thành nề nếp học tập chọc bạn xung quanh hay xé sách vở thì nay em đã biết ngồi trật tự nghe giảng, biết làm theo các quy định trong giờ học, tham gia giờ truy bài, biết lấy đồ dùng theo các bạn, biết đánh vần và viết theo các chữ đã học tuy chưa đúng hết. Các bạn cán bộ lớp cũng luôn chú ý nhắc nhở và giúp đỡ Ly tạo thói quen giúp đỡ nhau học tập và kỷ luật, nâng cao tính cộng đồng trong lớp.Tôi nghĩ đó cũng là một thành công khi áp dụng những định hướng để hình thành nề nếp học tập cho học sinh lớp mình chủ nhiệm. Ngoài ra, lớp tôi còn tham gia rất tốt các hoạt động của nhà trường, hoàn thành vượt mức các hoạt động như: - Ủng hộ đoàn nghệ thuật tình thương về trường biểu diễn: 105 000đ - Nộp hơn 80 Kg giấy vụn. - Mua 264 gói tăm ủng hộ người mù. - Giải tập thể thi vẽ tranh theo chủ đề “ Cô giáo người mẹ hiền” (chào mừng ngày 20/11) - Giải ba môn thi “Chuyền bóng” trong Hội Khoẻ Phù Đổng cấp trường. - Đạt lớp VSCĐ. - Đạt lớp tiên tiến. 19 Đinh Thị Thanh Loan
20. Những định hướng hình thành nề nếp học tập PHẦN III KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ A. Kết luận: Qua một quá trình thực hiện theo những định hướng để hình thành nề nếp học tập cho học sinh và áp dụng các biện pháp nêu trên, tôi thấy học sinh trong lớp có chuyển biến rõ rệt về nề nếp học tập cũng như nếp sinh hoạt tập thể đã trở thành thói quen của mỗi học sinh. Từ đó, chất lượng học tập của học sinh cũng được nâng lên, các em luôn chủ động trong việc học tập. Bản thân giáo viên, chính thói quen về nề nếp học tập của học sinh làm cho cô giáo cảm thấy say sưa, hứng thú trong giảng dạy, chú ý chuẩn bị đồ dùng dạy học kỹ lưỡng và sinh động trong các tiết dạy của cả chín môn học trong chương trình. Học sinh có điều kiện để học tập tốt và thấy được niềm vui khi đến trường học, được bộc lộ những suy nghĩ và việc làm của mình trước cô giáo và các bạn. Tình bạn, tính cộng đồng trong tập thể lớp 1B được xây dựng và củng cố bền vững để các em có điều kiện nuôi dưỡng những ước mơ tốt đẹp về mái trường, về thầy cô và bạn bè. Kỷ niệm thân yêu dưới mái trường tiểu học sẽ còn in đậm trong tâm trí và cũng sẽ đi theo các em trong suốt cả cuộc đời. B. Khuyến nghị: 1/ Trong việc giáo dục nề nếp cho học sinh hiện nay, ngoài việc giáo viên cần làm gương tốt : ‘‘Mỗi thầy cô là một tấm gương sáng về đạo đức cho học sinh noi theo’’ thì việc nêu gương – khen thưởng những học sinh thực hiện tốt nề nếp là rất cần thiết. Vậy tôi thiết nghĩ việc này nên tổ chức thường xuyên trong các giờ chào cờ đầu tuần có sự tham gia của học sinh toàn trường để các em được biết những tấm gương sáng ở ngay gần mình mà học tập, noi theo. Có như vậy hiệu quả giáo dục nề nếp mới tăng cao, học 20 Đinh Thị Thanh Loan
21. Những định hướng hình thành nề nếp học tập sinh chắc chắn sẽ vui vẻ thực hiện, đua nhau thực hiện tốt các quy định mà ban thi đua nhà trường đưa ra. 2/ Trong chương trình sách giáo khoa đạo đức lớp 1 tuy bài học và tranh minh họa rất phù hợp với đối tượng học sinh nhưng tôi cũng mong ban chỉ đạo thay sách giáo khoa có thể bổ sung thêm những câu chuyện đạo đức về những tấm gương sáng trong cuộc sống thường ngày với việc thực hiện các hành vi đạo đức đúng để các em học sinh dễ nắm bắt, học tập và noi theo. Học tập qua những tấm gương, những nhân vật trong các câu chuyện có thật hẳn các em sẽ thấy rất thú vị và gần gũi, từ đó giúp các em định hướng tốt hơn nữa trong việc thực hiện đúng các hành vi đạo đức của mình. 3/ Theo tôi việc để học sinh khuyết tật hòa nhập cộng đồng là rất tốt nhưng chỉ với những trường hợp ở mức độ nhẹ. Còn với những trường hợp nặng, sau một thời gian nhập học khi giáo viên phát hiện ra thì đề nghị nhà trường sẽ có quy định với phụ huynh học sinh để cho em học sinh đó được chuyển đến những trường dành riêng cho các trường hợp đặc biệt này, có như vậy các em mới được giáo dục đúng với mức độ yêu cầu về thể chất cũng như trí tuệ của mình đồng thời còn kiểm soát được mức độ tật tiến triển ra sao để chữa trị. Ở Hà Nội hiện nay đã có những nơi riêng dành cho trẻ em khuyết tật như lớp thiểu năng ở trường chuẩn quốc gia Trung Tự, hay bệnh viện tâm thần tại nhà ở Hoàng Mai.v.v. Vậy kính đề nghị các cấp lãnh đạo xem xét và kết hợp với các lực lượng giáo dục khác ngoài nhà trường để giúp các em học sinh khuyết tật có khả năng hòa nhập cộng đồng tốt hơn và thiết thực hơn. 21 Đinh Thị Thanh Loan
22. Những định hướng hình thành nề nếp học tập Trên đây là những định hướng để hình thành nề nếp học tập cho học sinh lớp một của tôi. Để thực hiện tốt và đạt hiệu quả trong công tác chủ nhiệm lớp và giảng dạy ở lớp một, tôi chân thành mong được Ban Giám Hiệu và các bạn đồng nghiệp nhiệt tình góp ý bổ sung thêm để công tác giảng dạy cũng như chủ nhiệm lớp của tôi ngày một tốt hơn, góp phần vào thành tích chung của nhà trường! Tôi xin chân thành cảm ơn ! Hà nội, ngày 6 tháng 4 năm 2008 Người viết Đinh Thị Thanh Loan 22 Đinh Thị Thanh Loan
23. Những định hướng hình thành nề nếp học tập DANH MỤC CÁC SÁCH THAM KHẢO 1.Trẻ em Việt Nam - HỒ CHÍ MINH - 1942 - NXB Chính trị Quốc gia. 2. Đôi mắt trẻ thơ - L.T.GƠ RI GÔ RIAN - NXB Văn hoá Thông tin Hà Nội - năm 2000. Người dịch: Phạm Đăng Quốc - Lê Khánh Trường. 3. Con sẽ nên người - L.P.Ô.XTÔRÔPXCAIA - NXB Văn Hoá Thông tin Hà Nội - năm 2000. Người dịch: Lê Khánh Trường. 4. Những phương pháp giáo dục hiệu quả trên thế giới - NXB Tư Pháp Hà Nội - năm 2006. * Tập 1+2: Phương pháp giáo dục thiên tài của JAMES SIDER. * Tập 3 : Phương pháp giáo dục đặc thù của MONTESSORI. * Tập 4 : Phương pháp giáo dục thực tiễn của HIRAKO. * Tập 5 : Phương pháp giáo dục gia đình của CHÂU TIẾT HOA và THI TÚ NGHIỆP 5. Những tấm lòng cao cả - EDOMONDO DE AMICIS -NXB Phụ nữ- Hà Nội năm 1998. 23 Đinh Thị Thanh Loan
24. Những định hướng hình thành nề nếp học tập MỤC LỤC TÊN ĐỀ TÀI 1 PHẦN I :LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI 2 PHẦN II : NỘI DUNG ĐỀ TÀI : A - NHỮNG VẤN ĐỀ CẦN GIẢI QUYẾT 4 1/ Rèn nề nếp học tập trên lớp 4 2/ Rèn nếp học tập ở nhà 5 3/Rèn nếp giữ gìn sách vở đồ dùng học tập 6 B - PHƯƠNG HƯỚNG GIẢI QUYẾT . 7 C - BIỆN PHÁP THỰC HIỆN 1/ Đối với giáo viên chủ nhiệm . 8 2/ Đối với học sinh . 9 3/ Kiểm tra nề nếp học tập của học sinh thông qua đội ngũ cán bộ lớp 10 4/ Kết hợp với giáo viên bộ môn 11 5/ Kết hợp với phụ huynh học sinh 12 6/ Nêu gương - khen thưởng 12 D - KẾT QUẢ 15 PHẦN III : KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ . .18 DANH MỤC CÁC SÁCH THAM KHẢO .21 24 Đinh Thị Thanh Loan
25. Những định hướng hình thành nề nếp học tập 25 Đinh Thị Thanh Loan
26. Những định hướng hình thành nề nếp học tập NHẬN XÉT ĐÁNH GIÁ CỦA HỘI ĐỒNG CHẤM SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM CẤP TRƯỜNG : NHẬN XÉT ĐÁNH GIÁ CỦA HỘI ĐỒNG CHẤM SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM CẤP QUẬN : 26 Đinh Thị Thanh Loan
27. Những định hướng hình thành nề nếp học tập NHẬN XÉT ĐÁNH GIÁ CỦA HỘI ĐỒNG CHẤM SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM CẤP THÀNH PHỐ : 27 Đinh Thị Thanh Loan